“1–7 septiembre: “Choq’ re xkolb’al Sion”: Tzolʼlebʼ ut Sumwank 94–97,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li ochoch ut li iglees: Li Tzol’leb’ ut Sumwank 2025 (2025)
“Tzol’leb’ ut Sumwank 94–97,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li ochoch ut li iglees: 2025
Li santil ochoch re Kirtland, xb’aan laj Al Rounds
1–7 septiembre: “Choq’ re xkolb’al Sion”
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 94–97
Najter chaq, li Qaawa’ kixtaqla laj Moises chixkab’lankil jun li muheb’aal, “jo’ tz’aqal xk’utb’esiik chaq chiru sa’ li tzuul” (Hebreos 8:5; chi’ilmanq ajwi’ Exodo 25:8–9). Li muheb’aal taawanq raj sa’ xyi lix na’ajeb’ laj Israelita sa’ li yamyookil ch’och’ (chi’ilmanq Numeros 2:1–2).
Sa’ 1833, li Qaawa’ kixtaqla laj Jose Smith chi kab’lank santil ochoch “moko jo’ chanru ta li nab’aanuman sa’ li ruchich’och’” jo’ b’an “chanru li tink’ut” (Tzol’leb’ ut Sumwank 95:13–14; chi’ilmanq ajwi’ 97:10). Jo’ chanchan li muheb’aal sa’ li yamyookil ch’och’, li santil ochoch taawanq raj jo’ xch’oolil li tenamit Kirtland (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 94:1).
Sa’eb’ li kutankil a’in, wankeb’ santil ochoch sa’ chixjunil li ruchich’och’. Us ta maare ink’a’ wankeb’ sa’ xyiheb’ li qatenamit, nokohe’xjayali rik’in li Kristo, a’ li tento taawanq choq’ xyi li yu’am. Us ta jalan jalanq neke’k’utun li santil ochoch, chi sa’ li junjunq naqatzol jun ajwi’ li choxahil eetalil—jun choxahil na’leb’ re qasutq’isinkil chiru li rilob’aal li Dios. Eb’ li loq’laj k’ojob’anb’il k’anjel ut sumwank nokohe’xtenq’a chi nach’ok rik’in li Kristo ut neke’xkawob’resi li qajunkab’al, “moko jo’ chanru ta li nab’aanuman sa’ li ruchich’och’,” jo’ b’an li k’utb’esinb’il chiqu xb’aan li Dios.
Chi’ilmanq Santos, 1:172–173; “Una Casa a nuestro Dios,” sa’ Revelaciones en contexto, 176–185.
Li na’leb’ re tzolok sa’ li ochoch ut sa’ li iglees
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 94; 97:10–17
Naru ninwan chi “q’axtesinb’ilaq chi junxaqalil re li Qaawa’.”
Sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 94, li Qaawa’ naxk’ut li na’leb’ chirix xkab’lankileb’ li ochoch aran Kirtland—jun oficiin ut jun na’ajej b’ar wi’ neke’isiman li hu. K’a’ru na’leb’ nakak’e reetal sa’ li k’a’ru naxye li Qaawa’ chirixeb’ li na’ajej a’in sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 94:2–12? Chan ru naq juntaq’eet rik’in li naxye chirix li santil ochoch sa’ 97:10–17?
K’a’ru naraj naxye choq’ aawe li wank chi “q’axtesinb’ilaq chi junxaqalil re li Qaawa’”?
Li Qaawa’ naxq’useb’ li ani naxraheb’.
Naq kik’ulman li k’utb’esinb’il na’leb’ sa’ li tasal 95, ak numenaq chik oob’ po chalen naq li Qaawa’ kixtaqlaheb’ laj santil paab’anel chixkab’lankil jun ochoch choq’ re li Dios (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 88:117–119)—ut toj maji’ neke’xtikib’ xb’aanunkil a’an. K’e reetal chan ru naq ke’q’use’ xb’aan li Qaawa’ sa’ li k’utb’esinb’il na’leb’ a’an. Naru ajwi’ nakatz’iib’aheb’ li na’leb’ nakataw re q’usuk chi musiq’anb’il. K’a’ru nakatzol chirix chan ru naq li Kolonel kixq’useb’ laj santil paab’anel?
Chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 121:43–44; D. Todd Christofferson, “A todos los que amo, reprendo y disciplino,” Liahona, mayo 2011, 97–100.
God Loves His Children
Tzol’leb’ ut Sumwank 95:8, 11–17; 97:10–17
Li santil ochoch a’an rochoch li Qaawa’.
Chirix naq ke’q’use’ xb’aan naq ink’a’ ke’xkab’la jun rochoch li Dios sa’ Kirtland, eb’ laj jolominel re li Iglees ke’xsik’ ru jun na’ajej sa’ jun awimq trigo b’ar wi’ te’kab’laq. Laj Hyrum Smith, li ras li profeet, koxxok sa’ junpaat jun li ch’iich’ re xk’alenkil li pim. “Yooko chixkawresinkil qib’ re xkab’lankil jun li ochoch choq’ re li Qaawa’,” chan, “ut k’eek’o inch’ool naq laa’inaq li xb’een li taatikib’anq re li k’anjel” (sa’ Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: José Smith [2007], 286, 288). K’a’ut naq laj Hyrum k’eek’o xch’ool chixkab’lankil li santil ochoch naq nakak’oxla? Tz’il rix a’an naq nakawil Tzol’leb’ ut Sumwank 95:8, 11–17; 97:10–17.
Sa’eb’ li qakutankil, li Qaawa’ “yoo chixseeb’ankil rib’ a’ yaal li qaseeb’ankil qib’ chixkab’lankileb’ li santil ochoch” (Russell M. Nelson, “Xjayalinkil qib’ rik’in li santil ochoch,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2022). Wi te’xpatz’ raj aawe k’a’ut naq lix Iglees li Jesukristo naxkab’la naab’al li santil ochoch, k’a’ raj ru taaye? Sik’eb’ xsumenkil a’an sa’:
-
Eb’ li raatin li Awa’b’ej Russell M. Nelson b’ar wi’ naxye resileb’ li ak’ ochoch te’kab’lamanq (jo’ “Anajwan xhoonalil,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2022).
-
“Por qué los Santos de los Últimos Días construyen templos” (temples.ChurchofJesusChrist.org).
-
Li video “Templos” (Bilblioteca del Evangelio).
What Is a Temple?
Naru nakajuntaq’eeta lix yalb’aleb’ xq’e laj santil paab’anel re xyiib’ankil li santil ochoch re Kirtland rik’in lix yalb’al aaq’e chixkawresinkil aawib’ re xk’ulb’al chaq aamusiq’ankil rik’in li Qaawa’ sa’ li santil ochoch. Chan ru naru taak’ut li rajom aawu jo’ kixk’ut laj Hyrum Smith rik’in lix santil ochoch li Qaawa’? Qayehaq, k’a’ raj ru naru nakab’aanu ruuchil xk’alenkil li pim, jo’ kixb’aanu laj Hyrum? K’a’ru li mayej nakaweek’a naq naraj li Qaawa’ naq taab’aanu? (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 97:12).
Chi’ilmanq ajwi’ “Li santil ochoch chi tzuul,” Eb’ li B’ich, 186; Temas y preguntas, “Templos,” Biblioteca del Evangelio.
Laj Hyrum Smith naxk’ale li ch’och’ choq’ re li santil ochoch re Kirtland.
“Eb’ a’an k’ulub’anb’ileb’ inb’aan.”
K’oxla jun sutaq naq xatk’ulub’aak—malaj ink’a’ xatk’ulub’aak—sa’ junaq ch’uut. Chan ru naq jalan a’an chiru li naxk’ut Tzol’leb’ ut Sumwank 97:8–9 chirix k’a’ru naraj naxye li k’ulub’aak xb’aan li Qaawa’? K’a’ru yoo chixk’utb’al li Qaawa’ chawu naq nakak’oxla rik’in li jaljookil ru aatin wan sa’ li raqal 9?
Chi’ilmanq ajwi’ Erich W. Kopischke, “Ser aceptados por el Señor,” Liahona, mayo 2013, 104–106.
Xkawresinkil jun na’ajej b’ar wi’ wanq li Musiq’ej sa’ li k’utuk ut sa’ li tzolok. “Li Santil Musiq’ej,” chan li Jesus, “tooxtzol chirix chixjunil” (Jwan 14:26). Jo’kan ut naq, us ta yookat chi tzolok aajunes malaj rik’ineb’ laa was aawiitz’in, k’e aach’ool chixk’amb’al chaq li Musiq’ej. Li loq’laj b’ich, li tijok, ut li aatinak rik’in rahok naru neke’tenq’an chixkawresinkil li na’ajej b’ar wi’ wanq tuqtuukilal ut b’ar wi’ li Santil Musiq’ej tatxtzol.
Sion a’an “li saqeb’ ru xch’ool.”
Choq’ reheb’ laj santil paab’anel sa’ li chihab’ 1830, Sion a’an lix na’ajeb’. Sa’ li k’utb’esinb’il na’leb’ sa’ li tasal 97, li Qaawa’ kixkutanob’resi ru naru te’kab’a’iiq jun tenamit—“li saqeb’ ru xch’ool” (raqal 21). Naq nakawileb’ li raqal18–28, naru nakak’e li ch’ol aatin a’an sa’ xna’aj li aatin Sion. Kʼaʼru naraj naxye choqʼ aawe li wank chi saq ru aach’ool?
Chi’ilmanq ajwi’ Moises 7:18.
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Liahona ut li hu Para la Fortaleza de la Juventud re li po a’in.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li kok’al
Tzol’leb’ ut Sumwank 95:8; 97:10–17
Li santil ochoch a’an rochoch li Qaawa’.
-
Re xnawb’al b’ayaq k’a’ru kik’ulman rub’elaj li tasal 95 ut 97, naru nakawotz rik’ineb’ laa kok’al “El Templo de Kirtland” sa’ Relatos de Doctrina y Convenios para pequeños lectores (Biblioteca del Evangelio; chi’ilmanq ajwi’ Santos, 1:214). Maare taawulaq chiruheb’ laa kok’al xk’oxlankil naq yookeb’ chi tenq’ank chixkab’lankil li santil ochoch re Kirtland (setok che’, t’ojok klawx, b’onok tz’ak, ut wan chik xkomon). Naru ajwi’ nakak’ut xjalam-uuch li santil ochoch re Kirtland chiruheb’, jo’ li wan sa’ li tusleb’ aatin a’in, naq yooqat chirilb’al Tzol’leb’ ut Sumwank 95:8 re xk’utb’al chiruheb’ laa kok’al k’a’ut naq li Qaawa’ naraj naq tookab’lanq santil ochoch.
The Kirtland Temple
-
Chirix rilb’al Tzol’leb’ ut Sumwank 97:15–16, laa’at ut eb’ laa kok’al naru nekewotz cherib’il eerib’ k’a’ut naq k’a’jo’ xchaab’ilal li santil ochoch choq’ eere. Naru ajwi’ nekeb’icha jun li b’ich re xtenq’ankileb’ laa kok’al chireek’ankil roxloq’ choq’ re li rochoch li Qaawa’, maare “Saʼ li santil ochoch” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 99). K’a’ut naq loq’ li santil ochoch?
Tzol’leb’ ut Sumwank 97:1–2, 8–9, 21
Sion a’an, “li saqeb’ ru xch’ool.”
-
Re xtenq’ankileb’ laa kok’al chixtawb’al ru k’a’ ta wi’ ru naraj naxye li aatin saqeb’ sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 97:21, naru nekeril jun sek’ li ha’ saq ru ut teek’e k’a’ruhaq sa’ li ha’ li tixtz’ajni ru (maare b’ayaq li ch’och’). K’a’ut naq aajel ru naq saqaq ru li ha’? Chirix a’an, laa kok’al naru neke’ril li raqal 21 ut te’xk’e ru’uj ruq’ sa’ xb’een li aatin saqeb’. K’a’ru naraj naxye wan chi saq ru li ch’oolej? Eb’ li raqal 1–2 ut 8–9 naru neke’xk’e junjunq li na’leb’. Chan ru naq li Kolonel nokoxtenq’a re naq saqaq ru li qach’ool?
Li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq tinwanq chi saq ru lin ch’ool.
Li Qaawa’ narosob’tesiheb’ li kristiaan li neke’roxloq’i lix sumwank rik’in a’an.
-
Ma neke’xnaw laa kok’al k’a’ru li sumwank noko’ok wi’ rik’in li Qaawa’ naq nakub’e qaha’ sa’ li santil ochoch? Naru taawileb’ li sumwank a’an rik’ineb’ a’an sa’ Mosiah 18:9–10, 13 malaj Jolomil K’anjenel Hu, 27.2. Wotzomaq cherib’il eerib’ chan ru nekeyal eeq’e “chixpaab’ankil lee sumwank rik’in mayejak” (Tzol’leb’ ut Sumwank 97:8).
-
Naru nakab’oqeb’ laa kok’al chixyiib’ankil xjalam-uuch li naxye sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 97:9. Naq yooqeb’ chixwotzb’al lix jalam-uuch, wotz chan ru naq li Qaawa’ nakatrosob’tesi xb’aan naq nakawoxloq’i laa sumwank. Chan ru naq eb’ li osob’tesihom a’an juntaq’eeteb’ rik’in “jun xtoonal li che’ q’axal na’uuchin … chire jun saq ruhil roq li ha’”?
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Amigos re li po a’in.
Xkab’lankil li santil ochoch re Kirtland, xb’aan laj Walter Rane