Kapitulo 17
Walay Purohan sa Pagbiya
Sa buntag sa Oktubre 10, 1975, daghang sinaw nga karaang mga sakyanan nga gipadagan nga may lawom gahob nga tingog diha sa kampos sa Unibersidad sa Brigham Young, nagsenyas sa pagsugod sa parada sa Founders Day sa eskwelahan. Liboan ka mga magtutudlo, mga estudyante, ug mga alumni, nagrepresentar sa daghang kolehiyo ug mga organisasyon sa mga estudyante sa unibersidad kusog nga mimartsa luyo sa mga sakyanan. Didto sa layo, sa kilid sa bukid silangan sa kampos, usa ka dako kaayo nga gipaputi nga dagkong bato nga nagporma og “Y” misanag diha sa hayag sa adlaw.
Gisaulog sa BYU ang pagtukod niini sa matag tinglarag, apan kini nga tuig nagmarka sa ikagatosan nga anibersaryo sa unibersidad. Sa paghinumdom sa okasyon, si Presidente Spencer W. Kimball ug ang iyang asawa, si Camilla, misakay sa nag-una nga sakyanan, usa ka pula nga 1906 nga Cadillac. Sa pagpadayon sa mamingawon nga pagbati sa parada, si Presidente Kimball misul-ob og karaang porma og simboryo nga kalo nga lingin ug may gamay nga gahing panapton nga giliyok sa ngilit sa kalo (derby hat) ug stripe nga amerikana. Si Sister Kimball, sa laing bahin, midala og itom nga lace nga parasol (payong) nga iyang gipayong sa iyang ulo.
Bisan tuod og ang iyang sinina mipahinumdom sa nangagi, si Presidente Kimball nakatutok sa iyang mga mata diha sa umaabot. Karon nga ang Simbahan kusog nga nahimong tibuok kalibotan nga organisasyon, kini ingon og dili husto sa paghatag og mga programa ug mga serbisyo alang sa pipila ka mga Santos ug dili ang uban. Giwagtang na sa mga lider ang mga bangga sa sport sa tibuok Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake. Ug sa 1974, ang Unang Kapangulohan nakaanunsiyo nga ang Simbahan manghatag sa kaugalingong napulog lima ka mga ospital nga gipadagan niini sa kasadpang Estados Unidos. Dayon, pagkasunod nga tuig, si Presidente Kimball nakaanunsiyo nga ang tanang mga komperensiya sa kinatibuk-ang mga organisasyon—MIA, Sunday School, Primary, ug Relief Society—moabot ang kataposan tungod kay kini nahitabo sa Siyudad sa Salt Lake ug sa kinatibuk-an mihatag lamang og kaayohan sa mga Santos diha ug libot sa Utah.
“Uban sa mga distansya nga nagtubo nga mas nagkalagyo ug ang pagkamiyembro kusog nga nagkadaghan,” gipasabot niya, “kini ingon og panahon na sa paghimo og laing taas nga lakang sa atong paghatag og gahom ug katungdanan sa lokal nga mga lider [decentralization].”
Ang pagka-nabantog nga bag-ong kinatibuk-ang mga komperensiya sa area ebidensiya sa pasalig sa Simbahan ngadto sa tibuok kalibotan nga pagkamiyembro. Sa 1975 lamang, nakadumala si Presidente Kimball og dagko nga mga komperensiya sa Brazil, Argentina, Japan, sa Pilipinas, Taiwan, Hong Kong, ug Habagatang Korea. Ug ang Simbahan mitawag og dugang pa nga mga misyonaryo sukad masukad kay sa kaniadto. Sa panahon sa iyang mga pagbiyahe isip usa ka apostol, si Presidente Kimball nakahatag og pilak nga mga dolyar ngadto sa mga bata nga iyang gikahimamat, naghangyo kanila sa pagsugod og usa ka misyonaryo nga pundo. Karon, isip presidente sa Simbahan, siya mihangyo sa tanang batan-ong lalaki sa pagserbisyo og misyon ug miawhag sa mga Santos sa tanang nasod sa paghatag sa ilang kaugalingong pwersa sa misyonaryo.
Samtang didto sa Japan, siya nakaanunsiyo og mga plano sa pagtukod og usa ka templo sa Tokyo, ang una sa Asia. Mas bag-ohay, sa Oktubre nga kinatibuk-ang komperensiya, siya nakatawag og mga lalaki sa pagserbisyo sa usa ka bag-ong kinatibuk-ang korum sa pagkapari, ang Unang Korum sa Seventy. Sumala sa Doktrina ug mga Pakigsaad, ang Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mao ang “pagtawag sa Seventy, sa diha nga magkinahanglan sila og panabang.” Ang mga sakop sa bag-ong korum mosuporta sa Napulog Duha, magdumala diha sa lokal nga mga komperensiya, ug magtukod og bag-ong mga stake sa tibuok kalibotan. Bisan og diyotay lamang nga mga lalaki ang natawag ngadto sa bag-ong korum hangtod karon, kini makahimo nga adunay kutob sa kapitoan ka mga sakop.
Ang anibersaryo sa BYU nakahimo usab ni Presidente Kimball sa paghunahuna mahitungod sa kaugmaon sa eskwelahan. Uban sa mga baynte singko ka libo ka estudyante, ang BYU mao ang labing dako sa upat ka mga institusyon sa Simbahan sa mas taas nga edukasyon, nga naglakip usab sa Ricks College sa Idaho, BYU–Hawaii sa Oahu, ug sa LDS Business College sa Siyudad sa Salt Lake. Kini mao usab ang labing dako nga pribadong unibersidad sa Estados Unidos. Ang mga estudyante didto, ug sa tanang mga eskwelahan sa Simbahan, nagsunod og lagda sa dungog nga nagkinahanglan og taas nga sumbanan sa moralidad, pagkamatinuoron, ug katarong.
|Sa 1971, si Dallin Oaks, usa ka batan-ong Santos sa Ulahing Adlaw nga propesor sa law gikan sa Unibersidad sa Chicago, mipuli ni BYU presidente Ernest Wilkinson. Ubos sa pagpangulo ni Presidente Oaks, ang unibersidad nakahatag og mas dako nga mga oportunidad alang sa babaye nga magtutudlo ug mga estudyante, gitukod ang J. Reuben Clark Law School, ug gipadako ang ubang mga programa nga akademik.
Bag-ohay, hinoon, ang eskwelahan miabot nga gisusi tungod kay ang pipila sa mga palisiya sa lagda sa dungog ingon og milapas sa bag-ong federal nga managsama og oportunidad nga mga balaod. Si Presidente Oaks ug ang hunta direktiba [board of trustees] nabalaka mahitungod sa mga regulasyon, nagpakita nga makapugos sila sa BYU sa pagwagtang sa maong mga butang sama sa lahi nga balay puy-anan alang sa mga lalaki ug mga babaye. Sila may pasalig ngadto sa baroganan sa managsama og oportunidad sa edukasyon ug panarbaho. Gani sila misupak ngadto sa bisan unsa nga balaod nga nagkinahanglan sa unibersidad nga mopauyon-uyon sa relihiyosong kagawasan pinaagi sa pagsagop og mga palisiya nga makadaot sa mga pagtuo ug mga nabatasan sa Simbahan.
Kutob dinhi, ang isyu mipabilin nga wala masulbad. Apan si Presidente Kimball, isip pangulo sa hunta direktiba sa BYU, supak mahitungod sa paghupot sa mga baroganan sa Simbahan. Mituo siya nga ang pasalig sa BYU ngadto sa sekular ug espirituwal nga pagkat-on mao ang yawe sa kalamposan niini sa umaabot, bisan kon kana nga pamaagi nagbutang sa eskwelahan nga mabulag gikan sa ubang mga unibersidad.
Human sa parada sa Founders Day, namulong si Presidente Kimball ngadto sa usa ka dako nga katiguman mahitungod sa iyang panan-awon sa ikaduhang siglo sa BYU. “Kini nga unibersidad nakigbahin sa ubang mga unibersidad sa paglaom ug sa pagtrabaho nga mapalugway pa ang nagkalainlaing matang sa kahibalo,” mipahayag siya, “apan nahibalo usab kita nga pinaagi sa proseso sa pagpadayag aduna pay ‘daghan nga dagko ug mahinungdanong mga butang’ nga igahatag ngadto sa katawhan diin adunay intelektuwal ug espirituwal nga epekto lapas og layo sa unsay mahanduraw sa usa ka ordinaryong utok sa tawo.”
Giawhag niya ang mga magtutudlo ug mga estudyante nga mahimong mas “hanas” sa ilang mga pagtuon. “Isip LDS nga mga iskolar kamo kinahanglan gayod nga mosulti uban ang awtoridad ug kahanas ngadto sa inyong mga kauban sa propesyon diha sa iskolarsip sa pinulongan,” miingon siya, “ug kamo kinahanglan gayod usab nga may kahibalo sa pinulongan sa espirituwal nga mga butang.”
Iyang giawhag ang unibersidad sa pagsagop sa umaabot uban sa hugot nga pagtuo, pagsunod sa direksiyon sa Ginoo, pagtulon-an ngadto sa lain nga pagtulon-an. Siya mipamatuod nga ang unibersidad mouswag. “Kita nakasabot,” miingon siya, “nga ang edukasyon usa ka bahin sa pagkaanaa diha sa bulohaton sa atong Amahan ug nga ang mga kasulatan naglangkob sa punoang mga konsepto alang sa katawhan.”
“Kita magpaabot—wala lamang kita maglaom— nga ang Unibersidad sa Brigham Young mahimong usa ka lider taliwala sa dagkong mga unibersidad sa kalibotan,” siya mipadayon. “Ngadto niana nga gipaabot ako modugang: Mahimong usa ka talagsaong unibersidad sa tanang kalibotan!”
Mga ingon niini nga panahon, mga representante gikan sa usa ka Protestante nga simbahan sa Estados Unidos mianha sa Cape Coast, Ghana, nangita ni Billy Johnson. Nadungog nila nga si Billy nakahimo og gamhanang mga milagro, ug sila naglaom sa pagdani kaniya ug sa iyang mga sumusunod sa pagpasakop sa ilang simbahan. Mga kwatro ka libo nga mga Ghanian sa kwarenta y uno ka mga kongregasyon mitawag sa ilang mga kaugalingon og mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Gidumala ni Billy ang lima sa mga kongregasyon. Ang mga representante nagkinahanglan og usa ka tawo sa pagdumala sa ilang Ghanian nga mga kongregasyon, ug si Billy gihunahuna nila isip ang hustong tawo nga mogiya.
Si Billy ug ang iyang mga sumusunod miuyon sa pagsimba uban sa mga bisita diha sa usa ka sentro sa komunidad sa siyudad. Ang mga Amerikano miabiabi kanila og mga regalo nga sabon ug mga paanyag sa panit. “Kamo nga maloloy-ong mga tawo tingali gayod among mga kaigsoonan, miingon sila, “ug kinahanglan nga kita mag-uban.” Miaghat sila ni Billy ug sa uban sa paghunong og hulat sa mga misyonaryo. “Sila dili moanhi.”
Usa sa mga bisita miaghat ni Billy sa pagpasakop kanila ug mahimong usa ka lider sa ilang simbahan. “Kami mobayad kanimo,” miingon siya. “Mobayad kami sa inyong mga ministro.” Sila mitanyag usab sa pagtabang ni Billy sa pagbisita sa Estados Unidos ug misaad sa paghatag sa iyang kongregasyon og mga instrumento sa musika ug usa ka bag-ong gambalay.
Nianang pagkagabii, gidapit ni Billy ang mga bisita sa pagpabilin sa iyang panimalay samtang iyang hunahunaon ang ilang tanyag. Ingon ka kabos nga siya mao, seryoso niyang gihunahuna ang sugyot. Apan dili siya buot nga budhian ang Dios o ang iyang kaugalingong pagtuo diha sa gipahiuli nga ebanghelyo.
Nag-inusara sa iyang lawak katulganan, mihilak si Billy. “Ginoo, unsa ang akong kinahanglang buhaton?” miampo siya. “Naghulat ako og dugay kaayo, ug ang akong mga kaigsoonan wala moabot,”
“Johnson, ayaw gayod liboga ang imong kaugalingon o ang imong mga sakop,” usa ka tingog misulti kaniya. “Pagpabiling lig-on ngadto sa Simbahan ug sa dili madugay ang imong mga kaigsoonan moabot ug motabang kanimo.”
Gihuman ni Billy ang iyang pag-ampo ug mibiya sa iyang lawak katulganan. Wala madugay, usa sa mga bisita migawas sa laing kwarto. “Johnson,” ang tawo miingon, “wala ka matulog?”
“Naghunahuna ako kon unsaon pagsulbad sa mga butang,” miangkon si Billy.
“Brother Johnson,” ang tawo miingon, “ako gustong moduol ug manuktok sa imong pultahan sa pagsulti kanimo nga ang imong simbahan nahan-ay na. Kinahanglan nga dili ko ikaw libugon.” Miingon siya nga ang Ginoo mipadayag niini nga kamatuoran nganha kaniya. “Kinahanglang mahimo lamang ako nga igsoon kanimo,” miingon siya. “Padayon sa imong simbahan.”
“Ang Ginoo nakapamulong usab ngari kanako,” miingon si Billy. “Kini mao ang simbahan sa Ginoo. Dili ako makahatag sa simbahan ngadto ni bisan kinsa.”
Mga representante gikan sa ubang mga simbahan sa Amerikano miabot wala madugay nga may samang mga tanyag. Si Billy mibalibad kanilang tanan. Wala madugay, mga lider gikan sa iyang kaugalingong kongregasyon nahibalo nga siya mibalibad og kwarta ug mga regalo gikan sa mga Amerikano. Nasuko, ang mga lider mitunga sa iyang panimalay. “Kini nga mga tawo mianhi sa pagtabang,” usa kanila misulti. “Mobayad sila kanato.”
“Dili nako ibaligya ang simbahan,” miingon si Billy. “Kon mokabat kanako og baynte ka tuig, ako mohulat alang sa Ginoo.”
“Ikaw walay kwarta,” usa ka tawo misulti. “Gusto silang mobayad kanato.”
“Dili,” miingon si Billy, “dili.”
Ang mga tawo ingon og andam na nga mosumbag kaniya, apan siya midumili sa pag-usab sa iyang hunahuna. Sa kataposan, miatras sila, ug samtang sila mibiya, gigakos sila ni Billy og tagsatagsa. Ang kataposang tawo mihilak sa dihang si Billy migakos kaniya.
“Pasayloa ko nga gipasakitan ko ikaw,” miingon ang tawo. “Palihog hangyoa ang Dios sa pagpasaylo kanako sa akong mga sala.”
Mihilak si Billy uban kaniya. “Amahan,” siya miampo, “pasayloa siya.”
Sa Agosto 1976, sa laing bahin sa Kasadpang Africa, si Anthony Obinna mipadala og usa ka sulat ngadto ni Presidente Kimball. “Kami diri nangandoy nga imong balhinon ang imong pagtagad ngadto sa Nigeria,” misulat siya “ug ipahinungod ang yuta alang sa mga pagtudlo sa tinuod nga ebanghelyo sa atong Ginoong Jesukristo.”
Duha ka tuig ang milabay sukad nadungog ni Anthony ang iyang kontak sa departamento sa misyonaryo, si LaMar Williams. Sa kasamtangan, si Lorry Rytting, usa ka Santos sa Ulahing Adlaw nga propesor gikan sa Estados Unidos, nakagahin og usa ka tuig sa pagtudlo sa usa ka unibersidad sa Nigeria. Si Anthony ug ang ubang mga tumutuo nakigkita ni Lory, ug gilauman nila nga ang iyang pakigsulti moresulta og mas direkta nga kontak sa punoang mga buhatan sa Simbahan—ug tingali ang mga sinugdanan sa usa ka misyon. Mibalik si Lory ngadto sa Utah ug nahatagan ang mga lider sa Simbahan og usa ka maayong report sa kaandam sa Nigeria alang sa ebanghelyo, apan wala pay resulta bahin niini nga report.
Si Anthony dili gusto nga moundang. “Ang mga pagtulon-an sa inyong simbahan naglangkob sa ingon ka maayong mga butang nga dili makit-an diha sa uban,” misulat siya ni Presidente Kimball. “Ang Dios nagtawag kanato aron maluwas, ug kami nangandoy nga inyong dalion ang buhat.”
Sa wala madugay nadawat ni Anthony ang usa ka tubag gikan ni Grant Bangerter, ang presidente sa Church’s International Mission, usa ka espesyal nga misyon nga nagdumala sa mga dapit diin ang mga miyembro sa Simbahan mipuyo apan diin ang Simbahan dili opisyal nga giila. Gisultihan ni Presidente Bangerter si Anthony nga siya nalooy sa iyang sitwasyon apan mipahibalo kaniya nga wala pay mga plano sa pagtukod sa Simbahan sa Nigeria.
“Kami nag-awhag kaninyo uban sa tanang pagpahayag sa inigsoong gugma sa pagpadayon sa buhat sa inyong hugot nga pagtuo kutob sa labing maayo nga kamo makahimo hangtod nianang panahon sa umaabot nga kini posible alang sa Simbahan sa paghimo og direkta nga lihok,” siya misulat.
Mga niini nga panahon, si Anthony ug ang iyang asawa, si Fidelia, nahibalo nga ang ilang mga anak gisamok ug gipakaulawan sa eskwelahan tungod sa ilang relihiyosong mga pagtuo. Ang ilang walo ka tuig ang panuigon nga anak nga babaye misumbong kon unsay tawag sa mga magtutudlo kaniya ug sa iyang mga igsoon atubangan sa daghang estudyante sa panahon sa mga pag-ampo sa eskwelahan, sa pagpugos kanila sa pagluhod uban sa ilang mga kamot nga ipataas, ug sa pagpalo sa ilang mga kamot og lipak.
Human mahibaloi ni Anthony ug Fidelia kon unsa ang nahitabo, giadto nila aron makigsulti sa mga magtutudlo. “Nganong nagbuhat kamo sa maong mga butang?” nangutana sila. “Kita adunay kagawasan sa pag-ampo dinhi sa Nigeria.”
Ang pagbunal mihunong, apan ang pamilya ug ang ilang isig ka mga tumutuo mipadayon sa pag-atubang og oposisyon gikan sa ilang komunidad. Ang kakulang og pagbisita sa bisan hain nga mga awtoridad gikan sa Siyudad sa Salt Lake nakahimo kanamo nga kataw-anan gikan sa pipila ka mga tawo dinhi,” misulat si Anthony ni Presidente Bangerter sa Oktubre 1976. “Gibuhat namo ang tanan nga kami makahimo sa pagtukod sa kamatuoran taliwala sa daghang anak sa Atong Langitnong Amahan dinhi niini nga bahin sa kalibotan.”
Mihulat si Anthony sa tubag, apan walay miabot. Wala ba makaabot ang iyang mga sulat sa Siyudad sa Salt Lake? Wala siya mahibalo, busa misulat siya pag-usab.
“Dili kami kapuyon sa pagsulat ug sa paghangyo nga ang Simbahan pagaablihan diri sama sa inyong nabuhat sa tibuok kalibotan,” siya mipadayag. “Kami sa among grupo matinguhaong nagsunod sa mga pagtulon-an sa atong Manluluwas, si Jesukristo. Wala nay purohan sa pagbiya.”
Sa unang higayon nga nakat-onan ni Katherine Warren ang mahitungod sa gipahiuli nga ebanghelyo, nagtrabaho siya isip usa ka kaabag nga nurse diha sa panimalay sa usa ka hamtong nga babaye sa amihanang-silangan sa Estados Unidos. Usa ka adlaw, giablihan niya ang pultahan ug nakit-an ang usa ka parisan nga mga misyonaryong Santos sa Ulahing mga Adlaw didto.
“Ang hamtong nga babaye nga akong gialagaran may sakit,” misulti si Katherine kanila.
“Sultihi siya nga ang mga elder sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mihapit,” sila mitubag, nagtanyag og usa ka pamphlet nga naglangkob sa pagpamatuod ni propeta Joseph Smith. Gidawat kini ni Katherine, ug ang mga misyonaryo mipadayon sa ilang lakaw.
Nakadayeg si Katherine sa mga batan-ong lalaki. Apan sa dihang ang iyang amo nakahibalo mahitungod kanila, gikuha niya ang pamphlet gikan sa kamot ni Katherine ug gilabay kini sa basurahan.
Mipabiling naintriga si Katherine, busa iyang gikuha og balik ang pamphlet. Samtang iyang gibasa ang mahitungod sa Unang Panan-awon ni Joseph Smith ug ang Basahon ni Mormon nianang adlawa, mituo siya sa tanan.
Misulti si Katherine sa usa ka higala mahitungod sa pamphlet sa wala madugay. “Nagtuo ako nga ako aduna nianang Basahon ni Mormon,” misulti kaniya ang iyang higala, “ug imo na to.”
Misalig si Katherine nga ang Ginoo migiya kanunay kaniya sa pagpangita sa usa ka butang nga importante. Sa dihang siya misugod sa pagbasa sa Basahon ni Mormon, nahibalo siya nga kini mao ang unsay gusto sa Ginoo kaniya nga makaplagan. Sa dihang ang pipila sa unsay gitudlo niini mahitungod sa bunyag misupak sa unsay iyang nakat-onan nga nagdako, nadunggan niya ang usa ka tingog nga nag-aghat kaniya sa dili pagsalikway niini. “Tuohi ang tanang mga butang,” ang tingog miingon.
Wala madugay human niana, mibalhin si Katherine ngadto sa New Orleans, sa usa ka siyudad sa habagatang estado sa Louisiana, ug naminyo. Nagtinguha sa pagsimba uban sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, gipangita niya ang Simbahan diha sa direktory sa telepono ug mitambong sa lokal nga ward. Maayo ang iyang pagbati diha sa Simbahan, ug misugod siya sa pagtambong kanunay. Apan, isip usa ka Itom nga hamtong nga babaye, lahi ang pagtagad kaniya. Pipila ka mga tawo ingon og dili komportable nga siya anaa didto ug gani midumili sa pagpakigsulti kaniya. Siya sa kadugayan nakahimamat og tigulang nga Itom nga babaye diha sa ward, si Freda Beaulieu. Bisan tuod si Freda nakagusto sa ebanghelyo ug nahimong miyembro sa Simbahan sukad sa pagkabata, wala siya magtambongan sa ward kanunay.
Milabay ang daghang katuigan, ug si Katherine gustong mopasakop sa Simbahan, apan wala siya mahibalo kon unsaon. Misulat siya ngadto ni Presidente Kimball mahitungod sa iyang tinguha, ug iya kining gipadala ang sulat ngadto sa lider sa Simbahan sa Louisiana. Duha ka misyonaryo, nagserbisyo ubos sa misyon presidente nga si LaMar Williams, miadto dayon sa iyang balay.
Gitudloan sa mga elder si Katherine sa sumbanan nga mga panaghisgot sa misyonaryo, ug wala madugay siya andam na alang sa bunyag. Apan niana nga panahon, sa paglikay og panagbangi sa mga kaminyoon, ang Simbahan dihay palisiya nga ang usa ka hamtong nga babaye dili mahimong bunyagan nga walay pagtugot sa iyang bana. Ug ang bana ni Katherine midumili sa paghatag sa iyang pagtugot.
“Sister Warren, kini imong simbahan. Ikaw makapadayon sa pag-anhi dinhi,” misulti ang mga elder sa dihang siya misulti kanila sa ngil-ad nga balita. “Tingali mahimong singkwenta ka tuig sa dili pa ikaw mabunyagan, apan ikaw magpadayon sa pagsimba.”
Busa si Katherine mipadayon sa pagsimba. Sa dihang bag-o nga pundok sa mga misyonaryo miabot sa dapit, misugod sila sa pagtudlo pag-usab kaniya, apan siya nahibalo sa tanang mga tubag ngadto sa ilang mga pangutana. “Kami mianhi aron sa pagtudlo kanimo,” misulti sila kaniya, “apan ikaw nagtudlo kanamo.”
Sa gihapon naglaom nga mabunyagan, miusab si Katherine sa pagpangayo sa pagtugot sa iyang bana. Niini nga panahon siya mihatag kaniya og usa ka porma nga gisulatan sa mga misyonaryo alang kaniya sa pagpirma. “Kon kini mao ang imong gusto, mopirma ako niini,” siya misulti kaniya.
Apan sa dihang si Presidente Williams mibiyahe ngadto sa New Orleans sa pag-interbiyo ni Katherine alang sa bunyag, ang iyang bana dili motugot niya sa pakigkita kaniya. Nawad-an sa kadasig, hapit na mohunong si Katherine. Nahibalo siya nga ang Espiritu nakagiya kaniya ngadto sa Simbahan, apan ang pagpaninguha sa pagpasakop nahimong usa ka problema human sa laing problema. Ang paningkamot ba takos niini?
Mihukom siya sa pagpuasa, ug samtang siya mihimo sa mao, siya dihay usa ka panan-awon. Usa ka hitsura sa tawo nga nagsul-ob og abuhon nga amerikana mipakita diha sa ilang panimalay. Sa una naghunahuna siya nga usa ka misyonaryo, apan dali niyang nailhan nga kini usa ka anghel. Ang iyang nawong mihayag, ug siya walay gisulti nga pulong ngadto kaniya. Yano lamang nga gigunitan ang iyang kamot. Gibati niya nga nadani sa pagdapit sa mga misyonaryo ug ni Presidente Williams sa pag-interbiyo kaniya diha sa iyang panimalay. Sila dili angay nga maguol mahitungod sa iyang bana nga mosagbat.
Si Presidente Williams mianha sa New Orleans ug gi-interbiyo si Katherine. Siya dayon nabunyagan sa Adlaw nga Pasko niadtong 1976.
Sa panahon nga si Katherine Warren misagop sa gipahiuli nga ebanghelyo, ang presidente sa Saigon Branch nga si Nguyen Van The nabilanggo sa Thành Ông Năm, usa ka hugaw kaayo nga kota nga Vietnamese nga gihimong usa ka kampo nga bilanggoan. Nawad-an siya og paglaom alang sa mga balita sa iyang asawa ug mga anak, apan ang kampo hapit dili motugot kaniya nga mahibalo unsay nahitabo sa gawas sa bilanggoan. Ang tanan niyang nahibaloan mahitungod kon asa ang iyang pamilya nagagikan sa usa ka telegrama gikan sa presidente sa Hong Kong Mission: “Lien ug pamilya maayo. Anaa sa Simbahan.”
Nadawat niya ang telegrama sa hapit na siya mosulod sa bilanggoan. Sa paningkamot sa pagpahiuli sa kahusay human mapilde ang Saigon, ang gobyerno sa Amihanang Vietnamese nanginahanglan nga ang tanang kanhi mga miyembro sa Habagatang Vietnamese nga militar mosumiter ngadto sa usa ka “pag-edukar og usab” nga kurso kabahin sa mga baroganan ug mga kalihokan sa bag-ong gobyerno. Gumikan nga si The miserbisyo isip usa ka junior nga opisyal ug magtutudlo sa Iningles nga pinulongan alang sa Habagatang Vietnam, nagpanuko siya sa pagsurender sa kaugalingon, nagdahom nga ang proseso sa pag-edukar og usab molungtad og mga napulo ka adlaw. Karon, sobra sa usa ka tuig ang milabay, nahibulong siya kon kanus-a siya magawasnon pag-usab.
Ang kinabuhi sa Thành Ông Năm makauulaw. Si The ug ang iyang isig ka mga dinakpan gi-organisar ngadto sa mga yunit ug gibutang sa gipuy-an og mga ilaga nga mga barak. Sila natulog sa sawog hangtod ang ilang mga tigdakop mipahimo kanila og mga katre gikan sa tipak nga mga asero. Dyotay ug pan-os nga pagkaon, uban sa hugaw nga kahimtang sa kampo, naghimo sa mga lalaki nga mahuyang ngadto sa mga sakit sama sa desentereya ug beriberi.
Ang pag-edukar og usab naglakip usab og makapabaguod nga trabaho ug politikal nga pagtudlo nga ipadawat ang doktrina sa walay pagpangutana. Kon dili mamutol og mga kahoy o mag-atiman sa mga tanom nga ipakaon sa mga binilanggo, ang mga tawo gipugos sa pagmemorya og propaganda ug sa pagkompisal sa ilang mga krimen batok sa Amihanang Vietnam. Bisag kinsa nga molapas sa mga lagda sa kampo magpaabot og brutal nga pagbunal o inusara nga pagkabilanggo diha sa usa ka mora og kahon nga puthaw nga sudlanan sa basura.
Si The milungtad kutob dinhi pinaagi sa paglikay og atensiyon ug sa paghupot ngadto sa iyang hugot nga pagtuo. Siya naninguha sa pagsunod sa mga lagda sa kampo ug mibansay sa iyang relihiyon sa tago. Mi-obserbar siya sa mga Dominggo nga tingpuasa, bisan pa sa pagkakulang sa pagkaon, ug sa hilom nagmemorya og mga kasulatan sa paglig-on sa iyang hugot nga pagtuo. Sa dihang usa ka isig ka Kristiyano diha sa kampo mihatag kaniya og gitago pagpalusot nga Biblia, basahon kini niya ang tibuok basahon og kaduha sa tulo ka bulan, nagmahal sa higayon nga mabasa pag-usab ang pulong sa Dios.
Si The naghandom nga mahimong gawasnon. Sa usa ka panahon, siya naghunahuna sa pag-eskapo gikan sa kampo. Siya segurado nga makagamit siya sa iyang militar nga pagbansay sa paglikay sa iyang mga tigdakop, apan samtang siya miampo alang sa panabang sa pag-eskapo, gibati niya ang Ginoo nga mipugong kaniya. “Pagmapailubon,” ang Espiritu mihagawhaw. “Ang tanan mamaayo ra sa tukma nga panahon sa Ginoo.”
Sa ulahi, si The nahibalo nga ang iyang igsoong babaye, si Ba, pagatugotan sa pagbisita kaniya diha sa kampo. Kon siya makahatag kaniya og sulat ngadto sa iyang pamilya nga dili makit-an, siya makapadala niini ngadto ni Presidente Wheat sa Hong Kong, ug siya makapadala niini ngadto ni Lien ug sa mga anak.
Sa adlaw sa pagbisita ni Ba, milinya si The nga naghulat samtang ang mga gwardiya naghimo og tibuok lawas nga mga pagsiksik sa mga binilanggo nga nag-una kaniya. Nahibalo nga ang mga gwardiya mopadala kaniya ngadto sa mag-inusara nga pagkabilanggo kon sila makakaplag sa iyang sulat ngadto ni Lien, iyang gitago ang mensahe sa luyo sa banda nga panapton sa sulod sa iyang kalo. Siya dayon mibutang og usa ka gamay nga kwaderno ug ballpen sulod sa kalo ug gipahimutang kini diha sa yuta. Uban sa bisan unsa nga swerte, ang notebook molinga sa mga gwardiya igo sa pagpugong kanila gikan sa pagsiksik sa nahibilin sa kalo.
Sa dihang ang iyang turno nga pagasiksikon miabot, si The naningkamot sa pagpabiling kalma. Apan sa dihang ang mga gwardiya mi-inspeksiyon kaniya, misugod siya sa pagkurog. Gihunahuna niya ang pagkabilanggo nga maghulat kon madiskobrehan sa iyang mga tigdakop ang sulat. Daghang tensiyonado nga mga gutlo ang milabay, ug gibalhin sa mga gwardiya ang ilang atensiyon ngadto sa kalo. Ilang gi-eksamen ang ballpen ug ang kwaderno, apan sa dihang wala silay nakit-an nga dili ordinaryo, nawad-an sila og interes ni The ug gipalabay siya.
Sa wala madugay, nakita ni The ang iyang igsoong babaye nga nagsingabot, busa sa tago gikuha niya ang sulat gikan sa iyang kalo ug giduot kini ngadto sa iyang mga kamot. Mihilak siya samtang gihatag ni Ba ang pipila ka mga pagkaon ug kwarta. Siya ug ang iyang bana nagpadagan og negosyo nga nagpatubo ug namaligya og mga utanon, ug sila walay daghan nga ikahatag. Si The mapasalamaton alang sa tanan nga iyang gikahatag. Sa dihang sila nagbulag, misalig siya nga iyang mapadala ang iyang sulat ngadto ni Lien.
Unom ka bulan ang milabay, si Ba mibalik ngadto sa kampo nga may sulat. Sa sulod mao ang usa ka litrato ni Lien ug sa mga anak. Ang mga mata ni The napuno sa mga luha samtang gitutokan niya ang ilang mga nawong. Ang iyang mga anak nanagko na og maayo. Naamgohan niya nga dili na siya makahulat.
Kinahanglang mangita siya og usa ka paagi nga makagawas sa kampo ug ngadto padulong sa mga bukton sa iyang pamilya.