Alema 18

Ua Auauna ma Aoao Atu Amona i le Tupu o Lamonae

Tatou te le iloa pe aisea na maualuga ai le vaai a le Tupu o Lamonae ia Amona ina ua la faatoa feiloai. Atonu o le naunau o Amona e auauna atu po o le malamalama o Keriso sa ia faaalia, pe ona o ia foi o le atalii o le Tupu o Mosaea. Po o le a lava le mafuaaga mo le uluai uunaiga lelei a Amona, sa matua ootia lava Lamonae i le faamaoni lea na auauna atu ai Amona ia te ia i aso e tolu na sosoo ai. Ona o le mea sa ia lagonaina, sa naunau ai Lamonae e talitonu i upu uma a Amona. O lenei lesona ua faamoemoe e fesoasoani ia te oe e maua ai auala e fesoasoani ai i isi ia latalata atili atu i le Atua e ala i lou alofa ma le auaunaga faaKeriso.

Faaaoga lelei ala o faasalalauga o ata vaaia ua faamaonia e le Ekalesia. O le faaaogaina ma le atamai o ala o faasalalauga o ata vaaia e mafai ona faa’oaina ai le malamalama o tagata aoga ma fesoasoani ai e fausia a latou molimau. Mafaufau e vaevae vitio uumi i ni vaega pupuu. Valaaulia tagata aoga e vaavaai mo; ma talanoaina pe o faapefea ona faapupula mai aoaoga faavae ma mataupu faavae.

Sauniuniga a le tagata aoga: Valaaulia tagata aoga e fai i se uo po o se tagata o le aiga e faailoa mai ni tagata latou te iloa o e na fesoasoani i isi ia latalata atili atu i le Atua e ala i lo latou alofa po o le auaunaga faaKeriso.

Gaoioiga e Ono Mafai Ona Aoao Ai

Tala’i le talalelei

Faasoa pe faaali atu le faamatalaga lenei, ma valaaulia tagata aoga e talanoaina po o le a so latou manatu i lona uiga. E mafai ona e faaaogaina fesili o loo mulimuli mai i le faamatalaga e fesoasoani e faalautele ai lenei talanoaga.

Sa aoao mai Peresitene Dieter F. Uchtdorf, o le sa avea ma uso o le Au Peresitene Sili:

O se tasi o lauga aupito maoae ua fofogaina e uiga i le galuega faafaifeautalai, o le manatu faatauvaa lenei na tuuina mia ia St. Francis o Assisi: “Tala’i le talalelei i taimi uma, ma a manaomia, faaaoga upu.” (Dieter F. Uchtdorf, “Faatalitali i le Auala i Tamaseko,” Liahona, Me 2011, 77)

• E mafai faapefea ona tatou tala’i atu le talalelei e aunoa ma le faaaogaina o upu?

• Aisea ua avea ai lena mea o se auala mamana e talai atu ai?

O Iesu Keriso o le faataitaiga atoatoa o le aoaoina atu o le talalelei.

• E mafai ona e mafaufau i tala ia Iesu o fesoasoani i isi e aoao e uiga i le Tama Faalelagi e ui lava e le tele ni upu e fai atu?

Mafaufau e valaaulia tagata aoga e faasoa mai ni faataitaiga o le ala na fesoasoani ai le Faaola i isi ia latalata atili atu i le Tama Faalelagi e ala i Lana faataitaiga, o vavega, po o auaunaga i isi. O faataitaiga e mafai ona aofia ai tala mai le Ioane 11:41–45; 13:4–5, 13–15.

Atonu e te manatua ina ua amata e Amona lana misiona i totonu o sa Lamana i le laueleele o Isamaeli, na te lei amataina loa lava le aoaoina atu o le talalelei. Nai lo lena, sa ia folafola atu i le tupu, “O le a ou avea ma au auauna” (Alema 17:25). Ona auina atu lea o Amona e leoleo i lafu manu a le tupu. E ala i le mana o le Atua, sa ia puipuia ai lafu manu ma isi auauna mai ia sa Lamana o e sa taumafai e faataapeape mamoe.

A o e suesueina le Alema 18 i le asō, ia taulai toto’a atu i le aafiaga o le auaunaga faamaoni a Amona i le Tupu o Lamonae. Ia mafaufau i ni auala e mafai ona e fesoasoani ai i isi ia latalata atili atu i le Atua e ala i le alofa ma le auauna atu ia i latou i auala faaKeriso.

O le aafiaga o le alofa ma le auaunaga faaKeriso a Amona

O fuaiupu nei e mafai ona suesueina faatasi o se vasega, pe mafai foi e tagata aoga ona suesue faatasi ma se paga.

Faitau le Alema 18:1–11, ma vaavaai mo le aafiaga o faatinoga a Amona i le Tupu o Lamonae. E mafai foi ona e matamata i le “Ua Puipui e Amona lafu a le Tupu” mai le faailo taimi 2:57 i le 5:24 a o e mulimuli ai i au tusitusiga paia. O loo maua lenei vitio i le ChurchofJesusChrist.org.

• O le a se mea e tumatila ia te oe e uiga i faatinoga a Amona i nei fuaiupu?

• O le a se aafiaga o faatinoga a Amona na iai i le tupu?

Ina ua uma ona saunia e Amona solofanua ma kariota a le tupu, sa ia sau i le tupu ma iloa ai ua suia foliga o Lamonae. E ala i le Agaga, na iloa ai e Amona manatu o le tupu ma iloa ai sa maofa Lamonae i le ala faavavega na puipuia ai e Amona ia lafu manu a le tupu (tagai Alema 18:12–19).

Faitau le Alema 18:20–23, ma vaavaai mo le mea na manao ai Lamonae. E mafai foi ona e matamata i le “Ua Aoao e Amona le Tupu o Lamonae e uiga i le Talalelei a Iesu Keriso” mai le faailo taimi 0:23 i le 1:56 a o e mulimuli ai i au tusitusiga paia. O loo maua lenei vitio i le ChurchofJesusChrist.org.

• O le a sou manatu o le a le matafaioi na faia e le alofa faaKeriso ma le auaunaga a Amona i le naunau ai o le tupu e talitonu i upu a Amona?

O se upumoni e tasi e mafai ona tatou aoao mai i lenei tala e faapea, e ala i lo tatou alofa ma le auaunaga faaKeriso, e mafai ai e le Atua ona saunia loto o i latou tatou te auauna i ai ina ia maua upumoni o le talalelei.

Mafaufau e valaaulia tagata aoga e talanoaina le fesili lenei i se vaega toalaiti. Ona mafai lea e tagata mai vaega taitasi ona faasoa mai nisi o a latou tali i le vasega.

• O a nisi o auala e mafai ona tatou fesoasoani ai i isi ia latalata atili atu i le Atua e ala i lo tatou alofa ma le auauna atu faaKeriso?

Afai e ono mafai, faasoa atu se faataitaiga o se taimi na e vaai ai i isi o latalata atili atu i le Atua ona o le alofa ma le auaunaga faaKeriso a se tasi. E mafai foi ona e fai atu i tagata aoga e mafaufau ma faasoa mai ni faataitaiga na latou vaaia.

Ua aoao atu e Amona upumoni o le talalelei ia Lamonae

E faavae i manaoga ma gafatiaga o au tagata aoga, mafaufau pe sili ona lelei mo tagata aoga le suesueina faatasi o fuaiupu nei o se vasega, i se paga, pe na o i latou lava.

Faitau le Alema 18:24–43, ma vaavaai mo mea na aoao atu e Amona ia Lamonae. E mafai ona e faia se lisi o mea e te maua, taulai atu i upu “faamatala,” “faamalamalama atu,” ma “ta’u atu.” E mafai foi ona e matamata i le vitio “Ua Aoao e Amona le Tupu o Lamonae e uiga i le Talalelei a Iesu Keriso” mai le faailo taimi 1:56 i le 5:41, o loo maua i le ChurchofJesusChrist.org, ma mulimuli i au tusitusiga paia.

• O a nisi o upumoni taua na fesoasoani Amona ia Lamonae e malamalama ai?

  Mafaufau e tuu i tagata aoga e lisi i luga o le laupapa a latou tali i le fesili na muamua atu. E mafai foi e tagata aoga ona tuu se faafetu i tafatafa o upumoni o loo aoao atu e faifeautalai i aso nei.

• O le a se aafiaga o nei upumoni ia Lamonae?

• Aisea e taua ai ia i tatou ona tatou malamalama i nei upumoni i aso nei?

Tagai i se fautuaga i le vaega o le “Gaoioiga Faaopoopo e Aoao Ai” lea e mafai ona fesoasoani i tagata aoga ia malamalama i le taua o upumoni na aoao atu e Amona i le tupu i nei fuaiupu.

E ui lava o le toatele o sa Lamana sa manatu ua oti Lamonae ina ua pau o ia i le eleele, sa fesoasoani mulimuli ane Amona ia i latou ia malamalama o le tupu sa i ai “i lalo o le mana o le Atua,” po o le “aveina ese atu i le Atua” (Alema 19:6). O le a e aoao atili e uiga i le liua o Lamonae a o e suesue i le Alema 19.

Faaaogaina o mea ua e aoaoina

Tuu atu i tagata aoga se taimi e mafaufau ai pe mafai faapefea ona latou faaaogaina upumoni sa latou suesueina i le asō. Atonu e aoga le faaali atu o faatonuga nei ma valaaulia tagata aoga e faamaumau a latou tali i a latou api talaaga mo suesuega. Ona mafai lea ona e valaaulia ni nai tagata aoga e faasoa mai nisi o a latou sini po o fuafuaga, ae le o igoa o tagata sa latou mafaufau i ai.

Mafaufau i se tasi e te lagona e mafai ona e fesoasoani ai ia latalata atili atu i le Atua e ala i le alofa ma le auaunaga faaKeriso.

• E mafai faapefea ona e auauna atu pe faaali atu le alofa faaKeriso i lenei tagata?

• E mafai faapefea e au taumafaiga ona fesoasoani i lenei tagata ia latalata atili atu i le Atua?

• O a ni mea faalavefau o e vaaia e mafai ona faafaigata ai ona auauna atu i lenei tagata ma le alofa mama? E mafai faapefea ona e faatoilaloina na faalavefau?

Manatu ma Talaaga o Faamatalaga

Aisea e mafai ai ona avea le auauna atu i isi o se auala lelei e faasoa atu ai le talalelei?

Sa tomanatu Peresitene Henry B. Eyring o le Au Peresitene Sili i le taua o le sauniaina e Amona o solofanua a le tupu ina ua uma ona puipuia ma le manuia ia lafu manu a le tupu. Ona saunoa lea o Peresitene Eyring:

E le o se mea le aumaua ea lena mea? Sa valaauina o ia e aoao atu aoaoga faavae o le faaolataga, ae sa i ai o ia i fale o manu. E te le manatu ea sa tatau ona ia tatalo ma anapogi ma faaleleia lana fuafuaga o le aoao atu? Leai, sa i ai o ia i fale o manu. …

… Aua, aua lava nei manatu faatauvaa i le taua faaleagaga o le faia faalelei o mea faaletino mo i latou o lo o e auauna atu i ai.

… Ia avea ma a latou auauna, ma o le a outou alolofa ia i latou. Ma o le a latou lagona lou alofa. Ma le mea e sili atu ona taua, o le a latou lagonaina le alofa o le Atua. (Henry B. Eyring, “The Book of Mormon Will Change Your Life,” Ensign, Fep. 2004, 13–14)

Pe tatau ea ona ou auauna atu i isi ina ia latou talia le talalelei?

Sa saunoa mai Peresitene Dieter F. Uchtdorf, a o i ai i le Au Peresitene Sili:

E alofa le Faaola i fanau uma a le Atua e tusa lava po o a o latou tulaga faaletamaoaiga, ituaiga, tapuaiga, gagana, manatu faaupufai, tagatanuu, po o soo se isi lava faapotopotoga. Ma e tatau foi la ia i tatou!

O le taui aupito silisili a le Atua e avatu ia i latou e auauna atu e aunoa ma le faamoemoe mo se taui. E avatu ia i latou o ē auauna atu e aunoa ma viiga a tagata; o ē e o atu gūgū lava e saili auala e fesoasoani ai i isi; o i latou e auauna atu i isi ona latou te alolofa i le Atua ma fanau a le Atua. (Dieter F. Uchtdorf, “O Lē Sili ia te Outou,” Liahona, Me 2017, 79–80)

O a ni faataitaiga o aso nei o tagata o loo latalata atili atu i le Atua e ala i le alofa faaKeriso o isi?

Matamata le vitio “O le Mana Liua o le Alofa” (5:08), o loo maua i le ChurchofJesusChrist.org, ina ia vaai ai i faataitaiga a talavou matutua e toatolu o e na tosina mai i le Ekalesia ona o le alofa sa latou lagonaina mai isi.

Gaoioiga Faaopoopo e Aoao Ai

Fausia i luga o talitonuga tutusa

E mafai e tagata aoga ona suesue le Alema 18:24–32, ma vaavaai pe na faapefea ona faaaoga e Amona mea ua uma ona talitonu i ai le Tupu o Lamonae e aoao atu ai upumoni o le talalelei. Mafaufau e faaaoga le tala ia Kevin na faamatalaina e Peresitene Bonnie H. Cordon, Peresitene Aoao o Tamaitai Talavou, i lana saunoaga “Ina Ia Latou Vaai” (Liahona, Me 2020, 79–80).

E mafai e tagata aoga ona talanoaina le taua o le fausiaina i luga o talitonuga tutusa. Ona mafai lea ona latou mafaufau i mea e tutusa ai o latou talitonuga ma i latou o tagata o o latou aiga po o uo o isi faatuatuaga. E mafai faapefea ona latou fausia i luga o na talitonuga e fesoasoani ai i o latou aiga po o uo ia malamalama i upumoni o le talalelei toefuataiina a Iesu Keriso?

Alema 18:36–43. O lo tatou manaomia o se Faaola

Faamalamalama atu o le auala na talanoa atu ai Amona i le Alema 18:36–39 o se mamanu e faaaoga e faifeautalai i aso nei e aoao atu ai e faapea a o tatou malamalama i lo tatou manaomia ai o le Faaola, o le a tatou mananao e salamo. A uma ona faitau fuaiupu 36–43, e mafai e tagata aoga ona maua ma talanoaina nisi o manatu nei:

• O a nisi o elemene o le fuafuaga o le togiola na aoao mai e Amona?

• O le a le aafiaga o nei aoaoga ia Lamonae? O le a le mea sa saunia o ia e fai ina ua uma ona aoaoina o ia?

• Aisea tou te manatu ai e taua le aoao atu e uiga i le Foafoaga ma le Pa’ū pe a tatou aoao atu e uiga i le Togiola a Iesu Keriso?

Na aoao mai Peresitene Russell M. Nelson:

A e tatou te lei malamalama i le Togiola a Keriso, … e ao ona tatou muai malamalama i le Pa’ū o Atamu. Ma ae tatou te lei malamalama i le Pa’ū o Atamu, e ao ona tatou muai malamalama i le Foafoaga. O nei vaega taua e tolu o le ata o le faaolataga e fesootai i le tasi ma le isi. (Russell M. Nelson, “The Atonement,” EnsignNov. 1996, 33)