Mga Godbeite

Ang mga Godbeite maoy usa ka kalihokan sa pagprotesta diha sa ulahing bahin sa mga 1860 ug sa sayong bahin sa mga 1870 kinsa misupak sa pagpangulo ug ekonomikanhon nga mga polisiya ni Brigham Young. Mitawag sa ilang kaugalingon nga ang “Bag-ong Kalihokan” ug sa kaulahian miorganisar sa Simbahan sa Zion, girepresentar nila ang mga katuyoang pangnegosyo ug pangmina imbis ang mga katuyoang pang-agrikultura, mipabor sa kapitalismo imbis sa kooperasyon, ug mihangup sa binuhatan sa espiritistang panagtigum. Ang ilang kapangulohan gilangkuban kasagaran sa mga kinabig sa Simbahan nga natawo sa Britanya kinsa naggikan sa negosyo ug intelektwal nga mga matang. Ang kalihokan gipangulohan ni William Godbe, usa ka adunahang negosyante sa Salt Lake, ug sa kadugayan ni kanhi Apostol Amasa Lyman.

Ang kalihokang Godbeite mitumaw niadtong 1869 agig tubag sa bag-ong sistema sa ekonomikanhong kooperatiba nga pangnegosyo nga gisugdan ni Brigham Young. Nabalaka si Young nga ang mga kapitalista nga sama ni Godbe mikita og dagko nga mga ginansya gikan sa pagbaligya ngadto sa mga langyaw nga makadaot sa mga kabus. Aron maminosan ang gahum sa mga kapitalista, giawhag niya ang lokal nga mga komunidad sa pagtipon sa ilang mga kapanguhaan, mogama sa ilang kaugalingong mga tinda, ug mobaligya niini sa mga tindahan sa kooperatiba nga barato ang mga presyo.¹ Si Godbe ug ang iyang mga kauban miprotesta sa pakigsabut sa Simbahan isip ekonomikanhong pagpanghilabut ug isip insulto sa kagawasan sa konsyensya.

Niadtong 1870 ang mga Godbeite miapil sa uban aron sa pagmugna sa Liberal Party ug pagsupak sa impluwensya sa Simbahan sa temporal ug politikanhon nga mga kalihokan. Agig balos, ang mga lider sa Simbahan mitabang sa pagmugna sa People’s Party, nga klarong nag-aghat sa mga katuyoan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Kini nga mga kausaban sa politika sa Utah uban sa relihiyusong mga kabalaka mipasamot sa kainit tali sa mga miyembro sa Simbahan ug sa ilang mga silingan nga dili mga Santos sa Ulahing mga Adlaw atol sa panahon padulong sa pagkahimong estado sa Utah niadtong 1896.²

Daghang mga Godbeite ang miprotesta sa relihiyusong awtoridad sa mga lider sa Simbahan pinaagi sa pagpangangkon og bag-o nga mga pagpadayag nga nadawat atol sa mga espiritistang panagtigum. Usa ka mas dakong espiritistang kalihokan kansang mga sumusunod nagtuo nga ang mga tawo makahimo sa pakig-istorya sa mga espiritu sa mga patay nahimong popular sa Estados Unidos. Human miapil og pipila ka espiritistang panagtigum, nangangkon si Godbe nga ang mga espiritu ni Joseph Smith ug sa uban namulong pinaagi sa buhi nga mga tawo, o “mga medium,” sa pagsugo kaniya nga tarungon ang Simbahan. Ang mga sumusunod kanunayng mopahigayon og espiritista nga mga panagtigum, naglaum nga makig-istorya sa patay na nga mga propeta, mga paryente, ug ubang impluwensyadong mga tawo sa kasaysayan. Kini nga mga pagpangangkon sa pagpadayag mipalawom sa panagbangi tali sa pipila ka mga Godbeite ug sa kapangulohan sa Simbahan.³

Niining panahona, ang mga Godbeite nagrepresentar sa labing dako ug labing agresibo nga kalihokan sa pagsupak sa pagpangulo ni Brigham Young sa Teritoryo sa Utah. Bisan og wala magdugay, ang kalihokan nahitabo atol sa kausaban sa pagkontrolar sa Simbahan sa lokal nga ekonomikanhong mga kahimtang. Ang mga mithi sa kooperatiba nga ang mga Santos magtambayayong alang sa komon nga katuyoan nagpabilin, apan ang mga ward, dili ang mga siyudad ug mga lungsod, ang mag-unang moabag sa pinansyal nga kaayohan sa mga miyembro sa Simbahan. Pagkahuman, mius-os ang kaimportante sa sentral nga pagplano, ug ang boluntaryo nga mga kontribusyon sa mga indibidwal ug mga pamilya—ikapulo ug mga halad sa puasa—maoy nahimong nag-unang pamaagi sa pagsuporta sa temporal nga gingharian.

Sa wala pa ang mga Godbeite, kadaghanan sa oposisyon sa Simbahan nagagikan sa gawas—gikan sa Protestante nga mga kritiko kinsa nagpuyo nga layo sa mga miyembro sa Simbahan. Hinoon, ang Godbeite nga mga tigprotesta miestablisar og lokal nga pamantalaan (sa kaulahian gitawag nga Salt Lake Tribune) nga sa ulahing bahin sa mga 1800 tuyo nga masukihon sa Simbahan apan sa mga 1920 nahimong mahigalaon, apan usahay hinawayon, nga silingan sa gipanag-iya sa Simbahan nga Deseret News. Ang kabilin sa Godbeite nga oposisyon nausab ngadto sa mas walay gidapigan nga pagsulat. Ang politikanhon, pangnegosyo, espiritista, ug pangsulat nga mga kabalaka sa Godbeite nga mga protesta misimang pag-abut sa mga 1880, ug sa sayong bahin sa mga 1890 ang mga lider sa kalihokan namatay na o nagkatibulaag ngadto sa lain-laing mga buhat.

May Kalabutan nga mga Hisgutanan: Pagkawalay Gidapigan sa Politika, Kooperatiba nga Kalihokan