Ang Kirtland Safety Society

Niadtong tinglarag sa 1836, si Joseph Smith ug ang ubang mga lider sa Simbahan nakahukom nga magtukod og bangko diha sa Kirtland, Ohio. Ang mga Santos sa Kirtland, sama sa mga tawo sa daghang ginagmay nga komunidad nga Amerikano nianang panahona, gusto nga adunay ilang kaugalingong bangko. Sa ekonomiya nga gibase sa pang-uma, diin ang mga kabtangan sa mga tawo kasagaran nag-agad diha sa kayutaan, ang lokal nga mga bangko dili lang nakahatag sa gikinahanglan nga pahulam apan nagsirkular usab sa ilang kaugalingong papel de bangko isip kwarta aron sa pag-awhag og pagbinayloay og mga butang ug mga serbisyo, pinaagi niana napalapdan ang lokal nga ekonomiya. Alang sa nahaunang mga Santos, ang tumong sa pagpalambo sa ekonomiya may relihiyuso usab nga mga katuyoan: aron mapalapdan ang siyudad isip usa ka dapit-pundukanan alang sa mga kinabig, sa pagtabang sa mga Santos didto sa Missouri kinsa gipapahawa sa ilang mga panimalay, aron sa pagpakatap sa ebanghelyo, ug sa katapusan aron sa pagtukod sa Zion.

Papel de bangko sa Kirtland Safety Society nga pinirmahan ni Joseph Smith ug ni Sidney Rigdon.

Niadtong Oktubre 1836, ang mga Santos misugod sa pagpangolekta og mga pundo gikan sa mga stockholder aron sa pag-abli sa Kirtland Safety Society Bank, diin opisyal nga natukod niadtong Nobyembre 2, uban nilang Sidney Rigdon ug Joseph Smith nga nagsilbing mga opisyal.¹ Nianang tingtugnaw, hinoon, ang lehislatura wala mohatag og katugutan sa bangko alang sa Kirtland Safety Society o sa bisan unsang bag-o nga bangko. Niadtong Enero, ang mga direktor sa society miusab sa ilang mga plano sa pagpadagan nga walay pagtugot sa estado, sama sa gihimo sa ubang pinansyal nga mga institusyon, tungod sa kalisud sa pagkuha og usa ka pagboto sa lehislatura aron makabaton og usa ka pagtugot.²

Ang Kirtland Safety Society nagsagubang sa nagkadaiyang mga hagit, hinoon, ug nanglimbasug sulod sa pila ka bulan sa wala pa mohunong sa operasyon nianang pagka-Agosto sa 1837.³ Daghang mga Santos ang nakasinati og mga pinansyal nga kapakyasan agig sangputanan, ilabi na si Joseph Smith, kinsa dako kaayo ang alkanse. Ang panahon nahimong usa ka pagsulay sa hugot nga pagtuo alang sa daghang mga miyembro sa Simbahan. Ang kalisdanan sa society, inubanan sa dugang pang mga hagit sa ekonomiya sa kinatibuk-an, misugod sa mga pagsupak sulod sa Simbahan ug misangpot ngadto sa usa ka dakong paglalin sa mga matinud-anon nga mga Santos ngadto sa Missouri.

Mga Rason sa Kapakyasan sa Society

Daghan nga mga hinungdan ang nakatampo sa pagpanglimbasug sa Kirtland Safety Society. Daghang mga miyembro sa Simbahan nangita og mga sayop sulod sa ilang komunidad, mibasol sa mga lider sa Simbahan tungod sa kapakyas sa paglantaw sa mga problema, sa mga indibidwal nga miapil sa mga hungihong bahin sa yuta ug sa sobrang paggasto, o sa kinatibuk-an ang miyembro sa Simbahan nga dili igo ang pagsuporta sa society. Hinoon, dili tanang posible nga hinungdan, kontrolado sa mga Santos. Ang oposisyon sa gawas, nga kanunayng nasulsolan pinaagi sa mga pagpihig batok sa komunidad sa Mormon, nakatampo usab sa pagkaluya sa society.⁴

Ang tayming usab sa pagkatukod sa society walay ayo, naatol sa nagsingabut ang usa ka mas dakong pinansyal nga krisis nga naila sa Estados Unidos nga ang Kalisang sa 1837. Ang ekonomikanhong mga paningkamot sa mga Santos wala malahi sa uban; nagsalig sila sa mas dako nga Amerikanhong ekonomiya, nga nianang panahona naimpluwensyahan kaayo sa polisiya sa huwes sa Briton. Mas taas ang gitubo sa utang didto sa Britain, dugangan pa sa kausaban sa polisiya sa Estados Unidos nga nakabalda sa mga pagbaligya sa kayutaan ug nakaapekto sa gipalambo nga sistema sa bangko, misangpot ngadto sa usa ka gilugwayan nga ekonomikanhong depresyon sa Estados Unidos.⁵ Ang mga bili sa yuta ug mga presyo sa tanom mitibugsok, hinungdan nga ang mga bangko, mga negosyo, ug gani daghang mga estado sa Estados Unidos mideklarar og kaparutan (bankruptcy) sa misunod nga pipila ka mga tuig.

Legal ug Politikanhong Konteksto

Sa layo pa ang pinansyal nga kalisang sa 1837, dihay mainit nga panagdebate bahin sa kon unsa ka hugot ang Amerikanhong panggobyerno nga mokontrolar sa bangko ug sa panalapi. Tungod kay ang mga tawo sa utlanan nagkinahanglan og mga pamaagi sa pagbinayloay, kanunay silang nagsalig sa kwarta nga gi-isyu sa lokal nga mga bangko, mga kompanya, o ubang mga institusyon kay sa mga bulawan, tumbaga, o sa limitadong suplay sa panalapi nga gi-isyu sa gobyerno. Ang mga manlalaban sa kwarta nga gikan sa pautang (Hard-money) misulay sa pagsupak sa pagpakatap sa maong mga buhat ug gusto nga ang bangko ug panalapi hugtan sa pagdumala ug suportahan sa bulawan. Ang mga manlalaban sa kwarta nga gikan sa amot (Soft-money) mipili og mas sayon nga access ngadto sa bangko ug usa ka dakong sirkulasyon sa publiko ug pribado nga mga panalapi aron makaawhag og ekonomikanhon nga paglambo. Sa dihang ang Kirtland Safety Society mipagawas sa kaugalingon niining kwarta, nahauyon kini sa posisyon nga gihuptan sa mga manlalaban sa kwarta nga gikan sa amot apan nasupak sa balaod nga naestablisar sa manlalaban sa kwarta nga gikan sa pautang niadtong 1816.⁶ Bisan og ang mga prosekusyon ubos sa 1816 nga balaod talagsa ra, sila si Joseph Smith ug Sidney Rigdon gihusay ug gipamulta tungod sa desisyon sa Kirtland Safety Society sa pagsirkular og mga papel de bangko.⁷

Mga Tubag sa mga Santos

Ang ekonomikanhon nga mga kahimtang niadtong 1837 malisud para sa mga Santos didto sa Kirtland.⁸ Ang pagtibugsok sa mga presyo sa yuta maoy gipanglimbasugan sa komunidad diin daghan pa gihapon ang nakautang og kwarta para sa mga umahan ug mga panimalay nga ilang napalit nga layo ra kaayo ang bili kaysa bili niini niadtong 1837. Ang pagkahagba malisud gayud ilahutay alang sa mga Santos sa Kirtland tungod sa ilang kanhi kamatinguhaon bahin sa ekonomikanhong kaugmaon sa siyudad, nga gipalig-on pinaagi sa mga pamahayag gikan ni Joseph Smith ug sa uban nga mga lider sa Simbahan.⁹ Kanang kinatibuk-an nga kamatinguhaon gilakipan og usa ka pagbati nga ang Kirtland Safety Society magmalampuson kon ang mga Santos magmatinud-anon.¹⁰ Sa dihang ang tuig naghatud og kasakit sa ekonomiya imbis kauswagan, ang ubang mga Santos nakasinati og krisis sa hugot nga pagtuo.

Pipila sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nahimong mga dayag kaayong tigsaway ni Joseph Smith nianang panahona. Usa ka pundok nga gipangulohan ni Warren Parrish misalikway sa kinatibuk-ang pagpangulo ni Joseph ug nagtukod og simbahan nga wala molungtad og dugay. Ang uban, sama ni Apostol Parley P. Pratt, mipadayag og mga pagbati nga giluiban ug kahimangud sa mubo nga panahon apan sa wala madugay nahibalik ra sa pakigdait. Kadaghanan sa mga Santos sa Kirtland nagpabilin nga matinud-anon apan nakita ang mga higala nga misupak ug sa katapusan mibiya sa Simbahan.¹¹

Niadtong 1838, sa dihang nagsagubang sa padayon nga pagsupak, mga hulga sa pagka-bayolente, ug sa ekonomiya ug sa mga hagit nga legal, ang mga sakop sa Unang Kapangulohan mibalhin ngadto sa Missouri, gisundan sa daghang mga Santos sa Kirtland.¹² Bisan human mibiya si Joseph Smith sa Ohio, ang paningkamot aron mahusay ang iyang mga pinansyal nga kalihokan didto wala pasagdi. Si Oliver Granger, kinsa miasumer sa responsibilidad sa daghang mga pinansyal nga kabtangan ni Joseph sa Kirtland, mipadayon sa pagtrabaho sa paghusay sa iyang pinansyal nga kalihokan ug mibayad sa nahibilin nga mga utang diha sa dapit hangtud sa pagkamatay ni Granger niadtong 1841, sa dihang si Reuben McBride miassumer niining pinansyal nga mga responsibilidad.¹³