Ubang mga Kalihokan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw

Human sa pagkapakyas sa Kirtland Safety Society niadtong 1837, usa ka grupo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Kirtland, Ohio, misugod sa pagduha-duha sa liderato ni Joseph Smith.¹ Ilang gibati nga dili na sila makadawat ni Joseph isip ilang lider, apan mituo gihapon sila nga si Jesukristo mipahiuli sa Iyang karaang ebanghelyo pinaagi sa Propeta. Gamit ang tradisyon sa Protestante nga magtukod og bag-o nga mga simbahan agi og protesta tungod sa pagkasilo, sila mitukod og ilang kaugalingon nga managlahi nga simbahan.²

Sa tibuok kinabuhi ni Joseph Smith, ubay-ubay nga gagmay nga mga grupo ang mibiya sa Simbahan ug nagsugod og ilang kaugalingon nga mga kalihokan, nga nagpadayon sa ilang pagtuo sa Basahon ni Mormon apan misalikway sa padayon nga liderato ni Joseph. Human sa kamatayon ni Joseph Smith niadtong 1844, kadaghanan sa mga Santos mipaluyo sa liderato sa Napulog Duha ka mga Apostoles, apan ubay-ubay nga mga kalihokan ang natukod base sa lain-lain nga ideya mahitungod sa pagpili og bag-o nga lider.³ Ang bag-o nga mga simbahan matag karon og unya mipadayon sa pagporma, kasagaran tungod sa mga panagbangi mahitungod sa doktrina o patakaran. Sama pananglit, nagmugna og mga kalihokan batok sa mga paningkamot ni Brigham Young sa pagpasiugda sa pagpahinungod, sa pinadayag ni Wilford Woodruff sa paghunong sa dinaghan nga kaminyoon, ug sa liderato sa misyon sa Mexico sa mga 1930.⁴

Ang uban niining mga kalihokan wala magdugay, apan daghan ang milahutay og mga henerasyon, bisan og ang kadaghanan nagpabiling ginagmay nga mga organisasyon. Gawas sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ang duha ka labing dako nga mga grupo nga sunod nga naporma mao ang simbahan nga gitukod ni James J. Strang (usahay tawagon og Strangite Church) ug ang Reorganized Church of Jesus Chirst of Latter Day Saints (karon gitawag og Community of Christ), nga natukod niadtong 1860 ug sa pagsugod gipangunahan sa anak ni Joseph Smith nga si Joseph III.

Sa kasaysayan, ang relasyon tali sa Simbahan ug sa ubang mga grupo nadaot. Ang mga emosyon kasagaran nagkainit sa panahon nga hapit na mabahin-bahin ang grupo, ug human niana ang lain-laing mga simbahan daw mihatag og gibug-aton sa mga punto nga ilang gikasumpakian. Sa ubang mga sitwasyon, sama sa True Church of Jesus Christ of Latter Day Saints ni William Law niadtong 1844 ug sa Church of Zion ni William Godbe sa mga 1870, ang bag-o nga mga kalihokan nalambigit sa anti-Mormon nga mga grupo. Sa sitwasyon sa Third Convention nga kalihokan didto sa Mexico, lawom, sayo nga pagkabahin-bahin sa wala madugay nagdala ngadto sa mas dakong pagtahud ug kooperasyon, ug ang kalihokan sa kadugayan nagkauli og ang Simbahan.⁵

Niadtong ika-19 ug sayong bahin sa ika-20 nga mga siglo, ang Simbahan ug ang Reorganized Church nagkasungi sa media, sa mga mission field, ug sa mga korte, kini nga mga panagsungi mipatigbabaw sa bisan unsang mga paningkamot nga mamaayo ang ilang mga relasyon.⁶ Sa katapusang bahin sa ika-20 ug sayong bahin sa ika-21 nga mga siglo, hinoon, dako kaayo ang kalambuan sa relasyon tali sa duha ka simbahan. Samtang ang matag usa nagpadayon sa iyang kaugalingon nga ilhanan ug doktrinal nga kalainan, ang duha ka simbahan ug ilang mga miyembro nagtambayayong sa pagpreserbar sa gisawhan nga makasaysayanong mga dapit, pagpasiugda og scholarship, ug pagserbisyo sa uban.⁷

Mga Kapanguhaan sa Simbahan

“Church History Department Releases Book of Mormon Printer’s Manuscript in New Book,” Ago. 4, 2015, mormonnewsroom.org.

Russell R. Rich, “Nineteenth-Century Break-Offs,” Ensign, Sept. 1979, 68–71.

Bibliograpiya

Ang mosunod nga mga publikasyon naghatag og dugang nga impormasyon kabahin niini nga hisgutanan. Pinaagi sa pag-refer o pag-link nimo ngadto niining mga kapanguhaan, wala kami mag-endorso o mogarantiya sa sulod o sa mga panglantaw sa mga tagsulat.

Steven L. Shields, “The Succession Crisis, 1844–1865,” sa Brandon S. Plewe, ed., Mapping Mormonism: An Atlas of Latter-day Saint History (Provo, Utah: Brigham Young University Press, 2012), 64–67.

Glen M. Leonard, Nauvoo: A Place of Peace, a People of Promise (Salt Lake City: Deseret Book, 2002).

May Kalabutan nga mga Hisgutanan: Dissent in the Church [Mga Pagsupak diha sa Simbahan], Name of the Church [Pangalan sa Simbahan]

Mubo nga mga Sulat

1. Tan-awa ang Hisgutanan:Kirtland Safety Society.

2. Mark Lyman Staker, Hearken, O Ye People: The Historical Setting for Joseph Smith’s Ohio Revelations (Salt Lake City: Greg Kofford Books, 2009), 532–40; Russell E. Richey, “Religious Organization in the New Nation,” in Stephen J. Stein, ed., The Cambridge History of Religions in America: Volume II, 1790 to 1945 (Cambridge: Cambridge University Press, 2012), 93–116.

3. Steven L. Shields, “The Succession Crisis, 1844–1865,” sa Brandon S. Plewe, ed., Mapping Mormonism: An Atlas of Latter-day Saint History (Provo, Utah: Brigham Young University Press, 2012), 64–67.

4. Tan-awa ang Ronald W. Walker, Wayward Saints: The Social and Religious Protests of the Godbeites against Brigham Young (Provo, Utah: Brigham Young University Press, 2009); Brian C. Hales, Modern Polygamy and Mormon Fundamentalism: The Generations after the Manifesto (Salt Lake City: Greg Kofford Books, 2006); F. LaMond Tullis, “A Shepherd to Mexico’s Saints: Arwell L. Pierce and the Third Convention,” BYU Studies, vol. 37, no. 1 (Ene. 1997), 127–57.

5. Tan-awa sa Tullis, “A Shepherd to Mexico’s Saints,” 127–57.

6. Tan-awa sa David L. Clark, Joseph Bates Noble: Polygamy and the Temple Lot Case (Salt Lake City: University of Utah Press, 2008).

7. “Church History Department Releases Book of Mormon Printer’s Manuscript in New Book,” Ago. 4, 2015, mormonnewsroom.org.