“Mingongo ya Bozongisi: Babongwani ya Ebandeli,” Yaka, Landa Ngai—mpo na Ndako mpe Eklezia: Malongi mpe Mayokani 2025 (2025)
“Babongwani ya Ebandeli,” Yaka, Landa Ngai—Mpo na Ndako mpe Eklezia: 2025
Mingongo ya Bozongisi
Babongwani ya Ebandeli
Ata liboso ete babongisa Eklezia na sanza ya minei mobu 1830, Nkolo asakolaki, “Mbuma esili kotela na elanga mpe ezali pene mpo na kobuka” (Malongi mpe Mayokani 4:4 Liloba oyo epesaki bosolo na basanza oyo elandaki, lokola baluki mingi ya bosolo bakambamaki na Molimo ya Nzambe mpo na kozwa bozongisi ya Eklezia ya Yesu Klisto.
Mingi ya babongwani ya ebandeli oyo bazalaki bisalelo na kotiaka moboko ya Bozongisi, mpe masolo na bango ya mbongwana ezali motuya mpo na biso lelo. Bondimi balakisaki ezali bondimi moko tosengeli mpo na kokoma babongwani na nsango malamu ya Yesu Klisto.
Abigail Calkins Leonard
Ntango Abigail Calkins Leonard azalaki na katikati ya bamibu ntuku misato, alingaki kolimbisama na masumu na ye. Na mabaku mike azalaki kotanga Biblia, mpe bato uta biyamba ya Boklisto bakendeki kotala ye na ndako, kasi azalaki na mobulungano etali oyo ekesenisaki eklezia moko na mosusu. “Na ntongo moko,” elobaki ye, “Nazwaki Biblia na ngai mpe nakendaki na zamba, ntango nafukamaki.” Asambelaki makasi epayi na Nkolo. “Mbala moko limoni elekaki liboso ya miso na ngai,” elobaki ye, “mpe biyamba ya mike ya bokabwani bikeseni elekaki moko nsima ya mosusu na miso na ngai, mpe mongongo ebengaki ngai, elobaki: ‘Oyo bitongami mpo na kozwa litomba.’ Nsima, likolo, nakokaki komona pole monene, mpe mongongo uta na likolo ebengaki: ‘nakotombola bato, baoyo nakosepela bazala bato na ngai mpe nakopambola.’” Mwa ntango moke nsima, Abigail ayokaki oyo etali Buku ya Mormon. Atako azalaki naino na buku moko te, alukaki “koyeba sikawa bosolo ya buku oyo, na likabo mpe nguya ya Molimo Mosantu,” mpe “ayokaki sasaipi ete azali na yango.” Ntango na nsuka azalaki na makoki ya kotanga Buku ya Mormon, azalaki “pene ya koyamba yango.” Ye mpe mobali na ye, Lyman, babatisamaki na mobu 1831.
Thomas B. Marsh
Ntango Thomas B. Marsh azalaki elenge mobali, ayekolaki Biblia mpe azalaki kosambela na eklezia moko ya Boklisto. Kasi azalaki kosepela te, na nsuka alongwaki na biklezia nyonso. “Nazalaki na emekoli ya molimo ya esakoli,” elobaki ye, “mpe alobelaki [mokambi ya eyamba moko] ete nazalaki kozela ete eklezia ya sika ekobima, oyo ekozala na bosolo na bopeto na yango.” Kala mingi te nsima na yango, Thomas ayokaki etinda ya molimo ya kolongwa na ndako na ye na Boston, Massachusetts, mpe akendaki mobembo na westi. Nsima ya kolekisa basanza misato na ngambo ya westi ya New York na bozangi kozwa oyo azalaki koluka, abandaki kozonga na ndako. Na nzela, mwasi moko atunaki Thomas soki ayokaki na ntina ya “Buku ya Wolo oyo ezwamaki na elenge moko na nkombo ya Joseph Smith.” Likanisi oyo ekangaki ye, mbala moko Thomas akendaki mobembo na Palmyra mpe akutanaki na Martin Harris na bilo ya kobimisa buku, kaka ntango nkasa 16 ya yambo ya Buku ya Mormon ezalaki kobima na masini. Thomas apesamaki ndingisa ya kozwa nkasa wana 16, mpe amemaki yango na ndako epayi ya mwasi na ye, Elizabeth. “Asepelaki malamu” na buku yango, emikundolaki ye, “kondimaka yango ete ezalaki liloba ya Nzambe.” Nsima Thomas mpe Elizabeth bakendaki na New York elongo na bana na bango mpe babatisamaki. (Mpo na kozwa nsango mingi na ntina ya Thomas B. Marsh, tala Malongi mpe Mayokani 31.)
Parley mpe Thankful Pratt
Lokola Thomas Marsh, Parley mpe Thankful Pratt bayanolaki na bitinda ya molimo kopusaka mitema na bango ya kolongwa elanga na bango ya kitoko na Ohio na likanisi ya kosakola nsango malamu ntango basosolaki yango uta na Biblia. Ntango Parley ayebisaki ndeko na ye, “Molimo ya makambo oyo etuti makanisi na ngai mpenza ete nakokaki kopema te.” Ntango bakomaki na ngambo ya esti ya New York, Parley atindikamaki na molimo mpo na kofanda na etuka yango. Thankful, bazwaki mokano, akokoba elongo na ye te. “Nazali na mosala ya kosala na etuka oyo ya ekolo,” Parley ayebisaki ye, “mpe nini mosala yango ezali, ntango boni yango ekozwa mpo na kosala yango, nayebi te; kasi nakokende ntango ekosalema.” Ezalaki kuna nde Parley yambo ayokaki na ntina ya Buku ya Mormon. “Nayokaki litomba monene na kati ya buku yango,” elobaki ye. Asengaki buku moko mpe atangaki yango butu-butu. Na ntongo, ayebaki buku yango ezalaki solo, kopesaka yango motuya “mingi koleka bozwi nyonso ya mokili.” Na mikolo moke Parley azwaki libatisi. Nsima azongaki epai ya Thankful, oyo abatisamaki mpe lisusu. (Mpo na kozwa nsango mingi koleka na ntina ya Parley P. Pratt, tala Malongi mpe Mayokani 32.)
Parley P. Pratt Azali kotanga Buku ya Mormon, na Jeffrey Hein.
Sidney mpe Phebe Rigdon
Na nzela na ye uta na New York kino na misio na Missouri, Parley Pratt mpe baninga na ye basali bilanga batelemaki na Mentor, Ohio, na ndako ya Sidney mpe Phebe Rigdon—baninga ya kala oyo Parley ayebaki uta mikolo alekisaki na Ohio. Sidney azalaki mosali ya nzambe Moklisto, mpe Parley azalaki kala mondimi ya lingomba na ye mpe azwaki ye mosungi na ye ya molimo. Parley na motema moto moto ayebisaki baninga na ye na ntina ya Buku ya Mormon mpe Bozongisi ya nsango malamu ya Yesu klisto. Sidney ye moko azalaki koluka bozongisi ya Eklezia ya solo oyo amonaki elimbolami na Boyokani ya Sika, atako azalaki na ntembe ya Buku ya Mormon na ebandeli. “Kasi nakotanga buku na bino,” ayebisaki moninga na ye Parley, “mpe nakosala makasi ya koyeba solo, soki ezali emoniseli uta na Nzambe to te.” Nsima ya poso mibale ya botangi mpe losambo, bango mibale ye mpe Phebe bandimaki ete buku ezalaki solo. Kasi Sidney lisusu ayebaki ete kokota na Eklezia ekozala likambo monene ya komibonzela mpo na libota na ye. Akobungisa mosala na ye lokola mosali ya Nzambe, elongo na lokumu bato bapesaka ye na lingomba ya bato. Ntango ye mpe Phebe basololaki mpo na libaku oyo, Phebe alobaki, “natangi motuya tokofuta, mpe … ezali mposa na ngai ya kosala bolingi ya Nzambe, ata soki bomoi to liwa ekoya.”