Pagka-vigilante

Sa Tibuok 1830 ug 1840 sa Ohio, Missouri, ug Illinois, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nakasinati og dakong pagpanggukod ug pagpangharas sa mga kamot sa manggugubot nga panon. Ang mga Santos usa sa daghang mga grupo nga nag-antus sa maong pagtratar. Ang mga komunidad kanunayng migamit og mga pamaagi sama sa pagbubo og aspalto ug balhibo ug uban pang matang sa pagka-vigilanate nga kabayolente sa pagpalig-on sa ilang kaugalingon nga ideya sa hustisya kon sila dili matagbaw sa mga lihok sa gobyerno ug mga korte. Ilabi na sa mga utlanan, daghang nahaunang mga Amerikano nga miisip niini nga matang sa kabayolente nga buhat sa pagkabayani ug pagpatunhay sa kaugalingon.

paghulagway sa usa ka manggugubot nga panon nga nagguba sa printahanan sa Simbahan, sa Independence, Missouri, niadtong 1833.

Ang labing naila nga panghitabo sa pagka-vigilante nga kabayolente batok sa nahaunang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw naglakip sa pagbubo og aspalto ug balhibo ngadto sa prominenting mga lider sa Simbahan didto sa Ohio ug Missouri; ang pagguba sa printahanan sa Simbahan didto sa Independence, Missouri, niadtong 1833; ang pagpapagawas sa mga Mormon gikan sa Distrito sa Jackson niadtong 1833, gikan sa estado sa Missouri niadtong 1838–39, ug gikan sa estado sa Illinois niadtong 1846; ug ang pagpamatay nilang Joseph ug Hyrum Smith niadtong 1844.

Giunsa man sa nahaunang mga Amerikano pagpangatarungan sa kabayolente sa manggugubot nga panon?

Ang Amerikanhong tradisyon nga lapas sa balaod nga buhat sa pagka-vigilante gibase sa pagpanglimbasug sa nasud alang sa kagawasan. Niadtong 1773, pananglitan, ang mga residente sa Boston miplano ug mipatuman sa usa ka pag-atake sa mga opisyal sa Stamp Tax, nga giila isip ang Boston Tea Party. Human sa Amerikanhong Rebolusyon, ang mga tawo mipadayon sa pagdepensa sa bayolenting pagpatuman sa unsay ilang gikonsiderar nga kabubut-on sa kadaghanan. Mahimong diha sa mga siyudad o mga rural nga kalungsuran, daghang mga nahaunang Amerikano nga lumulupyo miangkon sa katungod sa pagbutang sa balaod diha sa ilang kaugalingong mga kamot, kasagaran batok sa mga minoriya, sa pagpatunhay sa ilang pamaagi sa kinabuhi. Bisan ang mga opisyal sa gobyerno may kalagmitan sa pagdawat niining mga pagdepensa. Si Daniel Dunklin, kinsa miserbisyo isip gobernador sa Missouri gikan sa 1832 hangtud sa 1836, nianang panahona nga ang mga Santos gipugos sa pagpahawa gikan sa Distrito sa Jackson, mihinumdom nga ang “sentimento sa publiko mahimong mas importante kay sa balaod; ug … walay pulos ang pagsukwahi niini.”¹

Unsa ka organisado ang kabayolente batok sa mga miyembro sa Simbahan?

Sama sa ubang kabayolente sa vigilante sa nahaunang Amerika, ang pagpang-atake sa kadaghanan batok sa mga Mormon maoy mas organisado kay sa pulong manggugubot nga panon nga mahimong masugyot sa modernong pandungog. Ang pag-atake niadtong Hulyo 1833 diha sa gitumong nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw didto sa Independence, Missouri, pananglitan, gisabutan pinaagi sa usa ka komite sa labing dungganon nga mga lungsuranon sa distrito—usa ka komite nga kompleto sa chairman ug mga sekretarya. Sa wala pa ang pagpangguba sa opisina sa printahanan ni W. W. Phelps ug pagbubo og espalto ug balahibo ni Bishop Edward Partridge ug ubang mga miyembro sa Simbahan, kini nga mga lider sa komunidad nanagtigum sa usa ka korte, misulat sa usa ka manipesto nga nagmando nga ang mga Santos mopahawa sa distrito, ug gipanumpaan, agig direktang pagbiaybiay sa mga tigpirma sa Declaration of Independence, ang ilang “mga kinabuhi, mga bahandi, ug sagradong mga dungog” agig pagsuporta sa resolusyon.²

Giunsa sa pagtubag sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang kabayolente sa pagka-vigilante?

Sa daghang kahimtang, ang dakong pagsapaw mitumaw tali sa mga manggugubot nga panon ug sa lokal nga militia, nga nakapalisud alang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga makadawat og patas nga pagtratar ubos sa balaod.³ Sa pagkatinuod, ang mga kolonel sa militia sa Distrito sa Jackson mao ang midis-arma sa mga miyembro sa Simbahan niadtong 1833 ug dayon naghinan-aw ra samtang ang mga vigilante miguba sa mga panimalay ug kabtangan sa mga Santos . Niadtong 1838 pipila sa mga miyembro sa Simbahan mismo nakahukom ngadto sa pagka-vigilante aron mapanalipdan ang ilang mga panimalay ug manimalos batok niadtong mihulga kanila.⁴ Sa tibuok kasamok diha sa Missouri ug sulod sa daghang katuigan human niana, si Joseph Smith ug ang ubang mga lider miawhag sa mga miyembro sa Simbahan sa pagpangayo og bayad gikan sa nasyonal nga gobyerno alang sa mga nawala nila.⁵

Mga Kapanguhaan sa Simbahan

“Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints,” Gospel Topics Essays, topics.lds.org.

Bibliograpiya

Ang mosunod nga mga pagmantala naghatag og dugang impormasyon kabahin niini nga hisgutanan. Pinaagi sa pag-refer o pag-link nimo ngadto niining mga kapanguhaan, wala kami mag-endorso o mogarantiya sa sulod o sa mga panglantaw sa mga tagsulat.

Paul A. Gilje, Rioting in America (Bloomington: Indiana University Press, 1996).

Marie H. Nelson, “Anti-Mormon Mob Violence and the Rhetoric of Law and Order in Early Mormon History,” Legal Studies Forum, vol. 21 (1997), 353–88.

May kalabutan nga mga Hisgutanan: Jackson County Violence, Mormon-Missouri War of 1838, Opposition to the Early Church

Mubo nga mga Sulat

1. Daniel Dunklin letter to W. W. Phelps, July 18, 1836, sa W. W. Phelps, Collection of Missouri Documents, 1833–37, Church History Library, Siyudad sa Salt Lake; tan-awa usab sa Richard Maxwell Brown, Strain of Violence: Historical Studies of American Violence and Vigilantism (New York: Oxford University Press, 1975), 30–33; Ronald W. Walker, Richard E. Turley Jr., ug Glen M. Leonard, Massacre at Mountain Meadows: An American Tragedy (New York: Oxford University Press, 2008), 8–10; Paul A. Gilje, Rioting in America (Bloomington: Indiana University Press, 1996), 1–86.

2. Ang asoy sa mga Santos sa panghitabo makita sa “To His Excellency, Daniel Dunklin, Governor of the State of Missouri,” sa The Evening and the Morning Star, Dis. 1833, 228–29. Ang ubang mga lumulupyo sa Missouri mihimo sa ilang kaso diha sa Jeffersonian Republican, Ago. 17, 1833; Richard Lyman Bushman, Joseph Smith: Rough Stone Rolling  (New York: AlfredA. Knopf, 2005), 223, 224.

3. Tan-awa sa Militia Act of 1792, 1 Stat. chap. 33 (1792); gikutlo sa “Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints,” Gospel Topics Essays, topics.lds.org.

4. Tan-awa sa “Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints.”

5. Tan-awa sa Clark V. Johnson, ed., Mormon Redress Petitions: Documents of the 1833–1838 Missouri Conflict (Provo, Utah: Religious Studies Center, Brigham Young University, 1992).