“Ang Pagpuli sa Liderato sa Simbahan,” Mga Hisgutanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“Ang Pagpuli sa Liderato sa Simbahan”
Ang Pagpuli sa Liderato sa Simbahan
“Matag kasingkasing napuno sa kasubo, ug ang matag kadalanan sa Nauvoo ingon og nagbangutan,” si Vilate Kimball misulat ngadto sa iyang bana, si Heber, human gipatay sila si Joseph ug Hyrum Smith didto sa Bilanggoan sa Carthrage niadtong Hunyo 27, 1844.1 Nianang panahona, si Heber ug ang kadaghanan sa mga Apostoles gikatag-katag sa silangang bahin sa Estados Unidos nga nangampanya alang ni Joseph Smith diha sa piniliay sa pagka-presidente sa U.S. Si John Taylor ug si Willard Richards lang ang diha sa Nauvoo, kinsa nakauban ni Joseph atol sa pagkamartir, ug si Taylor nagpaayo pa sa samad nga iyang naangkon atol sa pag-atake sa manggugubot nga panon sa bilangguan. Si Sidney Rigdon, ang kanhi magtatambag ni Joseph sa Unang Kapangulohan, nakabalhin ngadto sa Pittsburgh ug nagtukod og usa ka branch sa Simbahan didto. Samtang nagbangutan pa ang mga Santos sa Nauvoo, nabalaka usab sila mahitungod sa nagpadayon nga hulga sa kagubot gikan sa mga kaaway sa Simbahan ug naghunahuna unsa kahay ilang dangatan sa umaabot ug sa Simbahan.
Ang mga tig-obserbar nga taga gawas misiguro nga ang Simbahan mabungkag. Ang New York Herald misulat nga ang kamatayon ni Joseph maoy “motino sa kapalaran o kaugmaon sa Mormonismo. Dili na sila makapadayon kon wala si Joe Smith.”2 Bisan pa man sa wala damhang kamatayon sa Propeta, kadaghanan sa mga Santos nagpabilin nga masaligon. “Ang kamatayon sa usa o sa usa ka dosena dili makalaglag sa priesthood,” nagtudlo si Brigham Young sa wala madugay human nadungog ang mga hungihong sa kagubot diha o duol sa Nauvoo, “ni makababag sa buhat sa Ginoo gikan sa pagkatap sa tibuok kanasuran.”3
Ang 1844 nga Debate sa Pagpuli
Kining halapad nga bug-os nga pagtuo nga ang buhat magpadayon, hinoon, giubanan sa kawalay kasiguroan mahitungod kon si kinsa ang mangulo. Si Joseph Smith medyo bata pa sa dihang namatay siya, ug wala siyay usa ka klarong plano alang sa sumusunod. Daghan ang naglaum nga si Hyrum ang mopuli ni Joseph kon motumaw ang panginahanglan, apan si Hyrum kauban sa iyang igsoon nga gipatay. Ang ubang mga Santos karon nanglantaw sa biblikanhong ehemplo sa Napulog Duha ka mga Apostoles nga nangulo sa Simbahan human sa kamatayon ni Jesus ug mihulat sa pagbalik sa mga Apostoles.4 Usa ka miyembro sa Simbahan nga nagpuyo duol sa Nauvoo miingon nga nakadungog siya sa mga tawo nga nagtuboy og potensyal nga mga lider, lakip sa mga Apostoles nga si Brigham Young ug Parley P. Pratt, Sidney Rigdon, ang presidente sa stake si William Marks, ang 11-anyos nga si Joseph Smith III, o gani si Stephen Markham, usa ka matinud-anon nga Santos kinsa nasamdan sa mga manggugubot samtang naningkamot sa pag-adto ni Joseph sa Carthage.5
Daghang mga Santos ang mibati og kadinalian nga makatawag dayon og ikapuli. Si Emma Smith, nabalaka mahitungod sa pinansyal nga kahimtang sa iyang pamilya, miawhag sa lokal nga mga lider sa pagpili og usa ka trustee nga masaligan dayon sa pagpangalagad sa pinansyal nga kalihokan.6 Bisan og si Sidney Rigdon, nga miabut sa Nauvoo niadtong Agosto 3, sa sinugdanan miuyon nga paabuton ang kadaghanan sa Napulog Duha nga makabalik ngadto sa Nauvoo, misugod siya sa pagtuboy og usa ka dinalian nga resolusyon. “Gusto kamo og lider,” miawhag siya diha sa usa ka miting, “ug gawas kon kamo maghiusa ug magpili og lider kamo maagni ug maimpluwensyahan sa bisan asang dapit.”7
Si Rigdon mipresentar sa iyang kaugalingon isip usa ka posible nga lider, usa ka “magbalantay” sa Simbahan. Ang upat ka mga Apostoles nga diha sa Nauvoo nianang higayuna sila si (Parley P. Pratt ug George A. Smith nakabalik na aron sa pag-apil ni John Taylor ug ni Willard Richards) mitambag sa pagpailub. Samtang wala tingali sila nagdahum nga gikinahanglan gyud nga modumala sa Simbahan, ang mga Apostoles adunay daghang rason nga motuo nga sila adunay importanting tahas sa kaugmaon sa Simbahan. Usa ka instruksyon diha sa priesthood sa 1835 nga nalakip sa unang edisyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad nagpili kanila isip usa ka korum nga may samang katungod sa Unang Kapangulohan o bisan kinsang ubang nagdumala nga mga konseho sa Simbahan ug mihatag kanila sa mga yawe sa pagpaambit sa ebanghelyo sa kanasuran ug pag-establisar sa Simbahan sa tibuok kalibutan sa gawas sa naorganisar niini nga mga stake.8 Sa Nauvoo, si Joseph Smith nakahatag kanila og lugway sa mga tahas diha sa pagdumala sa Simbahan taliwala usab sa nagkapundok nga mga Santos, mipili kanila sa pagdumala sa mga pamantalaan sa Simbahan ug sa pagtabang sa pagpahimutang sa mga lalin nga mga kinabig nga padayong nag-abut-abut gikan sa mga misyon sa Simbahan.
Gipaambit usab ni Joseph ang bag-ong mga pagpadayag ug mga ordinansa uban sa mga Apostoles diha sa kompidensyal nga mga panagtigum sa wala pa magtudlo kanila og pagtulun-an ngadto sa lain nga pagtulun-an ngadto sa mga kinabag-an sa mga Santos. Iyang gitudloan ang mga sakop sa korum mahitungod sa balaanong kinaiyahan sa katawhan sa mga katuigan sa wala pa siya misangyaw diha sa kadaghanan kabahin sa hisgutanan.9 Gipaila niya sila ngadto sa dinaghan nga kaminyoon ug gipaapil sila sa mga plano sa pagpangita og mga kapamuy-an sa mga Santos sa umaabut sa mas halayong kasadpan. Ang labing importante, nga iyang gisaligan ang kadaghanan sa mga Apostoles sa tanang mga ordinansa sa templo aron ila kining ikapangalagad ngadto sa uban.10 Karon wala lang sila naghupot sa mga yawe sa pag-establisar sa Simbahan sa tibuok kalibutan, apan kadto usab nga may kalabutan sa templo, mibiya kanila nga anaa nay lahi nga kapabilidad sa pagpadayon sa importante nga paningkamot human sa kamatayon ni Joseph. Sa pagkatinuod, daghang mga Apostoles ang mipamatuod nga si Joseph, nabalaka nga ang iyang kinabuhi anaa sa kakuyaw, misulti sa Napulog Duha diha sa usa ka pribadong konseho mga pila ka bulan sa wala pa ang iyang kamatayon, “Akong ibalhin ang sagubangon ug responsibilidad sa pagpangulo niini nga simbahan gikan sa akong mga abaga nganha sa inyoha.”11
Si Brigham Young ug ang laing upat ka mga Apostoles mibalik ngadto sa Nauvoo pagka Agosto 6, 1844. Sa dihang una niyang nadungog ang kabahin sa kamatayon nilang Joseph ug Hyrum Smith, si Brigham Young sa kaulahian misaysay, ang iyang pamati sa iyang ulo daw mabuak. Ang grabing kalibog nilurang lang sa dihang misantop kaniya ang lahi nga hunahuna nga bisan kon ang Propeta ug ang patriyarka namatay, ang mga yawe sa gingharian nagpabilin sa mga Apostoles.12 Sa Nauvoo, nakigkita siya sa naghugpong nga mga Apostoles aron magtinambagay sa usag usa ug gitinguha ang kabubut-on sa Ginoo sa pangutana mahitungod sa mopuli.
Duha ka adlaw human sa pag-abot ni Young, si Sidney Rigdon mipatawag og panagtigum sa pag-ampo diha sa kakahuyan sa ubos sa bungtod gikan sa luna sa templo. Si Young adunay plano nga makigkita sa mga Apostoles nianang buntaga apan nausab ang iyang plano sa dihang nadungog niya ang mahitungod sa panagtigum ni Rigdon ug nakita ang panagpundok sa mga tawo. Sa dihang nakita niya nga si Rigdon midali sa pagpangutana bahin sa mopuli sa propeta, si Young mipatawag sa mga Santos nga magpundok nianang hapuna aron paluyohan ang bag-ong mga lider. “Gusto kong mohilak sulod sa 30 ka adlaw—& dayon magmasaligong & mosulti sa mga tawo kon unsa ang gusto sa Ginoo diha kanila,” miangkon siya atol nianang panagtigum sa hapon, apan tungod sa kaluya sa paghimo og desisyon, iyang giorganisar ang mga Santos isip usa ka balaanong panaghugpong ug mihangyo kanila sa pagpaluyo sa Napulog Duha ka mga Apostoles isip mga lider sa Simbahan.13 “Naklaro sa mga Santos nga ang kupo ni Joseph nabalhin ngadto kaniya,” si Wilford Woodruff misulat sa iyang report sa mga panghitabo ngadto sa mga Santos sa Britanya.14 Si Howard Egan misulti kang Jesse Little nga atol sa iyang pagpamulong, ang tingog ni Young mao ra gayud sa kang Joseph Smith. “Kon ang tawo dili motan-aw,” matud pa niya, “lagmit nga siya dili makatuo nga dili kadto si Joseph.”15 Kining unang mga paghulagway sa unsay naila isip nausab nga panagway ni Brigham Young nagpakita nga daghang mga Santos nga nagpundok diha sa panagtigum ang nakakita nga si Young ang klarong mopuli ni Joseph Smith. Paglabay sa mga katuigan, daghang mga Santos ang misulat og maanindot nga mga sugilanon nga naghulagway sa milagruso nga pagkausab sa panagway ug tingog ni Young atol niana nga okasyon.16
Ang mga Santos nga nagkapundok nianang miting sa Agosto 8, 1844 nakasaksi sa kamatinud-anon sa mga Apostoles isip mga misyonaryo ug isip mga lider sa Nauvoo, ug sila nangandoy sa mga ordinansa sa templo nga gisaad ni Joseph Smith. Nakasiguro nga ang kupo ni Joseph napasa ngadto kang Brigham Young, daghan gayud ang mipaluyo sa Napulog Duha ka mga Apostoles isip mga lider sa Simbahan. Atol sa misunod nga tulo ka tuig, si Sidney Rigdon, James J. Strang, ug ang ubang mga tawo nagporma og ilang kaugalingong mga kalihokan, ang matag usa nila miagni og pipila ka mga miyembro sa Simbahan.17 Kadaghanan sa mga Santos, hinoon, misunod sa Napulog Duha ka mga Apostoles, nagtabang sa pagkompleto sa Templo sa Nauvoo, nagdawat og mga panalangin sa templo, ug miapil diha sa paglalin ngadto sa kasadpan nga karon mao ang Utah. Ang Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles isip usa ka grupo nangulo sa Simbahan ubos sa direksyon sa presidente sa korum nga si Brigham Young hangtud sa 1847, sa dihang si Young mitawag og mga magtatambag ug miorganisar pag-usab sa Unang Kapangulohan.
Pag-establisar sa usa ka Sumbanan sa Pagpuli
Human sa mga kamatayon sa misunod nga mga Presidente sa Simbahan, ang Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagkita diha sa konseho sa pagtino kon kanus-a ug unsaon sa pag-organisar pag-usab sa Unang Kapangulohan. Ang presidente sa korum migiya sa konseho ug napili nga mahimong Presidente sa Simbahan. Si Orson Pratt ug Wilford Woodruff nagtuo nga si John Taylor adunay “legal nga katungod” sa pagpuli ni Brigham Young tungod kay siya ang Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles.18 Sa pagkamatay ni Taylor, ang ubang mga sakop sa korum misugyot nga paluyohan isip Presidente sa Simbahan si George Q. Canon, kinsa dugay nang magtatambag diha sa Unang Kapangulohan apan dili Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Ang Napulog Duha mihukom sa makausa pa sa pagpaluyo sa presidente sa korum, nianang panahona mao si Wilford Woodruff, ligdong nga naestablisar ang sumbanan sa pagpuli sa senior nga Apostol nga mangulo sa Simbahan.19
Ang senioridad [seniority] mitino kon si kinsa ang magsilbing Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles sukad ang korum naorganisar niadtong 1835, apan ang basihanan sa pagtino sa senioridad nausab sa makadaghang higayon sa ika-19 nga siglo. Sa sinugdanan, ang mga sakop sa korum gihan-ay pinaagi sa edad. Kon ang bag-ong Apostol natawag sa paghulip sa mga bakante diha sa korum, ang senioridad matino pinaagi sa petsa nga natawag ang kalalakin-an ngadto sa korum. Niadtong 1861 giklaro ni Brigham Young nga ang senioridad matino dili base sa petsa sa pagkatawag apan sa petsa sa pag-orden, sa pagbali sa han-ay ni Wilford Woodruff ug John Taylor, kinsa natawag sa samang adlaw apan mga bulan ang gintang sa pagka-orden. Niadtong 1875 midugang si Brigham Young nga ang han-ay magpakita sa pagpadayon sa kadugayon sa pagserbisyo isip Apostol, nagpahimutang ni John Taylor ug Wilford Woodruff nga nag-una ni Orson Hyde ug ni Orson Pratt, kinsa parehong gitangtang gikan sa korum ug sa kaulahian gibalik. Ubos sa liderato ni Lorenzo Snow niadtong 1900, ang Napulog Duha mipadayon sa pagpiho nga ang senioridad kinahanglan ibase sa padayon nga panahon sa pagserbisyo diha sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Importante kadto tungod kay giorden ni Brigham Young ang iyang anak nga lalaki nga si Brigham Young Jr. nga usa ka “Apostol” mga tuig na sa wala pa misulod si Brigham Jr. sa Korum sa Napulog Duha. Ang kausaban nakahatag og senioridad sa korum ngadto ni Joseph F. Smith, kinsa mosunod ni Snow isip Presidente sa Simbahan.20
Ang korum ubos ni Presidente Young, Taylor, ug Woodruff matag usa mihulat og mga tulo ka tuig human sa kamatayon sa nag-una kanila sa dili pa iorganisar pag-usab ang Unang Kapangulohan. Si Wilford Woodruff, ang ika-upat nga Presidente sa Simbahan, miawhag sa Napulog Duha nga dili ilangay ang pagpaluyo sa bag-o nga Unang Kapangulohan human sa iya mismong kamatayon. Si Lorenzo Snow mi-organisar sa Unang Kapangulohan hapit diha-diha dayon, ingon man sa matag usa sa mipuli kaniya.21 Ang Simbahan nagpadayon sa pagsunod niining sumbanan sa pagpuli karon.
May Kalabutan nga mga Hisgutanan: Quorum of the Twelve, First Presidency, Deaths of Joseph and Hyrum Smith, Sidney Rigdon, Brigham Young