“Paglangyaw,” Mga Hisgutanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“Paglangyaw”
Paglangyaw
Ang nahaunang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mitubag sa tawag sa Ginoo nga magpundok ngadto sa Zion pinaagi sa pagbalhin gikan sa ilang yutang natawhan ngadto sa sentro nga mga dapit nga pundukanan—una sa Ohio, Missouri, ug dayon sa Illinois, ug pagkahuman ngadto sa Amihanang Amerika nga Kasadpan.1 Kadtong kinsa nakabiyahe misunod og daghang ruta paingon sa Zion.2 Ang paglangyaw usa ka mahinungdanon nga ilhanan sa kinabuhi sa unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw—hapit ang tanan kinsa mipasakop sa Simbahan mibati sa mga epekto sa paglangyaw, sa pagbiya man sa ilang kaugalingong mga panimalay o sa pagpanamilit sa uban nga mibiya. Ang Simbahan miorganisar og maayo nga pagkahimo nga paningkamot aron maabagan ang mga pamilya sa pagbalhin nga naglakip sa pag-organisar sa mga grupo nga mobiyahe, paggasto sa pagbiyahe, ug pagtipon sa mga nilangyaw ngadto sa ilang bag-o nga mga komunidad uban sa mga Santos.
Taliwala sa 1840 ug 1890, sobra sa 85,000 ka Santos ang milangyaw ngadto sa Nauvoo, sa Illinois, ug ngadto sa Kasadpan. Ang kinadaghanan (gibana-bana og 55,000) mibiya sa British Isles, laing 25,000 mibiya sa Scandinavia, ug mga 6,000 ang mibiya sa kontinental nga Europa. Ang uban miabot gikan sa mga Isla sa Pasipiko, India, Ottoman Empire, ug sa Habagatang Aprika. Ang kaandam sa mga Santos nga mosakripisyo ug makigbahin sa ilang mga kapanguhaan nakapahimong posible niana nga dako nga paglangyaw—sila sa kinatibuk-an nagdumili sa pagbiya sa mas kabus nga mga miyembro.3
Sa sinugdanan ang mga Santos mao ang nagbayad sa ilang kaugalingong mga gasto aron mapundok ngadto sa Zion, apan human nga ang unang mga misyonaryo miabut sa Gran Britanya niadtong 1837, ang mga lider sa Simbahan mas aktibo na nga nakigsabut sa pagbiyahe ug sa ubang mga paghan-ay. Daghang mas adunahan nga kinabig nga mga Briton ang misaad nga mogasto sa pagbiyahe sa mas kabus nga mga Santos padulong sa Nauvoo. Taliwala sa 1840 ug 1846, ang mga gigastuhan sa Simbahan nga mga panon sa mga langyaw nga gibana-bana og 4,000 ka kinabig ang milawig gikan sa Inglatera padulong sa Estados Unidos.4 Human sila mobiya sa Nauvoo, ang Teritoryo sa Utah gihimo sa mga Santos nga nag-unang destinasyon alang sa pagpundok sa mga kinabig.5
Sa misunod nga 40 ka tuig, hapit katunga sa tanan nga langyaw nga mga kinabig ang mibayad sa galastuhan sa pagbiyahe pinaagi sa mga pautang nga gihatag sa Perpetual Emigrating Fund (PEF), usa ka kooperatibang organisasyon nga gidumala sa mga sakop niini nga gitukod sa Walog sa Salt Lake niadtong 1849 aron sa “pagdala sa mga kabus dinhing dapita.”6 Gidala ni Bishop Edward Hunter ang pasiunang $5,000 nga donasyon balik sa Iowa, diin iyang gigamit ang pundo aron sa pagpalit sa mga kagamitan sa mga molangyaw. Kon makaabut na sa Walog sa Salt Lake, ang mga mibiyahe gilauman nga mabayaran ang utang aron ang umaabut nga mga molangyaw makasugod sa ilang pagbiyahe.7
Giapil sa mga tigdumala sa PEF ang usa ka kompanya aron mangolekta ug mag-apud-apod sa mga pundo, mopalit og mga suplay, moreserba sa mga barko, ug mogiya sa mga ahente sa paglangyaw nga gidestino diha sa mga opisina sa misyon ug sa mga hununganan sa agianan. Ang Liverpool, sa Inglatera, maoy nagsilbi nga sentro sa mga kalihokan sa pagsakay og barko diin gipundok sa mga ahente sa Simbahan ang mga molangyaw, ihan-ay ang ilang pagbiyahe, ug mangolekta og deposito. Duha o tulo ka bulan sa dili pa mobiya, ang opisina sa pagpanglangyaw mobutang og mga pahibalo diha sa Millennial Star nga mag-anunsiyo sa mga nareserba sa barko ug maglista sa mga tugon unsaon sa pagpamutos.8 Kon makasakay na, ang mga milangyaw nga gigrupo og moabut usahay sa gatusan miorganisar sa ilang kaugalingon ngadto sa mga ward, matag usa adunay presidente ug mga magtatambag, alang sa paglawig.9
Ang bag-o nga teknolohiya sa paggamit og inalisngaw [steam] miusab sa kasinatian sa paglangyaw: ang mga bapor mipuli sa naglayag nga mga sakayan, ug ang mga riles sa tren mipuli sa agianan sa mga karwahe.10 Ang gigastuhan sa Simbahan nga pagpanglangyaw nagpadayon hangtud sa 1887, sa dihang ang gobyerno sa Estados Unidos mitangtang sa katungod sa mga negosyo sa Simbahan ubos sa mga balaud batok sa pagpangasawa og daghan.11 Ang indibidwal nga mga pamilya mipadayon sa paglangyaw sulod sa pipila pa ka dekada, apan sa dihang ang mga lider sa Simbahan mitambag sa pagpalig-on sa mga branch ug mga stake sa ubang dapit, ang pokus mipaingon ngadto sa pagpalapad sa mga komunidad sa Simbahan sa tibuok kalibutan, ug ang paglangyaw nga maoy importante nga bahin sa kasinatian sa Santos sa Ulahing mga Adlaw nga pioneer mikunhod.12