Mensahe ti Umuna a Panguluen, Enero 2012
Panagbiag a Nawadwad
Iti rugi ti baro a tawen, karitek dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw iti amin a lugar a mangaramid iti bukod, napasnek, addaan iti kaipapanan a panagsapsapul iti makunak a nawadwad a biag—maysa a biag a napnuan iti adu a balligi, kinaimbag, ken parabur. Kas iti pannakasursurotayo iti ABC iti pagadalan, idiayak dagiti bukodko nga ABC a tumulong kadatayo amin a makagun-od iti nawadwad a biag.
Maaddaan iti Nasayaat nga Attitude wenno Galad
Ti A iti listaak iti ABC ket attitude wenno galad. Insurat ni William James, maysa nga immuna nga American psychologist ken philosopher, “Ti kadakkelan a rebolusion ti henerasiontayo ket ti pannakatakuat a dagiti tao, babaen ti panangbalbaliw kadagiti akin-uneg a galad ti pampanunotda, mabalinda a baliwan dagiti akinruar nga aspeto wenno kita ti biagda.”1
Kaaduanna a banag iti biag ket agpannuray iti attitude wenno galadtayo. Ti wagas a panangpilitayo a mangkita kadagiti banag ken panangresponde kadagiti dadduma ket makaaramid iti amin a pagdumaan. Ti mangaramid iti amin a kabaelantayo ket kalpasanna pilientayo ti agragsak maipapan kadagiti kasasaadtayo, ania man dagitoy, ket makaisangbay iti talna ken pannakapnek.
Ni Charles Swindoll—awtor, edukador, ken pastor a Kristiano—kinunana: “Para kaniak, ti attitude wenno galad ket napatpateg pay ngem … iti napalabas, … ngem iti kuarta, ngem kadagiti kasasaad, ngem kadagiti pannakaupay, ngem kadagiti balligi, ngem no ania ti panagkuna wenno sawen wenno aramiden dagiti dadduma a tao. Napatpateg daytoy ngem ti langa, kinasaguday, wenno paglaingan. Daytoyto ti mangbukel wenno mangwara iti maysa a timpuyog, iti maysa a simbaan, iti maysa a pagtaengan. Ti naisangsangayan a banag ket adda pilitayo iti inaldaw maipapan iti attitude wenno galad nga ipakitatayonto para iti dayta nga aldaw.”2
Ditay kabaelan nga iturong ti angin, ngem kabaelantayo nga ilasat dagiti layag. Para iti kadakkelan a ragsak, talna, ken pannakapnek, sapay koma ta pilientayo ti nasayaat wenno napintas a galad.
Mamatika iti Kabaelam nga Aramiden
Ti B ket believe wenno mamatika—iti kabaelam nga aramiden, kadagiti adda iti aglawlawmo, ken kadagiti agnanayon a pagbatayan wenno prinsipio.
Agbalinka a napudno iti bagim, iti dadduma, ken iti Nailangitan nga Amam. Maysa a tao a saan a napudno iti Dios agingga a naladaw unayen ket isu ni Cardinal Wolsey a, segun ken ni Shakespeare, nangbubos iti naunday a biag iti panagserbi iti tallo a kangatuan a turayen ken nagsagrap iti kinabaknang ken bileg. Iti kamaudiananna, inikkat ti awan anusna nga ari ti bileg ken dagiti sanikuana. Insangit ni Cardinal Wolsey:
No nagserbiak la koma iti Diosko nga addaan iti kagudua ti regta
nga inserbik iti arik, awan koma Isuna iti nataengan a tawenko.
Pinanawannak a lamulamo kadagiti kabusorko.3
Insurat ni Thomas Fuller, maysa a padi ken estoriador nga Ingles a nagbiag iti maika-17 a siglo, daytoy a kinapudno: “Saan a pudno a mamatpati ti tao a saan nga agbibiag a mayannurot iti pammatina.”4
Saanmo a limitaran ti bagim ken dimo palugodan dagiti dadduma a mangkumbinsi kenka a malimitaranka iti mabalinmo nga aramiden. Mamatika iti bagim ket kalpasanna agbiagka tapno maragpatmo dagiti mabalinmo a pagbalinan.
Magun-odmo no ania ti patiem a kabaelam a gun-oden. Agtalek ken mamatika ken maaddaan iti pammati.
Sanguem dagiti Karit nga Addaan iti Tured (Courage)
Ti C ket para iti courage wenno tured. Ti tured (courage) ket agbalin a napateg ken addaan iti kaipapanan a saguday no saan unay a maibilang daytoy a kas panagtallugod a matay a situtured no di ketdi kas maysa a determinasion nga agbiag a sidadayaw.
Kinuna ti Amerikano a mannurat ken mannaniw a ni Ralph Waldo Emerson: “Ania man ti aramidem, kasapulam ti tured. Ania man ti ikeddengmo nga aramiden, adda maysa a tao a kanayon a mangibaga kenka a nagbiddutka. Kanayon nga adda dagiti rumsua a pagrigatan a mangsulisog kenka a mamati a husto dagiti kritikom. Ti panagplano iti nasken nga aramiden ken panangaramid iti daytoy agingga a maileppas ket agkasapulan iti isu met laeng a tured a kasapulan ti maysa a soldado. Ti talna ket addaan kadagiti balligina, ngem agkasapulan daytoy kadagiti natured a lallaki ken babbai tapno magun-od dagitoy.”5
Addanto dagiti panawen a mapabutngan ken maupaykanto. Mabalin a mariknam a naabakka. Mabalin nga agparang a nakaad-adu dagiti tubeng iti pananggun-od iti balligi. No dadduma mabalin a mariknam a kasla sika ni David a mangikarkarigatan a mangranget ken ni Goliat. Ngem laglagipem—ni David ket nangabak!
Kasapulan ti tured (courage) tapno makaaramid iti umuna a tignay nga agturong iti tartarigagayan ti maysa a tao a panggep a tun-oyen, ngem uray pay dakdakkel a tured ti kasapulan no maitublak ti maysa a tao ket nasken nga ikarigatanna manen iti maikadua a gundaway a mangragpat iti panggepna a tun-oyen.
Maaddaan iti determinasion a mangaramid iti panangikarigatan, ti kinapasnek iti panangipatungpal iti maysa a maikari a panggep a tun-oyen, ken ti tured a mangsango saan laeng a kadagiti karit nga umay a saan a mapakpakadaan ngem ketdi panangikarigatan pay iti maikadua a gundaway, no kasapulan. “No dadduma ti tured ket isu ti bassit a timek iti gibus ti aldaw nga agkunkuna, ‘Padasekto manen inton bigat.’”6
Sapay ta malagiptayo dagitoy nga ABC iti panangrugitayo nga agdaliasat nga agturong iti baro a tawen, a maaddaan iti nasayaat wenno napintas a galad, pammati a magun-odtayo dagiti panggep a tun-oyen ken resolusiontayo, ken ti tured a sumango iti ania man a karit a sumangbay iti biagtayo. Ket kalpasanna ti nawadwad a biag ket magun-odtayonto.
© 2012 ti Intellectual Reserve, Inc. Nailatang amin a karbengan. Naimaldit iti EUA. Pannakaanamongna iti Ingles: 6/11. Pannakaanamongna a maipatarus: 6/11. Pannakaipatarus ti First Presidency Message, January 2012. Ilokano. 10361 864
Panangisuro manipud iti Daytoy a Mensahe
Ibilang ti panangawis kadagiti miembro ti pamilia a mangibinglay kadagiti bukodda a padas a nakatulongan ida ti positibo a galad, pammati iti bagida, wenno tured. Wenno awisen ida a mangbirok kadagiti pagarigan dagitoy tallo a pagbatayan kadagiti nasantuan a kasuratan. Mabalinmo ti agsagana a mangisuro babaen ti sikakararag a panangpanunot kadagiti nasantuan a kasuratan wenno dagiti bukodmo a padas.