Մորոնի 7.1–19

«Ջանասիրաբար քննեք Քրիստոսի լույսով»

Երբեմն դժվար է լինում հասկանալ, թե որն է ճիշտ, որը՝ ոչ: Սակայն, Աստված մեզ օգնություն է տրամադրում։ Մորոնին, օգտագործելով իր հոր խոսքերը, հորդորեց մեզ օգտագործել Քրիստոսի Լույսը՝ ճիշտն ու սխալլն իրարից տարբերելու համար: Այս դասը կօգնի ձեզ ապավինել Հիսուս Քրիստոսին՝ բարու և չարի մասին դատելու համար։

Ուսանողներին հորդորեք ավելի խորությամբ մտածել ավետարանի սկզբունքների մասին: Սուրբ գրությունների մանրակրկիտ ուսումնասիրությունը կոգեշնչի ուսանողներին հիշել, թե ինչպես են ավետարանի սկզբունքները փոխել իրենց կյանքը։ Ուսանողներին առաջարկեք հիշել անցյալ փորձառությունները, որոնք օգնել են իրենց ավելի մոտենալ Հիսուս Քրիստոսին:

Ուսանողի նախապատրաստում․ ուսանողներին առաջարկեք պատրաստ լինել կիսվելու, թե ինչպես է իրենց կատարած ընտրությունն ազդում Հիսուս Քրիստոսի հանդեպ իրենց հավատքի վրա:

Հնարավոր ուսումնական վարժություններ

Ո՞ր քառակուսու գույնն է ավելի բաց:

Կարող եք սկսել դասը՝ ցուցադրելով հետևյալ պատկերը: Ուսանողներին առաջարկեք նայել երկու մոխրագույն քառակուսիներին և ասել դասընկերջը, թե դրանցից որ մեկի գույնն է ավելի բաց:

Կզարմանա՞ք, եթե իմանաք, որ երկու մոխրագույն քառակուսիներն էլ նույն երանգն ունեն: Ձեր ուղեղը երկու մոխրագույն քառակուսիներն ընկալում է որպես տարբեր երանգ ունեցող քառակուսիներ՝ դրանց շրջապատող բաց կամ մուգ գույների պատճառով:

Հետևյալ պարբերությունը կարդալու փոխարեն, կարող եք ուսանողներին առաջարկել կարդալ Եսայիա 5.20 հատվածը և խնդրեք նրանց համեմատել քառակուսիների վերաբերյալ խաբկանքը մեր օրերի մասին Եսայիայի մարգարեության հետ։

Այս պատրանքի նման, կարող են լինել իրավիճակներ, որոնցում դժվար է ճիշտ դատողություններ անել: Եսայիան մարգարեացել էր, որ վերջին օրերում շատ մարդիկ «չարին ասում են բարի և բարուն՝ չար, որոնք խավարը լույսի տեղ են դնում և լույսը՝ խավարի» (Եսայիա 5.20, տես նաև 2 Նեփի 15.20):

Որպեսզի օգնեք ուսանողներին խորհել, թե ինչպես են իրենք տեսնում Եսայիայի մարգարեության կատարումը մեր օրերում, կարող եք նրանց հետ քննարկել այս հարցերից մեկը կամ մի քանիսը։

• Ո՞րն է այն եղանակը, որով դուք տեսել եք, որ մեր օրերում մարդիկ «չարին ասում են բարի և բարուն՝ չար»:

• Ի՞նչն է խնդիրը, որ մարդը չի կարողանում հստակ կամ պարզորոշ տեսնել ճշմարտությունը։

Ուսանողներին առաջարկեք լուռ խորհել ստորև ներկայացվող հարցերի իրենց պատասխանների շուրջ:

• Ինչպե՞ս որոշել՝ ինչ-որ բան ճիշտ է, թե սխալ:

• Որքանո՞վ եք վստահ, որ կարող եք տարբերել բարին չարից: Ինչո՞ւ։

Մտածեք մի բանի մասին, որը կցանկանայիք ավելի հստակ տարբերակել որպես լավ կամ վատ: Օրինակ՝ որևէ մեկը կարող է մտածել, որ ինքը լավ երաժշտություն է ընտրել, սակայն իր ծնողները կարող են չհամաձայնել: Ո՞վ է ճիշտ: Այլ օրինակների թվում կարող են լինել հետևյալները․ որոշել, թե հասարակական հարցերում որ դիրքորոշումն ընդունել, ընտրել, թե ում հետ ընկերություն անել, ի՞նչ հոբբի ունենալ և այլն:

Այսօրվա ուսումնասիրության ընթացքում փնտրեք, թե ինչը կարող է օգնել ձեզ իմանալ՝ որ բանն է լավ, որը՝ ոչ:

Բարու և չարի տարբերությունը

Եսայիայի նման, Մորոնին նույնպես տեսել է մեր օրերը (տես Մորմոն 8.35): Նա մեզ համար օգնություն է ներառել Մորմոնի Գրքում: Անկեղծ միտումով բարի գործեր անելու կարևորությունն ուսուցանելուց հետո (տես Մորոնի 7.1–11), նա գրի առավ բարու և չարի վերաբերյալ դատողության մասին այն խոսքերը, որոնք իր հայրը՝ Մորմոնը ուսուցանել էր Եկեղեցու անդամներին:

Կարդացեք Մորոնի 7.12–17 հատվածները և ստորև նշեք ձեր գտածը՝ յուրաքանչյուր հուշման համար.

1. Ինչպես մենք կարող ենք որոշել, արդյոք որևէ բան բարի է

2. Ինչպես մենք կարող ենք որոշել, արդյոք որևէ բան չար է

3. Ինչ է անում Փրկիչը՝ մեզ օգնելու համար

Եթե կարծում եք, որ ավելի արդյունավետ կլինի, գրեք վերը նշված երեք հուշումները գրատախտակին և առաջարկեք ուսանողներին յուրաքանչյուր հուշման տակ գրել իրենց գտած համապատասխան արտահայտությունները:

• Ինչպե՞ս կամփոփեք քննարկված սկզբունքները՝ ելնելով այս հատվածներում ձեր գտածից:

Մորոնի 7.12–17 հատվածներում մենք կարող ենք բացահայտել, որ բոլոր բաները, որոնք տրված են Աստծո կողմից, առաջարկում են մեզ բարիք գործել, հավատալ Հիսուս Քրիստոսին և սիրել ու ծառայել Աստծուն։ Իսկ այն, ինչը չար է, համոզում է մեզ մեղք գործել, ուրանալ Հիսուս Քրիստոսին կամ պայքարել Աստծո դեմ։

Ուսանողները կարող են ստորև ներկայացվող վարժությունը կատարել անհատապես, փոքր խմբերով կամ ամբողջ դասարանով:

Որպեսզի հասկանաք Մորմոնի ուսմունքները, պատկերացրեք, որ որևէ մեկը կարծում է, որ այն երաժշտությունը, որը ինքը լսում է, և այն, թե ինչպես է ինքն օգտագործում իր հեռախոսը և այլ տեխնոլոգիաները՝ լավ է, սակայն նրա ծնողները կամ ղեկավարները համաձայն չեն դրա հետ:

• Ելնելով ձեր բացահայտած ճշմարտություններից՝ ի՞նչ հարց կարող է այս մարդն ինքն իրեն տալ, որպեսզի բացահայտի, թե արդյոք իր լսած երաժշտությունը և տեխնոլոգիաների օգտագործումը լավ է, թե ոչ:

Լսեք ուսանողների պատասխանները և առաջարկեք նրանց գրել դրանք գրատախտակին։ Կարող եք օգտագործել հետևյալ օրինակները, եթե ուսանողները չնշեն դրանք․

• Այս երաժշտությունը լսելը կամ իմ հեռախոսն ու տեխնոլոգիաներն այնպես օգտագործելն, ինչպես ես եմ դա անում,…

  • … միտքս լցնում է բարի գործեր անելու, թե՞ մեղք գործելու մտքերով:

  • … խրախուսում է ինձ անել այն, ինչ կաներ, թե՞ այն ինչ չէր անի Հիսուս Քրիստոսի հետևորդը:

  • … օգնո՞ւմ է ինձ սիրել Աստծո բաները, թե ոչ:

Նկատի ունեցեք, որ ձեզ կարող է անհրաժեշտ լինել հատ հատ մտածել որոշ կատարողների կամ երգերի, ինչպես նաև որոշ հավելվածների, խաղերի կամ սոցիալական ցանցերի մասին: Բացի այդ, վարժության կատարման վրա ծախսվող ժամանակը կարևոր գործոն է, որը պետք է հաշվի առնել:

Լույս, որը կօգնի ձեզ տեսնել

Դուք հավանաբար նկատել եք, որ որոշ իրավիճակներում դժվար է ընտրություն կատարել ճիշտ ու սխալի միջև։

Ուսանողներին օգնեք փորձել անել այն, ինչ իրենց առաջարկվում է հետևյալ պարբերությունում:

Դա կարելի է անել այսպես․ անջատեք լույսերը և խնդրեք ուսանողներին փորձել նկարագրել մի նկար կամ ինչ-որ բան կարդալ: Այնուհետև կրկին միացրեք լույսերը և առաջարկեք նրանց նկարագրել նկարը կամ կրկին կարդալ ինչ-որ բան:

Մտքում ունենալով այս պատկերը, նշեք հատված 16-ի արտահայտությունները, որոնք ցույց են տալիս, թե ինչպես է Փրկիչն օգնում մեզ:

Կարդացեք Առաջին նախագահությունից նախագահ Հենրի Բ. Այրինգի հետևյալ խոսքերը, որոնք կօգնեն ձեզ հասկանալ Քրիստոսի Լույսը.

Աշխարհում ծնված Երկնային Հոր յուրաքանչյուր զավակին ծնվելիս՝ որպես անհատույց պարգև տրվում է Քրիստոսի Լույսը: Դուք դա զգացել եք։ Դա այն զգացումն է, թե ինչն է ճիշտ, ինչը՝ սխալ, և ինչն է ճշմարիտ, ինչը՝ կեղծ: Դա ձեզ հետ է ձեր կյանքի ճամփորթությունը սկսելու պահից: …

… Դուք ամեն օր և գրեթե ամեն ժամ ընտրություններ եք կատարում, որոնք ստիպում են ձեզ քայլել լույսի ճանապարհով կամ գնալ դեպի խավարը: (Հենրի Բ. Այրինգ, «Քայլեք լույսով», Լիահոնա, մայիս 2008, 123–124)

• Ի՞նչ սովորեցիք Քրիստոսի Լույսի մասին:

Քրիստոսի Լույսի մասին լրացուցիչ տեղեկությունների համար տես Ավետարանական թեմաների «Քրիստոսի Լույսը» բաժինը topics.ChurchofJesusChrist.org կայքում։

Կարդացեք Մորոնի 7.18–19 հատվածները՝ փնտրելով լրացուցիչ խորհուրդներ, որոնք տվել է Մորմոնը բարին և չարը տարբերելու վերաբերյալ:

• Ձեր կարծիքով, ի՞նչ է նշանակում «ջանասիրաբար քննեք Քրիստոսի լույսով»:

  Ուշադիր լսեք ուսանողների պատասխանները: Ուսանողները կարող են հիշատակել հանգիստ խորհելու, որոշումներ կայացնելիս մտածելու և մեր խղճի կամ ներքին ձայնը լսելու մասին: Մեկ այլ գաղափար է՝ մտածել այն մասին, թե ինչն է մեզ ավելի մոտեցնելու Հիսուս Քրիստոսին: Եթե օգտակար լինի, կարող եք տալ հետևյալ հարցերից մի քանիսը․

• Փրկչի օրինակը և ուսմունքներն ինչո՞ւ են նման լույսի, որն այսօր մեզ օգնում է հստակ տարբերել ճիշտը սխալից:

• Ուրիշ ի՞նչ եղանակներով մենք կարող ենք լսել Նրա խոսքերը և զգալ, որ Նրա ազդեցությունն առաջնորդում է մեզ:

Օգտակար կլինի նաև հարցնել. «Ե՞րբ եք կարողացել ձեր կյանքում Քրիստոսի լույսի շնորհիվ որևէ բան ճանաչել որպես բարի կամ որպես չար»:

Կիրառեք ձեր սովորածը

Հիշեք այն իրավիճակը, որի մասին դուք մտածել էիք ավելի վաղ, երբ ձեզ խնդրել էին մտածել որևէ բանի մասին, որը կցանկանայիք ավելի լավ տարբերակել որպես լավ կամ վատ: Մի քանի րոպե աղոթքով մտածեք, թե ինչպես կարող եք օգտագործել այսօր սովորած սկզբունքները, որպեսզի որոշեք՝ այդ բանը ճիշտ է, թե սխալ: Տվյալ իրավիճակի շուրջ խորհելիս՝ փորձեք ջանասիրաբար քննել Քրիստոսի լույսով: Ձեր մտքերը գրանցեք ձեր օրագրում:

Հետևյալ հարցերը կարող են օգտագործվել դասն ամփոփելու համար՝ քննարկելով այն, ինչ սովորեցին ուսանողները:

• Ի՞նչ սովորեցիք այսօր, որը կօգնի ձեզ բարելավել ճիշտ ու սխալի միջև ընտրություն կատարելու ձեր ունակությունը:

• Որո՞նք են կյանքի այն երկու կամ երեք ոլորտները, որտեղ դուք տեսնում եք բարին չարից հաջողությամբ տարբերելու անհրաժեշտությունը: Ինչո՞ւ։

Բացատրական և պատմական տեղեկություններ

Ի՞նչ է անում Քրիստոսի Լույսը:

Յոթանասունից երեց Տիմոթի Ջ. Դայչեսն ուսուցանել է․

Իր կատարյալ սիրով Աստված շնորհում է Քրիստոսի լույսն ամեն մարդու, «ով գալիս է աշխարհ» [Վարդապետություն և Ուխտեր 93.2], որպեսզի նրանք կարողանան «բարին տարբերել չարից» [Մորոնի 7.16] և հուշում ստանան՝ «շարունակաբար բարիք գործելու» [Մորոնի 7.13]։ Լույսը, որը հայտնվում է ինքնին, որը մենք հաճախ անվանում ենք խիղճ, միշտ դրդում է մեզ գործել և ավելի լավը լինել, լինել մեր լավագույն եսը: (Թիմոթի Ջ. Դայչես, «Լույսը հարում է լույսին», Լիահոնա, մայիս 2021, 113)

Ինչպե՞ս է Քրիստոսի լույսն օգնում մեզ և ուրիշներին:

Յոթանասունից երեց Մարկ Ա. Բրեգն ուսուցանել է․

Քրիստոսի լույսը կօգնի մեզ տեսնել ուրիշներին Փրկչի աչքերով: Մենք ավելի սիրող և ըմբռնող կլինենք ուրիշների դժվարությունների նկատմամբ: Այն կօգնի մեզ ավելի համբերատար լինել նրանց հանդեպ, ովքեր չեն երկրպագում այնպես, ինչպես մենք ենք դա անում կամ չեն ծառայում այնպես, ինչպես մենք ենք դա կարողանում անել: Դա կօգնի մեզ ավելի լիարժեք հասկանալ երջանկության մեծ ծրագիրը և տեսնել, թե ինչ տեղ ունենք մենք բոլորս այդ մեծ, սիրով լի ծրագրում: Այն կյանք, իմաստ և նպատակ է տալիս այն ամենին, ինչ մենք անում ենք: (Մարկ Ա. Բրեգ, «Ավելի պայծառ և կատարյալ օրվա ակնկալիքով», Լիահոնա, մայիս 2017, 38)

Օժանդակ ուսումնական վարժություններ

Դասը սկսելու այլընտրանքային եղանակ

Կարող եք ցուցադրել քաղաքի կամ տան նկար, այնուհետև շրջել այն գլխիվայր:

Ուսանողներին պատմեք,որ Յոթանասունից երեց Ռիչարդ Ջ․ Մեյնեսը ժամանակակից աշխարհն անվանել է «գլխիվայր շրջված» («Երկնային կապ ձեր պատանեկության տարիների հետ», Լիահոնա, նոյ. 1997, 30): Ուսանողներին առաջարկեք կարդալ Եսայիա 5.20–21 հատվածները և կիսվել այն պատճառներով, թե ինչու մեր աշխարհը կարող է համարվել գլխիվայր շրջված։

Կիսվեք երեց Մեյնեսի հետևյալ խոսքերով.

«Քանի որ երիտասարդները մեծանում են այս գլխիվայր աշխարհում, նրանց համար բավականին դժվար է դիմակայել ժամանակակից կյանքի տարբեր ճնշումներին» (Ռիչարդ Ջ․ Մեյնես, «Երկնային կապ ձեր պատանեկության տարիների հետ», Լիահոնա, նոյ. 1997, 30):

Մորոնի 7․5–12։ Անկեղծ միտումով

Ուսանողներին առաջարկեք պատասխանել հետևյալ հարցերին. «Որքանո՞վ է կարևոր մեր միտումը, երբ մենք ձգտում ենք բարի գործեր անել: Ինչո՞ւ»: Ուսանողները կարող էին կարդալ Մորոնի 7.5–12 հատվածները՝ փնտրելով այս հարցերի պատասխանները: Ուսանողներին օգնեք հասկանալ հետևյալ բառերն ու արտահայտությունները՝ «անկեղծ միտում» և «դժկամություն», որոնք կարող են նկարագրել Հիսուս Քրիստոսին հետևելու մեր հանձնառությունը կամ դրա բացակայությունը: Նրանց առաջարկեք նկարագրել, թե ինչպես կարող է մարդն անկեղծ միտումով անել հետևյալը․ աղոթել, հաճախել եկեղեցի և ծառայել ուրիշներին: Նաև առաջարկեք նրանց կիսվել, թե ինչ կարող է անել մարդը ճիշտ միտում փնտրելու համար, եթե նա ներկայումս այն չունի:

Օգնեք որևէ մեկին տարբերել բարին չարից

Ուսանողներին առաջարկեք պատկերացնել, որ Երիտասարդներին զորացնելու համար ամսագրի «Հարցեր և պատասխաններ» բաժնում կա հետևյալ հարցը.

«Ես գիտեմ, որ պետք է հեշտ լինի տարբերել, թե ինչն է լավ և ինչը վատ, և շատ դեպքերում ես կարող եմ դա անել: Սակայն, երբեմն իմ ընկերները բավարար պատճառներ ունեն՝ անելու այն բաները, ինչ իրենք անում են և հավատալու այն բաներին, որոնց իրենք հավատում են: Ինչպե՞ս կարող եմ տարբերել, թե որն է բարին և որն է չարը, երբ լավի և վատի միջև սահմանագիծը միշտ չէ, որ պարզ երևում է»:

Ուսանողներին առաջարկեք գրել այս հարցի պատասխանը: Ուսանողներին ժամանակ տվեք ուսումնասիրելու Մորոնի 7.12–19 հատվածները և թեմային վերաբերող այլ սուրբ գրություններ կամ մարգարեական ուսմունքներ: