“Pagdili,” Mga Hisgotanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“Pagdili”
Pagdili
Ang pagkonsumo sa ilimnong makahubog didto sa Estados Unidos tali sa 1800 ug 1830 miabot sa dili kasagaran nga taas nga lebel—sa kasarangan nga tawo 15 anyos pataas may kalagmitan nga moinom og kapin sa 26 ka litro kada tuig, kapiloon og katulo nga mas taas kay sa 2016.1 Daghang katilingbanong tigreporma sa ika-19 nga siglo sa Estados Unidos mikonsiderar sa pagkapalainom [alcoholism] nga usa ka nasodnong krisis ug sa kinatibuk-an nagtinguha sa pagwagtang sa pagamaan sa isog nga ilimnong makahubog. Naila isip tigsuporta batok sa ilimnong makahubog, sila nadasig pinaagi sa usa ka nagkalainlaing mga problema, gikan sa pagpaningkamot sa pagpalambo sa pagkamabungahon sa mga trabahante ngadto sa paglikay sa kabiyolente kalabot sa pag-inom ngadto sa pagtan-aw sa pagkapalahubog isip usa ka bug-at nga sala. Ang pipila midasig og igo-igo samtang ang uban milalis batok sa tanang pag-inom. Bisan pa man ang uban mipabor sa pagpasar og mga balaod nga magdili sa paggama, pag-apod-apod, ug pagbaligya sa ilimnong makahubog.2 Ang prominenting mga tigsuporta batok sa ilimnong makahubog nga mga organisasyon sama sa Kahugpungan sa Kristiyanong Kababayen-an Batok sa Ilimnong Makahubog [Woman’s Christian Temperance Union], ang Amerikanong Katilingbanon Batok sa Ilimnong Makahubog [American Temperance Society], ug ang Pundok Batok sa Paimnanan [Anti-Saloon League] mikampanya alang sa pagdili ug edukasyon batok sa ilimnong makahubog, nahimong ang kinadak-ang kalihokan sa sosyal nga reporma.3 Sa nagsingabot ang ika-20 nga siglo, ang suporta alang sa pagdili milambo. Pipila ka mga estado mipasar og prohibisyon sa mga balaod samtang daghan pang uban mihimo og lokal nga opsyon nga mga balaod, nga nagtugot sa mga siyudad ug mga lungsod sa pagdili sa pagbaligya sa ilimnong makahubog.4
Bisan og ang Pulong sa Kaalam nagtambag sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagdumili gikan sa pag-inom og ilimnong makahubog, mga ilimnon nga adunay alcohol nagpabilin nga anaa sa Utah pagka 1900.5 Niadtong 1909 usa ka balaod alang sa tibuok estado nga prohibisyon napildi diha sa senado sa estado. Ang lehislatura sa Utah mipasar dayon og usa ka lokal nga opsiyon nga balaod nga si Gobernador William Spry, usa ka lig-on nga kaatbang sa prohibisyon, midumili.6 Paglabay sa duha ka tuig ang lehislatura ug ang gobernador miaprobar sa usa ka balaod nga mipatawag alang sa mga lungsod sa tibuok Utah sa paghukom pinaagi sa pagboto kon idili ba ang pagbaligya og ilimnong makahubog diha sa ilang mga komunidad. Sa Siyudad sa Salt Lake, sa Ogden, ug sa ubang mga siyudad nga adunay dagkong populasyon sa dili Santos sa Ulahing mga Adlaw supak sa pagdili bahin sa pagbaligya og ilimnong makahubog, apan kadaghanan sa mga siyudad mibotar nga pabor.7 Lain pa nga tibuok estado nga paningkamot sa pagdili nakatagbo og kapildihan niadtong 1915, apan ang ikatulo nga balaod gipasar niadtong 1917. Duha ka tuig ang milabay ang lehislatura sa Utah miusab sa ika-18 nga Pag-amendar ngadto sa Konstitusyon sa Estados Unidos, diin gipatuman ang pagdili sa tibuok nasod.
Ang opinyon sa publiko didto sa Estados Unidos nausab batok sa prohibisyon atol sa misunod nga dekada. Niadtong 1933 ang Kongreso sa Estados Unidos hilabihan ka dako ang pagbotar sa pagtangtang sa prohibisyon. Aron ang bag-ong pag-amendar mapatuman, ang tulo ka bahin sa mga estado kinahanglan mousab niini.8 Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Utah nabahin-bahin ang ilang suporta, apan ang estado mibotar nga pabor sa pag-usab.9 Kini nakapasagmuyo ngadto ni Presidente Heber J. Grant, kinsa nakigbatok sa pagpatangtang sa prohibisyon ug miawhag sa mga miyembro sa Simbahan nga himoon ang pagtuman sa Pulong sa Kaalam nga usa ka prayoridad.10 Uban sa suporta sa Utah, nakab-ot sa Kongreso ang tulo ka bahin nga gikinahanglan sa pagboto, ug ang ika-21 nga Pag-amendar nahimong balaod. Natapos ang legal nga prohibisyon didto sa Estados Unidos. Sa kadugayan pagka-1933 ang mga lumulupyo sa Utah mibotar sa pagtangtang sa prohibisyon sa tibuok nasod.11
May Kalabotan nga Hisgotanan: Word of Wisdom [Pulong sa Kaalam] (D&P 89), Utah, American Legal and Political Institutions