Ko e Palani ki he Fakatamakí

Talateu

ʻE lava ke ongo fakailifia mo fakalelea loto ʻa e fakakaukau ki he ngaahi fakatamaki fakanatulá. Ka ʻoku talaʻofa mai, “Ka ʻo kapau te mou mateuteu, ʻe ʻikai te mou manavahē” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 38:30). ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he teuteu ki he ngaahi meʻa fakatuʻupakeé ke tau ongoʻi malu ange mo lava ʻo tokoni ke tau malu ʻi he taimi ʻoku hoko ai ha fakatamaki pe ha meʻa taʻeʻamanekina.

ʻOku fiemaʻu ʻa e teuteú ʻi ha ngaahi tafaʻaki kehekehe, kau ai ʻa e teuteu fakapaʻangá, tokonaki ʻo ha meʻakaí, fakaelotó matuʻuaki, mo ha palani ki ha meʻa fakatuʻupakeé. Kapau ʻoku ʻi ai haʻatau palani, te tau lava ʻo mateuteu ʻi he taimi ʻe hoko ai ha ngaahi fakatamaki.

Ko e Hā ʻa e Palani ki he Fakatamakí?

Ko e ngaahi palani ki he fakatamakí ko ha ʻu palani ia ki he founga te ke teuteu aí mo e meʻa te ke fai ʻo ka hoko ha fakatamaki fakanatulá. ʻOku kau heni ʻa e tānakiʻanga meʻakaí, maʻuʻanga vaí, mo e tuʻunga lelei fakaelotó, pea hoko atu ki he palani ki ha toe fakataha mo fetuʻutaki mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí ʻi he hili ha fakatamakí. Ko e ngaahi palani lelei tahá ʻoku faingofua ia pea nounou. ʻOku totonu ke mou vakaiʻi fakafāmili pe fakafoʻituitui pea fakaleleiʻi maʻu pē ʻa e palani ko ʻení.

Naʻe fakahinohino mai ʻe ʻEletā L. Tomu Peuli, “Kamata he taimí ni ke faʻu ha palani kapau ʻoku teʻeki ke ʻi ai haʻo palani, pe fakatonutonu hoʻo palani lolotongá. … ʻOku hanga ʻe he taʻe-pau ʻi he māmaní he ʻahó ni ʻo ʻai ke mahuʻinga ke tau tokanga ki he faleʻí mo teuteu ki he kahaʻú” (“If Ye Are Prepared Ye Shall Not Fear,” Ensign, Nov. 1995, 37).

ʻI hono faʻufaʻu hoʻo palani ki ha fakatamakí, fakakaukau ke fakafekauʻaki mo e ngaahi palani ʻa e uōtí, siteikí, mo e koló. Vakai ki he Fakahinohino ki he Mateuteu ki ha Meʻa Fakatuʻupakē ʻa e Siteikí mo e Uōtí ki ha fakamatala lahi ange fekauʻaki mo e ngaahi palani ki ha fakatamaki ʻi homou feituʻú.

Ko e Hā ʻa e Ngaahi Tefitoʻi Konga ʻo ha Palani ki he Fakatamakí?

ʻOku “poupouʻi ʻe he [Kau Palesitenisī ʻUluakí] ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi he funga ʻo māmaní ke nau teuteu ki he ngaahi meʻa fakamamahi ʻo e moʻuí ʻaki hano tokonaki ha meʻakai mo ha vai pea mo fakahū ha paʻanga” (All Is Safely Gathered In). ʻOku ʻikai ke tau teitei ʻilo e taimi ʻe hoko mai ai ha fakatamaki fakaenatula, faingataʻa fakaʻekonōmika, pe ko ha meʻa fakatuʻupakē kehe pē. ʻI heʻetau faʻu ha palaní, te tau lava ai ʻo mateuteu pea mo ala fakatupulaki ʻetau tuʻunga moʻui leleí, fetuʻutakí, pea mo malu ʻi he taimi ʻoku hoko ai e ngaahi fakatamaki fakaenatulá.

ʻI he taimi ʻoku palani ai ki he ngaahi fakatamakí, ʻe ʻaonga lahi ke:

Fakakaukauʻi ʻa e ngaahi fakatamaki ʻe ala hoko ʻi homou feituʻú.
Faʻu ha palani ki he ngaahi fakatamaki ʻe ala hoko kiate kimoutolú.
Faʻu ha palani ki he fetuʻutakí mo e toe fakatahá.
Fakakaukau ki he ngaahi fiemaʻu fakatuʻasino, fakaeloto, fakaʻatamai, fakasōsiale, mo fakalaumālie pau homou fāmilí.
Fakaleleiʻi maʻu pē hoʻo ngaahi palaní.

Vakai ki he Fakahinohino ki he Palani Mateuteu Fakafoʻituitui mo Fakafāmili ki ha Meʻa Fakatuʻupakeé ke maʻu ha ngaahi ngāue mo ha ngaahi saati ke tokoni ʻi hono faʻu hoʻomou palaní.

Ko Hono Tauhi ʻo e Ngaahi Naunau Ki ha Meʻa Fakatuʻupakeé

Kumi ha feituʻu ke tauhi mo maʻu mei ai e ngaahi meʻa fakapepa mahuʻinga ʻa e fāmilí, paʻanga ki ha meʻa fakatuʻupakē, naunau ke moʻui ai mo ha meʻa fakatuʻupakeé, pea mo e tukuʻanga meʻakaí.

Faʻo ha kato ki ha meʻa fakatuʻupakē maʻá e mēmipa takitaha ʻo e fāmilí, hangē ko ha ngaahi meʻa fakahaisini, vala, maʻuʻanga maama, fanga kiʻi fakamāmālohi, ngaahi ʻekitivitī, mo ha meʻa fakafiemālie ke tokoni ke ongoʻi malu ʻa e fānaú.

Palani ke Toe Fakataha Hili ha Fakatamaki

Fokotuʻu ha feituʻu malu ke fakataha ki ai e fāmilí, ʻa ia ʻe fenāpasi mo e palani ʻa e uōtí mo e siteikí pe koló ke nau toe fakataha ki ai hili e hoko ha meʻá. Fokotuʻu ha feituʻu malu te ke lava mo ho fāmilí ʻo fetaulaki ki ai ʻi he hili ha meʻa fakatuʻupakē. Ko ha fakakaukau lelei foki ke fili ha feituʻu fika ua. ʻE ala liliu e ngaahi feituʻu ke fakataha ki aí, ʻo makatuʻunga he fakatamakí pe feituʻu ʻoku mou ʻi ai he taimi ʻoku hoko ai e fakatamakí.

ʻOku totonu ko e feituʻu ke mou fakataha ki aí, ko ha feituʻu ʻe lava ke maʻu ai ʻe he fānaú ha taha lahi ʻoku falalaʻanga. Vakaiʻi pe ʻoku ʻi ai ha feituʻu tānakiʻanga homou uōtí pe siteikí ke fakataha ki ai ʻa e ngaahi fāmilí.

Palani ki he Fetuʻutakí

Fokotuʻu ha ngaahi founga ke mou fetuʻutaki ai ki hoʻomou tuʻunga malú telia naʻa mou mavahevahe ʻi he lolotonga ʻo e fakatamakí. ʻOku lelei ke ʻi ai ha lisi ʻo e kau mēmipa ʻo e fāmilí, ngaahi kaungāmeʻá, kaungāʻapí, kau taki ʻo e Siasí, mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni fakaekoló. Fakakaukau ke ke ako maʻuloto e ʻū fika telefoní telia naʻa ʻikai maʻu hoʻo lisi fetuʻutakí. Palani ha ngaahi founga kehe ke fetuʻutaki ai kapau he ʻikai te ke lava ʻo tā telefoni.

ʻI he hili ha fakatamaki, ʻe ala faingataʻa ke fai ha telefoni ʻi he feituʻu ko iá. ʻOku faʻa faingofua ange ke fai ha ngaahi telefoni mamaʻo. Vahe pau ki haʻo kāinga ʻi ha kolo pe feituʻu kehe, ke hoko ko hamou tokotaha fetuʻutaki ʻi ha kolo mavahe. Palani ke fetuʻutaki ʻa e mēmipa kotoa ʻo e fāmilí ki he tokotaha ko iá. Te nau lava ʻo tala ki ai e tuʻunga ʻoku nau ʻi aí mo e feituʻu ʻoku nau ʻi aí, ʻa ia ʻe tokoni ʻi he ʻave ʻo e fakamatalá.

Faʻu ha Kaati Fakamatala ʻi ha Meʻa Fakatuʻupakē, maʻá e fānau kotoa ʻi ho ʻapí ʻo ʻi ai e fakamatala mahuʻinga ke ʻiloʻi ai kinautolú, fakamatala fakafaitoʻó mo e fetuʻutakí, mo e fakamatala ke fetuʻutaki ai mo ia ʻi ha meʻa fakatamaki. ʻE lava ke tauhi ʻeni ʻi ha naunau ki ha meʻa fakatuʻupakē pe kato āfei, pe ʻe lava ke toʻo pē ʻe hoʻo fānaú. ʻE lava ke tokoni ʻeni ki he kau fuofua tokoní ke fetuʻutaki ki ho fāmilí ʻo ka hoko ha fakatamaki.

Palani Fetukutukú

ʻIloʻi ʻa e feituʻu ke ō ki ai ʻo ka fai ha fetukutuku. Mapeʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi hala mo e hala fika ua ki he ngaahi feituʻu ko ʻení. Toe vakaiʻi ʻa e ngaahi hala ko ʻení mo ho fāmilí.

Fakakaukau ke faʻo ha kato ki ha meʻa fakatuʻupakē ʻe faingofua ke ke ʻalu mo ia ʻi ha hoko ha fetukutuku. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi meʻa ʻi hoʻo kato ki ha meʻa fakatuʻupakeé hā:

Kiʻi naunau ki ha ʻuluaki tokoni fakafaitoʻo
Faitoʻo
Vai
Kasa
Vala mo e sipi kafu
Ngaahi meʻa fakafiemālie kiate kita mo e fānaú

Fakaangaanga ha fetukutuku mo ho fāmilí. ʻAi ha miniti ʻe 10 kiate koe mo ho fāmilí ke toʻo hoʻomou “kato fakavavé” pea fononga ʻi he hala ki he feituʻu ke fetukutuku ki aí.

Hili ha Fakatamakí

Hili pē ha Fakatamakí:

Maʻu e tokoni fakafaitoʻo ki ha niʻihi kuo lavea pe ʻi ai haʻanau palopalema fakaemoʻui lelei.
Fakapapauʻi ʻoku mou maʻu ha fanga kiʻi tefitoʻi fiemaʻu mo ha ngaahi tokoni—hangē ko e meʻakaí, vai, nofoʻanga fakataimi, naunau haisini, mo ha vala.
Tokoni ke ʻilo mo toe fakatahaʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e fāmilí naʻe mavahe mei he toenga ʻo e fāmilí.
Fakapapauʻi pea lipooti ki he kau tangata pe kau fafine ngāue fakaetauhí pe ki he kau taki kehe ʻo e Siasí ʻa e tūkunga takitaha ʻo e fāmilí.

ʻI he Hili pē ha Fakatamaki:

Tokoni ki he kau mēmipa ʻo e fāmilí ʻoku faingataʻaʻia, maumau honau nofoʻangá pe koloá, pe ʻoku nau foua ha palopalema fakaeloto pe mole ʻa e maʻuʻanga moʻuí.
Vakaiʻi mo ha kautaha tokoni fakaʻatamai ʻi ha meʻa fakatuʻupakē ʻa kinautolu ʻoku ongoʻi mafasia lahi pe faingataʻaʻia lahí.