Xtiqb’al li aatin B

Xkawresinkileb’ li kok’al re te’kanaaq chiru chixjunil li yu’am sa lix b’ehileb’ li sumwank re li Dios

Chiruheb’ li po b’ar wi’ wan oob’ li domingo, us naq eb’ laj k’utunel sa’ xtzoleb’aaleb’ li kok’al te’xjal li tusleb’ aatin re Kim, Taaqehin re li ro’ domingo rik’in junaq reheb’ li k’anjel a’in re tzolok.

Eb’ li na’leb’ ut eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re lix evangelio li Jesukristo

Lix tzol’leb’ li Kristo naxk’ut chiqu chan ru toosutq’iiq rik’in li Dios.

Naq li Jesukristo kixk’ut rib’ chiruheb’ li kristiaan sa’ li ch’och’ America, kixk’ut lix tzol’leb’ chiruheb’. Kixye naq naru noko’ok sa’ li rawa’b’ejihom li Dios wi wan qapaab’aal, taqajal qak’a’uxl, taakub’eeq qaha’, taqak’ul li Santil Musiq’ej, ut tookuyuq toj sa’ roso’jik (chi’ilmanq 3 Nefi 11:31–40; Tzol’leb’ ut Sumwank 20:29). Eb’ li k’anjel a’in naru tate’xtenq’a chixk’utb’al chiruheb’ li kok’al naq eb’ li na’leb’ ut eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in toohe’xtenq’a chi nach’ok rik’in li Kolonel chiru chixjunil li qayu’am.

Re xtawb’al xkomon li na’leb’ chirix lix tzol’leb’ li Kristo, chi’ilmanq 2 Nefi 31.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’e reheb’ li kok’al jalam-uuch chirix li paab’aal chirix li Jesukristo, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, ut li k’ojob’aak (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 1, 111, 103, ut 105). Il malaj wotz rik’ineb’ li kok’al li xkaa xraqalil li paab’aal, ut patz’ reheb’ naq te’xtaqsi li jalam-uuch naq te’rab’i li na’leb’ malaj li k’ojob’anb’il k’anjel a’an. Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru chan ru naq li junjunq chi na’leb’ ut k’ojob’anb’il k’anjel a’an nokohe’xtenq’a chi wulak jo’ li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo.

• Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq li paab’aal, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, ut li k’ojob’aak maawa’ re jun sut ajwi’, neke’k’anjelak b’an re qak’iijik sa’ musiq’ej chiru chixjunil li qayu’am? Jo’ eetalil, naru taak’ut chiruheb’ junaq jalam-uuch re jun li iyaj ut re jun li che’ jwal nim (malaj naru taayiib’eb’ li k’a’aq re ru a’in chiru li pizarron). Tenq’aheb’ chixk’oxlankil k’a’aq re ru li taatenq’anq re li iyaj chi k’iik toj reetal naq taawulaq jo’ jun nimla che’, jo’ li ha’, li ch’och’, ut lix saqen li saq’e. Tenq’aheb’ chixk’eeb’al reetal naq eb’ li k’a’aq re ru a’in chanchaneb’ li naqab’aanu re nach’ok rik’in li Dios chiru li qayu’am—xk’ojob’ankil li qapaab’aal chirix li Jesukristo, xjalb’al qak’a’uxl rajlal kutan, xyu’aminkil li qasumwank, ut rab’inkil li Santil Musiq’ej.

• Wotz rik’ineb’ li kok’al li seraq’ kixwotz li Elder Dale G. Renlund “Cómo puede el arrepentimiento ayudarme a sentirme feliz?” (Liahona, diciembre 2017, 70–71; chi’ilmanq ajwi’ li video “El arrepentimiento: Una gozosa elección” [ChurchofJesusChrist.org]). Sa’ xyanq li seraq’, patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’oxla k’a’ ta wi’ ru kireek’a li Elder Renlund. K’a’ut naq nasaho’ qach’ool naq naqajal qak’a’uxl? Wotz rik’ineb’ li kok’al li sahil ch’oolejil ut rahok aaweek’ahom naq nakapatz’ re laa Choxahil Yuwa’ naq tixkuy laa maak.

Kubʼihaʼ

Li Jesukristo kixk’e li eetalil chiwu naq a’an kikub’e xha’.

Us ta li Jesus maak’a’ lix maak, kikub’siik xha’ re xk’utb’al li ab’ink tz’aqal re ru chiru li Yuwa’b’ej (chi’ilmanq 2 Nefi 31:6–10).

Re tzolok chirix li kub’iha’, chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:37; Temas del Evangelio, “Bautismo,” topics.ChurchofJesusChrist.org.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’ut junaq jalam-uuch re lix kub’iha’ li Kolonel ut junaq re xkub’iha’ jun li kristiaan (malaj chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 35 ut 103 malaj 104). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’ru jalan ut k’a’ru juntaq’eet sa’eb’ li wiib’ chi jalam-uuch. Ilomaq Mateo3:13–17 malaj “Ch’ol 10: Nakub’e’ xha’ li Jesus” sa’ Eb’ li Esilal sa’ li Ak’ Chaq’rab’, 26–29, malaj li video sa’ ChurchofJesusChrist.org. Kanab’eb’ li kok’al chixk’utb’al li k’a’aq re ru sa’ li jalam-uuch li nayeeman resil sa’ li raqal malaj sa’ li video. Aatinaheb’ li kok’al chirix lix rahomeb’ choq’ re li Kolonel ut li rajomeb’ chixtaaqenkil.

• Ab’ihomaq malaj b’ichahomaq junaq li b’ich chirix li kub’iha’, maare “Naq nakub’e lin ha’” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 53). K’a’ru naqatzol chirix li kub’iha’ sa’ li b’ich a’an? Ilomaq 2 Nefi 31:9–10, ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’rab’i k’a’ut naq kikub’e xha’ li Jesukristo. Kanab’eb’ chixyiib’ankil xjalam-uucheb’ a’an naq ke’kub’e xha’.

Naru ninsik’ ru ok sa’ junaq sumwank rik’in li Dios ut kub’eek inha’.

Li kawresink-ib’ choq’ re li kub’iha’ jwal aajel wi’chik ru chiru junaq chik k’a’aq re ru. Naraj naxye xkawresinkil aawib’ re ok sa’ junaq sumwank ut roxloq’inkil a’an chiru chixjunil laa yu’am. K’oxla chan ru tatruuq chixtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru li sumwank te’ok wi’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ naq te’kub’eeq xha’, a’ li osob’tesink naxyeechi’i a’an choq’ reheb’ ut li k’a’ru neke’xyeechi’i re a’an.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ch’olob’ naq jun li sumwank a’an jun yeechi’ihom rik’in junaq kristiaan ut li qaChoxahil Yuwa’. Naq naqayal qaq’e chiroxloq’inkil li sumwank noko’ok wi’ rik’in li Dios, li Dios naxyeechi’i qosob’tesinkil. Tz’iib’a chiru li pizarron Eb’ lin yeechi’ihom chiru li Dios ut Eb’ lix yeechi’ihom li Dios choq’ we. Ilomaq Mosiah 18:10, 13 ut Tzol’leb’ ut Sumwank 20:37, ut tenq’aheb’ li kok’al chixtz’iib’ankil chixjunileb’ li yeechi’ihom te’xtaw sa’eb’ li raqal junjunq (chi’ilmanq ajwi’ Dallin H. Oaks, “Tu convenio bautismal,” Amigos, febrero 2021, 2–3). Wotz chan ru naq li qaChoxahil Yuwa’ nakatrosob’tesi naq nakayal aaq’e chixyu’aminkil laa sumwank re laa kub’iha’.

• K’ut chiruheb’ li kok’al jalam-uuch chirix li k’a’aq re ru kixb’aanu li Jesukristo naq kiwan sa’ ruchich’och’ (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 33–49). Kanab’eb’ li kok’al naq te’xye k’a’ru naxb’aanu li Jesus sa’ li junjunq chi jalam-uuch. Il Mosiah 18:8–10, 13, ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’rab’i li k’a’aq re ru te’xsumela xb’aanunkil naq te’kub’eeq xha’ (chi’ilmanq ajwi’ “El convenio del bautismo,” Amigos, febrero 2019, A3; Liahona, febrero 2019, A3). Chan ru toohe’xtenq’a li k’a’aq re ru a’an sa’ li qab’aanuhom wulaj wulaj? Kanab’eb’ li kok’al chixyiib’ankil jun xjalam-uucheb’ ajwi’ a’an naq yookeb’ chixtenq’ankil anihaq jo’ chanru tixb’aanu raj li Jesus. Malaj naru naq eb’ li kok’al te’roksi junaq li eetalil b’ar wi’ tz’iib’anb’ilaq lix k’ab’a’ li Kolonel.

  

  Naq nakub’e li qaha’, naqab’aanuheb’ li yeechi’ink rik’in li Dios ut a’an naxb’aanu ajwi’ yeechi’ink qik’in laa’o.

K’ojob’aak jo’ komon

Naq nikine’xk’ojob’ laa’inin chik komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.

Li ok jo’ komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li kutan naxk’am chaq naab’al li osob’tesink, jo’ li hoonal re naq eb’ li kok’al te’ruuq chi k’anjelak sa’ xk’anjel li Dios.

Re tzolok chi us chirix li k’ojob’aak ut lix wankil li Santil Musiq’ej, chi’ilmanq Gary E. Stevenson, “Chan ru natenq’an aawe li Santil Musiq’ej?”,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2017; Temas del Evangelio, “Espiritu Santo,” topics.ChurchofJesusChrist.org.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ re junaq kristiaan li toj xkub’e xha’ ut xk’ojob’aak naq tixwotz k’a’ru xreek’a naq xk’ojob’aak. K’a’ru naraj naxye choq’ re li kristiaan a’an ok jo’ komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan? Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil chan ru naq te’roxloq’i lix sumwank re li kub’iha’ jo’ komon re li Iglees (k’anjelak chiruheb’ li komon, xb’oqb’aleb’ li kristiaan chi tzolok chirix li Jesus, tijok sa’eb’ li ch’utam, ut wan chik xkomon). Wotz chan ru naq xb’aanunkil li k’a’aq re ru a’in naxk’e xsahil aach’ool jo’ komon re lix Iglees li Kristo.

• K’ut jun xjalam-uucheb’ li kristiaan sa’ li ha’ Mormon (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 76) ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’ru neke’ril sa’ li jalam-uuch. Yaab’asi li seraq’ chirix laj Alma ut lix tenamit naq ke’kub’e xha’ (chi’ilmanq Mosiah 18:1–17; “Ch’ol 15: Laj Alma najultikan aatin ut nakub’sin ha’,” Eb’ li Esilal sa’ lix Hu laj Mormon, 43–44, malaj li video sa’ ChurchofJesusChrist.org). Il Mosiah 18:8–9 ut b’oqeb’ li kok’al chixb’aanunkil k’a’aq re ru re te’naq sa’ xch’ooleb’ li k’a’aq re ru ke’xb’aanu chaq li tenamit jo’ komon re lix Iglees li Kristo. Wotz junaq aanumsihom b’ar wi’ xawil naq eb’ li komon re li Iglees xe’xtenq’a rib’ chirib’ileb’ rib’.

Naq nink’ojob’aak, nink’ul li Santil Musiq’ej.

Naq nakub’e qaha’ ut nokok’ojob’aak, li qaChoxahil Yuwa’ naxyeechi’i naq “taawanq junelik lix Musiq’ [qik’in]” (Tzol’leb’ ut Sumwank 20:77). Li ch’ina-usil maatan a’in re li Dios naxk’ab’a’in li maatan re li Santil Musiq’ej.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Il Tzol’leb’ ut Sumwank 33:15, ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’rab’i li ch’ina-usil maatan li naxk’e qe li qaChoxahil Yuwa’ naq nakub’e qaha’ ut nokok’ojob’aak. Re xtenq’ankileb’ chixtzolb’al chan ru te’tenq’aaq xb’aan li maatan re li Santil Musiq’ej, ilomaq sa’ komonil Jwan 14:26; Galatas 5:22–23; 2 Nefi 32:5; 3 Nefi 27:20. Naru ajwi’ nekeril li perel “El Espíritu Santo es …” (Liahona, junio 2019, A12–A13).

• Rub’elaj li tzolok, patz’ reheb’ li na’b’ej yuwa’b’ej naq te’xwotz chan ru neke’osob’tesiik xb’aan naq wan li maatan re li Santil Musiq’ej rik’ineb’. Chan ru neke’tenq’aak xb’aan a’an? Chan ru neke’rab’i lix yaab’ xkux?

• B’ichahomaq jun li b’ich chirix li Santil Musiq’ej, maare “Li Santil Musiq’ej” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 56). Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru li naxk’ut li b’ich chiqu chirix chan ru naq li Santil Musiq’ej naru chiqatenq’ankil.

Li Santil Musiq’ej naru chiwaatinankil chi k’iila paay ru.

Eb’ li kok’al li neke’ru chirab’inkil lix yaab’ xkux li Santil Musiq’ej jwal kawresinb’ilaqeb’ re xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ re te’b’eresiiq chiru lix yu’ameb’. K’ut chiruheb’ naq li Santil Musiq’ej naru nokoraatina chi k’iila paay ru.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil chan ru naru noko’aatinak rik’in junaq li qamiiw li wan chi najt, jo’ xtz’iib’ankil jun li hu, xtaqlankil jun li correo malaj raatinankil sa’ celular. K’ut chiruheb’ naq li qaChoxahil Yuwa’ naru nokoraatina rik’in li Santil Musiq’ej. Oksi li na’leb’ kixwotz li Awa’b’ej Dallin H. Oaks sa’ “¿De qué manera nos habla el Padre Celestial?” re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru naq li Santil Musiq’ej naru nokoraatina chi k’iila paay ru sa’ li qak’a’uxl ut sa’ li qaam (Liahona, marzo 2020, A2–A3).

• Wotz jun aanumsihom b’ar wi’ li Santil Musiq’ej xatraatina, maare sa’ laa k’a’uxl malaj rik’in jun eek’ahom sa’ laa waam (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 6:22–23; 8:2–3; chi’ilmanq ajwi’ Henry B. Eyring, “Abran su corazón al Espíritu Santo,” Liahona, agosto 2019, A2–A3). Ch’olob’ xyaalal chiruheb’ li kok’al naq li Santil Musiq’ej naru ajwi’ tixtenq’aheb’ chi jo’kan.

• Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil junaq hoonal b’ar wi’ xe’reek’a li Santil Musiq’ej—maare, sa’ xb’ichankil jun li b’ich chirix li Kolonel malaj sa’ xb’aanunkil li us reheb’ li kristiaan. Tenq’aheb’ chixk’eeb’al reetal li musiq’ejil eek’ahom li naxk’am chaq li Santil Musiq’ej. K’a’ut naq li Santil Musiq’ej naxk’e qe li eek’ahom a’an? Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil k’a’ru tento taqab’aanu re rab’inkil li Santil Musiq’ej. Aatinanqex chirix li k’a’aq re ru nekeb’aanu re rab’inkil li Musiq’ej chi chaab’il.

Li loqʼlaj waʼak

Naq nikintz’aqon sa’ li loq’laj wa’ak, nanaq sa’ inch’ool lix tojb’al rix li maak xb’aanu li Kolonel ut nin’ak’ob’resiheb’ lin sumwank.

Li Kolonel kixk’e qe li loq’laj wa’ak re qatenq’ankil naq taanaq sa’ qach’ool naq kixmayeja rib’ choq’ qe ut re x’ak’obresinkileb’ li qasumwank. B’antiox re li k’ojob’anb’il k’anjel a’in rajlal xamaan, naru taqayal xsahileb’ li osob’tesink re li qakub’iha’ chiru chixjunil li qayu’am.

Re xtawb’al xkomon li na’leb’, chi’ilmanq Mateo 26:26–30; 3 Nefi 18:1–12; Tzol’leb’ ut Sumwank 20:77, 79.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• B’oqeb’ li kok’al chixb’onb’al “Jesús presentó la Santa Cena a los nefitas” sa’ El Libro para colorear de relatos de las Escrituras: Libro de Mormón (2019), 26. Patz’ reheb’ naq te’xye k’a’ ta wi’ ru yookeb’ chixk’oxlankil li kristiaan sa’ li jalam-uuch. Yaab’asi 3 Nefi 18:1–12 malaj “Ch’ol 45: Li Jesukristo nak’utuk chirix li loq’laj wa’ak ut li tijok,” Eb’ li Esilal sa’ lix Hu Laj Mormon, 126–27, malaj li video sa’ ChurchofJesusChrist.org. K’a’ru naru taqab’aanu re naq taqajultika li Jesus sa’ li loq’laj wa’ak?

• K’eheb’ xhoonal li kok’al re te’xye aawe junjunq li k’a’aq re ru li junelik te’naq sa’ xch’ooleb’ xb’aanunkil, jo’ xb’ak’b’al lix xaab’eb’ malaj xch’ajb’aleb’ li ruq’ rub’elaj li wa’ak. K’a’ut naq aajel ru xjultikankileb’ li k’a’aq re ru a’an? Il Moroni 4:3 choq’ reheb’ li kok’al ut b’oqeb’ chirab’inkil li naqasumela xjultikankil rajlal naq naqak’ul li loq’laj wa’ak. K’a’ut naq aajel ru xjultikankil li Jesukristo? Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru chan ru naq li kaxlan wa ut li ha’ re li loq’laj wa’ak nokohe’xtenq’a chixjultikankil li kixb’aanu li Jesus choq’ qe (chi’ilmanq Moroni 4:3; 5:2).

• Tz’iib’a chiru li pizarron: “Ninsumela xb’aanunkil .” Ilomaqeb’ li rosob’tesinkil li loq’laj wa’ak (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:77, 79). Naq te’rab’i jun li yeechi’ihom naqab’aanu chiru li Dios, tenq’aheb’ chixtz’aqob’resinkil li raqal sa’ li pizarron rik’in li yeechi’ihom xe’rab’i. Tenq’aheb’ chixtawb’al ru naq sa’ li tz’aqonk sa’ li loq’laj wa’ak, yooko ajwi’ chixjultikankil li yeechi’ihom xqab’aanu naq xkub’e qaha’.

• K’a’ru naraj naxye xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo? Re xtenq’ankileb’ li kok’al chixsumenkil li patz’om a’in, wotz junaq li eetalil re junaq li k’a’aq re ru b’ar wi’ naqak’e li qak’ab’a’. K’a’ut naq naqatz’iib’a li qak’ab’a’ chiru li k’a’aq re ru a’an? K’a’ut tawi’ naq li Jesukristo taaraj raj xk’eeb’al lix k’ab’a’ sa’ qab’een? Naru nakawotz lix ch’olob’ahom li Awa’b’ej Russell M. Nelson: “Xk’ulb’al lix k’ab’a’ li Kristo sa’ qab’een naraj naq taqach’olob’ reheb’ jalan— rik’in qab’aanuhom ut li qaatin— naq li Jesus a’an li Kristo” (“Tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees,” Jolomil ch’utub’aj ib’ re octubre 2018).

Li wankilal, ut lix laawil li tijonelil

Li Dios narosob’tesiheb’ li ralal rik’in lix wankil li tijonelil.

Chixjunileb’ li ralal xk’ajol li Dios—ixq ut winq, saaj ut cheek—neke’xk’ul xwankil li Dios naq neke’xyu’ami li sumwank xe’ok wi’ rik’in a’an. Noko’ok sa’eb’ li sumwank a’an naq naqak’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil jo’ li kub’iha’ (chi’ilmanq Jolomil K’anjenel Hu: Li k’anjelak sa’ Lix Iglees li Jesukristo Reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan, 3.5, ChurchofJesusChrist.org).

Re xtawb’al xkomon li na’leb’, chi’ilmanq Russell M. Nelson, “Li musiq’ejil b’ihomal,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019; “Eb’ li na’leb’ chirix li tijonelil,” ch’ol 3 sa’ li Jolomil K’anjenel Hu.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Tenq’aheb’ li kok’al chixk’eeb’al reetal li osob’tesink neke’xk’ul sa’ xk’ab’a’ li tijonelil. Re xk’eeb’al xna’leb’eb’, naru taak’ut li video “Las bendiciones del sacerdocio” (ChurchofJesusChrist.org). Naru taatz’iib’aheb’ li osob’tesink a’an chiru li pizarron. K’a’ut naq ninqeb’ xwankil li osob’tesink a’an choq’ qe? Ch’olob’ xyaalal naq neke’qak’ul li osob’tesink a’an b’antiox re li Jesukristo ut lix wankil li tijonelil.

• Tz’iib’aheb’ li jolomil aatin a’in chiru li pizarron: Lix wankilal li Dios ut Lix wankilal xtijonelil li Dios, k’eeb’il reheb’ li winq sa’ ruchich’och’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’e jun jalam-uuch rub’el li xb’een xjolomil aatin li taatenq’anq qe chixtawb’al ru chan ru naq li Dios kiroksi lix wankilal a’an re qosob’tesinkil jo’ sa’ xyo’ob’tesinkil li ruchich’och’, qab’eresinkil, xk’utb’al chiqu naq a’an nokoxra ut naxnaw qu, ut qab’inkil ut xsumenkileb’ li qatij (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 3, 68, 90, 111). Patz’ reheb’ naq te’xk’e jun jalam-uuch rub’el li xkab’ xjolomil aatin li natenq’ank qe chixtawb’al ru chan ru naq eb’ li winq tiikeb’ sa’ ruchich’och’ neke’roksi lix wankilal lix tijonelil li Dios re qosob’tesinkil, jo’ rosob’tesinkileb’ li yaj, kub’sink ha’, k’ojob’ank, rosob’tesinkil li loq’laj wa’ak, ut xtz’apb’aleb’ li junkab’al sa’ junajil (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 46, 104, 105, 107, 120). Wotz k’a’ut naq nakab’antioxi naq wan li tijonelil ut li osob’tesink naxk’am chaq.

• Jun xb’ehil re naq taqak’ul li rosob’tesihom lix wankilal li Dios sa’ li qayu’am a’an rik’in li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:20). Re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtzolb’al li yaal a’an, naru taatz’iib’aheb’ li raqal a’in chiru li pizarron: 3 Nefi 11:21–26, 33 (kub’iha’); Moroni 2 (k’ojob’ank); Moroni 4–5 (loq’laj wa’ak). Junjunq reheb’ li kok’al naru neke’xsik’ ru jun reheb’ li raqal a’an ut te’xsik’ k’a’ru li k’ojob’anb’il k’anjel wan aran. Kanab’eb’ li kok’al chixwotzb’al chan ru naq neke’osob’tesiik xb’aaneb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil.

• Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq te’xk’ul xwankil rik’in li Dios naq te’kub’eeq xha’ ut naq te’xyu’ami li sumwank a’an. Patz’ reheb’ li kok’al chan ru naru neke’tenq’aak xb’aan li wankilal a’an.

Lix k’anjel li Dios b’eresinb’il rik’in lix laawil li tijonelil ut nab’aanuman rik’in xwankil li tijonelil.

Eb’ li winq tiikeb’ xch’ool sa’ li Iglees naru neke’k’ojob’aak sa’ junaq opiis re li tijonelil. Jo’kan ajwi’, naq nak’ojob’aak junaq kristiaan sa’ junaq k’anjel malaj nab’oqman chi tenq’ank sa’ lix k’anjel li Dios, naru naroksi li wankilal k’eeb’il re. Li roksinkil chixjunil lix wankilal li tijonelil sa’ li Iglees b’eresinb’il xb’aaneb’ li kristiaan li wankeb’ xlaawil li tijonelil rik’ineb’, jo’ li awa’b’ej re li oqech, li obiisp, ut eb’ li awa’b’ej re molam. Lix laawil li tijonelil a’an li wankilal re xb’eresinkil li roksinkil li tijonelil sa’ xb’aanunkil lix k’anjel li Qaawa’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Il Markos 3:14–15 rik’ineb’ li kok’al ut k’ut chiruheb’ jun jalam-uuch chirix li yookex chirilb’al (jo’ Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 38). Patz’ reheb’ li kok’al ma rilomeb’ junaq kristiaan chi k’ojob’aak sa’ junaq opiis re li tijonelil malaj chi k’ojob’aak choq’ re k’anjelak (malaj taawotz laa numsihom laa’at). K’a’ru xjuntaq’eetil a’an rik’in li kixb’aanu li Kolonel rik’ineb’ lix tzolom? Tenq’aheb’ li kok’al chixtz’iib’ankil chiru li pizarron li opiis malaj b’oqom naru chi k’eemank reheb’ li komon re li Iglees, jo’ jun aj k’utunel malaj aj k’amol b’e sa’ junaq li ch’uut. Chixk’atq li opiis malaj b’oqom, naru nakatz’iib’a li naru xb’aanunkil rik’in li opiis malaj b’oqom a’an. Wotz rik’ineb’ li kok’al chan ru naq li k’ojob’aak rub’el xwankil lix laawil li tijonelil tatxtenq’a chi k’anjelak.

• B’oqeb’ li kok’al chi k’oxlak chirix junaq li k’a’aq re ru b’ar wi’ aajel ru li laaw, maare junaq li b’eleb’aal ch’iich’ malaj li okeb’aal. K’a’ru nak’ulman wi maak’a’ li laaw? Ilomaq Tzol’leb’ ut Sumwaank 65:2, ut wotz laa nawom chirix xnimal ru naq wanq lix laawil li tijonelil sa’ li ruchich’och’. Naru ajwi’ teeril li video “¿Dónde están las llaves?” (ChurchofJesusChrist.org) ut teesik’ li naxk’ut li Elder Stevenson chirix lix laawil li tijonelil.

• Patz’ re junaq komon li wan xlaaw re naq tixwotz rik’ineb’ li kok’al k’a’ru naraj naxye xk’amb’al xlaawil li tijonelil. Patz’ re naq tixwotz k’a’ru teneb’anb’il sa’ xb’een. B’ar wan reheb’ lix k’anjel li Qaawa’ naxb’eresi? Chan ru naxtenq’a li Kolonel?

Li santil ochoch ut li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil

Li santil ochoch, a’an rochoch li Qaawa’.

Eb’ li santil ochoch a’aneb’ xcha’al lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’ choq’ reheb’ li ralal xk’ajol. Sa’eb’ li santil ochoch noko’ok sa’eb’ li loq’laj sumwank rik’in a’an, nokotiqib’aak rik’in lix wankil li tijonelil, naqak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’, naqab’aanu li k’ojob’anb’il k’anjel chirixeb’ li qaxe’ qatoon ak kamenaqeb’, ut nokotz’ape’ sa’ junajil rik’in li qajunkab’al. Chixjunil a’in naru chi k’ulmank b’antiox re li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu.

Chan ru naru nakatenq’aheb’ li kok’al chixk’eeb’al reetal xsantilal li rochoch li Qaawa’ ut chixkawresinkileb’ rib’ re naq k’ulub’ejaqeb’ re tz’aqonk sa’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch? Naru nakawoksiheb’ li aatin a’in: Tzol’leb’ ut Sumwank 97:15–17; Russell M. Nelson, “Aatin re xraqb’al li jolomil ch’utub’aj-ib’,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019.

Eb’ li santil ochoch a’aneb’ xcha’al lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’ choq’ reheb’ li ralal xk’ajol.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’ut jun malaj wiib’ oxib’ xjalam-uuch li santil ochoch. Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ut naq li santil ochoch a’an jun chaab’il na’ajej. Ye naq sa’ junjunq li santil ochoch wan li eetalil a’in: “Santilal re li Qaawa’: Li rochoch li Qaawa’.” Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru naraj naxye “Santilal re li Qaawa’.” K’a’ut naq li santil ochoch a’an li rochoch li Qaawa’? K’a’ru naxk’ut chiqu a’in chirix li santil ochoch? Wi junaq reheb’ li kok’al ak wulajenaq chaq sa’ li santil ochoch, naru ajwi’ naxwotz k’a’ru xreek’a naq xwulak aran. Wi ak wulajenaqat sa’ li santil ochoch, wotz chan ru xaweek’a lix wanjik li Qaawa’ aran, ut ye chan ru naq li santil ochoch a’an jun na’ajej sant.

• Ilomaq Tzolʼlebʼ ut Sumwank 97:15–17. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xsik’ li royb’enihom li Qaawa’ rik’ineb’ li neke’ok sa’ lix santil ochoch. K’a’ut naq aajel ru naq k’ulub’ejaqo re ok sa’ li rochoch? Jo’ xcha’al li aatinak, aatinan rik’ineb’ li kok’al chirix li recomendacion re li santil ochoch, ut ch’olob’ chan ru xk’ulb’al. Naru ajwi’ nakak’e xhoonal junaq reheb’ li obispil re naq tixwotz chan ru na’ux li tz’ilok-ix re xk’ulb’al li recomendacion re li santil ochoch ut b’ar wankeb’ li patz’om neke’oksiman.

Sa’ li santil ochoch, noko’ok sa’ sumwank rik’in li Dios.

Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye, “Li Jesukristo nokoxb’oq chi b’eek sa’ xb’ehil li sumwank li nak’amok sa’ li qochoch rik’in li qachoxahil na’ qayuwa’ ut rik’ineb’ li raab’ileb’ qab’aan” (“Kim, taaqehin,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2019). Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq lix b’ehil li sumwank naxk’am chaq li kub’iha’, li k’ojob’aak, ut li tz’ape’k sa’ junajil sa’ li santil ochoch.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al naq tate’xtenq’a chixjultikankil li sumwank noko’ok wi’ rik’in li Dios naq nakub’e qaha’ ut li naqajultika naq nokotz’aqon sa’ li loq’laj wa’ak. (chi’ilmanq Mosiah 18:10; Tzol’leb’ ut Sumwank 20:77, 79). Kut chiruheb’ jun lix jalam-uuch li santil ochoch ut ch’olob’ chiruheb’ naq li qaChoxahil Yuwa’ wan xkomon li osob’tesink naraj xk’eeb’al qe sa’ li santil ochoch.

• Yiib’ xjalam-uuch junaq okeb’aal nak’amok sa’ junaq li b’e. Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ut naq aajel ru junaq li b’e re b’eek. Ilomaq 2 Nefi 31:17–20, b’ar wi’ laj Nefi naxjuntaq’eeta li sumwank re li kub’iha’ rik’in jun okeb’aal ut naxk’e qab’oqb’al chi wank sa’ li b’e chirix li kub’iha’. Wan xkomon li sumwank nab’aanuman chirix li kub’iha’, jo’eb’ li sumwank neke’b’aanuman sa’ li santil ochoch. Ch’olob’ naq li Awa’b’ej Nelson xk’ab’a’in li b’e a’an jo’ “lix b’ehil li sumwank.”

Sa’ li santil ochoch, naru nakub’e qaha’ ut nokok’ojob’aak jo’ ruuchileb’ li ak kamenaqeb’.

Lix evangelio li Jesukristo naxb’aanu naq chixjunileb’ li ralal xk’ajol li Dios te’ruuq chi sutq’iik rik’in, us ta neke’kam chi ink’a’ neke’xnaw ru li evangelio. Sa’ li santil ochoch naru nakub’siik qaha’ ut nokok’ojob’aak jo’ komon re lix iglees li Jesukristo sa’ xk’ab’a’ a’an.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Aatinan chirix junaq hoonal b’ar wi’ jun li komon xb’aanu k’a’ruhaq choq’ aawe li ink’a’ xatru chixb’aanunkil aajunes laa’at. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz xnumsihomeb’ kama’an ajwi’. Ch’olob’ naq wi nokoxik sa’ li santil ochoch, naru naqak’ul li loq’laj k’ojob’anb’il k’anjel jo’ li kub’iha’ choq’ reheb’ li kristiaan ak kamenaqeb’. Chan ru naq chanchano li Jesus naq yooko chixb’aanunkil li k’anjel chirixeb’ li kamenaq? K’a’ru xb’aanuhom choq’ qe li ink’a’ naru naqab’aanu laa’o qajunes?

• K’e xb’oqb’al jun malaj wiib’ oxib’ reheb’ li saaj li xe’kub’e xha’ chirixeb’ lix xe’toonil re te’xwotz li reek’ahomeb’. Patz’ reheb’ chan ru li wank sa’ li santil ochoch. Waklesi xch’ooleb’ re naq te’xwotz k’a’ru xe’reek’a naq xe’xb’aanu li k’anjel choq’ reheb’ lix xe’ xtooneb’.

• Yiib’ xjalam-uuch jun che’ chiru li pizarron rochb’een lix xe’ ut eb’ li ruq’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’oxla chan ru naq li junkab’alej chanchan jun li che’. K’eheb’ reetalil lix xe’ jo’ li Xe’toon, k’eheb’ reetalil li ruq’ jo’ li Ech alaleb’, ut k’e reetalil li xtoon li che’ jo’ Laa’at. Ilomaq li aatin a’in sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 128:18: “Xb’aan naq laa’o chi maa’aniheb’ a’an [li qaxe’ qatoon] ink’a’ naru chi tz’aqlok qu; chi moko neke’ru chi tz’aqlok ruheb’ a’an chi maa’aniho laa’o.” Oksiheb’ patz’om jo’ a’in: “K’a’ut naq neke’qaj ru li qaxe’toon? K’a’ut naq eb’ li qalal qak’ajol neke’raj qu? Chan ru nokohe’xtenq’a eb’ li qana’ qayuwa’, qamama’ qixa’an, ut jalan chik li xe’toon?” Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xchoy rilb’al Tzol’leb’ ut Sumwank 128:18 re te’xsik’ jun li ch’ol li naxch’olob’ chan ru tooruuq chixtenq’ankileb’ li qaxe’ qatoon.

• Sik’ chan ru tatk’anjelaq rik’ineb’ lix na’ xyuwa’eb’ li junjunq chi kok’al re xtawb’al xk’ab’a’ junaq xxe’ xtooneb’ re te’xk’am sa’ li santil ochoch (chi’ilmanq FamilySearch.org).