Rozwiązywanie konfliktów w małżeństwie
Autor mieszka w stanie Utah w USA.
Wspaniałe błogosławieństwa płyną z rozwiązywania konfliktów w atmosferze miłości.
Ilustracje: Sally Wern Comport
Matt i Margaret (wszystkie imiona zmienione) wyłączyli telewizor po ostatniej sesji konferencji generalnej. Przesłania były natchnione, a oni radowali się pozytywną atmosferą, która przenikała ich dom podczas tego weekendu.
Nikt nie mógł być bardziej rozczarowany niż Matt i Margaret, gdy mniej niż 24 godziny później doszło między nimi do zaciekłej kłótni o to, czy zaoszczędzić niespodziewaną premię, którą Matt otrzymał w pracy, czy wydać ją na ubrania szkolne dla starszych dzieci. Spór nie został rozwiązany, a Matt i Margaret rozeszli się do swoich obowiązków z poczuciem niezrozumienia.
Aby stworzyć trwałe, szczęśliwe małżeństwo, pary muszą nauczyć się rozwiązywać konflikty, aby każda osoba czuła się zrozumiana, a podjęte decyzje były wynikiem akceptowalnego kompromisu.
Duchowe ostrzeżenie i przewodnictwo
Pisma święte oraz słowa proroków i apostołów zawierają wiele ostrzeżeń przed kłótniami. W Księdze 3 Nefi czytamy: „Ten, kto chce się spierać, nie jest ode Mnie, ale od diabła, który jest ojcem niezgody” (3 Nefi 11:29). Starszy M. Russell Ballard z Kworum Dwunastu Apostołów nauczał, że Szatan „stara się wbić klin niezgody pomiędzy ojca i matkę. Kusi dzieci do nieposłuszeństwa wobec rodziców […]. Szatan wie, że najpewniejszy i najbardziej efektywny sposób przeszkadzania w dziele Pana jest związany z umniejszeniem efektywności rodziny i świętości domu”1.
Różnice w opiniach, nawykach czy środowisku, w jakim zostaliśmy wychowani, są nieuniknione, ale mamy wiele źródeł informacji, które pomogą nam zrozumieć, jak sobie z nimi radzić. Pomocne mogą być doktryny i wskazówki nauczane na spotkaniach niedzielnych oraz w kościelnych publikacjach. W razie potrzeby można uzyskać dodatkową pomoc u specjalistów. Pary mogą uczyć się metod rozwiązywania konfliktów. Natchnienie może prowadzić do zmiany serca, która zmiękczy każdego z małżonków od środka.
Prezydent Thomas S. Monson ostrzegał: „Niektóre z naszych największych sposobności, by okazać miłość, będą miały miejsce w murach naszych własnych domów. Miłość powinna stanowić sedno życia rodzinnego, a częstokroć tak nie jest. Obecne jest zbyt dużo niecierpliwości, zbyt dużo kłótni, zbyt dużo walki, zbyt dużo łez”2.
Kiedy problemy się utrzymują i mają destrukcyjny wpływ na rodzinę, przyczyny konfliktu mogą być poważne, takie jak brak dojrzałości, egoizm, chęć sprawowania władzy nad innymi czy duma. Prezydent Gordon B. Hinckley (1910–2008) nauczał: „Od dawna uważam, że najważniejszym składnikiem szczęśliwego małżeństwa jest gorliwe zabieganie o radość i dobrobyt swego towarzysza lub towarzyszki. W większości przypadków głównym czynnikiem, który powoduje kłótnie, separacje, rozwody i złamane serca, jest egoizm”3.
Starszy Marvin J. Ashton (1915–1994) z Kworum Dwunastu Apostołów stwierdził: „Kiedy rozważamy złe uczucia i nieprzyjemności wywołane przez kłótnie, dobrze jest zapytać siebie: ‘Dlaczego biorę w tym udział?’ […].
Ważne jest, byśmy przyznali, że to my decydujemy o naszym zachowaniu. U podstaw tych problemów leży odwieczny problem dumy”4.
Niezależnie od przyczyny sporu musimy uczyć się nowych umiejętności i zmiękczać nasze serca, gdy problemy występują.
Przyczyny konfliktów
Jest wiele przyczyn konfliktów — od powierzchownych uprzedzeń po głęboko zakorzenione style komunikacji. Poza przezwyciężaniem egoizmu i niedojrzałości, pary stawiają czoła innym powszechnym przyczynom konfliktów, takim jak:
-
Poznawanie i adaptowanie się nowych małżonków do wzajemnych stylów.
-
Naturalne różnice pomiędzy mężczyznami a kobietami.
-
Zdenerwowanie spowodowane zmęczeniem.
-
Odmienne opinie w kwestii sposobu wychowywania dzieci i zarządzania finansami.
-
Dzieci uczące się korzystać z wolnej woli.
-
Lubienie odmiennych rzeczy.
-
Przesadne reakcje na stres.
-
Brak zrozumienia lub umiejętności rozwiązywania konfliktów.
Ostrzeżenie przed gniewem
Wiele konfliktów małżeńskich lub rodzinnych narasta z powodu niekontrolowanego gniewu. Jeśli nie jesteśmy ostrożni, możemy stale wracać do sytuacji, w której się rozgniewaliśmy i myśleć o tym, jak bardzo zostaliśmy skrzywdzeni. Im dłużej będziemy rozmyślać, tym więcej powodów możemy znaleźć, aby usprawiedliwić nasz punkt widzenia. Takie rozpamiętywanie może uniemożliwić nam uspokojenie się, a gdy druga fala gniewu nadejdzie przed końcem pierwszej, reakcje hormonalne mogą spowodować dodatkowe wybuchy.
Na przykład: podczas sesji terapeutycznej Marilyn opisała, jak frustrujące było dla niej leżenie w łóżku po tym, gdy z mężem krzyczeli na siebie. „Wiedziałam, że miałam rację — powiedziała. — Wiedziałam, że chciał zapalić światło w sypialni i przeprosić, ale tego nie zrobił. Im dłużej o tym myślałam, tym bardziej byłam wściekła. Kiedy usłyszałam, że zaczyna chrapać, nie mogłam tego znieść — wyskoczyłam z łóżka, nakrzyczałam na niego i zeszłam po schodach. Czy możesz sobie wyobrazić, że nawet wtedy nie przeprosił?”. Doświadczenie Marilyn to dobry przykład na to, jak nie postępować z uczuciami gniewu.
Nawyki, nawet te krótkoterminowe, mogą wydawać się trudne do porzucenia. Jednak małżonkowie mogą zdobyć pomocne umiejętności. Oto kilka użytecznych rad:
7 rad na uspokojenie
Szybko oceń swoje myśli. W naszym przykładzie Marilyn mogła powiedzieć do siebie: „Wygląda na to, że mam rację, ale nadmiernie rozdmuchuję sprawę. Moja relacja z mężem jest ważniejsza dla mnie niż sprawa, o którą się kłócimy”.
Pozwól opaść emocjom, zanim spróbujesz rozwiązać problem. Przeczekaj reakcję chemiczną zachodzącą w twoim organizmie.
Skup się na czymś innym. Pomyśl o czymś lub pójdź na spacer.
Zapisz swoje myśli. Niektórym osobom pomaga to w zwiększeniu samoświadomości.
Daj ujście swoim emocjom w produktywny sposób. Krzyczenie o własnych uczuciach nie spowoduje, że je wyeliminujesz. Im bardziej pogrążasz się w gniewie, tym intensywniejsze będą te uczucia.
Słuchaj relaksującej muzyki lub czytaj materiały podnoszące na duchu.
Zacznij od początku. Powstrzymaj się, gdy dochodzi do nieporozumienia. Badania wykazują, że pierwsze trzy czy pięć minut rozmowy kładzie podwaliny tego, co się stanie później. Powiedz: „Ta rozmowa zmierza w złym kierunku. Zacznijmy od początku”.
Kroki rozwiązywania konfliktów
W podręczniku Służb rodzinnych ŚwDO Strengthening Marriage [Wzmacnianie małżeństwa] polecane są trzy kroki rozwiązywania konfliktów: (1) wyrażanie poglądów, (2) badanie obaw i (3) wybieranie rozwiązań zadowalających obie strony5. Kroki te opierają się na modelu komunikacji i dzielenia się, który obejmuje współpracę i skupia się na rozwiązaniu problemów wszystkich zaangażowanych osób.
1. Wyrażanie poglądów
Każda osoba wyraża poglądy w sposób szczery, bez atakowania. Czasami przemyślana refleksja rozwiązuje problem, gdyż staje się jasne, że różnica zdań wynika ze zwykłego nieporozumienia. Na przykład: żona, która myśli, że jej mąż z egoistycznych pobudek chce zabrać ją na szkolny mecz koszykówki, zamiast na kolację, może z czasem dostrzec, że mniej mu zależy na koszykówce, a bardziej na zawodniku, który przestał przychodzić na jego lekcje w Szkole Niedzielnej.
2. Badanie obaw
Pary dogłębnie analizują obawy. Celem jest zrozumienie i zaakceptowanie obaw drugiej osoby. Kontynuując przykład z meczem koszykówki: żona, rozumiejąc troskę męża o ucznia, może dojść do wniosku, że wdraża on wzór przedkładania potrzeb innych osób nad ich własne małżeństwo. W takim przypadku musi odbyć się głębsza dyskusja, podczas której obie osoby wyrażą uczucia w sposób łagodny, a przeciwności dadzą możliwość współpracy.
3. Wybieranie rozwiązań zadowalających obie strony
Pary robią burzę mózgów i znajdują rozwiązanie, które satysfakcjonuje obie osoby. Nacisk należy położyć na to, co dana osoba może zrobić, aby wyeliminować obawy, zamiast tego, co może zrobić małżonek. Takie negocjacje mogą testować dojrzałość i cierpliwość, ale z czasem prowadzą do przekonania, że można bezpiecznie wyrażać uczucia oraz dają pewność, że pragnienia obu osób zostaną wzięte pod uwagę. Nasza para może postanowić, że spędzi wspólnie jeden piątkowy wieczór na meczu koszykówki, w jeden piątkowy wieczór mąż sam pójdzie na mecz, a dwa piątkowe wieczory będą przeznaczone na randki. Nie jest aż tak bardzo ważne, w jaki sposób para postanowi spędzić piątkowy wieczór, jak fakt, że proces podejmowania decyzji zadowala obie osoby.
Skutki rozwiązywania konfliktów
Wspaniałe błogosławieństwa płyną z rozwiązywania konfliktów w atmosferze miłości. Są nimi: bezpieczeństwo, osobisty rozwój, który prowadzi do wewnętrznego pokoju, wzrost wiary, wzmocnienie charakteru i osobista prawość.
Gdy konflikty są rozwiązywane, nowe wzorce mogą zająć ich miejsce. Wtedy otwierają się dla małżonków drzwi do wyrażania pozytywnych myśli i okazywania wsparcia. Siostra Jean B. Bingham, generalna prezydent Stowarzyszenia Pomocy, powiedziała: „Słowa mają zaskakującą moc — mogą zarówno budować, jak i burzyć. Zapewne wszyscy pamiętamy negatywne słowa, które nas zasmuciły, a także i te wypowiedziane z miłością, które podniosły nas na duchu. Wypowiadanie się o innych i zwracanie się w rozmowie w pozytywny sposób pokrzepi i wzmocni otaczających nas ludzi i pomoże im podążać za Zbawicielem”6.
Pary, które osiągnęły długoterminowy postęp w rozwiązywaniu konfliktów, otrzymują pożądane nagrody. Mąż, którego relacje z żoną były skomplikowane, powiedział: „Trudno jest mi spojrzeć wstecz na to, kim byłem, i wierzyć, że tak było naprawdę. Jak mogłem traktować moją żonę w ten sposób? Jestem wdzięczny za to, że Duch zwrócił na to moją uwagę i za cierpliwość okazaną mi przez moją żonę”.
Podsumowanie
Przezwyciężanie konfliktów wymaga świadomego wysiłku i działania. Kolejna rzecz, którą powiesz lub zrobisz, może zapoczątkować pozytywny wzór komunikacji w twoim małżeństwie. Możesz kosztować owoców Ducha, czego doświadczyli Nefici: „I ludzie w całym kraju nie spierali się między sobą, żywiąc w sercu miłość Bożą.
Nie było pośród nich zawiści, zatargów, zamieszek […] i żaden lud […] nie mógł być tak szczęśliwy jak oni” (4 Nefi 1:15–16).