ko ha talavou ʻoku faʻofua ki ai ha taha

26 Tīsema

Ko e Hā ʻOku Mahuʻinga ai e Ngaahi Fāmilí?

“Ko e Fāmilí: Ko Ha Fanongonongo ki Māmani”

fakaʻilonga fealeaʻaki fakatahá

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú pe fakakalasí; fakafuofua ki ha miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné pe ko e Kaveinga ʻo e Kau Finemuí. Tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa hangē ko ʻení, pea palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e ngaahi meʻa ne mou aleaʻí (te mou lava ʻo fili ʻi ha fakataha fakapalesitenisī pe ko e hā ʻe aleaʻí):

• Ko ʻetau kōlomú pe kalasí. Ko hai ʻoku foʻou ki hotau uōtí, pea ko e hā ha founga te tau lava ai ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi ʻoku talitali lelei kinautolú? Ko e hā ʻoku tau fai ke ʻuhingamālie ai hotau taimi ʻi he ngaahi fakataha fakakōlomú pe fakakalasí?

• Ko hotau ngaahi ngafá pe fatongiá. Ko e hā ha ngaahi ngafa mo ha ngaahi fatongia ʻe niʻihi ʻoku tau maʻu ko ha kau talavou mo ha kau finemui? ʻE founga fēfē haʻatau fakahoko lelei ange kinautolu?

• Ko ʻetau moʻuí. Ko e hā ʻoku tau fai ke tau hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí mo maʻu Hono mālohí ʻi heʻetau moʻuí? Ko e hā ʻoku tau fai ke tokoni ki hotau ngaahi fāmilí ke nau haʻu kiate Iá?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻá ni, ʻo ka fie maʻu:

• Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

• Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e ngaahi palani mo e fakaafe ne fai ʻi he lolotonga e fakatahá.

fakaʻilonga akoʻi e tokāteliné

Akoʻi e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

ʻOku kehekehe ʻa e fāmili kotoa pē, pea ʻoku ʻikai ha fāmili ʻe haohaoa. Ka ʻoku tau maʻu kotoa ha Mātuʻa Fakalangi haohaoa, ʻa ia ʻokú Na finangalo ke tau maʻu e tāpuaki ʻo e moʻui fiefia ko ha ngaahi fāmili taʻengatá. Ke tokoniʻi kitautolu ke tau aʻusia ʻení, kuo ueʻi fakalaumālie ʻe he ʻOtuá e kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló ke nau talaki e ngaahi moʻoni taʻengata ʻi he “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmaní” (ChurchofJesusChrist.org).

ʻI hoʻo mateuteu ke akoʻi e mahuʻinga ʻo e ngaahi fāmilí, fakakaukau ki he ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ho fāmilí kiate koé. Ko e hā e fatongia kuo fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi ʻi hono tokonia ho fāmilí ke fiefiá? ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, te ke lava ʻo ako e “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani” (ChurchofJesusChrist.org), “Fāmilí” ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ([2011], 14–15), pea mo e pōpoaki ʻa ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni “ ʻUhinga ʻo e Malí, ʻUhinga ʻo e Fāmilí” (Liahona, Mē 2015, 50–53). Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni mei he ngaahi maʻuʻanga fakamatala ko ʻení ʻokú ke ongoʻi ʻe ʻuhingamālie taha kiate kinautolu ʻokú ke akoʻí?

fāmili ʻoku nau kaka moʻunga

Ko e fāmilí ko e uho ia ʻo e palani ʻa e Tamai Hēvaní maʻatautolú.

Ako Fakataha

Ke kamataʻi ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e ngaahi fāmilí, te ke lava ʻo ʻeke ki he kōlomú pe kalasí ʻa e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e fiefiá ʻi he moʻui fakafāmilí, ʻi heʻenau lau ʻi ʻapi ʻa e “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani”. Ko e hā ne nau ako ʻe ala tokoni kiate kinautolu ke fakamālohia honau ngaahi fāmilí? Fili leva ha foʻi ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange mei lalo ke tokoni ke mahino ange ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e ngaahi fāmilí ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní.

• ʻOku poupou e ngaahi potufolofola ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú” ki he ngaahi moʻoni ne ueʻi fakalaumālie ʻi he fanongonongo ki he fāmilí. Te ke lava ʻo vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení pea fekumi ʻi he fanongonongo ki he fāmilí ke maʻu ha fakamatala ʻoku felāveʻi mo ʻene veesi folofolá. ʻE lava ke vahevahe ʻe he mēmipa takitaha ʻo e kōlomú pe kalasí e meʻa naʻá ne maʻú.

• ʻOku iku ʻa hono moʻui ʻaki e ngaahi akonaki ʻa Sīsū Kalaisí ki ha fiefia moʻoni mo tuʻuloa ʻi hotau ngaahi fāmilí. Ke tokoni ke mahino ʻeni ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí, te ke lava ʻo fakaafeʻi e tokotaha takitaha ke ne fili ha ʻulungaanga faka-Kalaisi (vakai, “Te u Fakatupulaki Fēfē ʻa e Ngaahi ʻUlungaanga Faka-Kalaisí?” vahe 6 ʻi he Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí [2019], 137–52) pea kumi leva ha veesi folofola pe fakamatala fakaepalōfita ʻokú ne akoʻi e foʻi ʻulungaanga ko iá. ʻI hono vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e meʻa ne nau maʻú, ʻe lava ke nau tali ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei heni: ʻE liliu fēfē ʻa hoku fāmilí ʻe heʻeku moʻui kakato ʻaki e ʻulungaanga faka-Kalaisí? Ko e hā ʻoku ou ako mei he sīpinga ʻo e Fakamoʻuí fekauʻaki mo e founga ke fakaʻaongaʻi ai e ʻulungaanga ko ʻení ʻi hoku fāmilí?

• Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni: “ʻOku fakautuutu ai pē hono ʻohofi ʻe he filí ʻa e tuí, mo kitautolu pea mo hotau ngaahi fāmilí” (“Lea Fakafeʻiloakí,” Liahona, Nōvema 2018, 7). Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke matuʻuaki e ngaahi ʻohofi ko ʻení, te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau lisi ʻi he palakipoé ha ngaahi ʻulungaanga mo ha ngaahi tōʻonga ʻe niʻihi ʻoku poupouʻi ʻe Sētane ke fakavaivaiʻi ʻaki e ngaahi fāmilí. Ko e hā ʻoku fakatuʻutāmaki ai e ngaahi meʻá ni ki he ngaahi fāmilí? ʻE lava leva ke fekumi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻi he palakalafi fitu ʻo e fanongonongo ki he fāmilí, ki ha ngaahi ʻulungaanga mo ha ngaahi tōʻonga te ne lava ʻo matuʻuaki e ngaahi ʻohofi ʻa Sētané. Te tau lava fēfē ʻo fekumi ki he tokoni ʻa e Fakamoʻuí ʻi hono fakatupulaki e ngaahi ʻulungaanga mo e ngaahi tōʻonga ko ʻení?    Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo e founga te tau lava ʻo maluʻi ai hotau ngaahi fāmilí mei he ivi takiekina ʻo Sētané?

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi ʻa e kōlomú pe kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fai ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu he ʻaho ní. ʻOku felāveʻi fēfē ʻa e lēsoni he ʻaho ní mo e ngaahi taumuʻa fakafoʻituitui kuo nau fokotuʻú? Kapau te nau fie maʻu, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

• Loma 8:16–17; Hepelū 12:9 (Ko e fānau kitautolu ʻa e Tamai Hēvaní)

• Sēnesi 2:18, 24; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 131:1–4 (Naʻe tuʻutuʻuni ʻe he ʻOtuá ʻa e malí)

• Mōsaia 4:14–15; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 68:25–29; 93:40–50 (ʻOku fie maʻu ke akoʻi ʻe he mātuʻá e ongoongoleleí ki heʻenau fānaú)

• L. Tom Perry, “ ʻUhinga ʻOku Mahuʻinga ai e Malí mo e Fāmilí—He Feituʻu Kotoa pē ʻo e Māmaní,” Liahona, Mē 2015, 39–42

• Vitiō “Ko e Fāmilí ke Taʻengata,” ʻi he ChurchofJesusChrist.org

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí

Naʻe fakaafeʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke nau fakamoʻoni, ʻi heʻenau fai iá, naʻe ueʻi honau lotó ʻe he Laumālié. ʻI hoʻo faiakó, fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau vahevahe ʻenau fakamoʻoni ki hono mahuʻinga ʻo e fāmilí ʻi he palani ʻa e ʻOtuá.