Mga Gangis ug mga Kanaway

Ang unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga misulod sa Walog sa Salt Lake sa ting-init niadtong 1847 diha-diha mitrabaho dayon nag-andam sa uga nga yuta alang sa ting-ani sa tingpamulak. Bisan pa niana, dihay seryoso nga kakulang sa pagkaon nianang tingtugnaw, tungod niana ang mga Santos naghinam-hinam sa ilang abut sa tingpamulak. Samtang ang mga tanom mitubo nianang tingpamulak, baga ug berde kini nga lantawon, ug ang mga mag-uuma nagpaabut og daghang abut. Bisan pa niana, subo kaayo, daghang mga gangis mihugpa sa umahan sa ulahing bahin sa Mayo 1848, naghulga sa paglaglag sa daghang potensyal nga suplay sa pagkaon sa mga pioneer. Sulod sa dili mominus sa usa ka bulan, ang mga Santos nakig-away batok sa mga gangis sa unsay gitawag sa uban nga Gubat sa Gangis niadtong 1848.¹

Sa pagka-ting-init, ang sitwasyon mas migrabe. Ang mga mag-uuma nagtan-aw samtang ang mga gangis mikaon sa ektarya sa lugas ug mga utanon.² Si Brigham Young, kinsa nangulo sa usa ka dako nga grupo tabok sa kapatagan, nakadawat og report nga pipila ka tawo naghunahuna sa pagbiya sa walog ug moadto sa California o Oregon. Ang uban mitambag ni Young sa pagsulti sa nagpadulong nga pioneer nga dili na mopadayon ngadto sa maong dapit tungod sa kahadlok nga ang mga pumupuyo magutman. Sa kasamtangan, ang mga pamilya nakig-away batok sa mga gangis gamit ang mga silhig, mga sanga, mga tukog, ug mga pisi, apan ingon og walay nahimo sa pagpugong sa “daghang mga gangis.” Daghan ang nag-ampo nga ang Ginoo moluwas kanila gikan niining paghugpa sa mga gangis.³

Sa sayong bahin sa Hunyo dakong panon sa mga kanaway sa California midagsa sa walog, nagpista sa mga gangis. Ang gidaghanon sa mga kanaway sa sinugdanan nakapahadlok sa daghang mga mag-uuma, kinsa nahadlok nga laing kalamidad ang miigo sa ilang mga tanom. Apan sa wala madugay sila nagtan-aw sa mga kanaway nga mikaon sa mga gangis, miinom og tubig, miluwa sa dili mahilis nga bahin, ug mibalik pa aron mokaon.⁴ Bisan og ang mga paghugpa sa mga gangis nagpabilin pa og laing pipila ka semana, ang mga kanaway nakakaon og igo-igo nga nakapakunhod sa kadaot.

Paghulagway sa mga kanaway nga miabut aron mokaon sa mga gangis pinaagi sa artist nga si Minerva Teichert.

Ang mga gangis mao lang ang usa sa mga daghang mga problema nga giatubang sa mga pioneer nga nanimuyo sa Walog sa Salt Lake samtang sila naningkamot nga makaani pag-abut sa ting-init. Daghan sa labing sayo nga mga tinubdan mahitungod nianang tuiga nagsugyot nga ang mga mag-uuma ug ang mga lider sa Simbahan nabalaka usab mahitungod sa naulahi nga katugnaw ug kakulang sa irigasyon sama sa ilang kabalaka mahitungod sa mga gangis, tingali tungod kay ang mga gangis miataki lamang og piho nga mga tanom, dili sa tanan nga pananom.

Ang pag-atubang sa mga Santos sa mga gangis ug sa mga kanaway niadtong 1848 nahimong mao lamang ang una sa daghang susama nga mga kasinatian. Ang mga gangis mibalik atol sa mga panahon sa pag-ani sa ubang mga tuig, ug sa ubang mga dapit sa Utah, nga mas daghan pa kay sa niadtong 1848. Hapit sa matag higayon, ang mga kanaway miabut aron pangan-on pag-usab ang bagang duot sa mga gangis.⁵

Bisan pa sa balik-balik nga panghitabo, ang 1848 nga pagkaluwas gikan sa paghugpa sa mga gangis nagpabilin gayud sa panumduman sa pioneer. Ang mga Santos nakakita sa kamot sa Ginoo nga nanalipod sa pag-abut sa mga langgam. Ang “Milagro sa mga Kanaway” nakapadasig sa mga taga-Utah sa pagtahud sa langgam, ug hapit diha-diha sila nagpatuman og mga polisiya ug mga balaod sa pagsilot ni bisan kinsa nga mopasipala o mopatay sa mga kanaway. Ang kontribusyon sa mga kanaway gisaulog karon pinaagi sa estatuwa diha sa Temple Square sa Siyudad sa Salt Lake.

Monumento sa Kanaway diha sa Temple Square sa Siyudad sa Salt Lake.

Mga Kapanguhaan sa Simbahan

“The Grasshopper War of 1855 and the Provo Sugar Miracle,” Ensign, Peb. 1986, 60–61.

May Kalabutan nga mga Hisgutanan: Salt Lake Valley, Pioneer Economy

1. Leonard J. Arrington, Great Basin Kingdom: An Economic History of the Latter-day Saints, 1830–1900, new ed. (Urbana: University of Illinois Press, 2005), 45–50.

2. Ang mga entomologist miila niini nga mga insekto dili mga gangis, apan mga apan-apan, ug mirekod sa mga matang nga Anabrus simplex, nga unsay gitawag nga “Mormon cricket” alang niining 1848 nga asoy. (Howard Stansbury, Exploration and Survey of the Valley of the Great Salt Lake of Utah, Including a Reconnoissance of a New Route through the Rocky Mountains [Philadelphia: Lippincott, Grambo & Co., 1852], 372.)

3. Orson F. Whitney, History of Utah, 4 vols. (Salt Lake City: George Q. Cannon & Sons, 1892), 1:377–78; William G. Hartley, “Mormons, Crickets, and Gulls: A New Look at an Old Story,” Utah Historical Quarterly, vol. 38, no. 3 (Summer 1970), 227–30.

4. Hartley, “Mormons, Crickets, and Gulls,” 224–39. Ang paagi sa mga langgam sa pagkaon sa mga gangis usa ka normal nga kinaiya sa pagkaon dili lamang sa mga kanaway, apan usab sa ubang matang sa mga langgam. Tan-awa sa John K. Terres, The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds (New York: Wings Books, 1991), 153–54.

5. Pipila sa ulahing mga asoy gipasobrahan ang istorya, nagsugyot nga ang pagpakita sa mga kanaway talagsaon sa kasaysayan sa maong dapit o nangangkon nga kini dili kasagaran nga ilang iluwa ang dili mahilis nga bahin ug mokaon pa og dugang. Tan-awa sa Orson Hyde, discourse, Sept. 24, 1854, sa Deseret News, bol. 4, nu. 30 (Okt. 5, 1854), 1–2; George Q. Cannon, “The Mormon Land System in Utah,” Irrigation Age, vol. 7, nu. 4 (Okt. 1894), 188–89. Alang sa dugang pa nga mga asoy sa mga gangis ug mga kanaway, tan-awa sa Hartley, “Mormons, Crickets, and Gulls,” 224–39.