“Pagtubo sa Misyonaryo nga Buhat,” Mga Hisgutanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“Pagtubo sa Misyonaryo nga Buhat”
Pagtubo sa Misyonaryo nga Buhat
Ang misyonaryo nga buhat sa awahing bahin sa mga 1800 malisud samtang ang pagdumot misamot batok sa Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagbaton og dinaghang asawa. Daghang mga gobyerno mibutang og mga pagdili sa mga misyonaryo nga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Human si Presidente Wilford Woodruff mi-isyu sa 1890 nga Manipesto, nga migiya ngadto sa paghunong sa dinaghang asawa, gipaabtik usab niya og balik ang mga misyon sa Simbahan, nga nahimutang una sa Estados Unidos, Uropa, ug sa mga Isla sa Pasipiko.1 Nianang mga 1910, miabli og mga misyon sa Latin America ug Japan ug milugway ngadto sa Tonga ug sa ubang mga Isla sa Pasipiko. Ang misyonaryo nga buhat mitubo og ubay-ubay sulod sa nahibilin sa ika-20 nga siglo.
Giusab og Balik ang mga Misyon
Sa panahon sa unang mga dekada human ang Simbahan natukod, ang mga misyon sa Simbahan walay lig-ong hiyograpikanhong mga utlanan ug dili kanunay nga gidumala sa usa ka pormal nga tinawag nga presidente. Sa panahon sa pagka-presidente ni Wilford Woofruff, ang mga lider sa Simbahan naghimo og mas maayong pagkapahimutang nga mga misyon, may mga opisina sa ulohang buhatan, mga presidente, ug mas klaro nga mga utlanan. Kini nga mga misyon milihok isip eklesiastikanhong mga yunit sa Simbahan, ug ang mga presidente sa misyon responsable dili lamang sa pagdumala sa misyonaryong buhat apan usab sa paghan-ay sa mga branch nga walay natukod nga mga stake sa Zion.2
Sa sinugdanan sa mga 1850, ang mga babaye miserbisyo sa natad sa misyon pinaagi sa pagkuyog sa ilang mga bana nga misyonaryo ug nagtabang sa panimalay ug pang-edukasyon nga mga paningkamot.3 Sa 1898 ang Unang Kapangulohan mitugot sa mga hangyo sa pipila ka mga presidente sa misyon alang sa mga babaye nga mo-proselyte, ug sa wala madugay ang mga babaye nakadawat og pormal nga mga tawag sa misyon, gi-set apart, ug misangyaw diha sa publiko. Ang misyonaryo nga mga babaye, ilabi na didto sa Uropa, mipakita nga maayo kaayo nga mga tigpasiugda alang sa Simbahan sa panahon nga ang mga kinaiya sa publiko ngadto sa mga Santos nga unang nagpraktis og dinaghang asawa mipabilin nga mapintas.4
Si Presidente Joseph F. Smith ug Elder Heber J. Grant kauban sa mga misyonaryo gikan sa Misyon sa British sa 1906.
Samtang ang unang henerasyon sa mga misyonaryo nagkatigulang, nakigbisog sila sa paghatag alang sa ilang mga pamilya samtang nagserbisyo og mga misyon, ug ang mga lider sa Simbahan misugod sa pag-usab og balik sa mga tawag ug mga pamaagi sa misyon. Sa mga 1870, ang kasagarang misyonaryo lapas sa 40 anyos ang edad ug minyo, apan sa pagka-unang dekada sa ika-20 nga siglo, kadaghanan sa mga misyonaryo dili minyo ug diha sa ilang sayo nga bahin- ngadto sa tunga-tunga sa mga 20 anyos. Sa panahon sa ika-19 nga siglo, kadaghanan sa mga misyonaryo naghupot sa katungdanan sa Seventy diha sa Melchizedeck nga Pagkapari.5 Human sa 1900, ang mga lalaki nga naghupot sa katungdanan sa elder naglangkub sa gidaghanon sa pwersa sa misyonaryo. Ang gidugayon sa kasagarang misyon nagkalain-lain gikan sa usa ngadto sa tulo ka mga tuig nag-agad sa dapit sa giserbisyohan ug sa mga kahimtang sa misyonaryo. Sa sayong bahin sa mga dekada sa ika-20 nga siglo, ang duha ka tuig nga mga misyon nahimong sumbanan.6
Tali sa 1890 ug 1930 giusab sa Simbahan ang makaylapong paningkamot sa pagpundok nga mitabang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagbalhin og pinuy-anan gikan sa ilang mga yutang natawhan ngadto sa mga dapit sa Kasadpang Amerika.7 Ang gidaghanon sa mga miyembro sa Simbahan nga milalin ngadto sa Utah ug sa palibut nga rehiyon miubos gikan sa mga 2,000 matag tuig sa wala pa ang 1910 ngadto sa ubos pa kay sa 300 matag tuig sa pagka-1945.8 Kini nga kausaban mihatag sa mga misyonaryo og bag-ong katuyoan: kay sa mag-amuma og mga kinabig padulong ngadto sa Zion, gihatagan nila og gibug-aton ang pagtukod og mga stake sa Zion sa langyaw nga dapit. Mga lider sa misyon misugod sa pagbahin-bahin sa ilang mga misyon ngadto sa “mga zone” ug “mga district,” ang mga utlanan nga sa kanunay motakdo ngadto sa mga stake ug mga ward.
Tibuok Kalibutan nga Pagkaylap ug ang Programa sa Misyonaryo
Ang pagtubo sa gidaghanon sa mga misyon atol sa ika-20 nga siglo naawhag pinaagi sa duha ka mga butang. Una, ang mga lider sa Simbahan kanunay nga mibahin sa mga misyon kon ang mga branch ug mga stake sa sulod niini modaghan. Ikaduha, ang mga Apostoles miabli og bag-ong mga misyon pinaagi sa pagsulod og mga nasud nga maabiabihon ngadto sa pagproselyte sa Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa pagpahinungod og mga yuta alang sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Sa pagka-mga 1940 ang mga presidente sa misyon midumala og labaw sa 40 ka mga misyon sa Uropa, Amihanan ug Habagatang Amerika, sa mga Isla sa Pasipiko, ug sa mga bahin sa Asya. Ang Ikaduhang Gubat sa Tibuok Kalibutan mipahinay sa pagkaylap sa mga misyon, apan ang misyonaryong buhat mipadayon bisan pa sa daghang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga lalaki ang gilista ngadto sa serbisyo militar. Human sa gubat, ang Amerikanong Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga sundalong lalaki ug mga babaye sa pipila ka mga sitwasyon mitabang sa pagpaila o pagbalik og tukod sa Simbahan sa mga nasud diin sila nahimutang, ilabi na sa Japan, Korea, sa Pilipinas, Vietnam, ug Thailand.9
Si Elder Gordon B. Hinckley uban sa Kitty Hawk nga mga miyembro sa grupo sa mga sundalo diha sa gawas sa balay sa Southern Far East Mission sa Hongkong, 1964.
Mga Presidente sa Simbahan nga sila si Joseph F. Smith, Heber J. Grant, ug David O. McKay mga himan sa pagbutang ubos sa usa ka gahum ang pagdumala sa misyon diha sa mga punoang buhatan sa Simbahan sa tibuok unang katunga sa ika-20 nga siglo. Sa 1900 mihimo ang mga apostoles og usa ka komitiba sa paghan-ay sa misyonaryo nga buhat, ug alang sa sunod 30 ka mga tuig, usa ka kinatibuk-ang sekretaryo sa misyonaryo mopadala og mga sulat tali sa mga miyembro sa komitiba ug mga presidente sa misyon, moproseso og mga tawag sa misyon, ug motabang og pahimutang sa biyahe sa mga misyonaryo. Sa 1935 ang Radio, Publicity, ug Mission Literature Committee naporma, uban sa bag-ong returned missionary nga si Gordon B. Hinckley isip ang executive secretary niini. Sulod sa sobra 20 ka mga tuig, giabaga ni Hinckley ang nagkadaghang mga buluhaton nga mga dokumento ug pang-administratiba gikan sa Siyudad sa Salt Lake, sa katapusan naglihok isip direktor sa pagpadagan human ang nagkalainlaing mga komitiba sa misyonaryo natipon ngadto sa usa ka Missionary Department sa 1951. Sa pagka-mga 1960 ang departamento mipatuman og usa ka yano ug ubos sa usa ka tigdumala nga programa sa pagpaliyok sa mga empleyado sa misyonaryo, pagkuha og mga bisa sa pagbiyahe, pag-andam sa mga presidente sa misyon ug sa mga misyonaryo alang sa serbisyo, ug sa paghimo og kurikulum.10
Sa panahon sa ika-19 nga siglo, ang mga misyonaryo wala migamit og makanunayong paagi sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Hinoon mitudlo sila gikan sa mga kasulatan ug nabantug nga gagmay nga mga basahon [brochure] o mga pampleta. Sa hinay-hinay ang mga presidente sa misyon misugod sa paghimo og sumbanan nga mga paagi sa pagtudlo. Lainlaing mga plano ang mikaylap sa mga misyon sa Simbahan sa unang bahin sa ika-20 nga siglo, ug usa ka handbook gimantala sa mga 1930. Sa 1952 ang komitiba sa misyonaryo sa Simbahan mihimo og usa ka bag-ong kurikulum sa pagbansay sa mga misyonaryo sa pagtudlo sa ebanghelyo ngadto sa umaabut nga mga nakabig, o “mga investigator.” Gi-outline niining “managsama nga sistema” ang mga panaghisgutan alang sa pagtudlo sa mga baruganan sa ebanghelyo diha sa mga panimalay sa mga investigator ug sa pagdapit nga magpabunyag ug sa pagserbisyo sa branch o ward.11
Pamphlet sa misyonaryo gimantala diha sa Misyon sa Mehiko, 1921.
Samtang ang pwersa sa misyonaryo nagkabata, ang panginahanglan sa paghatag og pagbansay aron sa pag-andam kanila alang sa ilang pagpangalagad nagkadako. Sa sinugdanan sa mga 1880, ang Brigham Young Academy ug sa kadugayan uban nga mga eskwelahan sa mas taas nga pagkat-on sa Utah ug Idaho mitanyag og mga kurso sa pag-andam sa misyonaryo. Human sa pagsugod sa 1925 usa ka Missionary Home sa Siyudad sa Salt Lake mihatag og usa ka semanang gidugayon nga pagbansay alang sa lumalakaway nga mga misyonaryo. Dugay nang giatubang nga hagit sa mga misyonaryo ang pagkat-on og langyaw nga mga pinulongan, ug ang mga presidente sa misyon kasagaran nagpalambo og ilang kaugalingong mga paagi sa pagbansay sa pinulongan. Sa 1961 ang pagbansay sa pinulongan sa misyonaryo misugod sa Unibersidad sa Brigham Young. Sa wala madugay ang mga lider sa Simbahan mitawag og usa ka presidente sa misyon sa pagdumala sa programa ug sa pagsugod sa Language Training Mission (LTM) alang sa mga misionaryo kinsa nagkinahanglan sa pagkat-on og pinulongan aron makaserbisyo. Sa 1978 ang Missionary Home gisirhan ug ang LTM nga eskwelahan giusab ang ngalan ngadto sa Missionary Training Center (MTC).12 Kadaghanan sa lumalakaway nga mga misyonaryo gipadala ngadto sa MTC aron sa pagdawat og tibuok nga pagbansay dugang sa panudlo sa bisan unsa nga langyaw nga pinulongan. Daghan pang mga sentro ang gitukod nga modelo ang MTC ug labaw pa sa usa ka dosena ang gidaghanon sa tibuok kalibutan sa pag-abut sa tuig 2000.13
Gawas sa mga building sa Language Training Mission, Unibersidad sa Brigham Young, 1964.
Mahinungdanong mga Pag-uswag
Ang mga misyon mipadayon sa pagkaylap ubos sa pagdumala ni Presidente David O. McKay ug sa sunod nga mga Presidente sa Simbahan. Sa pagka-mga 1950 ug mga 60, mipasiugda si David O. McKay og hingpit nga pag-apil sa misyonaryong paningkamot uban sa panultihon “Kada miyembro misyonaryo.” Mipadala usab siya og mga Apostoles aron sa pag-abli og mas daghang mga nasud alang sa pagsangyaw ug sa paghan-ay sa mga report, mga programa, ug mga sumbanan sa mga organisasyon sa misyon.14 Sa mga 1970 ug mga ’80, mitawag si Spencer W. Kimball og mas dako nga pag-apil ug mas mapaninguhaong panan-awon alang sa purohang pagtubo sa Simbahan dinhi sa kalibutan. Ubos sa iyang pagdumala, ang gidaghanon sa full-time nga mga misyonaryo midaghan og maayo ug ang mga paagi sa pagsangyaw gihatagan og mabinantayong pagribyu ug pagpausbaw. Gitudlo ni Presidente Kimball ang pagsangyaw sa ebanghelyo isip usa sa tulo sa unang mga katuyoan sa Simbahan.15
Sa mga 1990 ug sayo sa mga 2000, gidumala ni Presidente Gordon B. Hinckley ang pagbag-o sa kurikulum nga gitapos sa pagmantala sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo, usa ka modelo sa pagtudlo nga gibase sa mas taas nga espiritwalidad ug mga kasarang sa indibidwal nga mga misyonaryo.16 Sa 2012 gianunsyo ni Presidente Thomas S. Monson ang pagpaubos sa labing gamay nga edad alang sa misyonaryo nga pagserbisyo sa mga lalaki ug mga babaye, nga midangat ngadto sa usa ka importanting pagtubo sa gidaghanon sa mga misyonaryo. Wala moabut og usa ka tuig human niadto, ang Unang Kapangulohan mianunsyo sa gitukod nga 58 ka bag-ong mga misyon, nagdala sa tibuok gidaghanon ngadto sa 405—ang labing dako nga nag-inusarang pag-uswag sa kasaysayan sa pagpadagan sa Simbahan og mga misyon.17 Ang mga misyon mipadayon sa pagtubo, usahay gilangkub o gitipon ubos sa pagdumala sa mga lider sa Simbahan samtang sila naningkamot sa pagpatuman sa eskriptural nga mando sa pagdala sa ebanghelyo ngadto sa tanang mga katawhan.
Kalabut nga mga Hisgutanan: Unang mga Misyonaryo, Ang Pagpundok sa Israel, Paglalin, Turkish Mission