Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
13–19 Sānuali. 1 Nīfai 8–10: “Haʻu ʻo Kai ʻi he Fuá”


“13–19 Sānuali. 1 Nīfai 8–10: ‘Haʻu ʻo Kai ʻi he Fuá,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tohi ʻa Molomoná 2020 (2020)

“13–19 Sānuali. 1 Nīfai 8–10,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2020

ʻĪmisi
Mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhai ki he ʻakau ʻo e moʻuí

Misi ʻa Līhaí, tā ʻe Steven Lloyd Neal

13–19 Sānuali

1 Nīfai 8–10

“Haʻu ʻo Kai ʻi he Fuá”

ʻIkai ngata ʻi hoʻo mamata kiate koe ʻi he mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí, feinga foki ke ke mamata ki he fānau ʻokú ke akoʻí. ʻOku kaunga fēfē ʻa e mata-meʻa-hā-mai ko ʻení kiate kinautolú?

Lekooti ʻa e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Fetuʻutaki kimuʻa ki ha niʻihi ʻo e fānaú pea kole ange ke nau fakakaukau ki ha ngaahi aʻusia pe ngaahi folofola ke nau vahevahe ʻa ia naʻá ne tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi e ʻofa ʻa e ʻOtuá.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

1 Nīfai 8:2, 5–34

ʻOku tataki au ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá ki he ʻOtuá mo tokoniʻi au ke u ongoʻi ʻEne ʻofá.

ʻI he mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí, ʻoku fakaafeʻi ai kitautolu ke tau maʻu e ʻofa ʻa e ʻOtuá, ʻa ia ʻoku fakataipe ia ʻe he fuʻu ʻakaú mo hono fuá. Te ke tokoniʻi fēfē ʻa e fānaú ke nau tali ʻa e fakaafe ko ʻení?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau tokoni atu ki hono fai e talanoa ʻo e mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí mei he 1 Nīfai 8:10–34. ʻE lava ke ke fakaʻaliʻali ange ha fakatātā ʻo e mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí, ke tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻa e talanoá (vakai, fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí) pe ko e ngaahi fakatātā ʻi he “Vahe 6: Ko e Misi ʻa Līhaí” (Ngaahi Talanoa ʻo e Tohi ʻa Molomoná, 18–20, pe vitiō fakafekauʻakí ʻi he ChurchofJesusChrist.org). Fakapapauʻi ʻoku ʻilo ʻe he fānaú ʻoku fakafofongaʻi ʻe he vaʻa ukameá ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá, ʻa ia ʻoku lau ki ai ʻi he folofolá mo fanongoa mei he kau palōfita moʻuí. Tokoniʻi kinautolu ke mahino ʻoku fakafofongaʻi ʻe he fuʻu ʻakaú ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá kiate kitautolú.

  • ʻOmi ha maea ke fakafofongaʻi ʻa e vaʻa ukamea ʻi he mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí. Kole ki he fānaú ke nau piki ki ai lolotonga hoʻo tataki takai kinautolu ʻi he lokí ki ha fakatātā ʻo ha fuʻu ʻakau. Tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻoku ʻomi kitautolu ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá ke tau ofi ange kiate Ia, ʻo hangē pē ko hono tataki kitautolu ʻe he maea ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e vaʻa ukameá, ki he fuʻu ʻakaú. Koeʻuhi ke mahino ʻoku fakafofongaʻi ʻe he fuʻu ʻakaú ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá, te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻo e ngaahi meʻa kuo ʻomi ʻe he ʻOtuá maʻatautolu ke fakahaaʻi ʻaki ʻEne ʻofa ʻiate kitautolú, hangē ko e Fakamoʻuí, ko hotau ngaahi fāmilí, pea mo e māmani fakaʻofoʻofá.

  • ʻOmi ha ngaahi fuaʻi ʻakau mo ha foʻi haati ʻoku fakapipiki ki ai. ʻOange ki he fānaú ha konga ʻo e fuaʻi ʻakaú ke nau ʻahiʻahiʻi pea fehuʻi ange fekauʻaki mo e ngaahi fuaʻi ʻakau ʻoku nau manako taha aí. Fakamatalaʻi ange, ko e fuaʻi ʻakau ʻi he mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí, ko e melie taha ia ʻi ha fuaʻi ʻakau kuó ne ʻahiʻahiʻí, pea naʻe fakafonu hono laumālié ʻaki ʻa e fiefia. Hangē ko hono ʻomi ʻe he fuaʻi ʻakau melié ʻa e fiefia kiate kitautolú, te tau fiefia foki ʻi he taimi ʻoku tau muimui ai kia Sīsū pea toe nofo fakataha mo e Tamai Hēvaní.

  • Lau e 1 Nīfai 8:12, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau fanongo lelei ki he meʻa naʻe fie maʻu ʻe Līhai ke ne fai hili ʻene kai ʻi he fuá. Tuku ki he fānaú ke nau taufetongi ʻi heʻenau pehē pē ko Līhai kinautolu ʻokú ne fakaafeʻi e niʻihi kehé ke nau haʻu ʻo kai ʻi he fuá. Ko e hā te tau lava ʻo fai ke fakaafeʻi ai e niʻihi kehé ke nau haʻu ʻo fiefia fakataha mo kitautolu ʻi he ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí?

1 Nīfai 10:17, 19

ʻE fakahā mai ʻe he ʻOtuá ʻa e moʻoní kiate au ʻo fakafou ʻi he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Hili ʻene fanongo ki he mata-meʻa-hā-mai ʻa ʻene tamaí, naʻe maʻu ʻe Nīfai ha holi ʻa ia ʻoku tonu ke tau maʻu—ʻa e holi ko ia ke ʻiloʻi ʻiate ia pē ʻa e moʻoní.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Lau e 1 Nīfai 10:19, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau hiki honau nimá ʻi he taimi te nau fanongo ai ki he ongo foʻi lea ko e “fakahā” pea mo e “Laumālie Māʻoniʻoni.” Tokoniʻi e fānaú ke mahino kiate kinautolu e folofola ko ʻení, ʻa ia ʻokú ne akoʻi mai ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke tau ʻiloʻi e tali ki heʻetau ngaahi fehuʻí. Ke tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukauloto ki hono ʻuhinga ke “fakahā,” ʻomi ha sipi kafu ʻoku pelu mo ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí ʻi loto, pea kole ki he fānaú ke nau folahi ia.

  • Hivaʻi mo e fānaú ha foʻi hiva fekauʻaki mo e fekumi ki he moʻoní, hangē ko e “Fekumi, Fifili pea mo Lotu” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 66). Fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻokú ne fakatātaaʻi e lea ʻo e hivá, ke tokoni ki he fānaú ke nau manatuʻi e founga ʻoku akoʻi ai kitautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní.

  • Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia ʻi he taimi naʻe tokoniʻi ai koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻiloʻi ʻoku moʻoni ha meʻa. Talaange ki he fānaú ʻa e founga ne folofola atu ai e Laumālie Māʻoniʻoní kiate koé.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

1 Nīfai 8:2, 5–34

ʻOku tataki au ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá kiate Ia mo tokoniʻi au ke u ongoʻi ʻEne ʻofá.

ʻI he ako e fānau ʻi hoʻo kalasí fekauʻaki mo e mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí, poupouʻi kinautolu ke nau ako e folofola ʻa e ʻOtuá pea vahevahe ʻa ʻEne ʻofá ki he niʻihi kehé.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻI hono lau ʻe he fānaú e ngaahi veesi ne filifili mei he 1 Nīfai 8, fakaafeʻi kinautolu ke nau kumi ha ngaahi fakaikiiki mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻi ha fakatātā ʻo e mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí (hangē ko e fakatātā ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Pe fakaafeʻi kinautolu ke nau tā ha ngaahi fakatātā ʻi he palakipoé, ʻo e ngaahi fakaikiiki ne nau lau ki aí. Tokoniʻi leva e fānaú ke nau ʻiloʻi e ngaahi meʻa ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ngaahi fakataipe ʻi he misí (vakai, 1 Nīfai 11:21–22; 12:16–18; 15:23–33, 36).

  • Kapau ʻe lava, ʻomi ha konga ukamea pe ukamea kehe ki he kalasí pea fakaafeʻi e fānaú ke nau fakamatalaʻi e niʻihi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku ngaohi ʻakí mo e ngaahi meʻa ʻe ala ʻaonga ki aí. Ko e hā e founga ʻoku hangē ai e folofola ʻa e ʻOtuá ko ha vaʻa ukameá? Te tau maʻu ʻi fē ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá? Ko e hā e ʻuhinga ne mahuʻinga ai ʻa e vaʻa ukameá ʻi he mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí?

    ʻĪmisi
    Ko hono kai ʻe Līhai ʻa e fua ʻo e ʻakau ʻo e moʻuí

    Ko hono kai ʻe Līhai ʻa e fua ʻo e ʻakau ʻo e moʻuí. ʻAkau ʻo e Moʻuí, tā ʻe Marcus Alan Vincent

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau hiki ʻi ha laʻi pepa ha aʻusia ʻi he taimi ne tokoniʻi ai kinautolu ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá, ke nau ʻiloʻi e meʻa naʻe tonu ke nau faí pe tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi ofi ange ki he Tamai Hēvaní. ʻI heʻenau vahevahe ʻa e meʻa ne nau tohí, fakaafeʻi kinautolu ke nau takatakaiʻi ʻenau pepá ki he fōtunga ʻo ha vaʻa ukamea. Te ke lava foki ke fakapipiki fakataha ʻa e “ngaahi vaʻa ukamea pepa” ʻa e fānaú ko ha fakafofonga ʻo e vaʻa ukamea ʻi he misi ʻa Līhaí.

  • Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e fānaú ke nau lau e 1 Nīfai 8:10–12 pea fakamatalaʻi e meʻa ne mamata ki ai ʻa Līhaí. Kole ki he niʻihi kehé ke nau lau e 1 Nīfai 11:20–23 pea fakamatalaʻi e meʻa ne mamata ki ai ʻa Nīfaí. Ko e hā e ʻuhinga naʻe fakahā ange ai ʻe he ʻāngeló ʻa e pēpē ko Sīsuú kia Nīfai ke akoʻi ia kau ki he ʻofa ʻa e ʻOtuá? Ke tokoni ke tali e fehuʻi ko ʻení, lau fakataha e Sione 3:16 pe hivaʻi fakataha ha hiva kau ki he Fakamoʻuí, hangē ko e “Naʻá Ne Fekau Hono ʻAló” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 20). Talaange ki he fānaú ʻa e founga kuó ke ongoʻi ai ʻa e ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní mo Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí ʻi hoʻo moʻuí.

  • Tohiʻi ʻi he palakipoé: Ko e hā ʻoku tau ako mei he sīpinga ʻa Līhaí? Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fakakaukau ki he mata-meʻa-hā-mai ʻa Līhaí pea hiki e ngaahi talí ki he lahi taha te nau lavá. Kole ange ke nau vahevahe ʻenau ngaahi talí ki he kalasí. Kole leva ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha taha te nau lava ʻo vahevahe ki ai e ongoongoleleí.

1 Nīfai 10:17–19; 11:1

ʻE fakahā mai ʻe he ʻOtuá ʻa e moʻoní kiate au ʻo fakafou ʻi he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Kapau te tau kole ki he Tamai Hēvaní ʻi he tui, ʻe “fakahā [kiate kitautolu] ʻi he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní” (1 Nīfai 10:19). Te ke tokoni fēfē ke mahino ki he fānau ʻokú ke akoʻí ʻa e moʻoni ko ʻení?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau talanoa ki ha ngaahi founga te nau lava ai ʻo maʻu ha ngaahi tali ki ha fehuʻi. Poupouʻi e fānaú ke nau lau e 1 Nīfai 10:17–19 mo e 11:1. Ko e hā ne mei lea ʻaki ʻe Nīfai ʻo kapau naʻe fehuʻi ange ha taha ki he founga ke maʻu ai ha ngaahi tali ki ha fehuʻi kau ki he ongoongoleleí? ʻOku akoʻi fēfē kitautolu ʻe he ʻOtuá ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní? (vakai, T&F 8:2).

  • Kole ki he fānaú ke nau talanoa kau ki ha taimi ne tokoniʻi ai kinautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke nau ʻiloʻi ʻoku moʻoni ha meʻa. Kole ange ke nau fakakaukauloto ʻoku ʻi ai hanau kaungāmeʻa ʻoku fakakaukau he ʻikai lava ia ʻo maʻu ha ngaahi tali ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní. Ko e hā te nau lava ʻo vahevahe mei he 1 Nīfai 10:17–19 mo e 11:1 ke tokoniʻi ʻaki e kaungāmeʻa ko iá?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Poupouʻi e Akó ʻi ʻApi

Poupouʻi ʻa e fānaú ke nau fakaʻaongaʻi e peesi ʻekitivitī ki he uike ní ke vahevahe ki honau ngaahi fāmilí ʻa e meʻa ne nau ako kau ki he mata-meʻa-hā-mai ʻe Līhai ki he ʻakau ʻo e moʻuí.

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

ʻOku ako ʻa e fānaú ʻi ha ngaahi founga lahi. ʻOku fiefia ʻa e fānaú ʻi he ako ʻo fakafou ʻi he ngaahi aʻusia kehekehé. Fakaʻaongaʻi ha ngaahi ʻekitivitī ʻoku tokoni ke nau ngaungaue holo, fakaʻaongaʻi ʻenau ngaahi ongó, pea ngāue ʻaki ha ngaahi meʻa foʻou. (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí,25–26.)

Paaki