“Guruy Ni 3: Lesson 1—Fare Mulwol ko Gospel ku Yesus Kristus nikan Fulweg,” Machib Nag E Gospel Rog: Rogon Kanawo’en ni Ngan Machib Nag e Gospel ku Yesus Kristus (2023)
“Chapter 3: Lesson 1,” Machib Nag E Gospel Rog
Guruy Ni 3: Lesson 1
Fare Mulwol ko Gospel rok’ Yesus Kristus nike Polo’
Somm’on riy ni tabab e fayleng, Got e dag e gospel rok ngak pifak u dakean fapi profet rok’. Ke rrin’ e biney u dakean Fak, Yesus Kristus. Napan e kakrom, Yesus e dag fare gospel ngak fapi profet ni boed Adam, Noah, Abraham, nge Moses. Machane bo’or e gidii’ ni dani motoyil ngay.
L’agruw e biyu’ e duw kafram, Yesus Kristus e machib nag e gospel rok’ me yarmiy rogon e Galasia rok’. Ma ku bay e gidii’ ni dani motoyil ngak Yesus. Chugur ko tomuren ni yim’, ma bo’or e gidii’ ni malog ko Galasia nge tin nib riyul’ rok’ Somoel. Ma fare gospel nib polo’ nge fare mat’won e priesthood e ni chuweg u fayleng.
Boch e ra’ay e duw nga tomuren, fani yib Got nge yibi pining reb e profet, Joseph Smith. Got e fulweg fare gospel nib polo’ u dakean me pii’ mat’won ni nge yarmiy fare Galasia ku Yesus Kristus biyay.
Fare gospel nib polo’ ku Yesus Kristus ni bay u dakean e fayleng e daba’ e ir reb e tawa’ath ni th’abi fel’ nibay rodaed. Fare gospel e rayag ni nge ayuweg daed ko pi duwer ni gadaed be gay mornga’agen ulan e yafos rodaed. Fapi profet ni bay nib fos e bay nibe powi’iy daed ko fapi ngiyal’ nib gel e momaw’ riy. Fare mat’won e priesthood ku Got e kan fulweg biyay nge dakean e fayleng ni nge yibliy pifak.
Boech Mornga’agen Rogon ni Rayag ni Ngan Machib Nag
Biney e yang ke dag rogon kanawo’en ni nge ayuwegnem me fal’ag rogom ni ngam machib. Ku bay boch e duwer nge mulwol riy ni rayag ni ngam fanay.
Napan ni gara fal’ag rogon ni ngam machib, meybil ni gabe tafney nag rogon facha’ nge tin nib tu’uf rok’ nib thothup. Mag duugliy ko mang e bin th’abi fel’ ni ngam machib nag. Fal’ag rogom ni ngam weliy fapi thin nib gang’gang’ nib momaw’ rogon ko gidii’ ni nge nangfan. Mu tafney nag ko n’umngin napan ni ngam machib, mu tay u wun’um ni fapi lesson e susun nib ngochngoch.
Mu mel’eg fapi chep nib thothup ni ngan fanay ko ngiyal’ ni gabe machib. Fare yang ni “Dayif ko Machib” ko lesson e bo’or e chep nib thothup nibay riy ni rayag ni nge ayuwegnem.
Mu tafinay nag fapi duwer ni ngam fith ko ngiyal’ ni gabe machib. Mu tafiney nag rogon ni gara mulwol nira pii’ e athamgil ngak fapi gidii’ ni ngar rrin’ed e pin’ey.
Thingar mu weliy fapi tawa’ath ni micheg Got, maga weliy e mich rom ko tin nikam machib nag.
Pi’nen ni Rayag ni Ngam Machib Nag ngak Bee’ ko Napan e 15–25 Minut
Mel’eg ta’areb fa boch ko fapi yalen ni ngam machib nag. Fare dayif ko machib ko ra reb e pi yalen ney e bay u tomuren e biney nikan yoloey.
Got e Ir e Chitamangdaed ni bay u Tharmiy ni Gadaed ba T’uf Rok’
-
Got e ir e Chitamangdaed ni bay u Tharmiy, ma gadaed e pifak. Ke sunmiy daed ni woed Ya’an.
-
Got e manang daed ni gubin ma gadaed ba t’uf rok’.
-
Got e ba thothup, mab polo’ e dowef rok’ ko ufin nge yiil’.
-
Got e ba’adag ni nge tawa’ath nag daed ko gapas nge falfalaen’ nib polo’ ni dariy bi’id manemus.
-
Bachan ni ri gadaed ba t’uf rok’ Got, ke pii’ Fak, ni Yesus Kristus, ni nge bayuliy daed ko denen nge yam’.
Got e be Dag fare Gospel u Dakean fapi Profet ko Urngin e Mfen
-
Got e ma mel’eg e profet ni ngar manged fapi biyuuliy rok’ u fayleng.
-
Napan e kakrom, Got e ke mel’eg e profet ni boed Adam, Noah, Abraham, nge Moses.
-
Reb e profet ni bay nib fos e ma thapeg e yi’iy nima yib rok’ Got ni nge machib me powi’iydaed e dabay.
Machib ku Yesus Kristus ko Napan ni’i Moy u Fayleng nge fare Bayul Rok’
-
Yesus Kristus e ir e Fak Got.
-
Napan e ngiyal’ nibe machib u fayleng, Yesus e machib nag e gospel rok’ me yarmiy rogon fare Galasia rok’.
-
Yesus e mel’eg ragag nge l’agruw e Apostles me pii’ mat’won raed ni ngar powi’iyed e Galasia rok’.
-
Tomuren e yafos rok’, Yesus e bayuuliy e pi denen rodaed ni gafgow u dakean farengi Milaey’ nu Gethsemane nga ngiyal’ fare Kuruth. Tomuren ni yim’ Yesus, me foskoyam’.
-
Bachan fare bayul nin miligach nag Yesus riy, kayag ni yira n’agfan min be’ech nagdaed ko pi denen rodaed ko napan ni gadaedra kalngaen’. Biney era pii’ e gapas ngodaed make fal’ag kanawo’en ni ngad suled ko gin ni bay Got riy ma gadaed thapeg e falfalaen’ nib polo’.
-
Bachan fare Bayul ku Yesus, gadaed gubin ni gadaedra fos biyay u tomuren ni kad m’ad. Biney e be yipfan ni gubin e gidii’ mara sul e ya’al nge dogur rok’ nga ta’abang me par nib fos ni manemus.
Fare Muul ni Palog Nigey
-
Tomuren nike yim’ fapi Apostle ku Yesus, me garar e muul ni tay e gidii’ ko gospel nge Galasia ku Yesus Kristus.
-
Napan e ngiyal’ ney, gidii’ e thilyeg fapi machib ko gospel. Gidii’ e ki thilyeg rogon fapi gam’ing ko priesthood, ni boed e tawfe. Mat’won e priesthood nge fare Galasia ni Yesus e ke sunmiy e kan chuweg u dakean e fayleng.
Fare Fulweg ko Gospel ku Yesus Kristus u dakean Joseph Smith
-
Joseph Smith e gay mornga’agen ko bin ngan e galasia ku Got e ba riyul’ ni ngayag ni un ngay. Chitamangiy nu Tharmiy nge Yesus Kristus e rum’ug gow ngak ko 1820. Biney ni buch e kanog fare Bin Somm’on e Yi’iy ngay.
-
Got e mel’eg Joseph Smith ni nge mang e profet, ni ku boed rogon ni’i mel’eg fapi profet ni kakrom.
-
Fare gospel ku Yesus Kristus e kan fulweg yarmen u dakean Joseph Smith.
-
Boech e angel nima afweg e thin u tharmiy e ke fulweg fare priesthood, ma Joseph Smith e kan pii’ mat’won ni nge yarmiy fare Galasia ku Yesus Kristus.
-
Yesus Kristus e be ul’ul’ ni be powi’iy e Galasia rok’ e daba’ u dakean fapi profet nge fapi apostles ni bay nib fos.
Fare Babyor ku Mormon: Reb e M’ag rok’ Yesus Kristus
-
Fare Babyor ku Mormon e bake babyor ko chep nib thothup nike yoloey fapi profet ni kab kakrom u dakean e nam nu Mariken. Joseph Smith e pilyeg e thin riy u dakean fare tawa’ath nge gelngin Got.
-
Uneg fare Bible ngay, fare Babyor ku Mormon e ma micheg mornga’agen e pigpig ku Yesus, nge fapi machib rok’, nge rogon e muruwel rok’ ni’ir e fare Tathapeg rodaed.
-
Rayag ni ngad chugur gaed ngak Got ni fa’anra gadadra be’eg fare Babyor ku Mormon min rrin’ ni woed rogon fapi n’en nike machib nag.
-
Ma rayag ni ngad nanged ni fare Babyor ku Mormon e thin rokʼ Got ni yira nang e biney ni fa’an ni yira be’eg, min lemnag, min meybil ni mornga’agen. Kanawo’en e biney ni yira rrin’ e rayag nira ayuweg daed ngad nanged ni Joseph Smith e reb e profet.
Meybil ni Ngam Nang e Tin nib Riyul’ u Dakean fare Kan ni Thothup
-
Meybil e l’agruw kanawo’en e numon riy u thilin Got nge pifak.
-
U fithik’ e meybil nib yul’yul’, rayag ni gadaedra nang ni fare mulwol ko gospel ku Yesus Kristus nikan fulweg e ba riyul’.
-
Napan ni gadaedra meybil, ma fare Kan ni Thothup era machib me micheg nag ngodaed e tin nib riyul’.
Fapi Duwer ni Rayag ni Ngam Fith ngak e Gidii’
Tin ba’aray e duwer e boech e duwer ni rayag ni ngam fith ngak e gidii’. Tiney e duwer e rayag ni nge ayuwegnem ko sabathin maga nangfan e tin nib tu’uf rok’ facha’ nge rogon e tafney rok’.
-
Mang e gamanang ni morngaʼagen Got?
-
Uw rogon ni gara chuchugur nigem ngak Got era ayuwegnem?
-
Mang e gamanang ni morngaʼagen Yesus Kristus? Ke uw rogon nike ayuwegnem e yafos rok’ nge fapi machib rok?
-
Uw rogon ni gama pire’eg e fulweg ko fapi duwer rom ko ngiyal’ ney nike yo’or e qoloboch u fayleng?
-
Uw rogon nira ayuwegnem ni fa’an gara nang ni bay reb e profet u fayleng e dabay nib fas?
-
Kam rung’ag morngaʼagen fare Babyor ku Mormon? Rayag ni nggu weliyew fan ni rib ga’fan?
-
Rayag ni ngam weliy mornga’agen e tin nib michuwun’um ngay nifan e meybil? Rayag ni nggu weliyew mornga’agen e mich romow nifan e meybil?
Mulwol Ngak e Gidii’ Ninge Yib
-
Gara fith ngak Got u fithik’ e meybil ni nge ayuwegem ngam nang ni pin’en ni kug machib nigew e ba riyul’? (Muguy ko “Machib ni Ngan Nangfan Mornga’agen: Meybil” bay ulan e bin tomur e yang ko biney e lesson.)
-
Gara un ko galasia e biney e Madnom ngayag ni ngam fil boch mornga’agemn e pin’en ni kug machib nigew?
-
Gara be’eg fare Babyor ku Mormon mag meybil ni ngam nang ni’ir e thin rokʼ Got? (Rayag ni ngam duugliy boch e guruy fa boch e verse.)
-
Gara leak wo’en Yesus ngan tawfe nigem? (Muguy ko“ Fare Mulwol ko Ngan Tawfe nge Thapeg e Thothup,” nira pay nag e biney e lesson.)
-
Rayag ni ngad duugliyed e rofen ni ngu bow biyay?
Dayif ko Machib
Biney e yang ni bay e machib nge chep nib thothup riy nifan ngom ni ngam fil ni nge gelnag e llowaen’ nge mich rom ko fare gospel me ayuwegnem ko rogon e machib.
Got Ir e Chitamangdaed ni bay u Tharmiy ni Gadaed ba T’uf Rok’
Got ir e Chitamangdaed ni bay u Tharmiy, ma gadaed e pifak. Ke sunmiy daed ni boed Ya’an. “Bay downgin ni woed e thothup ma woed ya’an bee’ nib mo’on’” (Doctrine and Covenants 130:22).
Got e manang daed, ma gadaed ba t’uf rok’ ni rib gel. Manang fan e pi magawon rodaed, nge pin’en ni be magafaen’daed ngay, nge mo’owar rodaed, ma be pii’ e ayuw ni nge ayuwegdaed ko pin’ey. Be falfalaen’ ko pin’en ni gadaed be mo’onog riy mara ayuwegdaed ngad mel’eged e pin’wn nib mat’aw. Ba’adag ni nge non ngodaed, ma rayag ni ngad nonad ngak u fithik’ e meybil.
Got e ke pii’ e biney ni nge buch rodaed u fayleng ni ngayag ni ngad filed rogon, me gel nagdaed ni ngad boeded ir. T’ufeg rok’ nib polo’, ba’adag ni ngaed suled ngak u tomuren nikad m’ad. Machane, dabiyag ni ngad rrin’ed e biney ni yigo gadaed rodaed. Ni bachan e gadaed ba t’uf ko Chitamangdaed nu Tharmiy, ke pii’ Fak, ni Yesus Kristus, ni nge bayuliy daed. “Ya Got e rib t’uf e girdi’ nu fayleng rok, ma aram me pi’ fak ni kari maagirag rok nge yib, … nge thapeg e girdi’ ngak Got” (John 3:16–17).
Got e ba’adag ni nge tawa’ath nag daed ko gapas nge falfalaen’ nib polo’ ni dariy bi’id manemus. Ke gagiyeg nag wo’en ni ngayag ni ngad thapaged e pi tawa’ath ney. Biney e wo’en e kanoeg fare wo’en e thap ngay (muguy ko lesson 2).
Got e be Dag fare Gospel u Dakean fapi Profet ko Gubin e Mfen
Profet e irerram e Pi’in ni bay u Fayleng ni be Muruwrel ni Paa’ Got
Reb i kanawo’en nima dag Got ngodaed ni rigadaed ba t’uf rok’ e ma mel’eg fapi profet, me pii’ mat’won fare priesthood ngoraed, me thogthog ngoraed ni ngar nonad nifan. Profet e irerram e pi’in ni bay u fayleng ni be muruwrel ni paa’ Got. Fare profet Amos ulan fare bin Kakrom e M’ag e yoloy ni “Somol ni th’abi tolang e dariy ben’en nma rin’ nder ma dag ngak e pi profet rok’ ni’ir e pi tapigpig rok” (Amos 3:7). Boech e tawa’ath ni gadaed ma thapag u dakean fapi profet nib fos e ba’aray nikan yoloey mornga’agen u tanggin.
Gidii’ nibe micheg mornga’agen Yesus Kristus. Fapi profet e yead e bugi gidii’ ni yead ma micheg mornga’agen Yesus Kristus, ni yaed be micheg ni’ir e Tathapeg nge Tabiyul rodaed.
Machib nag. Profet e ma thapeg e kanawo’ nima yib rok’ Got ni nge ayuweg daed ko tin nib riyul’ nge tin nib tagan. Yaed ma fil ngodaed ni ngad fol gaed ko motochiyel rok’ Got min kalngaen’ napan ni kad mulgaed. Yaed ma chuweg e denen ma yaed ma yoeg mornga’agen e pin’en nira buch riy.
Fapi machib ko profet era chubiydaed ngalang ngak Got me ayuweg daed ngad thapaged fapi tawa’ath ni ba’adag ni ngad thapagned. Bin th’abi gaa’ e gapas nira yib ngodaed era yib ni fa’an yira motoyil min rrin’ fapi thin rok’ Somoel ni be pii’ ngak fapi profet rok’.
Mat’won e Priesthood. Bin chiney e profet e ir e bay fare priesthood rok’ nibe gagiyeg nag rogon u fayleng. Fare priesthood e ir mat’won nge gelngin Got. Profet e bay mat’won ni nge non me muruwel u dakean fithingan Got nifan fare wo’en e thap nifan pifak.
Kanawo’en e Galasia. Fare Galasia e kan toey ni fapi profet nge apostle e irerram e def riy (muguy ko Efesus 2:19–20; 4:11–14).
Fapi Profet ni Kakrom
Adam e ir e bin somm’on e profet u fayleng. Got e dag fare gospel ku Yesus Kristus ngak me pii’ ngak fare mat’won e priesthood. Adam nge Eva era machib nigew ngak pifak row e pin’ey nib riyul’ mi yow pii’ e athamgil ngoraed ni ngar gayed rogon e mich mi yaed par ni yaed be fol ko fare gospel.
Yibi buch ni pifak pifak Adam nge Eva era togopuluw mi yaed pii’ keru’raed ko fare gospel. Bachan e biney, arram fan ni tabab e apostasy, fa fare muul ni buch ko gidii’. Napan ni garar e apostasy, me chuweg Got mat’won e priesthood, ni’ir e ba tu’uf ni ngan machib u dakean min fal’ag rogon fapi gam’ing riy ko gospel.
Fare bin Kakrom e M’ag e bo’or mornga’agen e apostasy riy ni garar u fayleng. Ngayag ni ngan taleg e ngiyal’ ney, Got e ke non ngak pifak nike pinning reb e profet. Ke dag e tin nib riyul’ ko gospel ngak fapi profet nib be’ech me pii’ ngoraed fare mat’won e priesthood. Boech e pi profet ney e boed Noah, Abraham, nge Moses. Ki buch biyay, ni gidii’, e kur fekyathin niged fapi profet mar muul gaed biyay.
Machib ku Yesus Kristus ko Napan ni’i Moy u Fayleng nge fare Bayul Rok’
Yesus Kristus e ir e Fak Got. Yesus nge fare Bayul rok’ e bay ni’ir e lukunggun e wo’en e tonom ku Got nifan ngodaed. Fare Bayul rok’ e mu’un fare gafgow ni tay ulan farangi Milay’ u Gethsemane, fare gafgow nge yam’ ni tay u dakean e kuruth, nge fare Foskoyam’ ni tay.
Ko ngiyal’ ni’i moy Adam nge Eva, gidii’ e be ul’ul’ nibe sap nga mm’on ko fare wub rok’ Yesus Kristus ni’ir e Tathapeg nge Tabiyul roraed. Chitamangiy nu Tharmiy e ke pii’ Yesus nga fayleng nike pag l’agruwi buyu’ e duw ni ke yaen.
Yesus Kristus e paer e yafos rok’ nib flont, ni de denen. Me machib nag fare gospel rok’ me yarmiy rogon e Galasia rok’. Ke mel’eg ragag nge l’agruw e Apostle me pi’ fare mat’won e priesthood ngoraed ni ngar muruwel gaed u dakean fithngan mar rrin’ed e tin nib thothup nifan fapi gam’ing, ni boed e tawfe. Maki pii’ mat’won raed ni ngar powi’yed e Galasia rok’.
Napan e tomuren e yafos rok’, Yesus e bayuliy daed nifan e pi denen rodaed ni rrin’ e biney ni gafgow u Gethsemane nge ngiyal’ e Kuruth ni tay. Bachan e bayul ku Yesus Kristus, ni gafgow riy, rayag ni ngan be’ech nag daed ko napan ni gadaed ra kalngaen’. Biney e ke fal’ag kanawo’en ni ngad suloed nga p’owchen Got ma gadaed thapag e falfalaen’ nib polo’.
Tomuren nikan kuruth nag Yesus, me yibi foskoyam’, nike gel ko fare yam’ ni biney e gelngin e ke yib rok’ e Chitamangiy nu Tharmiy. Bachan Yesus e kan fosag ko yam’, gadaed gubin ma gadaedra fos biyay u tomuren ni kad m’ad. Biney e be yipfan ni ya’al nge dogur rodaed era sul biyay nga ta’abang, mara bag daed mara par nib fos ni manemus mab polo’, nike foskoyam’ downgin. (Muguy ko“ Fare Bayul ku Yesus Kristus” ulan e lesson 2.)
Profet Joseph Smith e machib nag: “Fapi def ko yalen e tiliw rodaed e irreram fapi mich rok’ fapi Apostles nge fapi Profet, ko mornga’agen Yesus Kristus, nike yim’, min ke’yag, me foskoyam’ ko fare bin dalip e rran ngay, ni yean nga tharmiy; nge gubin ban’en nibay ko tiliw rodaed nibay rogon ngay” (Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 49).
Fare Muul ni Palog Nigey
Tomuren e yam’ ku Yesus Kristus, fapi Apostle rok’ era gayed rogon ni ngar ayuweged fapi machib ku Kristus nib polo’ mi yaed ayuweg ni nge par nib yaram rogon e Galasia. Machane, bo’or gidii’en e Galasia ni pi’ keru’raed ko fapi Apostle nge fapi yalen ni machib nag Yesus.
Tomuren nikan lii’ fapi Apostle, me garar e muul ni tay e gidii’ ko gospel nge Galasia ku Yesus Kristus. Biney e muul e bochingiyal’ e kanoge fare Apostasy ngay nib Ga’. Ni bachan e biney, Got e chuweg fare mat’won e priesthood u dakean e fayelng. Biney nin chuweg e mu’un fare mat’woy ngay ni ngan gagiyeg nag fare Galasia. Bachan e biney, fare Galasia ni Yesus e ke sunmiy e kan chuweg u dakean e fayleng.
Napan e ngiyal’ ney, gidii’ e thilyeg fapi machib ko gospel. Oren e llowaen’ ni mornga’agen rogon e Chitamangiy nu Tharmiy, nge Yesus Kristus, nge fare Kan ni Thothup e malog ma dan kun nang mornga’agen. Gidii’ e ki thilyeg rogon fapi gam’ing ko priesthood, ni boed e tawfe.
Ra’ay e duw nga tomuren, pumo’on nge bpin ni be gay mornga’agen e tin nib riyul’ era sunmiyed boch e machib nikan thilyeg rogon. Yaed be gay mornga’agen e tin nib tomilang, ma boch i yaed e weliy mornga’agen nib ga’fan ni ngan fulweg e tin nib tu’uf. Athamgil nge ngongol roraed e wawoliy e biney ni sum e galasia ni bo’or mit.
Ngiyal’ ney e irerram e ngiyal’ ni tabab e tiliw nira bee’ ma rayag ni nge duugliy e bin tiliw ni nge un ngay, ni irerray rogon ni bing kanawo’en fare fulweg ko riyul’ nge fare mat’won ni yib ku Got.
Fapi profet nge apostle e ku’ur weliyed e biney e muul nira buch (muguy ko 2 Thessalonians 2:1–3). Ma ku’ur weliyed e biney nira buch ni fare gospel nge Galasia ku Yesus Kristus e ran ni fulweg biyay nge dakean e fayleng (muguy ko Acts 3:20–21). Fa’anra dani buch e biney e muul, ma dani tu’uf ni ngan fulweg e biney.
Fare Fulweg ko Gospel ku Yesus Kristus u dakean Joseph Smith
Fare bin Somm’on e Yi’iy nge Joseph Smith nin Mel’eg ni nge mang Profet
Napan fare ra’ay e duw ni fare gospel ku Yesus Kristus nib polo’ e dariy u dakean e fayleng, Chitamngiy nu Tharmiy e ul’ul’ nge non ngak pifak. Boch e duw ngay, fani fal’ag kanawo’en ni ngayag ni ngan tawa’ath nagraed biyay ko fare gospel nib polo’. Napan nike taw ko ngiyal’ riy, me mel’eg Joseph Smith ni nge mang profet ni’r e yira fulweg fare gospel nge Galasia ku Yesus Kristus riy.
Joseph Smith i par u bani ngaek nu Mariken ko bangiyal’ ni tiliw e ke yo’or. Gathon e tabinaew rok’ e michuwaen’raed Got ma yaed ma gay mornga’agen e tin nib riyul’. Ra reb e galasia ma be yoeg ni yaed e yaed manang e tin nib riyul’, ma Joseph e ba’adag ni nge nang ko bin ngan e ba riyul’ (muguy ko Joseph Smith—History 1:18). Fare Bible e machib nag ni kemus ni “ta’reb e Somol ni bay, ma go ir e ke mich u wun’dad, ma ta’reb e tawfe”(Efesus 4:5). Napan nibe un Joseph ko fapi galasia nib thilthil, me balyangaen’ ko bin ngan e nge un ngay. Taboch riy me ga’ar:
“Rib gel e thilthil ko pi taliw ney, ni rib momaw’ ngog ni gub bitir … ni gathi ban’en ni gu manang e gidii’ fa ban’en, ni nggu nang ko mini’ e ba mat’aw nge mini’ e dani mat’aw. …
“U fithik’ e mel’eg thin nira bee’ ma ba thilthil e tafney rok’, baga’ ni guma fitheg: Mang e ba tu’uf ngan rrin’? Bin ngan ko picha’n’ey e ba mat’aw; fa, yaed gubin ma dani mat’aw? Fa’anra ba’ bagyaed nib mat’aw, ma bin ngan, ma urogon ni gura nang?” (Joseph Smith—History 1:8, 10).
Woed boch e gidii’, Joseph Smith e kubay e duwer rok’ ni mornga’agen e thap ko ya’el. Ba’adag ni ngan n’agfan e pi denen rok’ min be’ech nag u mit Got. Napan nibe gay mornga’agen e tin nib riyul’ ulan fapi galasia nib thilthil, me bi’eg bang ulan e Bible ni ga’ar, “Fa’anra dariy e gonop rok bigimed, ma nge wenignag ngak Got, ye ir e ra pi’ ngak; yi Got e ba gol ngak urngin e girdi’” (James 1:5).
Bachan e biney e thin, Joseph e duugliy ni nge fith ngak Got ko mang e nge rin’. Napan e spring ko 1820, me yaen ngalan fare luuway nib chuchugur ko tabinaew rok’ me ragbug nga but’ nge meybil. Bay aningeg mornga’agen e re yi’iy ney, nike yoloey Joseph Smith fa yoloey reb fapi gidii’en e ta yol ni Joseph Smith e be yog rogon (muguy ko fapi Babyor ko Gospel Topics, “Fapi Chep ni Mornga’agen fare Bin Somm’on e Yi’iy”). Ulan fare chep ni woed reb e chep nib thothup, weliy mornga’agen e n’en ni buch rok’ ni ba’aray rogon:
“Mug guy bangi tamilang ni bay riy’ udakaen lolugeg ngalang, ni rib gal’ e ra’en ko yal’, ni be yib i yib ma be aw nga dakaenag. … Nap’an ni yibi tal’ farengi tamilang nga dakenag mug guy L’agruw Ni’, nibe gal rama’enrow ma dariy’ thibngirow u ban’en, yow be sak’iy ngalang rog u daken e nifeng. Me non bagyow ngog, me pining fithingag me ga’ar nibe yip’ pa’ ngak bagyow—Ireray Fakag nib T’uf rog. Motoyil Ngak!” (Joseph Smith—History 1:16–17).
U langin ere tamilang ney, Got ni Chitimangiy nge fare Fak, Yesus Kristus, era m’ug gow ngak Joseph Smith. Somoel e yog ngak ni dariy reb ko pi galasia nem ni nge un ngay.
Ko reb e pi chep ney ko mornga’agen e re tamilang ney, Joseph Smith e weliy ni Somoel e ke yoeg ngak: “Fapi denen rom e kan n’agfan. … Musap, i Gag e Somoel nib sug ko falfalaen’. Kan kruth nigeg ni fan ko fayleng, ni ngeyog ni pi’in nike michan’ nga fithngag e rayog ni nge thapeg e yafas nib manemus.
Tomuren fare tamilang, me tafney nag Joseph e ran’ey, “Ke sug gum’ircha’eg ko t’ufeg, ma bo’or e rran ngay ni kari falfalaen’ug ma bay Somoel rog” (Joseph Smith History, circa Summer 1832, 3, josephsmithpapers.org; fithingan rogon e yol riy nge punctuation e kan thilyeg.
U dakean e biney e tamilang, me michuwean’ Yesus Kristus u wun’ Joseph Smith me fil mornga’agen Got, nge Yesus Kristus, nge fare Kan ni Thothup. Woed, nike fil ni Chitamangiy nu Tharmiy nge Yesus Kristus e yow lʼagruw ni bay downgin row ma lʼagruw niiʼ ni yow bthil. Napan nra piningew fithingan, me nang ni yow l’agruw nii’ yow manang mornga’agen. Napan noeg ngak Joseph nikan n’agfan e pi denen rok’, me nang ni Got e bee’ nibay e murnguy rok’. Biney e n’en ni buch rok’ e suguy ko falfalaen’.
Ta’ab rogon ni ke rrin’ Got ngak fapi profetk ni somm’on, ke pinning Joseph Smith ni nge mang e profet ni’ir era fulweg fare gospel nib polo’ biyay nga dakean e fayleng. Biney nikan fulweg era ayuweg pifak Got ni ngar pire’egned e falfalaen’ u fayleng nge bin migid e yafos ni manechubog—u dakean Yesus Kristus.
Fare fulweg ko Priesthood nge fapi Kiy ko Priesthood
Tomuren ni yibi m’ug e Chitamangiy nge fare Fak, makun pii’ e angel nu tharmiy nge yib ngak Joseph Smith nge facha ni yow be muruwel u ta’abang ni fithingan e Oliver Cowdery. John nima Tawfe e yibi m’ug nikan fosagkoyam’ me pii’ ngorow fare Aaronic Prieesthood nge fapi kiy ni bay riy. Fare Aaronic Priesthood e mu’un fare mat’woy ngay ni ngan tawfe.
De n’uw napan nga tomuren, Peter, James, nge John—dalip nii’ ni fapi Apostle ku Kristus ni th’abi somm’on—e rabad ngar m’ug gaed nikan fasograed ko yam’ mar pii’ed fare Melchizedek Priesthood nga fapi kiy riy ngak Joseph Smith nge Oliver Cowdery. Biney e priesthood e ir fare priesthood ni ki’i pii’ Kristus ngak fapi Apostle rok’ ni kakrom.
Ulan fare Temple u Kirtland, Moses, Elias, nge Elijah e ra bad ngar m’ug gaed ngak Joseph Smith nge Oliver Cowdery min micheg nag ngorow mat’won e tin ni bayib nga fapi kiy riy nifan e muruwel rok’ Got ko tin tomur e rran. Moses e yibi pii’ fapi kiy nifan e kunuy rok’ pi u Isreal. Elias e micheg nag fare mfen nifan e gospel ku Abraham. Elijah e yib i micheg fapi kiy nifan gelngin e sealing. (Muguy ko Doctrine and Covenants 110:11–16; ngkum guy ko General Handbook, 3.1.)
Ulung ko Galasia
Joseph Smith e ni powi’iy ni nge yarmiy fare Galasia ku Yesus Kristus biyay u dakean e fayleng. U dakean ir, ke pinning Yesus Kristus Ragag nge L’agruwi Apostle bayay.
Fapi profet ni kakram ulan e bible e kar roged e biney e ngiyal’ ni gadaed bay riy ni tin ni tomur e rran. I ir e fare rran nike chuchugur ko fare Bin ni Migid e Wub ku Yesus Kristus. Aramfan nikan turguy fithngan e Galasia ni Fare Galasia ku Yesus Kristus nifan Gidii’en Got ko tin Tomur e Rran (muguy ko Doctrine and Covenants 115:3–4; ngkum guy ko 3 Nephi 27:3–8).
Fapi Profet nge fapi Apostles nibay Nib Fos e Daba’
Ku woed rogon ni mel’eg Yesus fapi Apostle ko ngiyal’ ni’i moy u fayleng ni be machib ni ngar gagiyeg niged e Galasia rok’, Fare Bin Somm’on e Presidency nge Ulung ko fare Ragag nge L’agruwi Apostle nge fapi profet, fapi ta thogthog, nge fapi ta yi’iy.
Kemus ni facha’ nib ilaal u fithik’ fapi Apostle e yira pining ni’ir e fare profet ni bachan e ke muruwel u ga’angin fare Galasia ma bay mat’won ni rayag ni nge non ngak Somoel. I ir e kan pii’ mat’won ni nge yoen’ loen Joseph Smith. Ir nge fapi Apostles ni bay e chiney e bay mat’won raed ni yean nge mada’ ngak Yesus Kristus ni woed ba chain nib sug ko fapi gam’ing ni dariy bi’id nike math’ ni tabab ku Joseph Smith u napan ni ordain nag fapi engel nu tharmiy.
Fare Babyor ku Mormon: Reb e M’ag rok’ Yesus Kristus
Fare Babyor ku Mormon e ba ke babyor ni kakrom nib chep nib thothup ni ku woed fare Bible. Fare Bible e ir reb e babyor nibe micheg mornga’agen Yesus Kristus, ma fare Babyor ku Mormon e ir e bin l’agruw nibe micheg mornga’agen e pigpig rok’, machib rok’, nge muruwel rok’ ni’ir e fare tathapeg rodaed.
Reb e angel nu tharmiy ni kanoeg fithingan Moroni ngak e ir e powi’iy Joseph Smith ko fare burey nibay fapi chep riy ni kakrom nikan k’eyag nike pag bukun mira’ay e duw. Biney e chep, e kan yoloey nga dakean bugi plate (yungi wasay nib gilgith), nib sug e yol riy ko fapi profet nibe weliy mornga’agen Got nibe gagiyeg nag fapi gidii’ ni’i moy u dakean yu Mariken ni kakrom. Joseph Smith e pilyeg e thin ko biney e chep u dakean fare tawa’ath nge gelngin Got.
Fapi profet ni bay ulan fare Babyor ku Mormon e yaed manang mornga’agen fare murwel rok’ Yesus Kristus makar machib niged mornga’agen fare gospel rok’. Tomuren nike fos Yesus ko yam’, me yibi m’ug ngak e pi gidii’ ney me machib ngoraed. Me machib nag ngoraed fare gospel rok’ me yarmiy rogon e Galasia rok’.
Fare Babyor ku Mormon era ayuweg daed ni nge chugur nag daed ngak Got ko napan ni gadaed be fil mornga’agen, ma gadaed be nangfan, ma gadaed be gay rogon e machib riy. Fare profet Joseph Smith e ke yog “ma rayog ni nge chugur bee’ riy ngak’ Got u dakean yalen e paer riy, ni dabiyog ni rin’ yuken e babyor” (Teachings: Joseph Smith, 64).
Ra ngad nanged ni fare Babyor ku Mormon e thin rokʼ Got, ma thingarda be’eged, min lemnag, min meybil ni mornga’agen. Reb e profet ulan e Babyor ku Mormon e micheg ni Got era dag e tin nib riyul’ ko fare babyor ngodaed ni fa’an gadaedra meybil u fithik’ e yul’yul’, nge polo’ i gum’rcha’endaed, ni bay e mich riy ngak Yesus Kristus (muguy ko Moroni 10:3–5). Fil mornga’agen fare Babyor ku Mormon e rib ga’fan ko michaen’ rodaed.
Napan ni gadaedra be’eg fare Babyor ku Mormon ma gadaed be meybil nag mornga’agen, ma gadaedra fil e pin’en nib riyul’ ni mornga’agen Yesus Kristus ni rayag ni nge tawa’ath nag e yafos rodaed. Ma gadaedra nang ni Joseph Smith e ir reb e profet ku Got ma fare gospel nge Galasia ku Yesus Kristus e kan fulweg u dakean.
“Gube micheg ni gara meybil ma gabe fil mornga’agen fare Babyor ku Mormon ni gubin e rran, ma ga ra mel’eg e mangil—ni gubin e rran. Gu ba micheg ni nap’an ga ba lem nag mornga’agen ni kam fil, fare winda ko tharmiy ra bing, nge bay yib a fulweg ko duwer rom nge pii’ kanaow ko yafos rom. Gu ba micheg ni bi’eg fare Babyor ku Mormon ni gubin e rran’, era gel nigem ko fapi lumel ulan fare rran” (Russell M. Nelson, “The Book of Mormon: What Would Your Life Be Like without It?” Liahona, Nov. 2017, 62–63).
Meybil ni Ngam Nang e Tin nib Riyul’ u Dakean fare Kan ni Thothup
Bachan ni Got e ir e Chitamangiy, ir era ayuwegdaed ngad guyed e tin nib riyul’ banen’. Ma rayag ni gadaedra nang ni fare mulwol ko gospel ku Yesus Kristus nikan fulweg e ba riyul’ napan ni gadaedra be’eg fare Babyor ku Mormon min meybil ngak Got. Napan ni gadaedra meybil u fithk’ e yul’yul’ nge mich, mara fulweg taban fapi duwer rodaed me powi’iydaed ulan e yafos rodaed.
Got e baga’ nima fulweg taban fapi meybil rodaed u dakean fare Kan ni Thothup. Napan ni gadaedra meybil, ma fare Kan ni Thothup era micheg nag ngodaed e tin nib riyul’. Rogon nira non fare Kan ni Thothup ngodaed e ba gel gelngin. Ma yib nib achichig laman nima micheg ko thamtham rodaed, tafney rodaed, nge laniyaen’daed (muguy ko 1 Kings 19:11–12; Helaman 5:30; Doctrine and Covenants 8:2).
Ul’ul’ ni yibe fil fapi chep nib thothup (ni rib ga’ ni fare Babyor ku Mormon), un ko mo’olung ko sakrament ni gubin e wik, nge meybil u fithik’ e yul’yul’ era ayuwegdaed ngad thamiyed fare Kani ni Thothup mara ayuwegdaed ngad pire’egned e tin nib riyul’.
Babyor ko Machib nib Achichig fa rib Fel’ N’umngin
Tin ba’aray nikan yoloy e rayag ni ngan fanay ko ngiyal’ ni gabe machib nag bee’ nib ngochngoch n’umngin napan. Napan ni gabe fanay e tiney nikan yoloey, mu mel’eg ta’areb fa boch ko fapi yalen ni ngam machib nag mornga’agen. Fare daf ko machib ko reb e pi yalen ney e bay u bang riy ko mm’on ko fare lesson.
Napan ni gabe machib, mu fith e duwer maga soen ngam motoyil. Mu pii’ e mulwol ni rayag ni nge ayuweg e gidii’ ni ngar nanged rogon ni ngar chuchugur gaed ngak Got. Reb fare mulwol ni rib ga’fan e fan ngak facha’ ni ngam mada’ gow biyay. N’umngin napan fare lesson era yaen u rogon fapi duwer ni gara fith nge rogon e motoyil ni gabe tay.
Pi’nen ni Rayag ni Ngam Machib nag Ngak e Gidii’ ko 3–10 minut
-
Got e ir e Chitmangdad nu Tharmiy, me ke sunmiy dad ni woed Ya’an. Got e manang daed ni gubin ma gadaed ba t’uf rok’. Got e ba’adag ni nge tawa’ath nag daed ko gapas nge falfalaen’ nib polo’ ni dariy bi’id manemus.
-
Yesus Kristus e ir e Fak Got. Muruwel rok’ e nge fal’ag wo’en ni ngayag nin be’ech nag daed ko fapi denen rodaed, min gel ko yam’, min thapeg e yafos ni manechubog.
-
Got e ma mel’eg e profet ni ngar manged fapi biyuuliy rok’ u fayleng. Napan e kakrom, ma Got e ke mel’eg boch fapi profet ni boed Adam, Noah, Abraham, nge Moses. Reb e profet ni bay nib fos e ma thapeg e yi’iy nima yib rok’ Got ni nge machib me powi’iydaed e dabay.
-
Napan e ngiyal’ nibe machib u fayleng, Yesus e sunmiy fare Galasia rok’ Tomuren nike yim’ fapi Apostle ku Yesus, me garar e muul ni tay e gidii’ ko gospel nge Galasia ku Yesus Kristus. Gidii’ e ki thilyeg rogon fapi machib ko gospel nge fapi gam’ing ko priesthood, ni woed e tawfe.
-
Got e mel’eg Joseph Smith ni nge mang e profet, ni ku boed rogon ni’i mel’eg fapi profet ni kakrom. Chitamangiy nu Tharmiy nge Yesus Kristus e rum’ug gow ngak. Fare gospel ku Yesus Kristus e kan fulweg u dakean.
-
Fare Babyor ku Mormon e reb volume ko chep nib thothup. Woed fare Bible, ir e reb fare m’ag ku Yesus Kristus nima ayuweg daed ni nge chugur nag daed ngak Got ko napan ni gadaedra bi’eg ma gadaed be gay rogon e tin nibe fil ngodaed. Joseph Smith e pilyeg e thin riy u dakean fare tawa’ath nge gelngin Got.
-
U fithik’ e meybil nib yul’yul’, ma rayag ni ngad nonad ngak Got. Ma rayag ni gadaedra nang ni fare mulwol ko gospel ku Yesus Kristus nikan fulweg e ba riyul’.