“2 Nīfai 1: Ko Hono Maʻu ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)
“2 Nīfai 1: Ko Hono Maʻu ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó
2 Nīfai 1
Ko Hono Maʻu ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí
Fakakaukauloto ki ha ongo te ke ala maʻu kapau naʻe ofi ha taha naʻá ke tanganeʻia ai ki he fakaʻosinga ʻo ʻene moʻuí peá ne vahevahe ha faleʻi fakaʻosi pe talatalaifale mo koe. Naʻe ʻiloʻi ʻe Līhai ʻe vave pē haʻane mate, ko ia naʻá ne lea ai ki heʻene fānaú ke ueʻi fakalaumālie kinautolu ke nau tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. ʻE lava ke hoko e ngaahi moʻoni naʻá ne akoʻí ko ha maʻuʻanga ueʻi fakalaumālie mo ha tataki kiate koe. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke ako ke ʻiloʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni, ʻi he taimi ʻoku fakaʻaongaʻi aí, te ne lava ʻo tataki koe ke ke maʻu e tokoni ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻo moʻuí.
Ko hono tokoniʻi e kau akó ke nau ʻiloʻi e tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí. Neongo ʻoku faʻa ʻaonga he taimi ʻe niʻihi ke fakamahinoʻi ha tokāteline pe tefitoʻi moʻoni ki he kau akó, ka ko e meʻa ʻoku nau faʻa fiemaʻu lahi tahá ke tataki mo poupouʻi kinautolu ke nau ʻiloʻi ʻa e tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoní maʻanautolu. Feinga faivelenga ke tokoniʻi e kau akó ke nau malava ʻo ʻiloʻi ʻa e tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻiate kinautolu pē.
Teuteu ʻa e tokotaha akó: Poupouʻi e kau akó ke fai ʻenau ako folofola fakaʻahó. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fekumi ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he 2 Nīfai 1 pea haʻu mateuteu ke vahevahe ha sīpinga.
Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó
Meʻa ke kumí
Fakaʻaliʻali e fakatātā ko ʻení pea fakaafeʻi e kau akó ke fakakakato e ʻeikitivitī ʻoku fekauʻaki mo iá.
Pe, te ke lava ʻo fūfuuʻi ha ngaahi meʻa kehekehe ʻi he lokí, talaange ki he kau akó e meʻa ke nau fekumi ki aí, pea fakaafeʻi e kalasí ke nau kumi kinautolu.
Toe vakaiʻi e ʻīmisi ʻi laló mo sio pe ko e meʻa fūfū ʻe fiha te ke lava ʻo maʻu ʻi he miniti ʻe taha ka hokó.
-
Ko e ngaahi meʻa fē naʻe faingofua ke ke maʻú? Ko e ngaahi meʻa fē naʻe fiemaʻu ki ai ha ngāue lahi angé?
-
Naʻe mei liliu fēfē nai hoʻo malava ke maʻu ʻa e ngaahi meʻa naʻe fūfuuʻí kapau naʻe ʻikai ke ke ʻilo pe ko e ha ʻa e meʻa ke kumí?
Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi ha ngaahi hoa pe fakakulupu iiki kimuʻa pea vahevahe kinautolu mo e kalasí.
-
ʻOku tatau fefe ʻa e ʻekitivitī ko ʻení mo hono ako ʻo e ngaahi folofolá?
ʻE lava ke toe lelei ange hoʻo ngaahi aʻusia ʻi he folofolá ʻi he taimi ʻokú ke fekumi ai ki he ngaahi tefitoʻi moʻoní lolotonga hoʻo akó.
Naʻe fakamatala ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e ʻuhinga ʻo e tefitoʻi mooní:
Ko e tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ko ha fakahinohino fakatokāteline ia ki hono ngāue totonu ʻaki ʻo e tauʻatāina ke filí. ʻOku tupu e ngaahi tefitoʻi moʻoní mei ha ngaahi moʻoni loloto ange ʻo e ongoongoleleí pea ʻokú ne ʻomi ha fakahinohino mo ha ngaahi tuʻunga moʻui pau ʻi heʻetau vivili atu ki muʻa ʻi he hala ʻo e fuakavá. (David A. Bednar, “Ko e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo ʻEku Ongoongoleleí,” Liahona, Mē 2021, 123)
Ko e niʻihi ʻo e ngaahi sīpinga ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoní naʻá ke ako kimuʻa ʻi he 1 Nīfai ko e kapau te tau tauhi ʻetau ngaahi fuakava, ʻe fakateunga ʻaki kitautolu ʻa e angatonú pea mo e mālohi ʻo e ʻOtuá (vakai, 1 Nīfai 14:14) pea ʻi heʻetau fakatatau ʻa e folofola kiate kitautolú, te tau ako mo maʻu ha lelei mei ai (1 Nīfai 19:23).
-
Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfeeʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e tefitoʻi moʻoní?
-
Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻe niʻihi ʻe lava ke tokoni ai ʻetau ʻiloʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi heʻetau moʻuí?
Fakafanongo fakalelei ki he ngaahi tali ʻa e kau akó. Fakapapauʻi ʻoku mahino kiate kinautolu ko e ha ʻa e tefitoʻi moʻoni mo e founga ʻe lava ke ʻomi ai ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoní ha fakahinohino ki heʻetau moʻuí.
Ko hono maʻu e ngaahi tefitoʻi moʻoní.
Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení. Te nau lava ʻo fakakaukau ki heʻenau teuteu ki he kalasí ʻi heʻenau fakamatalaʻi pe fakatātaaʻi e ngaahi founga ke kumi ʻaki ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi veesi mei he 2 Nīfai 1.
-
Ko e hā kuó ke fai ʻi he kuohilí kuó ne tokoniʻi koe ke ke maʻu ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he folofolá?
-
Ko e hā kuo ne fakafaingataʻa kiate koe ʻi hoʻo feinga ke maʻu e ngaahi tefitoʻi moʻoní?
Ko e founga lelei ʻe taha ki hono kumi ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi he folofolá ko hono lau ʻo fekumi ki he ngaahi foʻi lea, kupuʻi lea, pe ngaahi fakakaukau mahuʻingá. ʻE ala tokoni atu e ngaahi fehuʻí ni ke fakahoko ʻeni:
Fakaʻaliʻali e ngaahi fehuʻi mo e ngaahi fakahinohino ko ʻení ʻi he palakipoé ke hiki ʻe he kau akó ki heʻenau tohinoa akó. ʻE lava ke nau hoko ko ha maʻuʻanga fakamatala ʻaonga ʻi he seminelí pea ʻi heʻenau ako folofola fakataautahá.
-
Ko e hā ha ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea naʻe toutou lea ʻaki pe ngali mahuʻinga?
-
Ko e hā ha ngaahi fakatokanga pe ngaahi palōmesi naʻe fakakau ʻi he ngaahi veesi ko ʻení?
-
Ko e hā nai ʻa e tefitoʻi fakakaukau pe poini naʻe feinga e tokotaha faʻu tohí ke fakahaaʻi maí?
-
Ko e hā naʻe fakamamafaʻi atu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní kiate koé?
Mei he ngaahi foʻi lea, kupuʻi lea, pe ngaahi fakakaukau ko ʻení, hiki ha fakamatala ʻo e moʻoní ʻe lava ʻo tokoni atu ʻi hoʻo moʻuí. Hili hoʻo tohí, fehuʻi hifo kiate koe e ngaahi fehuʻi ko ʻení:
-
ʻOku moʻoni nai e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he ngaahi tūkunga, taimi, mo e anga fakafonua kotoa pē? Kapau ʻoku ʻikai, ko e hā ha ngaahi liliu te ne ʻai ke moʻoní?
-
ʻE fakaofi nai au mo e niʻihi kehé ʻe he tefitoʻi moʻoni ko ʻení ke mau ofi ange ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi?
ʻOku ʻi he 2 Nīfai 1 ha niʻihi ʻo e ngaahi akonaki fakaʻosi ʻa Līhai ki heʻene fānaú kimuʻa peá ne pekiá. Naʻá ne fakamanatu kiate kinautolu ʻa e lelei ʻo e ʻOtuá mo ne akoʻi ha ngaahi tefitoʻi moʻoni lahi ʻa ia naʻá ne ʻamanaki te ne tataki kinautolu ʻi he toenga ʻo ʻenau moʻuí.
Lau ʻa e 2 Nīfai 1:1–4 ʻo kumi ha ngaahi tefitoʻi moʻoni totonu. Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻi ʻoku lisi atu ʻi ʻolungá.
-
Ko e hā naʻá ke maʻú?
Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke nau vahevahe. Mahalo te nau lava ʻo fakatokangaʻi ha ngaahi tefitoʻi moʻoni kehekehe. Fakamālō ange ʻi heʻenau ngaahi ngāue tōtōiví pea ʻai ke nau ʻiloʻi ʻoku mahuʻinga ʻenau vahevahé kiate koe mo e kau mēmipa kehe ʻo e kalasí.
Ko ha sīpinga ʻo ha tefitoʻi moʻoni naʻe akoʻi ʻe Līhai ko e: ʻe lava ke maluʻi kitautolu ʻe he ʻEiki ʻaki haʻatau muimui ki Heʻene ngaahi fakatokangá (vakai, 2 Nīfai 1:3–4).
Hili hono fakatokangaʻi ha foʻi moʻoni, ʻoku tokoni ke fakalaulauloto ki hono ʻuhingá mo e founga ʻe lava ke ne tokoniʻi ai koe ʻi hoʻo moʻuí.
Fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe e ngaahi founga ʻe lava ke nau mahinoʻi lelei ange ai pe fakaʻaongaʻi e ngaahi moʻoni ne nau toki maʻú. ʻI hono fiemaʻu, ʻeke ha niʻihi pe kotoa ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:
ʻE ala ʻaonga ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ení:
-
Kuo maluʻi fēfē nai koe pe ko e kakai ʻokú ke ʻiloʻí ʻe he ʻEikí ʻi hoʻo muimui ki Heʻene ngaahi fakatokangá?
-
Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe Heʻene ngaahi fakatokangá fekauʻaki mo Ia mo e ongo ʻokú Ne maʻu kiate koé?
Fakalaulauloto ki he ngaahi founga ʻe fakatokanga atu ai e ʻEikí he ʻahó ni mo e founga te ke fie tali ʻakí.
Fakatupulaki hoʻo malava ke fekumi ki he ngaahi tefitoʻi moʻoní
Fakatupulaki hoʻo malava ke fekumi ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he ngaahi folofolá ʻaki hoʻo muimui ki he founga ko ʻení ʻi he ngaahi ʻekitivitī ʻi laló.
Lau ha veesi folofola ʻe ua pe lahi ange ʻo e ngaahi potufolofolá ko ʻeni ʻo e faleʻi fakaʻosi ʻa Līhai ki hono ngaahi fohá. Te ke lava foki ʻo mamata ʻi he “ʻOku Akoʻi ʻe Līhai Hono Fāmilí” mei he taimi 0:39 ki he 3:35, ʻoku maʻu atu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, ke toe vakaiʻi e ngaahi potufolofola ko ʻení. Fakaʻaongaʻi ʻa e founga “Kumi ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoní” ke ʻiloʻi ʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku moʻoní.
Fakaʻaliʻali e ngaahi potufolofola ko ʻení, pe hiki kinautolu ʻi he palakipoé:
Fili ha foʻi moʻoni mei he 2 Nīfai 1 ʻokú ke ongoʻi ʻe tokoni lahi taha kiate koé, pea hiki ʻeni ʻi hoʻo tohinoa akó:
-
Ko e tefitoʻi moʻoni naʻá ke maʻú mo e veesi pe ngaahi veesi naʻá ke maʻu ai iá
-
Ko ha fakamatala ʻo e meʻa ʻokú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki ai e tefitoʻi moʻoni ko ʻení
-
Ngaahi founga ʻokú ke ongoʻi ʻe tataki ai koe ʻe he moʻoní mo ne ʻomi ha ngaahi tāpuaki tefito ki hoʻo moʻuí
-
Ko e meʻa ʻokú ke ako fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi mei he tefitoʻi moʻoni ko ʻení
Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi talí. Ko e founga ʻe taha hono fai ʻení ko hono ʻai ke hiki ʻe ha kau ako tokolahi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ne nau maʻú ʻi he palakipoé. Fakaafeʻi leva ha tokotaha ako ke ne fili ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni lahi kuo hiki ʻe hono kaungāakó ʻa ia ʻoku ngali makehe pe ʻuhingamālie kiate iá. ʻE lava leva ke vahevahe ʻe he tokotaha ako naʻá ne ʻilo ʻa e tefitoʻi moʻoni ko iá ʻene ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ʻi ʻolungá. ʻE lava ke fakahoko tuʻo lahi e ʻekitivitī ko ʻení. Fakamamafaʻi e ngaahi moʻoni taʻengata ʻoku vahevahe ʻe he kau akó mo e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ʻi heʻetau moʻuí ʻi hono ʻiloʻi mo fakaʻaongaʻi e ngaahi moʻoni ko ʻení. Fakamālōʻiaʻi kinautolu ʻi heʻenau lavameʻá. Fakakaukau ke vahevahe foki mo ha tefitoʻi moʻoni naʻá ke maʻu.
Fakakaukau ki he meʻa naʻá ke fai ke ke ʻiloʻi pea mahino ai kiate koe e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he 2 Nīfai 1.
-
ʻE tokoniʻi fēfē koe ʻe hoʻo fekumi maʻu pē ki he ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi hoʻo ako folofola fakataautahá?
-
Te ne tākiekina fēfē nai ho vā fetuʻutaki mo Sīsū Kalaisí pea mo hoʻo holi ke hoko ʻo hangē ko Iá?
Fakamoʻoni ki he mahuʻinga ʻo e fekumi ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he folofolá, pea fakaafeʻi e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi maʻu pē ʻa e ngaahi taukei ne nau ako he ʻaho ní ʻi heʻenau ako e folofolá.