20.

Kemwekid kan

20.1

Kahrepe kan

Kemwekid kan nan Mwomwohdiso kin kihpene memper kan oh mehtei kan ni arail wia “kisehn sapwellimen Koht peneinei” (Episos 2:19). Kahrepen kemwekid kan kak iangahki me pwukat:

• Kakehlaka pwoson Sises Krais.

• Wiahda mehkot kaperen oh kakehlaka ehupene.

• Kihda wiepe kan ong keirdahn emen emen.

• Kakehlaka emen emen aramas oh peneinei kan.

• Sewese memper kan en patehng doadoahk en komourla oh lapalapala (kilang 1.2.

20.2

Koasoanepen Kemwekid kan

Mwohn koasoane kemwekid ehu, sounkaweid akan pahn kin medewe anahn en palingehn oh paliwar en memper kan. Sounkaweid kan kin rapahki sawas en Ngehno ansoun medewehda soangen kemwekid da me pahn kak sawas ong anahn pwukoah.

20.2.1

Pwukoah kan ong koasoandi en Kemwekid kan

Kemwekid en nan ward kan kak koasoandi ni mwohmw pwukat, poahsoanda sang anahn en wasahu:

• Kaunsel en ward o kak kaweid koasoandihko.

• Kaunsel en wardo kak kapwukoahki ehu ehu pwihn en sawas oh koasoanehdi ehu kemwekid de me tohto kei.

• Ansou me anahnepe mie oh wasa me memper kan itar, pisoprik kak koasoanehdi ehu koamidi ong koasoane kemwekid kan nan ward o.

Ong ni ire kan me pid duwen koasoanepen kemwekid en me pwulopwul kan nan ward, kilang 10.2.1.3 oh 11.2.1.3.

20.2.2

Lukehieng Koaros en iang Patehng

Koaros me pahn kin pilahnehda kemwekid kan anahne kairehki koaros, mehlel irail akan me kapw, irail me sohte kin-kalapw kohdo kan, me pwulopwul kan, me kiripw kan, irail akan me soumwahu en paliwar, oh aramas en pelien lamalam teikan.

Kemwekid kan sohte pahn kihong toutou pohn sounkaweid kan oh memper kan.

20.2.3

Koasoandi kan

Kemwekid kan en Mwomwohdiso anahne en kamarainih oh kalaudehla dahme “mwakelekel, limpoak, de repwoht mwahu de me aramas kin kapikapinga” (Iren Pwoson Kan 1:13). Kemwekid kan sohte kak iangahki mehkot me pahn uhwong padahk kan en Mwomwohdiso.

20.2.6

Mwohnihn sawas ong Kemwekid kan

Palilaud en kemwekid kan me kin wiawi ahnane en mengei oh pweitikitik de sohte mie pweine. Soahng koaros me pid mwohni pahn anahne ale mweimwei sang rehn pisoprik de steik presedensi.

Memper kan sohte anahne pwain ansou koaros pwe irail en iang patehng kemwekid kan. Ohng kosonned akan oh mehn kaweid en kihda mwohni ong kemwekid kan, kilang 20.6.

20.4

Kapokon en me Pwulopwul

Tepin Senueri en pahr me re pahn lel sounpar 14, pwutak pwulopwul oh serepein pwulopwul kan pahn luhk ohng en iang towehda kapokon lap en me pwulopwul kan. Kapokon lap en me pwulopwul kan kin wiawi pak ehu nan pahr ehu ni dakehn ward de steik. E pil kak wiawi nan steik tohto de nan ehria kan. Nan pahr me me pwulopwul kan pilipilda irail en patehng kapokon lap en FSY, steik oh ward kan sohte anahne wia kapokon lap en me pwulopwul kan.

Kapokon lap en me pwulopwul en ward ehu kin koasoandi oh wiawi sang ward kaunsel en me pwulopwul kan, pahn kaweid en pisoprik (kilang 29.2.6). Pisoprik pahn kin alehdi mweimwei sang preseden en steik kan ong koasoandi kan en kapokon lap en me pwulopwul nan ward.

Ansou me sounkaweid oh me pwulopwul kan kin koasoane kapokon lap en me pwulopwul, irail anahne kilang mwahu kosonned akan nan iralaud wet oh mehn kaweid pwukat:

• Oaralap en me pwulopwul nan Mwomwodiso wet kak wia oaralap en kapokon lap wet.

• Koasoanehdi kemwekid kan me pahn pahrekiong oaralap o.

• Alehdi mweimwei sang rehn pisoprik de steik presedensi ong koaros me pahn padahk oh duwen kemwekid kan koaros.

• Tehk mwahu en itar aramas laud me pahn kin kaweid nan ansou kan koaros (kilang 20.7.1).

20.5

Kosonned akan oh Mehn Kaweid kan ong Pilada oh Koasoanehdi Kemwekid kan

20.5.1

Kemwekid en Palien Netinet de Kemwekid en Palien Koapwerment

Kemwekid me pahn wiawi pwehki sang ni palien netinet de kahrepen koapwerment sohte mweimwei (kilang 35.5.2).

20.5.2

Kahlek kan oh Koul

Ni kahlek kan, likou, kaskuhl kan, marain en dengki, mwomwen mwekid en kahlek, koasoai en koul kan, oh koul anahne en pahrekiong wasa me Ngehno oh Kauno pahn kin ketiket ie.

20.5.3

Soutik en Niehd kan

Memper kan kin kangoang en wia arail kemwekid en peneinei Niehd kan de ehu ansou kan. Sohte kemwekid en Mwomwohdiso, mihting kan, de pwirokrahm en pepdais pahn wiawi mwurin kuloak 6:00 ninsoutik en Niehd kan.

20.5.5

Kemwekid kan me pahn Pweidi Manda

Kemwekid en Mwomwohdiso me pahn pweidi me kapatapene pwihn en pwutak pwulopwul oh serepein pwulopwul kan pahn anahne ale mweimwei sang rehn pisop oh preseden en steik. Pil duwehte kemwekid kan ong memper ohl oh lih me kiripw kan.

Kemwekid en Mwomwohdiso me pahn pweidi manda ni wasahn sarawi kan de likin wasahn sarawi kan sohte kak mweimweida.

20.5.8

Kawawih Rahn-Sarawi

Sohte kamp en Mwomwohdiso, songsongen kamwadong, de kemwekid kan en kaloalamwahu pahn kak wiawi Rahn Sarawi. Pil duwehte pwihn me pwulopwul kan oh mehteikan sohte kak seiloaklahng de kohsang kamp de kapokon lap en me pwulopwul ni Rahn Sarawi.

20.5.10

Mwemweit kan ong Tehnpas Sarawi

Pwaralahng ni tehnpas sarawi kin koasoandi sang ni ward de steik me mihmi nan distrik en tehnpas sarawio.

20.6

Kosonned akan oh Mehn Kaweid kan ong Kihda Mwohni ong Kemwekid kan

20.6.1

Kemwekid kan me kin Pweipwei sang Mwohni en Ward de Steik

Mwohni en ward de steik anahne en doadoahk ong pwain kemwekid koaros—ihte ong me sansal pwukat nan 20.6.2.

20.6.2

Kihda mwohni ong Kamp en me Pwulopwul kan

Ma nein ward de steik mwohni sohte itar en pwain kemwekid kan me sansal pah, sounkaweid akan kak peki rehn irail akan me pahn towehda en pwain ekis de pil koaros:

• Ehu kamp en Prihsduhd en Aron de kemwekid me duwehte.

• Ehu kamp en Peinakapw akan de me pil duwehte.

• Ehu kamp en ninrahn de me pil duwehte ong seri Praimeri me sounpar 8 lel 11.

Pweinehkan de seiloak ong kamp wet sohte pahn pweilaud. Sang ni epwelen mwohni ong emen memper sohte anahne wia kahrepen ah sohte tohwehda.

20.6.3

Kihda mwohni ong Kapokon Lap en FSY kan

Re pahn kak peki me pwulopwul kan en kihda wehn pweipwei ieu pwe en patehng For the Strength of Youth (FSY) kapokon lap. Ma pweipweio pahn karehda me pwulopwul men ah sohte kak patehng, pisop kak doadoahngki nein ward mwohni oh pwain koaros de elep en ah pweipweio. Kilang FSY.ChurchofJesusChrist.org.

20.6.5

Mwekid en Wiahda Mwohni

Pweinen en steik oh ward kemwekid kan kin pweipwei sang nan budget. Ahpw, steik preseden oh pisop pahn kak mweidada ehu ansoun wiahda sent pak ehu nan pahr ehu ongete ni kahrepe kan me pahn sansal pah:

• Pwe en sawas oh pwain kemwekid kan me sansald nan 20.6.2.

• En sewese pwainda dipwisou kan me pwihno anahne ni arail kampo.

20.7

Kosonned akan en Perehre oh Kaweid kan ong Kemwekid akan

20.7.1

Aramas laud me kin Apwahpwalih

Sohte malaulau sang aramas laud riemen pahn patehng kemwekid en Mwomwohdiso kan me seri oh me pwulopwul kin iang. Ekei me laud pil pahn anahn sang ni tohtohn pwihn, koahiek me anahn ong kemwekid, de mehteikan. Kangoang kohwehng pahpa oh nohno kan en sawas.

Koaros me kin doadoahk ong seri oh me pwulopwul kan anahne kanekehla nein seri kan oh me pwulopwul kan kasukuhl en perehre sang kahpwal. Kilang ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org.

20.7.2

Sounpar me Anahn ong me pahn Patehng nan Kemwekid kan en me Pwulopwul

Sang ni mweimwei en pahpa oh nohno, me pwulopwul kan kak patehng kamp me pweidi manda tepida nan Senueri en pahr me re pahn lel sounpar 12. Irail kak patehng kahlek kan, kapokon lap en me pwulopwul kan, oh kapokon lap en FSY tepida nan Senueri en pahr me re pahn lel sounpar 14.

20.7.4

Mweimweida sang Pahpa oh Nohno

Seri oh me pwulopwul kan sohte kak patehng kemwekid en Mwomwohdiso ma sohte mweimwei sang pahpa oh nohno de irail akan me apwahpwalih irail. Ong kemwekid en Mwomwohdiso me pahn pweidi manda, tang reirei, de keper laud, mweimwei me mih ni inting pahn mie anahnepe.

Pahpa oh nohno oh pil irail akan me apwahpwalih irail pahn mweidada sang ni arail pahn sainih Permission oh Medical Release form.

20.7.5

Repwoht en Wiakau

Wiakau ehu me wiawi nan ansoun kemwekid en Mwomwohdiso pahn anahne repwohtla rehn palien kosonned. Alehdi pisop ni ansou karuaru. Kaweid kan ong memper kan mih nan 38.6.2.7. Kaweid kan ong pisop kan mihmi nan 38.6.2.1.

20.7.6

Epwelpen Perehre kan, Epwelpen Aksiden, Repwoht ki duwen Aksiden

20.7.6.1

Epwelpen Perehre kan

Sounkaweid akan oh me patehng kan kin kanaiehng kemwekid kan pwe en katikala kahpwal en ohla de soumwahu. Kemwekid kan pil anahne katikala kahpwal en olahn dipwisou kan. Nan ansou en kemwekid kan, sounkaweid akan kin nantiong wia wehn arail kak pwe pereperail en mwahu.

20.7.6.2

Epwelpen Aksiden

Ma aksiden de ohla pwarada nan kehl en Mwomwohdiso de ansou en kemwekid en Mwomwohdiso, sounkaweid akan kin kasawih iren kaweid pwukat, ma e doke:

• Sawaski first aid. Ma aramas emen anahne kohla imwen wini, alehdi pwihn en emergency medical services. Pil alehdi pahpa oh nohno, me kin apwalih, de emen peneinei me keren oh pil pisop de steik preseden.

• Ma emen salongala de mehla, mwadangete alehdi pelien kosonned.

• Kihda sawas en pepehm.

• Ke dehr kangoange de uhweng mwekid me pwung. Ke dehr wiahda inou ni eden Mwomwohdiso.

• Kihpene oh koledi eden irail akan me soun kadehde, mwomwen amw pahn alehdi irail, mwomwen mwekid o ah wiawi, oh kilel kan.

• Repwohtih aksiden (kilang 20.7.6.3).

20.7.6.3

Repwohtki Aksiden

Irair pwukat anahne repwoht nan wehwe ni incidents.ChurchofJesusChrist.org.

• Aksiden de ohla wiawi nan kehl en Mwomwohdiso de ansou me kemwekid en Mwomwohdiso wiewiawi.

• Aramas emen me iang patehng kemwekid en Mwomwohdiso sohla mie.

• An aramas, wehipokon, de an Mwomwohdiso dipwisou ohla nan ansoun kemwekid en Mwomwohdiso ah wiewiawi.

• Kamasakpen pelien kosonned de kasikpe

Ma mwekid ehu karehda ohla laud, mehla, de salongalahn aramas, steik preseden, pisop, de memper me alehdi pwukoah pahn mwadangete alehdi ohpis en ehria.

20.7.6.4

Insurance oh Peidek kan

Ma ohla wiawi ansou me kemwekid en Mwomwohdiso wiewiawi, sounkaweid akan pahn kilang ma Medical Asistance ong Kemwekid en Mwomwohdiso kak sawas.

Nan irair teikan, steik preseden de pisop kak kalelapak ki duwen pereparail de kadipidip ong Mwomwohdiso. Steik preseden (de pisop me mih pahn ah kaweid) pahn kihla soangen peidek pwukat rehn The Risk Management Division de ohpis en ehria.

20.7.7

Seiloak

Seilok pwehki kemwekid en Mwomwohdiso anahne mweimwei sang pisop de steik preseden. Seiloak wet sohte pahn katoutouih memper kan. Seiloak-doh kan ong kemwekid kan sohte kin utuhtda.

Ansou me mwahu, pwihn akan en Mwomwohdiso kak doadoahngki commercial transportation ong seiloak-doh kan. E pahn mie laisin oh pahn mie liability insurance.

Ansou me pwihn akan en Mwomwohdiso pahn seiloak nan pein wererail, ehu ehu tehnwar akan anahne soahng koaros en tangamwahu. Emen emen anahne doadoahngki seat belt. Soun diraip kan koaros anahne en mie laisin, oh wia aramas laud koahiek.