Xtzolb’al li Ingles
Tzolok 9: Li t’ikr ut eb’ li b’onol


“Tzolok 9: Li t’ikr ut eb’ li b’onol,” EnglishConnect 1 choq’ reheb’ laj tzolonel (2022)

“Tzolok 9,” EnglishConnect 1 choq’ reheb’ laj tzolonel

eb’ li saaj ixq neke’b’eek

Lesson 9

Clothing and Colors

Li ajom: Laa’in tintzol chan ru xyeeb’al k’a’ru tiqto wi’ jun kristiaan.

Personal Study

Kawresi aawib’ re aatinak sa’ laa ch’uut rik’in xb’aanunkileb’ xb’een wa li kok’ k’anjel A toj E.

eetalil a
Study the Principle of Learning: Counsel with the Lord

Aatinak rik’in li Qaawa’

I improve my learning by counseling with God daily about my efforts.

Ninchaab’ilob’resi lin tzolb’al naq nin’aatinak rik’in li Dios wulaj wulaj chirix li ninb’aanu.

Li tzolok timil timil na’ux. Li Dios naraj aatenq’ankil chi tzolok ut chi k’iik. Naraj aatenq’ankil chixtzolb’al chan ru xtiikisinkil aawib’ chi timil timil re xk’eeb’al chi uxmank xninqal ru na’leb’. Lix Hu laj Mormon na’aatinak chirix jun nimla winq re paab’aal, aj Alma xk’ab’a’. A’an jun lix profeet li Dios ut aj jolominel sa’ xb’een xtenamit. Laj Alma kixye:

“Rik’in li k’a’ru ka’ch’in ut moko nimob’resinb’il ta, nak’ehe’ chi uxmank li xninqal ru na’leb’ … Sikʼ aanaʼlebʼ rikʼin li Qaawaʼ saʼ chixjunil li nakabʼaanu, ut aʼan tatxbʼeresi choqʼ re chaabʼilal” (Alma 37:6, 37).

Li Dios nak’anjelak rik’in li k’a’ru ka’ch’in ut moko nimob’resinb’il ta. Li kok’ k’anjel naru te’xk’e chi uxmank li xninqal ru na’leb’. Nokotijok chiru li qaChoxahil Yuwa’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, li Ralal. Rik’in li tijok ut xtzolb’aleb’ li loq’laj hu, naru nakak’ul aana’leb’ rik’in li Qaawa’. A’an naru tatxtenq’a chixsik’b’al ru kok’ k’anjel naru nakab’aanu re chaab’ilo’k. Ma aajel ru naq taachaab’ilob’resi laa seeb’al chi ab’ink? Naq nakat-aatinak rik’in li Dios sa’ tij, maare taaye naq taanumsi 10 k’asal rajlal kutan re aatinak sa’ Ingles rik’in junaq laa wamiiw. Ma ch’a’aj chawu xjultikankileb’ li ak’ aatin? Naq nakat-aatinak rik’in li Dios, maare taaye naq taatz’ileb’ rix li aatin naq yookat chi xik sa’ li kamioneet. Lix yalb’al aaq’e rajlal tixk’e chi uxmank li “xninqal ru na’leb’” naq yookat chixtzolb’al li Ingles.

li kok’al neke’tijok sa’ xb’een li ch’aat

Ponder

  • Ma wan jun yehom sa’ laa waatinob’aal li chanchan li ch’ol aatin “li k’a’ru ka’ch’in ut moko nimob’resinb’il ta”?

  • Chan ru naru nakat-aatinak rik’in li Dios chirix lix yalb’al aaq’e?

  • K’a’ruheb’ li kok’ k’anjel naru nakab’aanu wulaj wulaj re xtzolb’al li Ingles?

eetalil b
Memorize Vocabulary

Tzol li naraj naxye ut chan ru nayaab’asiman li junjunq chi aatin rub’elaj li ch’uut re aatinak. Yal roksinkileb’ li aatin sa’ laa yu’am. K’oxla jo’q’e ut b’ar taaruuq raj taawoksiheb’ li aatin a’in.

I’m

laa’in

he’s

a’an

she’s

a’an

they’re

eb’ a’an

wearing

roksinkil

looking for

xsik’b’al

this/these

a’in/eb’ a’in

that/those

a’an/eb’ a’an

clothing

t’ikr

color/colors

b’onol

Nouns

coat/coats

b’aatal

dress/dresses

vestiiy

pants

wex

shirt/shirts

kamiis

shoe/shoes

xaab’

skirt/skirts

falda

sweater/sweaters

sueter

Adjectives

orange

anaranjado

purple

morado

yellow

q’an

Chi’ilmanq tzolok 7 re xtawb’al xkomoneb’ chik li colors.

eetalil c
Practice Pattern 1

Yal roksinkileb’ li eetalil toj reetal naq naru nakatpatz’ok ut nakatsumenk chi kaw aach’ool. Naru nakak’eheb’ li aatin li wankeb’ sa’ li raqal “Memorize Vocabulary” sa’ xna’ajeb’ li aatin wankeb’ xjuch’ chirub’eleb’.

Q: What are you wearing?A: I’m wearing a (adjective) (noun).

Questions

eetalil 1 patz’om k’a’ru tiqtookat wi’

Answers

eetalil 1 xsumenkil tiqtookin sa’ jun sustantivo adjetivo

Examples

kamiis kaq

Q: What is he wearing?A: He’s wearing a red shirt.

Q: What is she wearing?A: She’s wearing an orange skirt.

Q: What are they looking for?A: They’re looking for black shoes.

eetalil d
Practice Pattern 2

Yal roksinkileb’ li eetalil toj reetal naq naru nakatpatz’ok ut nakatsumenk chi kaw aach’ool.

Q: Do you like this (adjective) (noun)?A: Yes, I like that (adjective) (noun).

Questions

eetalil 2 patz’om ma nawulak chawu li adjetivo sustantivo a’in

Answers

eetalil 2 xsumenkil hehe’, nawulak chiwu li adjetivo sustantivo a’an

Examples

Q: Do you like this green sweater?A: No, I don’t like that green sweater.

wiib’ li xaab’ kaq

Q: Do you like these red shoes?A: Yes, I like those shoes.

eetalil e
Use the Patterns

Tz’iib’a kaahib’eb’ li patz’om naru nakawoksi. Tz’iib’a xsumenkil li junjunq chi patz’om. Yaab’asiheb’.

Additional Activities

B’aanu li junjunq chi k’anjel ut tz’ilok-ix sa’ internet sa’ englishconnect.org/learner/resources malaj sa’ li Hu re tzolok re EnglishConnect.

Act in Faith to Practice English Daily

Maakanab’ roksinkil li Ingles wulaj wulaj. Oksi laa “Tusleb’aal re xtz’ilb’al rix laa tzolb’al.” Tz’il rix laa meta re tzolok ut lix yalb’al aaq’e chixb’aanunkil.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: Counsel with the Lord

(20–30 minutes)

li kok’al neke’tijok sa’ xb’een li ch’aat

eetalil 1
Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Tz’il rix xtusulaleb’ li aatin rik’in jun laa wochb’een.

Yal roksinkil li eetalil 1 rik’in jun laa wochb’een.

  • Yal patz’ok.

  • Yal xsumenkileb’ li patz’om.

  • Yal aatinak rik’in roksinkileb’ li eetalil.

B’aanu wi’chik rik’in li eetalil 2.

eetalil 2
Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

New Vocabulary

belt/belts

cinturon

sock/socks

kalsetin

suit/suits

traje

tie/ties

korbaat

Part 1

Patz’on ut sumeheb’ li patz’om chirix li t’ikr. K’ehomaq eehoonal chixb’aanunkil a’an. Sik’ jalan chik laa wochb’een ut yal wi’chik.

Example
  • A: What are you wearing?

  • B: I’m wearing blue pants, a white shirt, yellow socks, and red shoes.

Part 2

Ileb’ li jalam-uuch. Patz’on ut sumeheb’ li patz’om chirix li raq’ li junjunq chi kristiaan. Ye jo’ k’ihal naru chawu. K’ehomaq eehoonal chixb’aanunkil a’an. Sik’ jalan chik laa wochb’een ut yal wi’chik.

Example: Eliana
jun ixq naxchap jun trofeo sa’ xkamiis gris ut xwex q’eq
  • A: What is Eliana wearing?

  • B: She’s wearing a gray shirt and black pants.

Image 1: Nadia

jun ixq naxajok sa’ rochoch

Image 2: Obasi

jun winq se’se ru sa’ xtraje

Image 3: Mateo

jun ch’ina al nab’atz’un b’olotz’ oq sa’ xwex rax ut xkamiis q’an

Image 4: Hina

jun ixqa’al nab’atz’un b’olotz’ oq sa’ xkamiis q’eq, xwex q’eq, xkalsetin q’eq, ut xxaab’ q’an

eetalil 3
Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

K’utb’esihomaq li junjunq chi eetalil. Kristiaan A nak’anjelak sa’ jun k’ayib’aal t’ikr. Kristiaan B naraj xloq’b’al li t’ikr ut li xaab’. Patz’on ut sumeheb’ li patz’om chirixeb’ li k’a’aq re ru sa’ li junjunq chi jalam-uuch. Jal ani nasik’ok ut ani napatz’ok, ut b’aanu wi’chik. Sik’ jalan chik laa wochb’een ut yal wi’chik.

Example

wiib’ li xaab’ kapes ut wiib’ li xaab’ rax moyin (azul)
  • A: What are you looking for?

  • B: I’m looking for shoes.

  • A: Do you like these brown shoes?

  • B: No, I don’t like those brown shoes.

Image 1

wiib’ li xaab’ rax (verde) ut wiib’ li xaab’ kaq

Image 2

t’ikr re li ixq t’uyt’u sa’ li k’ayib’aal

Image 3

t’ikr re winq t’uyt’u sa’ li k’ayib’aal

Image 4

naab’aleb’ li kalsetin jalan jalanq xb’onol

Image 5

naab’aleb’ li korbaat jalan jalan xb’onol

Evaluate

(5–10 minutes)

Tz’il rix li ak xab’aanu re xtz’aqob’resinkileb’ ru li ajom ut lix yalb’al aaq’e chiroksinkil li Ingles wulaj wulaj.

Evaluate Your Progress

I can:

  • Talk about clothing and colors.

    Aatinak chirix li t’ikr ut eb’ li b’onol.

    xnaq’ uhej, xnaq’ uhej sa b’ayaq xch’ool, xnaq’ uhej sa sa xch’ool
  • Say what I and others are wearing.

    Xyeeb’al k’a’ru tiqtookin wi’ laa’in ut k’a’ru tiqto wi’ junaq kristiaan.

    xnaq’ uhej, xnaq’ uhej sa b’ayaq xch’ool, xnaq’ uhej sa sa xch’ool

Evaluate Your Efforts

Tz’il rix lix yalb’al aaq’e sa’:

  1. Xtzolb’al li na’leb’ re tzolok.

  2. Xtzolb’al sa’ aach’ool eb’ li aatin.

  3. Xyalb’al roksinkileb’ li eetalil.

  4. Roksinkil li Ingles wulaj wulaj.

K’e jun li meta. K’oxla roksinkileb’ li na’leb’ sa’ Li naru nab’aanuman re tzolok li wankeb’ sa’ li “Tusleb’aal re xtz’ilb’al rix laa tzolb’al.”

Wotz laa meta rik’in jun laa wochb’een.

Act in Faith to Practice English Daily

“Naru tootijoq chiru qaChoxahil Yuwa’ ut taqak’ul li qab’eresinkil … ut li qawankilal chixb’aanunkil li ink’a’ raj taaruuq taqab’aanu qajunes. …

“Tijon … chirix a’an, tat-ab’inq! Tz’iib’a li na’leb’ li na’ok sa’ laa k’a’uxl. Tz’iib’a li nakaweek’a ut b’aanu li k’a’ru eetalinb’il naq tento taab’aanu” (Russell M. Nelson “Li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees ut choq’ re qayu’am,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2018).