Vahe 5

Tānaki ʻo e Fakamatalá mei he Fāmilí

Ko e Feinga ʻa ha Fāmili

Koeʻuhí ko e ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí ʻoku fakahoko ia maʻá e ngaahi fāmilí, ko e ngaahi fāmilí pē ʻe lelei taha ʻenau fakahokó. ʻOku tupulaki e ngaahi tāpuaki ʻo e ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí ʻi he taimi ʻoku ngāue fakataha ai ʻa e ngaahi fāmilí ke ʻiloʻi ʻenau ngaahi kuí. Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha kau mēmipa ofi ʻo e fāmilí ʻoku malava mo loto ke tokoniʻi koe, te ke lava ʻo ʻiloʻi ʻoku lava ke tokoni atu ha niʻihi kehe, kau ai ha ngaahi kaungāmeʻa mo e kāingá.

ʻOku faʻa ʻi ai ha fakamatala ʻa e kau mēmipa ʻo e fāmilí ke vahevahe, pe ʻoku nau loto ke tokoniʻi koe ke kumi ha fakamatala. ʻE lava ke manatuʻi ʻe ho kāingá mo e niʻihi kehe ʻoku nau ʻiloʻi hoʻo ngaahi kuí ha ngaahi meʻa mahuʻinga naʻe hoko mo e ngaahi ʻaho naʻe ʻikai ke lekōtí. Mahalo pē ʻoku nau maʻu ha ngaahi koloa fakafāmili, lekooti, suvenia, laʻi tā, mo ha ngaahi meʻa mahuʻinga kehe. Mahalo pē ʻoku nau maʻu ha ngaahi talanoa kau ki he fāmilí, pea ʻi he taimi ʻe niʻihi te nau lava ke fakahinohinoʻi koe ki ha niʻihi kehe naʻa nau ʻiloʻi hoʻomou ngaahi kuí pe ki ha kāinga kehe naʻe ʻikai te ke ʻilo.

ʻInitaviu ʻo e Kau Mēmipa ʻo e Fāmilí

Mahalo ko e founga lelei taha ke tānaki ai e fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí mei ho kāingá ʻa e ʻinitaviu fakatāutahá. Fakahoko ʻa e ʻinitaviu mo e tokotaha ko iá kapau ʻe lava. Kapau he ʻikai lava ke fai ʻeni, fetuʻutaki telefoni ki he kāingá, ʻi ha tohi, pe ʻī-meili. Fakaʻaongaʻi ʻa e fakamatala ʻi laló ke tokoni atu ki hono fai ʻo e ʻinitaviú.

Fetuʻutaki ki he Mēmipa ʻo e Fāmilí

Fai ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi he fuofua taimi te ke fetuʻutaki ai ki he mēmipa ʻo e fāmilí:

1. Fakahā ki he tokotahá ko hai koe pea mo e anga hoʻomo fehokotakí.

2. Fakamatalaʻi ange ʻokú ke fekumi ki he hisitōlia fakafāmilí pe tohi hohokó. Fakahā ki he tokotahá ʻa e ngaahi fāmili pe kau mēmipa ʻo e fāmilí ʻokú ke loto ke ʻilo ki aí mo e meʻa ʻokú ke fie ʻilo ki aí. Kapau ʻoku ʻikai ko ha mēmipa ia ʻo e Siasí peá ne ʻeke atu e ʻuhinga ʻokú ke tānaki ai ʻa e fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí, mahalo te ke lava ke vahevahe hoʻo tui ki he lava ke taʻengata ʻa e feohi fakafāmilí, ʻo ʻikai ngata pē ʻi he moʻui ko ʻení. Te ke lava ke fakamatala ʻoku feinga ʻa e Kāingalotú ke ʻilo ʻenau ngaahi kuí mo tāpuekina kinautolu ʻi he ngāue ʻoku fai ʻi he ngaahi temipalé, ʻa ia ʻokú ne fakafehokotaki ai e ngaahi fāmilí ki he taʻengatá.

3. Fokotuʻu ha taimi te ke lava ke fai ai ha ʻinitaviu mo e tokotaha ko iá. Tuku ha taimi feʻunga ke ne kumi ha ngaahi pepa pe lekooti pe fakakaukauʻi e meʻa te ne lava ʻo manatuʻí.

Teuteu ki he ʻInitaviú

Tomuʻa fai ha teuteu ki he ʻinitaviú ʻaki hono fai ʻo e ngaahi meʻá ni:

1. Hiki e ngaahi fehuʻi ʻokú ke loto ke faí. Ko e ngaahi fehuʻi lelei tahá ʻa e fehuʻi ko ia ʻoku fie maʻu ai ha tali ʻoku ʻikai “ʻio” pē pe “ʻikai.” Vakai, fakamatala fakalahi E ki he ngaahi sīpinga ʻo e fehuʻí.

2. Tānaki ʻa e fakamatala kuó ke ʻosi maʻu kau ki he fāmilí pe tokotaha ʻokú ke loto ke ako lahi ki aí, hangē ko hono fakakakato ʻo e lekooti kulupu fakafāmilí mo e saati hokohoko fakafāmilí. Palani ke vahevahe ʻa e fakamatala ko ʻení pea ʻeke pe ʻoku tonu pe ʻikai.

3. Kapau ʻokú ke palani ke ʻaʻahi ki he tokotaha ko iá, teuteu ha faʻahinga nāunau pe meʻa ngāue te ke fie maʻú. Palani ke lekooti e meʻa ʻokú ke akó ʻo ngāue ʻaki ha pepa mo ha peni vahevahe, ko ha tepi hiki, meʻa faitā, pe ko ha meʻa faitā vitiō.

4. Ako ʻa e founga totonu ki hono ʻinitaviu ʻo ha tokotaha fakamatala hisitōliá pe tokotaha matuʻotuʻa he koló.

Fakahoko e ʻInitaviú

Fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi fakahinohinó ni ke tokoniʻi koe ki hono fakahoko ʻa e ʻinitaviu lelei tahá:

1. ʻOmai pe ʻave ha laʻi tā ʻo e fāmilí, pea ʻeke ki he tokotaha ko iá ke ne talamai ha taha ʻi he laʻi taá ʻoku ʻikai ke ke ʻiloʻi.

2. ʻOua naʻá ke fakatoʻotoʻo. Tuku ha taimi kiate ia ke fakakaukau ki he meʻa te ne fie lea ʻakí. Tuku ke ne ʻomi e talí ʻo fakatatau ki heʻene fie maʻú.

3. ʻEke e ngaahi lekooti ʻa e fāmilí, ngaahi tohi fakamoʻoni, pe ngaahi laʻi taá. Hiki e fakamatalá ʻi hono ʻomi e talí. Kole ha ngofua ke ʻai ha tatau ʻo e ngaahi lekōtí. Kapau ʻe lava pea faitaaʻi pe ʻai ha vitiō ʻo e ngaahi meʻá ni.

4. Kapau ko e tokotaha ko iá ko e kāinga ofi taha ia ʻo ha taha hoʻo ngaahi kui kuo pekiá ʻa ia naʻe fanauʻi ʻi he taʻu ʻe 95 kuohilí, kole ha ngofua mei he tokotaha ko iá ke maʻu ʻe he ngaahi kuí ʻa e ngaahi ouau ʻo e temipalé.

5. Fakamālō ki he fakamatala kuó ke maʻú. Mateuteu ke toe foki mai ʻamui ange pe ko hono fai mai ha tohi.

Fakaʻaongaʻi ʻo e Fakamatalá

Hili ʻa e ʻinitaviú, fakapapauʻi ʻoku fakaʻaongaʻi e fakamatala naʻá ke tānakí:

1. Liliu hoʻo lekōtí ʻi hano maʻu ha faʻahinga fakamatala foʻou.

2. Hanga ʻo tohi pe lipooti hoʻo ʻinitaviú, pea fakapapauʻi ʻoku lekooti ʻa e ʻaho mo e feituʻu naʻe fai ai e ʻinitaviú. Kole ki he tokotaha naʻá ke ʻinitaviú ke lau ʻa e lipōtí pea fai ha fakatonutonu. Kole ha ngofua ke ʻai ha tatau ʻo e lipōtí pea tufotufa ia ki he kau mēmipa ʻo e fāmilí. ʻOange ha tatau ki he tokotaha naʻá ke ʻinitaviú.

3. Fetuʻutaki ki he kāinga kehe naʻá ke ako ki aí.

4. Sio pe ʻokú ke maʻu ha fakamatala feʻunga ʻe lava ke fai ai ha ngaahi ouau fakatemipale.

Ngaahi Ngāue Kuo Vahé

• Hiki ha lisi ʻo e kau mēmipa ʻo e fāmilí ʻoku nau maʻu ha fakamatala kau ki hoʻo ngaahi kuí. Fetuʻutaki ki ha tokotaha pe tokolahi ange ʻo kinautolu ʻi he ngaahi uike ka hoko maí pea sio pe ʻoku nau maʻu ha fakamatala ʻe lava ke toe tānaki mai ki hoʻo lekōtí.

• Lekooti e fakamatala foʻoú ʻi he new.familysearch.org pe ʻi he ngaahi foomu laʻi pepá.

• Kapau ʻokú ke kau ki he kalasi Temipalé mo e Hisitōlia Fakafāmilí, teuteu ki he kalasi hokó ʻaki hono lau ʻa e vahe 6.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

• Lorie Nicoles-Davis, “That Happened to You?” Ensign, Aug. 2003, 26–29.

• Barbara Jean Jones, “Idea List: Making History,” New Era, May 1999, 15.

• James E. Faust, ”ʻA e Kakai Fakaofo ko Kimoutolú,” Liahona, Nōvema 2003, 53–56.