Fuakava Foʻoú 2023
22 ʻOkatopa. Te u Lava Fēfē ʻo Kei Tuʻu Maʻu ʻi Heʻeku Tukupā kia Sīsū Kalaisí? 1 mo e 2 Tesalonaika


“22 ʻOkatopa. Te u Lava Fēfē ʻo Kei Tuʻu Maʻu ʻi Heʻeku Tukupā kia Sīsū Kalaisí? 1 mo e 2 Tesalonaika,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2023 (2022)

“22 ʻOkatopa. Te u Lava Fēfē ʻo Kei Tuʻu Maʻu ʻi Heʻeku Tukupā kia Sīsū Kalaisí?,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2023

ʻĪmisi
toʻu tupu ʻoku lue

22 ʻOkatopa

Te u Lava Fēfē ʻo Kei Tuʻu Maʻu ʻi Heʻeku Tukupā kia Sīsū Kalaisí?

1 mo e 2 Tesalonaika

ʻĪmisi
fakaʻilonga fealeaʻaki fakatahá

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakalasí pe fakakōlomú; fakafuofua ki ha miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻo e Kau Finemuí pe ko e Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. Hili iá, tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e ngāue ʻo e fakamoʻuí mo e hakeakiʻí ʻo fakaʻaongaʻi ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻi ʻi laló pe ngaahi fehuʻi pē ʻaʻau (vakai, Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoa, 10.2, 11.2). Palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e meʻa ne mou aleaʻí.

  • Moʻui ʻaki e ongoongoleleí. Ko e hā ha ngaahi aʻusia kimuí ni kuo nau fakamālohia ʻetau fakamoʻoní?

  • Tokanga kiate kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá. Ko hai ʻokú ne fie maʻu ʻetau tokoní mo e ngaahi lotú? Ko e hā e meʻa ʻoku tau ongoʻi ke fakahoko ke tokoniʻi kinautolú?

  • Fakaafeʻi ʻa e tokotaha kotoa pē ke nau maʻu e ongoongoleleí. Te u hoko fēfē nai ko ha maama ki he kau mēmipa ʻo e fāmili pe kaungāmeʻa ʻoku ʻikai ke tau tui tataú?

  • Fakatahaʻi ʻa e ngaahi fāmilí ke taʻengata. Te tau fakahaaʻi fēfē ha ʻofa mo e poupou lahi ange ki hotau fāmilí mo fakahoko ha liliu ʻoku leleí ʻi hotau ngaahi ʻapí?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻa ko ʻení, ʻo ka fie maʻu:

  • Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

  • Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú fekauʻaki mo e ngaahi palani mo e fakaafe naʻe fakahoko ʻi he lolotonga e fakatahá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi e tokāteliné

Akoʻi e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

ʻOku ʻiloʻi ʻe ha tokolahi ʻo kitautolu ha taha naʻe hangē naʻá ne tukupā kakato kia Sīsū Kalaisí ka kuo mavahe ia mei heʻene tuí. ʻOku fakanatula pē ke tau fifili, “ʻE lava nai ke hoko ia kiate au?” Naʻe fakahīkihikiʻi ʻe Paula e Kāingalotu Tesalonaiká ʻi heʻenau faivelengá ka naʻá ne ongoʻi ke fakatokanga kiate kinautolu fekauʻaki mo e ngaahi akonaki halá mo e ngaahi ivi tākiekina kehe te ne lava ʻo fakavaivaiʻi ʻenau tuí. Neongo pe ko e hā e mālohi ʻo ʻetau tukupā ki he Fakamoʻuí he taimi ní, ʻoku lahi maʻu pē ha meʻa te tau lava ʻo fai ke “fakakakato ʻa ia ʻoku toe ʻi [heʻetau] tuí” (1 Tesalonaika 3:10).

ʻI hoʻo lotua e kakai ʻi hoʻo kalasí pe kōlomú, fakafanongo ki he ngaahi ueʻi ʻoku ʻoatu ʻe he ʻEikí kiate koé. Ko e hā ʻokú ke ongoʻi te ne tokoniʻi kinautolu ke nau kei faivelenga maʻu ai pē ki he Fakamoʻuí neongo e fakafepaki te nau fehangahangai mo iá? Ko e hā kuo tokoni kiate koé? ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, te ke lava ʻo toe vakaiʻi e pōpoaki ʻa ʻEletā Teili G. Lenilani “Tukupā Taʻeueʻia kia Sīsū Kalaisí” (Liahona, Nōvema 2019, 22–25) ʻo tānaki atu ki he 1 mo e 2 Tesalonaiká.

Ako Fakataha

Ke tokoni ke toe vakaiʻi ʻe he toʻu tupú e meʻa ne nau lau ʻi he 1 mo e 2 Tesalonaiká mo fakafeʻiloaki e tefito ʻo e tuʻu maʻu ʻi heʻetau tukupā ki he Fakamoʻuí, ʻe lava ke mou lau fakataha e 2 Tesalonaika 2:1–3. Aleaʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e foʻi lea “liliu koví”. ʻI hono ʻai mahinó, ko e ʻuhinga ki he hā ki ha tokotaha fakafoʻituitui ke mavahemeia Sīsū Kalaisi? ʻE lava ke ke fakafehoanaki e foʻi lea ko ʻení mo e ongo kupuʻi lea kehe naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paulá, hangē ko e “tuʻu maʻu ʻi he ʻEikí” (1 Tesalonaika 3:8) pea mo e “ʻoua naʻa mou fiu ʻi he fai leleí” (2 Tesalonaika 3:13). Te ke lava leva ʻo toe vakaiʻi ʻa e 1 Tesalonaika 5:15–23. ʻE tokoni fēfē ʻa e muimui ki he faleʻi ʻa Paula ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ke taʻofi kitautolu mei he hē mei heʻetau tui kia Sīsū Kalaisí—neongo ʻetau fehangahangai mo e fakafepakí? Fakaʻaongaʻi e ngaahi ʻekitivitī hangē ko ʻení ke tokoniʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú ke nau kei tuʻu maʻu ʻi heʻenau tukupā ki he Fakamoʻuí.

  • ʻE malava ke ueʻi fakalaumālie haʻate ako mei he ngaahi sīpinga ʻa e niʻihi kehe naʻa nau tuʻu taʻeueʻia ʻi heʻenau tukupā kia Kalaisí. Hangē ko ʻení, te mou lava ʻo ako fakataha e sīpinga ʻa e kau ʻAnitai-Nīfai-Līhaí, ʻa ia ne nau hoko ko ha kakai “anga-kaivao mo loto-fefeka mo anga-fītaʻa” ka “naʻe ʻikai ke nau toe hē” hili ʻenau “ului ki he ʻEikí” (ʻAlamā 17:14; 23:6–8). Ko e hā ʻoku fokotuʻu mai ʻe he ʻAlamā 24:8–18 fekauʻaki mo e ʻuhinga naʻa nau kei faivelenga aí? Ko e hā ha ngaahi fili mahuʻinga ne nau fakahoko? Naʻe tokoni fēfē ʻa e Fakamoʻuí kiate kinautolu? ʻE lava ke maʻu ha ngaahi sīpinga lahi ange ʻi he pōpoaki ʻa ʻEletā Teili G. Lenilani ko e “Tukupā Taʻeueʻia kia Sīsū Kalaisí.” ʻE lava ke lau ʻe ha niʻihi tokosiʻi ʻo e toʻu tupú ha konga ʻo e ngaahi sīpinga ko ʻení pea vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e tuʻu maʻu ʻia Kalaisí. Ko e hā ha founga kuo tau kei tauhi ai pē ki he ʻEikí neongo ʻetau ngaahi tōnounoú?

  • ʻI heʻetau feinga ke fakamālohia ʻetau tuí, ʻoku tokoni ke tau ʻiloʻi ʻa e ngaahi mālohi ʻoku feinga ke fakavaivaiʻi iá. ʻOku fakamatalaʻi ʻe he mata meʻa-hā-mai ʻa Līhai ki he ʻakau ʻo e moʻuí ha niʻihi ʻo e ngaahi mālohi ko ʻení. ʻE lava ke ke fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e mata meʻa-hā-maí (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí [2009], fika69) pea toe vakaiʻi fakataha e ngaahi fakaikiiki ʻoku maʻu ʻi he 1 Nīfai 8:10–34. ʻI he mata meʻa-hā-maí, ko e hā naʻá ne taʻofi e kakaí mei heʻenau [kai] fiefia he fua ʻo e fuʻu ʻakaú? Ko e hā naʻe tokoni ki he kakaí ke nau aʻu ki he fuʻu ʻakaú pea nofo maʻu aí? Ko e hā ʻoku fakataipe ʻe he ngaahi meʻa ko ʻení ʻi heʻetau moʻuí?

  • ʻI he pōpoaki ʻa ʻEletā Pita M. Sionisoni ko e “Mālohi ke Ikunaʻi ʻa e Filí” (Liahona, Nōvema. 2019, 110–12), naʻá ne lisi ai ha founga ʻe tolu ʻoku feinga ʻa Sētane ke fakavaivaiʻi ai kitautolu. Te ke lava ʻo vahe ki he toʻu tupu takitaha ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi meʻá ni pea vahevahe mo e kalasí pe kōlomú e ngaahi sīpinga ʻo e founga ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻe Sētane e meʻangāue ko ʻení ki he toʻu tupú ʻo e ʻaho ní. Hili iá, ʻe lava ke nau takitaha lau ha taha ʻo e ngaahi fokotuʻu ʻe fā ʻa ʻEletā Sionisoni ki hono ikunaʻi e ngaahi founga ʻa e filí pea vahevahe e meʻa ne nau akó.

ʻĪmisi
Sīsū Kalaisi

ʻOua Te Mou Manavahē, tā fakatātaaʻi ʻe Michael Malm

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fakahoko ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu ʻi he ʻaho ní. ʻE lava ke nau vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú, ʻo kapau te nau loto ki ai. Fakaafeʻi ke nau fakakaukau ki he founga ʻe fakamālohia ai ʻe heʻenau ngaahi ueʻi fakalaumālié ʻa honau vā fetuʻutaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí

ʻOku lahi ha ngaahi meʻa ʻe feʻunga ke fakaafeʻi ai e kau akó ke nau fetokoniʻaki ʻi hono kumi e ngaahi tali ki heʻenau ngaahi fehuʻí. ʻE lava ke ke fili ke fai ʻeni ʻo ka ueʻi koe ki ai ʻe he Laumālié, neongo kapau ʻokú ke ongoʻi ʻokú ke ʻilo e talí.

Paaki