“Mga Programa sa Kaayohan,” Mga Hisgotanan sa Kasaysayan sa Simbahan (2022)
“Mga Programa sa Kaayohan,” Mga Hisgotanan sa Kasaysayan sa Simbahan
Mga Programa sa Kaayohan
Wala madugay human naabot sa Kirtland, Ohio, niadtong 1831, si Joseph Smith nakadawat og pagpadayag nga nanawagan sa Simbahan nga “maghinumdom sa kabos, ug magpahinungod sa inyong mga kabtangan alang sa ilang panginahanglan niana nga inyong ihatag ngadto kanila, uban sa pakigsaad ug sa buhat nga dili malapas.”1 Ang Ginoo mipadayon og mga sugo alang sa bishop sa Simbahan ug sa iyang mga magtatambag sa pagkolekta og sobra nga mga donasyon ngadto sa usa ka “balay tipiganan, sa pagpangalagad ngadto sa kabos ug timawa.”2 Samtang ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagpundok sa Ohio, Missouri, ug sa Illinois sa misunod nga dekada, ang pagsuporta sa kabos ug timawa nagpabilin nga mahinungdanon nga aspeto sa pagtukod sa Zion.3 Ang paghatag ngadto sa kabos naglangkob og dakong tema sa Doktrina ug mga Pakigsaad, ug ang misunod nga mga henerasyon sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw padayon nga mitutok niining Kristiyanong responsibilidad.4
Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mitubag sa mga panginahanglan sa kaayohan sa nagkadaiyang paagi atol sa ika-19 nga siglo. Sama sa gipaila sa ngalan niini, ang Female Relief Society sa Nauvoo mikuha isip ang nag-unang katuyoan sa “paghupay sa kabos,” ug ang kababayen-an nakigtakdo og mga donasyon alang sa mga timawa samtang nag-atiman usab sa kabos nga mga lalin nga miabot sa siyudad niadtong mga 1840.5 Pagka mga 1870, ang mga sakop sa Relief Society miabag sa mga bishop diha sa Kasadpang Amihanang Amerika pinaagi sa pagtino sa mga panginahanglan sa kaayohan, pagpasiugda og suporta, pagtipig og lugas, ug paghatag og medikal nga pag-atiman.6 Sulod sa 40 ka tuig, ang Simbahan mipahigayon sa Perpetual Emigrating Fund aron sa pagpahulam sa lalin nga mga kinabig og kwarta sa pagbiyahe aron sa “pagdala sa mga kabos” ngadto sa Walog sa Salt Lake.7 Sa punoang buhatan sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake, usa ka yarda sa ikapulo midonar og mga butang aron iapod-apod sa mga bishop, ug sa lagyo nga mga pamuy-anan, ang lokal nga mga balay tipiganan sa mga bishop mipundok og mga kapanguhaan sa komunidad sa samang paagi. Ang mga ward ug mga stake makanunayong miapil sa “mga adlaw sa puasa” pinaagi sa paglikay sa pagkaon ug pagdonar og pagkaon ngadto sa mga yarda sa ikapulo ug sa mga balay tipiganan.8 Samtang ang ekonomiya sa rehiyon milapad ngadto sa bag-o nga mga industriya sa ulahing bahin sa mga 1800, midaghan ang mga sinuholan nga trabaho ug ang kalit nga pagdaghan sa baligya nga giangkat gikan sa silangang Estados Unidos mimugna og bag-ong kompetisyon sa merkado, nga mihulga sa pagsaka sa mga galastohan sa mas kabos nga mga mag-uuma ug mga trabahante. Si Brigham Young ug ang iyang mga kauban mipasiugda og mga kooperatiba tali sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga tighimo ug mga tigbaligya ingon man usab sa lokal nga mga organisasyon sa Balaan nga Kapunongan aron sa pagpanalipod sa industriya sa rehiyon ug sa pagseguro sa mas kabos nga mga lumulupyo batok sa dili maayong mga binuhatan sa patigayon.9 Magkauban, ang daghang mga pamaagi sa Simbahan alang sa kaayohan niadtong mga 1800 mipalambo sa mga kondisyon dili lang alang sa mga Santos apan alang usab sa uban diha sa ilang komunidad. Sa kasagaran, ang mga kabos nakatagamtan og mas taas nga matang sa pagpuyo diha sa mga dapit sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kay sa ubang bahin sa Estados Unidos.10
Sa pagsugod sa ika-20 nga siglo, ang manggihatagon nga mga katilingban sa Uropa ug sa Estados Unidos nakapalambo og mas detalyado ug maayong pagkahan-ay nga mga operasyon sa kaayohan, ug ang mga institusyon sa gobyerno nakapalambo og mga programa sa paghatag og mga serbisyo sa kaayohan. Si Amy Brown Lyman, usa ka Santos sa Ulahing mga Adlaw nga lider sa komunidad ug sa wala madugay Kinatibuk-ang Presidente sa Relief Society, mieskwela sa unibersidad bahin sa social work ug mipatuman og bag-ong mga pamaagi sa kaayohan diha sa bag-ong Social Service Department sa Relief Society. Sama sa ubang mga tigreporma sa katilingban sa Progresibo nga Panahon kinsa masaligon nga ang mga institusyon makahatag og mga solusyon alang sa kaayohan, si Lyman ug ang iyang mga kauban diha sa Relief Society nagtinguha sa pag-abag sa mga kabos pinaagi sa pakigtambayayong sa ubang manggihatagon nga mga organisasyon ug sa paghatag og pagbansay sa sosyal nga pagserbisyo.11
Sa pagsugod sa Dakong Pagkahagsa sa Ekonomiya niadtong 1929 ug 1930, ang Relief Society ug ang mga programa sa balay tipiganan sa mga bishop mihatag og direkta nga tabang ngadto sa mga pamilya nga naapektohan sa makadaot nga taas nga gidaghanon sa walay trabaho. Upat ka tuig gikan sa Pagkahagsa sa Ekonomiya, ang Unang Kapangulohan misugo ni Harold B. Lee, ang presidente sa Pioneer Stake ug ang komisyoner sa siyudad diha sa Siyudad sa Salt Lake, ug sa ubang mga lider nga maghimo og plano alang sa tibuok Simbahan nga mipalambo og pinansiyal nga kagawasan samtang naghatag og tabang.12 Gipahibalo niadtong 1936, ang misangpot nga Church Security Program [Programa sa Seguridad sa Simbahan] nanawagan sa mga kapangulohan sa stake sa pag-organisar og mga konseho sa rehiyon ug magtinabangay sa pagpangandam alang sa lokal nga mga emerhensiya, pag-awhag og mga donasyon sa halad sa puasa, pagtabang sa mga walay trabaho nga makakita og trabaho, ug sa pagpasiugda og daghang proyekto sa panarbaho.13
Atubangan sa usa ka pasiunang tindahan sa Deseret Industries niadtong 1938.
Niadtong 1938, ang General Welfare Committee, nga giestablisar sa Church Security Program, nangulo sa mga paningkamot sa pagbawi ug pagguba sa pipila ka gikondenar nga mga gambalay sa Siyudad sa Salt Lake aron sa pagtukod sa Welfare Square—usa ka sentro nga kampus sa balay tipiganan nga mga pasilidad, lakip sa usa ka pang-industriyal nga gidak-on nga bodega, usa ka buhatan sa linata, usa ka dapit sa pagpang-apod-apod sa mga ani ug mga sinina, usa ka planta sa gatas ug sa mga produkto sa gatas, usa ka elevator sa lugas, usa ka chapel, ug pang-administratiba nga mga buhatan. Kon makigkita sa kabos nga mga indibidwal ug mga pamilya, ang mga bishop latas sa amihanang Utah mihatag kanila og mga order sa balay tipiganan nga ilang makuha nga walay bayad didto sa Welfare Square. Sa ulahing bahin sa mga 1950, usa ka bishop ang gitawag aron sa pagdumala sa Welfare Square ug sa paghatag og walk-in nga mga order ug tabang sa panarbaho. Ang sobra nga mga produkto (inventory) gipadala ngadto sa mga balay tipiganan sa mga bishop sa tibuok kalibotan.14
Litrato ibabaw sa Welfare Square nga gikuha sa kahanginan [aerial] niadtong 1957.
Human sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, ang Simbahan milunsad og dako kaayo nga kampanya sa pagkolekta og pagkaon og sinina alang sa mga dapit sa Uropa nga nagun-ob tungod sa away, ug ang Presidente sa Simbahan nga si George Albert Smith nakakuha og pagtugot gikan sa gobyerno sa Estados Unidos aron sa pagpadala sa mga donasyon ngadto sa pipila ka nasod sa Uropa. Samtang nag-obserbar si Presidente Smith sa mga trabahante sa Welfare Square nga nag-andam sa mga ipadala, ang kadaghan sa mga donasyon nakapaluha kaniya. Gihubo niya ang iyang tingtugnaw nga kupo ug gibutang kini diha sa kargamento. Gipadala ni Presidente Smith si Elder Ezra Taft Benson, usa ka sinati nga administrador sa agrikultura sa wala pa ang iyang tawag ngadto sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles, aron sa pakigtakdo sa komplikado nga paningkamot sa kahupayan didto sa Uropa. Sulod sa 10 ka bulan, si Elder Benson mibiyahe og sobra sa 61,000 ka milya (mga 98,000 ka kilometro) sa iyang lisod nga pagbiyahe sa mga nasod sa Uropa, diin iyang nakaplagan ang grabe nga mga kakulang sa mga pagkaon ug pagkawalay pinuy-anan sa matag dapit. “Walay usa nga nakakita niini ang makasabot sa pagkagun-ob,” miingon siya sa pagpauli, nga matinguhaon kaayo nga palapdan ang programa sa Simbahan alang sa kaayohan ug sa pagpalambo sa pagpangandam ug pagkamapaninguhaon sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang Simbahan mipadala og sobra sa unom ka milyon ka libra (mga tulo ka milyon ka kilo) sa pagkaon ug sinina ngadto sa Uropa tali sa Oktubre 1945 ug Disyembre 1949.15
Sa tibuok nahibilin sa ika-20 nga siglo ug ngadto sa ika-21, ang Simbahan mipadayon sa pagpalambo og dugang nga mga programa sa kaayohan ug sa pagpadaghan sa makitawhanon ug ubang sosyal nga mga serbisyo. Nagpalapad gikan sa unang tindahan niini niadtong 1938 ngadto sa dul-an sa 50 sa 2022, ang dili pangnegosyo nga tindahan sa pagdaginot nga Deseret Industries mibaligya og gidonar nga mga butang ug mihatag trabaho, pagbansay sa panarbaho, pagpangita og trabaho, teknikal nga edukasyon, ug makitawhanon nga tabang. Ubos sa programa sa Simbahan alang sa kaayohan, ang pipila ka komite sa stake alang sa kaayohan nagsugod sa pagpalit og umahan niadtong 1940 aron sa paghatag og trabaho ug pagpatubo og mga pananom alang sa mga balay tipiganan sa mga bishop ug sa mga buhatan sa linata. Daghang umahan ang gibaligya sa misunod nga mga tuig tungod kay milapas kini sa mga panginahanglan sa balay tipiganan ug sa buhatan sa linata, samtang ang nahibilin nga mga umahan mipadayon sa ilang operasyon uban sa mas daghang boluntaryo nga paghago.16 Sugod sa 1971, ang mga propesyonal sa panglawas gitawag sa mga misyon aron sa pagtanyag og tabang ngadto sa kabos nga mga ospital, mga klinika, ug ubang mga organisayon sa komunidad alang sa panglawas. Ang misyonaryo nga programa sa Welfare Services sa wala madugay gipalapdan aron sa paglakip sa mga misyonaryo sa daghang mga propesyon nga nagtabang sa pag-atiman sa panglawas, agrikultura, edukasyon, pagpalambo sa patigayon, pagpahiluna og usab sa mga lalin ug mga bakwit, ug direkta nga tabang atol sa katalagman.
Niadtong 1985, agig tubag ngadto sa usa ka makalaglag nga kagutom didto sa Ethiopia, ang Simbahan miestablisar sa Humanitarian Aid Fund [Pundo sa Makitawhanon nga Tabang] aron sa pagkolekta og mga donasyon ug sa Latter-day Saint Charities aron sa pakigtakdo ug paghatod og tabang. Isip resulta sa duha ka tibuok kalibotan nga mga puasa, ang mga miyembro sa Simbahan midonar og labaw sa $11 ka milyon USD ngadto sa Humanitarian Aid Fund. Sa wala madugay ang Latter-day Saint Charities misugod sa pakigtambayayong sa ubang makitawhanon nga mga organisasyon sa daghang inisyatibo aron sa pag-alibyo sa kawalay kasegurohan sa pagkaon, pagpalambo sa pagbaton og limpyo nga tubig ug ekipo sa pagpanglimpyo, pagwagtang sa mga sakit pinaagi sa pagpabakuna, pagtubag sa mga emerhensiya, pagsuporta sa mga bakwit, ug paghatag og mga wheelchair ug mga serbisyo sa pag-atiman sa mata. Niadtong 2020, ang Latter-day Saint Charities ug ang mga kauban niini mipasiugda og sobra sa 3,600 ka proyekto sa 160 ka nasod ug mga teritoryo.17 Ang mga serbisyo sa kaayohan nga gihatag sa Simbahan naglakip usab sa Family Services [Mga Serbisyo alang sa Pamilya], nga nagtanyag og pagtambag ug pagkaulian sa pagkaadik, ug Self-Reliance Services [Mga Serbisyo alang sa Pagbarog pinaagi sa Kinaugalingong Paningkamot], nga nagtanyag og tabang sa panarbaho, edukasyon, ug panalapi.
May Kalabotan nga mga Hisgotanan: Pagpahinungod ug Pagkatinugyanan, Pagpuasa, Relief Society, Dakong Pagkahagsa sa Ekonomiya, Amy Brown Lyman, Nagkahiusang mga Kapunongan, Paglangyaw