29 agosto–4 septiembre

Proverbios 1–4; 15–16; 22; 31; Eklesiastes 1–3; 11–12

“Li roxloq’inkil li Qaawa’ a’an xtiklajik li chaab’il k’a’uxl”

Naq yooqat chixtzolb’al Proverbios ut Eklesiastes, k’oxlaheb’ li kok’al nakatzoleb’. K’a’ru li na’leb’ reheb’ li hu a’an naru natenq’ank reheb’ li kok’al chireek’ankil naq nach’ wankeb’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo?

Tz’iib’a li nakak’oxla

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Yiib’ chiru li pizarron xjalam-uucheb’ li k’a’aq re ru neke’yeeman sa’ li hu Proverbios, jo’ li aamej, jun li luz, malaj jun li b’e. Tenq’aheb’ li kok’al chirilb’al Proverbios 3:5; 4:18, 26, ut patz’ reheb’ naq te’xwotz junaq na’leb’ xe’xtzol chirixeb’ li k’a’aq re ru a’an sa’eb’ li loq’laj hu.

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Proverbios 3:5

Naru nink’ojob’ inch’ool rik’in li Qaawa’ chi junelik

Naq naqak’ojob’ qach’ool rik’in li Qaawa’ chi anchal qach’ool, nawan qapaab’aal chirix a’an ut naqanaw naq tooxtenq’a.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ re jun li ch’ina al naq tixchap jun xjalam-uuch li Kolonel naq yooqat chirilb’al Proverbios 3:5. Ye reheb’ li kok’al k’a’ru naraj naxye choq’ aawe xk’ojob’ankil qach’ool rik’in li Qaawa’. Patz’ reheb’ naq te’xk’utb’esi jun aamej rik’ineb’ li ruq’ malaj naq te’xk’e li ruq’ chiru li raameb’ ut te’xk’iilasuti li ch’ol aatin “k’ojk’ooq aach’ool rik’in li Qaawa’ chi junelik, ut maawa’ rik’in laa k’a’uxl laa na’leb’.”

• Yiib’ jun nimla aamej chiru li pizarron ut tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil k’a’ru naru neke’xb’aanu re te’xk’ut naq neke’xk’ojob’ xch’ool rik’in li Qaawa’. Patz’ reheb’ naq te’xyiib’ xjalam-uuch li k’a’ru neke’xk’oxla sa’ li aamej malaj chiru junaq perel hu. Waklesi xch’ooleb’ chixwotzb’al lix na’leb’eb’ rik’in lix junkab’aleb’.

Eb’ li kok’al naru “neke’sumenk rik’in q’unil aatin” naq chaab’il li aatin neke’roksi (Proverbios 15:1).

Proverbios 15:1, 18

Naru nawoksi li chaab’il aatin.

Sa’eb’ li hoonal ch’a’aj malaj ra, naru noko’aaleek chi sumenk rik’in josq’il. Proverbios 15:1, 18 naxk’ut chiqu chan ru naru noko’el chiru li josq’il.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yaab’asi Proverbios 15:1 reheb’ li kok’al ut ch’olob’ chiruheb’ li aatin malaj ch’ol aatin ink’a’ neke’xtaw ru. Wotz junjunq eetalil b’ar wi’ jun ch’ina al najosq’o’ (maare sa’ jun li choqink-ib’ rik’in junaq li ras malaj riitz’in). Tenq’aheb’ chixk’oxlankileb’ “q’unil aatin,” malaj chaab’il aatin, li naru neke’roksi sa’ xna’aj li nayeeman rik’in josq’il. Tenq’aheb’ chixtzolb’al xyeeb’aleb’ li k’a’aq re ru a’an chi ch’anch’o.

• B’ichahomaq jun li b’ich chirix li chaab’ilal, maare “Wik’in laa’in natikla li chaab’ilal” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 83). K’a’ru naxk’ut li b’ich a’an chirix li chaab’ilal?

• Re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru k’a’ru naraj naxye “li wank xkuyum” (Proverbios 15:18), wotz junaq aaseraq’ naq laa’at (malaj junaq kristiaan nakanaw ru) xatjosq’o’ a’b’an xasik’ ru xk’utb’al aarahom. Kanab’eb’ li kok’al chixwotzb’al ajwi’ li reheb’. Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil k’a’ru naru neke’xb’aanu sa’ xna’aj li josq’o’k. Maare naru neke’xk’oxla li Jesus, naru neke’xpatz’ xtenq’ li qaChoxahil Yuwa’, naru neke’xb’icha junaq li b’ich reheb’ li kok’al, malaj ut, wi naru, te’xik chi b’eek.

Proverbios 22:9

Naru ninwotz li k’a’ru wan we rik’ineb’ li was wiitz’in.

Eb’ li kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am naru neke’xtzol xtenq’ankileb’ li kristiaan wankeb’ rajom ru sa’ xsutameb’. Chan ru taatoch’eb’ xch’ool re naq te’xwotz li k’a’ru wan reheb’ rik’ineb’ li ras riitz’in?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’am sa’ li tzoleb’aal junjunq k’a’aq re ru li naru nakawotz reheb’ li kok’al, maare jalam-uuch malaj kok’ b’onleb’. Naq taak’e junjunq reheb’ li k’a’aq re ru a’an reheb’ li kok’al, ye: “Tinwotz re laj/lix [xk’ab’a’ li ch’ina al/ixqa’al].” Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xto’oniheb’ li k’a’aq re ru a’an chirib’ileb’ rib’. K’a’ chik ru naru naqawotz rik’ineb’ li qas qiitz’in?

• B’ichahomaq sa’ komonil jun li b’ich na’aatinak chirix li tenq’ank, maare “Li roq li ha’ naxye” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 116). Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru neke’reek’a naq neke’tenq’an.

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

Proverbios 1:7; 2:5; 15:33; 16:6; Eklesiastes 12:13

“Xxuwankil li Dios” naraj naxye naq taqara ut too’ab’inq chiru.

Jun reheb’ li chaab’il na’leb’ wan sa’ Proverbios ut Eklesiastes, a’an “chaxuwa li Dios ut chapaab’ lix taqlahom” (Eklesiastes 2:13). K’oxla chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru k’a’ru naraj naxye xxuwankil li Dios.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al chixyeeb’al k’a’ raj ru naxuwaheb’ li kristiaan. Chirix a’an patz’ reheb’ naq te’ril Proverbios 1:7 ut Eklesiasts 12:13. K’a’ru naraj naxye xxuwankil li Dios? Re xtenq’ankileb’ chixsumenkil li patz’om a’in, patz’ re jun ch’ina al naq taarileb’ wi’chik li raqal ut tixjal ruheb’ li aatin “xxuwankil” ut “chaxuwa” rik’in li aatin “oxloq’ink.” K’iilasuti li ch’ina k’anjel a’an rik’ineb’ aatin jo’ “rahok,” “paab’ank,” malaj “ab’ink.” Chan ru naq li ch’ina k’anjel a’in naxjal qana’leb’ chirix xxuwankil li Dios?

• Patz’ reheb’ li junjunq chi kok’al naq te’xsik’ ru jun reheb’ li raqal a’in ut te’ril li aatin “xuwak”: Proverbios 1:7; 2:5; 15:33; 16:6. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz k’a’ru naxk’ut li raqal xe’xsik’ ru chirix li osob’tesiik nak’ulman naq naqaxuwa li Qaawa’, li naraj naxye naq naqoxloq’i (chi’ilmanq ajwi’ Proverbios 14:26–27). Chan ru taqak’ut chiru li Qaawa’ naq naqara ut naqoxloq’i?

Proverbios 3:5–7

“K’ojk’ooq aach’ool rik’in li Qaawa’ chi junelik.”

• Ilomaq Proverbios 3:5–7 sa’ komonil ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye li na’leb’ neke’xye li raqal a’an naq tento taqab’aanu ut li ink’a’ taqab’aanu. Patz’ reheb’ k’a’ru neke’xk’oxla naq naraj naxye li junjunq chi na’leb’ a’an. K’a’ru xchaab’ilaleb’ li kristiaan li naqak’ojob’ wi’ qach’ool? K’a’ru xchaab’ilal li Qaawa’ li nokoxtenq’a chixk’ojob’ankil qach’ool rik’in a’an?

• Re xk’utb’esinkil k’a’ru naraj naxye “maak’ojob’ aach’ool rik’in laa k’a’uxl laa na’leb’,” patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyal ranab’ankil jun li che’ malaj jun tz’iib’leb’ rik’in k’a’aq re ru, maare jun li tasal hu malaj jun perel hu. K’a’ru xk’anjelak chi us reheb’? K’a’ut naq aajel ru “xk’ojob’ankil qach’ool rik’in li Qaawa’ ” ut “maawa’ rik’in qak’a’uxl qana’leb’ ”?

Proverbios 15:1, 18; 16:32

“Li nasumenk rik’in q’unil aatin, naxkotz li josq’il.”

Li aatinak rik’in josq’il naxpo’resi chi us li qawanjik. Eb’ li raqal a’in neke’xk’ut naq li qaatin ut li qana’leb’ naru narisi li qajosq’il.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Tz’iib’a li aatin josq’il ut wech’ink-ib’ chiru li pizarron ut wotz junaq reetalil li wech’ink-ib’ li maare neke’xb’aanu raj li kok’al. Chirix a’an patz’ reheb’ naq te’ril Proverbios 15:1, 18; 16:32 ut te’xsik’ li na’leb’ te’xk’e raj reheb’ li kok’al neke’xwech’i rib’. Rajlal sut naq eb’ li kok’al te’xye junaq li na’leb’, patz’ reheb’ chirisinkil xcha’al li aatin wan chiru li pizarron. Patz’ reheb’ naq te’xjal ru li aatin a’an rik’in li neke’aatinak chirixeb’ xchaab’ilal li Kristo li neke’k’amok chaq tuqtuukilal.

• Tenq’aheb’ li kok’al chixjultikankileb’ seraq’ sa’ li loq’laj hu b’ar wi’ li Kolonel kixk’utb’esi rik’in xb’aanuhom li nak’utman sa’ Proverbios 15:1, 18; 16:32. Wi neke’raj xna’leb’, naru neke’xsik’ sa’ Jwan 8:1–11; 18:1–11. B’ichahomaq jun li b’ich li na’aatinak chirix li Kolonel, maare “Chinwanq raj joʼ li Jesus” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 40–41). Chan ru naru naqab’aanu li kixb’aanu li Kolonel sa’ li qawanjik rik’in li qajunkab’al, li qamiiw, ut xkomoneb’ chik li qas qiitz’in?

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Tenq’aheb’ li kok’al chixsik’b’al ru jun li raqal xe’ril sa’ li tzoleb’aal li xwulak chiruheb’. Waklesi xch’ooleb’ chixwotzb’al li raqal a’an rik’ineb’ lix junkab’al ut te’xye k’a’ru xe’xtzol chi sa’.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Kawresi aawibʼ joʼ jun aj kʼutunel chanchan li Kristo. K’oxla chan ru taanimob’resi laa seeb’al re xtenq’ankileb’ li kok’al chixxaqab’ankil lix paab’aaleb’ chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut chirix li Jesukristo. Eb’ li patz’om neke’tawman sa’ li perel 37 re Li k’utuk jo’ li Kolonel naru nakate’xtenq’a.