“Mga Hunahuna nga Hinumduman: ‘Jesus Moingon, “Israel Pauli,”’” Dali, Sunod Kanako––Alang sa mga Indibidwal ug mga Pamilya: Daang Tugon 2022 (2021)
“Mga Hunahuna nga Hinumduman: ‘Jesus Moingon, “Israel Pauli,”’” Dali, Sunod Kanako––Alang sa mga Indibidwal ug mga Pamilya: 2022
Mga Hunahuna nga Hinumduman
“Jesus Moingon, ‘Israel Pauli’”
Sa desyerto sa Sinai, gipundok ni Moises ang mga anak sa Israel sa tiilan sa usa ka bukid. Didto ang Ginoo mideklarar nga gusto Niyang himoon kining grupo sa bag-o lang gipalingkawas nga mga ulipon ngadto sa usa ka gamhanan nga katawhan. “Alang kanako kamo mahimo,” miingon Siya, “nga usa ka gingharian sa mga sacerdote [mga pari], ug usa ka balaan nga nasud” (Exodo 19:6). Misaad Siya nga sila molambo ug mouswag, bisan kon palibotan sa mas dako ug mas gamhanan nga mga kaaway (tan-awa sa Deuteronomio 28:1–14).
Kining tanan mahitabo dili tungod kay daghan o kusgan o hanas ang mga Israelihanon. Mahitabo kini, mipasabot ang Ginoo, “kon kamo magapatalinghog gayod sa akong tingog ug magabantay kamo sa akong tugon” (Exodo 19:5). Ang gahom sa Dios, dili ang ilang kaugalingon, nga makapahimo kanilang gamhanan.
Apan ang mga Israelihanon wala kanunay mosunod sa Iyang tingog, ug paglabay sa panahon mihunong na sila sa pagtuman sa Iyang pakigsaad. Daghan ang misugod sa pagsimba og ubang mga dios ug misagop sa mga binuhatan sa mga kultura libot kanila. Gisalikway nila ang mismong butang nga nakapahimo kanilang usa ka nasod, lahi kay ni bisan kinsa—ang ilang relasyon sa pakigsaad sa Ginoo. Kon wala ang gahom sa Dios nga nagpanalipod kanila (tan-awa sa 2 Mga Hari 17:6–7), walay makapugong sa ilang mga kaaway (tan-awa sa 2 Cronicas 36:12–20).
Ang Pagkatibulaag
Pipila ka higayon tali sa mga 735 ug 720 BC, ang mga Asirianhon misulong sa Amihanang Gingharian sa Israel, pinuy-anan sa napulo sa napulog duha ka tribo, ug midala og liboan ka mga Israelihanon isip bihag ngadto sa nagkalin-laing bahin sa Emperyo sa Asiria (tan-awa sa 2 Mga Hari 17:1–7).1 Kini nga mga Israelihanon nailhan isip “ang nawala nga mga tribo,”sa usa ka bahin tungod kay gipapahawa sila sa ilang yutang natawhan ug gipatibulaag ngadto sa ubang kanasoran. Apan nawala usab sila sa mas importante nga paagi: paglabay sa panahon nawala nila ang ilang pag-ila sa kaugalingon isip ang katawhan sa pakigsaad sa Dios.
Tungod kay ang Habagatang Gingharian sa Juda, sa ubang panahon, mas matarong kay sa Amihanang Gingharian, milungtad kini og mas dugay.2 Apan sa kataposan ang katawhan didto mipahilayo usab sa Ginoo. Ang mga Asirianhon miatake ug mibuntog sa kadaghanan sa Habagatang Gingharian; ang Jerusalem lamang ang milagrosong napabilin (tan-awa sa 2 Mga Hari 19; Isaias 10:12–13). Sa kaulahian, tali sa 597 ug 580 BC, ang mga taga-Babilonia migun-ob sa Jerusalem, lakip sa templo, ug mibihag sa daghang mga lumulupyo sa siyudad (tan-awa sa 2 Mga Hari 24–25; 2 Cronicas 36; Jeremias 39; 52). Paglabay sa mga 70 ka tuig, ang salin sa Juda gitugotan sa pagbalik ngadto sa Jerusalem ug sa pagtukod og usab sa templo. Daghan, hinoon, ang nagpabilin sa Babilonia.3
Paglabay sa mga henerasyon, ang mga Israelihanon gikan sa tanang tribo “[natibulaag] … pinaagi sa alimpulos sa tanang mga nasod nga wala nila hiilhi” (Zacarias 7:14; tan-awa usab sa Amos 9:8–9). Ang uban gidala sa Ginoo palayo ngadto sa ubang kayutaan (tan-awa sa 2 Nephi 1:1–5; Omni 1:15–16). Ang uban mibiya sa Israel aron makaeskapo sa pagkabihag (tan-awa sa 2 Mga Hari 25:22–26; Jeremias 42:13–19; 43:1–7) o alang sa politikanhon o ekonomikanhong mga rason.4
Gitawag nato kini nga mga panghitabo isip ang pagkatibulaag sa Israel. Ug importante nga masayod mahitungod sa pagkatibulaag alang sa pipila ka rason. Usa niini, dako kini nga hilisgutan sa Daang Tugon: Daghang propeta sa Daang Tugon mga saksi sa espirituhanong pagkunhod nga misangpot ngadto sa pagkatibulaag sa Israel. Nakita nilang daan kini nga pagkatibulaag ug mipasidaan mahitungod niini, ug ang uban kanila misinati pa gani niini.5 Makatabang kana nga hinumdoman kon magbasa ka sa mga basahon ni Isaias, Jeremias, Amos, ug daghan sa ubang mga basahon sa ulahing bahin sa Daang Tugon. Maghunahuna niini nga konteksto, kon magbasa ka sa ilang mga panagna mahitungod sa Asiria ug Babilonia, pagsimba og mga dios-dios ug pagkabihag, pagkaalaot ug pagpahiuli sa katapusan, masayod ka kon unsa ang ilang gihisgotan.
Ang pagsabot sa pagkatibulaag sa Israel motabang usab kanimo nga mas maayong makasabot sa Basahon ni Mormon, tungod kay ang Basahon ni Mormon usa ka rekord sa usa ka sanga sa nagkatibulaag nga Israel (tan-awa sa 1 Nephi 15:12). Kini nga rekord nagsugod diha sa pagbiya sa pamilya ni Lehi sa Jerusalem sa mga 600 BC, sa dayon nang pag-ataki sa mga taga-Babilonia. Si Lehi usa niadto nga mga propeta kinsa nanagna mahitungod sa pagkatibulaag sa Israel.6 Ug ang iyang pamilya mitabang sa pagtuman niana nga panagna, midala sa ilang sanga sa balay sa Israel ug mitanom niini sa pikas nga habig sa kalibutan, sa Amerika.
The Destruction of Jerusalem by Nebuzar-adan [Ang Paggun-ob ni Nabuzaradan sa Jerusalem], ni William Brassey Hole, © Providence Collection/gilisensyahan gikan sa goodsalt.com
Ang Pagpundok
Hinoon, ang pagkatibulaag sa Israel katunga lang sa istorya. Ang Ginoo dili malimot sa Iyang katawhan, ni Siya hingpit nga mosalikway kanila, bisan kon sila misalikway Kaniya. Ang daghang panagna nga pagatibulaagon ang Israel giubanan og daghang saad nga ang Dios mopundok kanila usa ka adlaw.7
Kana nga adlaw mao karon—sa atong panahon. Ang pagpundok nagsugod na. Niadtong 1836, liboan ka tuig human gipundok ni Moises ang mga anak sa Israel diha sa tiilan sa Bukid sa Sinai, si Moises mipakita sulod sa Templo sa Kirtland aron itugyan ngadto ni Joseph Smith ang “mga yawe sa pagpundok sa Israel gikan sa upat ka mga bahin sa yuta” (Doktrina ug mga Pakigsaad 110:11). Karon, ubos sa direksyon niadtong naghupot niini nga mga yawe, ang mga tribo sa Israel gisigehan na og pundok gikan sa matag nasod diin ang mga sulugoon sa Ginoo makahimo sa pag-adto.
Si Presidente Russell M. Nelson mitawag niini nga pagpundok nga “ang labing importanting butang nga nahitabo sa yuta karon. Walay makatandi niini sa gidak-on, walay makatandi niini sa kaimportante, walay makatandi niini sa kahalangdon. Ug kon pilion ninyo, kon gustuhon ninyo, mamahimo kamong dakong bahin niini.”8
Unsaon man ninyo sa paghimo niini? Unsa ang gipasabut sa pagpundok sa Israel? Nagpasabot ba kini sa pagpahiuli sa napulog duha ka tribo balik sa yuta nga gipuy-an nila kaniadto? Sa tinuod lang, nagpasabot kini og mas dako pa, mas mahangturon pa. Sama sa gipasabot ni Presidente Nelson:
Kon maghisgot kita kalabut sa pagpundok, nagsulti lamang kita niining sukaranang kamatuoran: ang matag usa sa mga anak sa atong Langitnong Amahan, sa matag habig sa tabil, angayang makadungog sa mensahe sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo. …
“Bisan kanus-a nga mobuhat kamo og bisan unsa sa pagtabang ni bisan kinsa—sa matag habig sa tabil—nga mopadulong sa paghimo og mga pakigsaad sa Dios ug sa pagdawat sa ilang mahinungdanong mga ordinansa sa bunyag ug sa templo, nagtabang kamo sa pagpundok sa Israel. Ingon lang niana ka yano.”9
Mahitabo kini, sama sa gisulti ni Isaias, “ang usa ug ang usa” (Isaias 27:12) o, sama sa gipanagna ni Jeremias, “usa ka siyudad, ug duruha sa usa ka panimalay” (Jeremias 3:14).
Ang pagpundok sa Israel nagpasabot sa pagdala sa mga anak sa Dios balik Kaniya. Nagpasabot kini sa pagpahiuli kanila ngadto sa ilang relasyon sa pakigsaad Kaniya. Nagpasabot kini sa pagtukod og balik sa “balaan nga nasod” nga gisugyot Niyang tukuron dugay na kaayo (Exodo 19:6).
Pauli Na
Isip usa ka tigtuman og pakigsaad, kabahin ka sa balay ni Israel.10 Gipundok na ka, ug ikaw usa ka tigpundok. Ang istorya nga milungtad og mga siglo nga gisugdan sa usa ka pakigsaad tali sa Dios ug ni Abraham nagpadulong na sa kinatumyan niini ug ikaw usa ka mahinungdanong magdudula. Karon ang panahon nga si “Jesus moingon, ‘Israel pauli.’”11
Kini ang mensahe sa mga tigpundok: Pauli na sa pakigsaad. Pauli na sa Zion. Pauli na kang Jesukristo, ang Usa nga Balaan sa Israel, ug Siya modala kanimo pauli sa Dios, imong Amahan.