“Mga Kritiko sa Basahon ni Mormon,” Mga Hisgutanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“Mga Kritiko sa Basahon ni Mormon”
Mga Kritiko sa Basahon ni Mormon
Bisan sa wala pa migawas ang Basahon ni Mormon sa pag-imprinta niadtong 1830, gisaway sa mga artikulo sa pamantalaan ang basahon ug ang tighubad niini, si Joseph Smith. Mitubag si Joseph sa maong pagpanaway pinaagi sa pagmatuod nga ang usa ka anghel migiya kaniya ngadto sa usa ka karaang rekord, nga gihubad niya pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios. Daghang mga Amerikano nianang panahona nga mituo sa Biblia nga bugtong pulong sa Dios, ug ang pagtungha sa bag-ong kasulatan nakamugna og grabing panagdebate. Wala makumbinser sa istorya ni Joseph sa balaang kagikan sa basahon, ang pipila ka mga manunulat dayag nga nakigbatok sa Basahon ni mormon.
Tulo sa nag-unang mga kritiko naghimo og hilisgutan alang sa unang gipaluyohan nga mga kritisismo sa basahon. Sila si Abner Cole, Alexander Campbell, ug Eber D. Howe ang matag usa mipasangil ni Joseph Smith nga migamit sa Basahon ni Mormon isip kabahin sa detalyadong plano sa pagpangilad sa publiko. Cole (nagsulat ubos sa alyas nga Obadiah Dogberry) mimantala og mga tipik sa Basahon ni Mormon sa iyang pamantalaan sa wala pa mahuman og printa ang basahon. Bisan og si Cole mituman sa gipangayo ni Joseph sa paghunong sa pagpagawas og mga tipik, gipadayon niya ang pagsulat og mga artikulo sa pagdaut sa Basahon ni Mormon ug misaway sa unsay iyang gibati nga mao ang relihiyosong panatismo. Duha ka tuig ang milabay, si Alexander Campbell usa ka ministro nga nagsangyaw bahin sa pagpahiuli mipadayon, sa pagmantala og “usa ka pag-analisar sa Basahon ni Mormon,” nga misusi sa basahon alang sa mga dili tukma sa Biblia. Si Campbell milalis nga gikopya ni Joseph ang talagsaon nga elemento sa Basahon ni Mormon gikan sa iyang kultura, yano nga nagbalik sa relihiyosong mga ideya gikan sa iyang panahon.1 Si Eber Howe usa ka jornalista sa Ohio nagtuo nga ang basahon sobra ra para sa abilidad ni Joseph, ug misiguro nga gikopya ni Joseph ang mga istorya gikan sa wala mamantala nga manuskristo nga sinulat sa usa ka tawo nga ginganlan og Solomon Spaulding.2 Agig suporta niining teyoriya, gimantala niya ang mga sugilanon gikan sa dismayado nga mga Santos sa Ulahing mga adlaw ug ang mga pagpamatuod gikan sa mga lumulupyo sa Palmyra nga andam nga manumpa batok kang Joseph Smith.3
Ang teyoriya nga pagpangopya sa Spaulding nakaangkon og dako nga publisidad nga ang mga misyonaryo sama ni Parley P. Pratt walay puas nga mitrabaho sa pagsangyaw ug pagmantala og mga pagsupak. Sa dihang ang aktwal nga manuskrito sa Spaulding nadiskubre niadtong mga 1880, ang mga tigbasa nakakita og gamay nga pagkaparehas ngadto sa Basahon ni Mormon.4 Mi-insister gihapon ang mga kritiko nga si Joseph Smith mikopya gayud og daghang mga ideya sa basahon. Niadtong 1902, si I. Woodbridge Riley milalis nga si Joseph Smith ug Oliver Cowdery mitrabaho gikan kang Ethan Smith sa View of the Hebrews [Panglantaw sa mga Hebreohanon], usa ka libro nga nagsubay sa mga kaliwatan sa mga Indian ngadto sa nawala nga mga tribo ni Israel.5 Human sa mga dekadang debate, ang mga kritiko pakyas gihapon sa pagpakita og usa ka dakong kalabutan tali sa View of the Hebrews [Panglantaw sa mga Hebreohanon] ug sa Basahon ni Mormon. Bisan og dihay panahon nga nakapuyo si Cowdery duol ni Ethan Smith ug ang libro nag-una sa Basahon ni Mormon og pito ka tuig, walay ebidensya nga nakakumpirmar nga si Cowdery o si Joseph Smith adunay nahibaloan sa buhat.6
Sa mga 1920, ang Kinatibuk-ang Awtoridad sa Santos sa Ulahing mga adlaw ug tagsulat nga si B. H. Roberts, naaghat sa teyoriya ni Riley, mitutok sa pagtuon sa mga kritisismo sa Basahon ni Mormon. Miawhag si Roberts sa mga Santos sa Ulahing mga adlaw nga ayohon ug seryusuhon sa pagtubag ang mga pangutana sa mga kritiko.7 Ang iyang buhat nakaagak sa mas gipakusgan nga paningkamot pinaagi sa mga tumutuo sa pagdepensa sa basahon ug nakakaplag og daghang mga tubag ngadto sa kritisismo. Misangpot kini ngadto sa bag-ong panukidoki sa karaang kahimtang sa Amerika ug sa komplikadong estraktura sa literatura sa Basahon ni Mormon. Ang debati tali sa mga kritiko ug mga tigdepensa sa Basahon ni Mormon nagpadayon.8
Sa ulahing bahin sa ika-20 nga siglo, ang academic scholarship misugod na sa pagka-seryoso sa pagkasulat ug sa relihiyosong impluwensya sa Basahon ni Mormon. Sugod niadtong 2003, ang mga printahanan sa unibersidad ug mga tigmantala nga tigpatigayon nag-isyu og ilang kaugalingong mga edisyon sa Basahon ni Mormon.9 Pipila sa mga kritiko sa pagkasulat, nagsalikway sa hilisgutan sa relihiyosong tinuohan, miila sa naratibo ug kabililhon sa estilo sa basahon. Kini nga mga pagtuon mahimong magpakita og menos nga pag-alkontra sa umaabut nga makinaadmanong pag-analisar sa Basahon ni Mormon.10
May Kalabutan nga Hisgutanan: Opposition to the Early Church [Oposisyon sa Sayo nga bahin sa Simbahan], Printing and Publishing the Book of Mormon [Pag-imprinta ug Pagmantala sa Basahon ni Mormon], Gold Plates [Bulawan nga mga Palid]