Ang Pagpangita sa Kalipay
Nagsunod ko sa ebanghelyo. Ngano nga ang kalipay sa gihapon lisud?
Tunga-tunga kadto sa kagabhion. Mikalit pagbuka ang akong mga mata sa dihang naputol ang akong walay klaro nga pagkatulog. “Ayaw intawon,” nag-ampo ko. “Dili na usab.”
Apan ang pagkurog nagsugod diha-diha dayon. Ang akong lawas nagsugod sa pagkurog nga makahadlok makalibug ug kahibulongan samtang nagkaluya, ang akong tibuok lawas nagsugod sa pag-uknol-uknol ingon og giataki. Ang akong mga kamot ug tiil miinit gikan sa wala makita nga tinubdan. Ang akong asawa dali nga mipukaw nako ug hugot nga migakos nako, misiguro nako sa iyang mahilom nga presensya.
Dili nako mahanduraw nga nagmalipayon, bisan og ako ingon og nagmalipayon kanunay kaniadto.
Kon ako adunay pangutana nianang mangitngit nga kagabhion—gawas sa maghunahuna kon unsay nahitabo sa akong lawas (nga akong nakat-unan sa wala madugay)—mao ang pagpangutana ngano nga ako mibati nga dili malipayon sa dihang ako naningkamot sa pagsunod sa ebanghelyo ni Jesukristo.
Anaay daghang potensyal nga mga babag sa kalipay. Ang pagkadautan usa gayud niini (tan-awa sa Alma 41: 10). Apan bisan sa mga matinud-anon, ang kalipay usahay dili maangkon.
Kitang tanan adunay mga higayon nga kinahanglang makadungog nga ang malipayong mga panahon umaabut. Tingali kamo nagpuyo niini karon. Kon mao, palihug tuguti ako sa pagsulti uban ang kamatinuoron nga ang mahayag nga mga adlaw nagpadulong na kaninyo. Manghinaut ko nga kamo magpadayon sa pagbasa sa artikulo sa dili pa mosalikway sa kinatibuk-ang pamahayag nga dili maalamon ug yano ra.
Nagtuo gyud ko, bisan unsay inyong giagian, nga ang mas dakong kalipay inyong maangkon.
Palihug tuguti ako sa pagpasabut kon ngano.
Unsa Ang Kalipay?
Unsa man diay ang kalipay? Mao ba kini ang pagbati nga inyong makuha kon dunay mobutang og paborito nga pagkaon sa inyong balon? Tubo ba kini sa sweldo? Pakigminyo ba sa inyong mahangturong kauban? Mibati nga nalimpyohan gikan sa sala pinaagi sa gahum sa Pag-ula ni Jesukristo?
Mao ba kana ang tanan?
Kini nga panaghisgutan motan-aw kon unsay ikatudlo kanato sa ebanghelyo mahitungod sa kalipay, ingon man usab sa psychological science. Sa pahina 18 niini nga isyu, si Elder David A. Bednar sa Korum sa Napulog Duha Ka mga Apostoles nagtudlo kanato sa kritikal nga mga kamatuoran nga ang tinuod nga kalipay usa ka kinabuhi nga nakasentro kang Jesukristo.
Sa samang paagi, si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha Ka mga Apostoles mitudlo: “Ang kinahingpitang kalipay, tinuod nga kalinaw, ug gani ang daw scriptural nga kalipay una sa tanan, ug hangtud sa hangtud hikaplagan pinaagi sa pagpakabuhi sa ebanghelyo ni Jesukristo. Daghan pang pilosopiya ug mga sistema mahitungod sa gituohan ang gipangsulayan. Sa pagkatinuod, daw tukma ang pag-ingon nga hapit tanan nga ubang pilosopiya ug sistema gisulayan na sulod sa mga siglo sa kasaysayan.”1
Kon ang tanang ubang pilosopiya nasulayan na, ang usa ka kompleto nga lista imposible nga malakip. Bisan pa niana, atong ikonsiderar ang pipila ka kalibutanon nga mga istorya kalabut kon unsaon nga magmalipayon.
Sumala sa kalibutan, ang malungtarung kalipay makaplagan pinaagi sa:
-
Pagkab-ot sa pinansyal nga kauswagan, ilabi na kon kini mao ang labaw pa kaysa niadtong naglibut kaninyo.
-
Pagkainila.
-
Pagpuyo og kinabuhi sa kasayon, kalingawan, ug kahinam.
-
Pagbiyahe kanunay ug pagsinati gayud sa daghang mga kahibulongan sa kalibutan.
-
Pagkab-ot sa usa ka posisyon sa gahum o awtoridad sa inyong propesyon, sa komunidad, o sa bisan unsa nga sitwasyon.
-
Pag-usab sa inyong lawas aron makita sa piho nga paagi.
Unsa ang komon niining nagkalain-laing mga estratehiya? Usa ka butang, kining tanan may kalabutan sa sirkumstansya. Apan sama sa gitudlo ni Presidente Russell M. Nelson, “Ang kalipay nga atong gibati dili kaayo konektado sa mga sirkumstansya sa atong kinabuhi apan konektado kaayo sa gitutokan sa atong kinabuhi.”2
Usab, unsa ang atong tutukan aron makita kanang hingpit nga kalipay? Si Presidente Nelson mitudlo, “Alang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, si Jesukristo mao ang hingpit nga kalipay!”3
Ang hingpit nga kalipay dili usa ka emosyon nga dili lamang maayo nga kon makuha ninyo kini. Dili, si Presidente Nelson mihulagway sa hingpit nga kalipay isip “usa ka baruganan nga mahinungdanon sa atong espirituhanon nga pagsugakod.”4
Busa ang hingpit nga kalipay klarong bili sa mga pakigbisog. Ug kadaghanan nato andam nga mobuhat niini. Nan, ngano, nga daghan kaayo—lakip ang mga matarung—nagpadayon nga manlimbasug?
Usa ka butang, kana nga panglimbasug mao ang hinungdan nganong ania kita dinhi.
Ania aron Molambo
Usahay maghunahuna kita sa kalipay isip usa ka kinabuhi nga walay problema o mga kalisud. Hinoon, ang kinabuhi nga walay panglimbasug dili makahatag nato sa kalamboan nga maoy atong gianhi aron masinati.
Si Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo:
“Ang kinabuhi sa usa ka tawo … dili mahimong magdungan nga puno sa hugot nga pagtuo ug walay kahasol. …
“… Unsaon ninyo ug nako nga makapaabut nga makasinati og sayon ug malipayon nga kinabuhi, ingon og mosulti, ‘Ginoo, hatagi ako og kasinatian, apan dili pagbangutan, dili kasubo, dili kasakit, dili oposisyon, dili pagbudhi, ug labi na nga dili isalikway. Ipalayo gikan kanako, Ginoo, kadtong tanang mga kasinatian nga nakapahimo Kanimo unsa Ikaw karon! Dayon paanhaa ako ug papuy-a uban Kanimo ug hingpit nga makigbahin sa Imong hingpit nga kalipay!’”5
Klaro nga kita nagkinahanglan og panglimbasug sa kinabuhi aron molambo, ug ang pagkamatarung dili makapalikay sa pag-antus. Susiha ang kinabuhi ni Joseph Smith, Job, sa mga katawhan ni Alma, ug ilabi na sa atong Manluluwas nga si Jesukristo.6
Dili, ang matarung nga pagpuyo dili moluwas kanato gikan sa tanan nga mga kasamok ug mga pagsulay. Walay usa nga maluwas. Apan makalaum usab kamo sa tabang ug pag-ayo sa Dios (tan-awa sa Alma 36: 3, 27). Si Elder Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo, “Alang kaninyo, ang mga matarung, ang Tig-ayo sa atong mga kalag, sa Iyang panahon ug sa Iyang paagi, moayo sa inyong tanan nga mga samad.”7
Kon gibati ninyo nga nasamdan, ang pagkaayo makab-ot ra. Niana kamo mahimong makasiguro (tan-awa sa Mosiah 14:4–5).
Kalipay ug mga Genetic
Usa ka butang nga ikonsiderar og sayo: ang pagsiksik nagpakita nga ang importante nga bahin sa atong normal nga kinaiya, mental nga kahimsog ug tukmang kalipay kabahin sa inadlaw-adlaw nga kalihokan mahimong maimpluwensya sa mga genetic.
Dili tanan ang adunay samang lawas matang o kolor sa buhok. Sa samang paagi, dili tanan adunay samang natural nga malipayon nga kinaiya. Apan usa lamang kana ka piraso sa puzzle.
Ang propesor sa Brigham Young University nga si Hank Smith misulat, “Unsa kaha kon nahitabo nga imong genetic naghatag nimo og daghang dili maayo sa kinabuhi? Nagpasabut ba kana nga kamo wala nay mahimo—nga dili gayud kamo magmalipayon ug kamo wala nay mahimo mahitungod niini? Siyempre dili. … Kon ang mga kemikal sa inyong utok wala lang maglihok sa paagi nga sila maglihok tungod sa napanunod nga mga kalagmitan (nailhan usab nga depresyon, kabalaka, uban pa), adunay mga tambal ug mga binuhatan nga makadala niadto nga mga kemikal ngadto sa mahimsog nga mga lebel.”8
Atong susihon ang pipila ka mga tinuyo nga mga estratehiya—ang uban gikan sa ebanghelyo, ug ang uban gikan sa pagtuon sa siyensya—nga makapalambo sa atong mga oportunidad alang sa kalipay.
Siyam ka mga Estratehiya sa Malipayon nga mga Tawo
Estratehiya 1: Sunda ang Ebanghelyo
Sama sa gitudlo ni Presidente Nelson, Elder Holland ug Elder Bednar, ug sa uban, ang tinuod nga kalipay nagagikan sa pagsunod sa ebanghelyo. Ang ebanghelyo ni Jesukristo usab gipasabut isip ang “plano sa kalipay” (tan-awa sa Alma 42:8). Ang mga kasulatan puno sa mga tambag mahitungod sa pagkamatarung nga gikinahanglan alang sa tinuod nga kalipay (tan-awa sa 2 Nephi 2:13 ug Mosiah 2:41 alang sa duha ka mga ehemplo sa daghan).
Kini yano, kini gamhanan, ug kini sukaranan. Madasigong pagdawat ug pagsunod sa ebanghelyo ni Jesukristo mao ang labing importante nga lakang nga inyong mahimo sa pagpangita og mas dakong kalipay niini nga kinabuhi ug sa kinabuhi nga moabut.
Estratehiya 2: Mogahin sa Inyong Adlaw nga “Moapil sa Maayo nga Katuyoan” (Doktrina ug mga Pakigsaad 58:27)
Ang pagpanunod og usa ka swerte nga nagtugot kaninyo sa pagpahayahay sa baybayon sa kahangturan sigurado nga makadaot sa inyong kalipay—bisan og ang kalibutanong pangatarungan nagsulti og lahi. Ang kamatuoran mao, kita kinahanglang magpabiling moapil sa makahuluganong buhat aron magmalipayon.
“Si Franklin D. Roosevelt husto: ‘Ang Kalipay wala mag-agad sa pagpanag-iya sa salapi; anaa kini sa hingpit nga kalipay sa kalampusan, diha ang kahinam sa mamugnaong mga paningkamot.’”9
Makahuluganon nga buhat makamugna og katagbawan nga dili nato makuha sa bisan unsa nga paagi.
Si Elder Ulisses Soares sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo nga “ang pagkab-ut og kalipay sa kasagaran naglakip sa mapadayunong paningkamot alang sa usa ka butang nga mas importante sa kinabuhi.”10 Ang maong makahuluganong buhat mahimong molapas sa usa ka matang sa trabaho o panarbaho. Kini naglakip sa pag-atiman sa mga bata, pagserbisyo sa Simbahan, o pagboluntaryo sa imong panahon ug mga talento.
Estratehiya 3: Mopili sa Pagpasalamat
Ang gahum sa pagpili nga magpuyo uban sa pasalamat makapausab kaayo sa inadlaw-adlaw nga panghunahuna nga sa kasagaran gipasabut isip usa ka paagi sa “pag-usab sa inyong panghunahuna.”
Magpakatinuod kita—bisan kon maayo ra og dagan ang kinabuhi, ang matulisukon nga mata makakita gihapon og butang nga ila pa nga ikareklamo. Ang kaatbang, hinoon, tinuod usab: bisan unsa pa kalisud ang mga butang, kita kanunay makakita og butang nga kapasalamatan.
Ug niana adunay maanindot nga butang nga mahitabo.
Ania ang usa ka yano apan gamhanan nga eksperimento: sulayi ang paghimo og journal sa pasalamat. Matag adlaw sulod sa dili mominos tulo ka semana, isulat ang tulo ka butang nga kamo mapasalamaton alang niana nga nahitabo nianang adlawa. Agig dugang, pagdugang lang og pipila ka daghang butang nga kamo mapasalamaton sama sa mga bulak, pamilya, o pagkaon.
Sa dili madugay inyong makita nga dili lang mas sayon ninyo mamatikdan kadtong mga butanga nga inyong madugang sa inyong lista, apan makasugod kamo sa pagpaabut nga kini makit-an. Ang pagpakabuhi nga mas mapasalamaton makatabang ninyo nga mas makakaplag og kalipay sa inyong mga sirkumstansya karon, nga adunay importante ug direkta nga epekto sa inyong kalipay.11
Ang Forbes nga magasin mireport, “Ang pag-ugmad og pasalamat walay gasto ug kini dili magkinahanglan og daghang panahon, apan ang mga benepisyo daghan.”12
Unsay inyong pasalamatan karon?
Estratehiya 4: Mogahin og Panahon sa Gawas
Ang paggahin og panahon sa gawas, ilabi na sa kinaiyahan, nagtanyag sa tanang matang sa mga kaayohan, sama sa pagpagaan sa kabug-at ug ang gikusgon sa pagpitik sa kasingkasing, o paghawan sa inyong mga hunahuna.
Ang Time nga magasin mireport sa usa ka pagtuon sa abilidad sa kinaiyahan sa pagpalagsik kanato. Sumala sa pagtuon, “Ang mga tawo nagsugod sa pagbati nga pisikal nga milagsik human lang sa 15 minutos sa paglingkod sa gawas diha sa parke ug lasang.”13
Lisud nga mobati og kalipay kon kita kanunay nga mobati nga gikapoy ug nabug-atan. Sulayi ang pag-adto sa gawas sulod sa tunga sa oras o kasagaran sa semana, kon kamo makahimo nga sobra pa mas maayo. Nganong dili mogawas ug motagamtam niini og gamay sa kanunay?
Estratehiya 5: Limitahan ang Panahon sa Screen
Ang pagsige og atubang sa screen dili makaayo sa atong kalipay. Ang panahon nga inyong gigahin sa pagtutok sa TV screen, computer, tablet, o telepono magkadaghan ug adunay negatibo nga epekto sa atong mental nga kahimsog, ilabi na kon kini kabahin sa social media. Ang labing halinon nga tagsulat nga si Jean M. Twenge, kinsa nagtuon pag-ayo niini nga hilisgutan mipasabut: “Kon ang mga [tawo] magsige og tan-aw sa mga screen, mas adunay report sa mga simtoma sa depresyon.”14
Si Presidente Nelson miingon, “Apan kon mas tagdon ninyo ang mga post sa social media kay sa mga paghunghong sa Espiritu, niana gibutang ninyo ang inyong kaugalingon sa espiritwal nga peligro—ingon man ang peligro nga makasinati og grabing kamingaw ug kasubo.”15
Busa padayon, hatagi ang inyong kaugalingon og panahon nga layo gikan sa inyong mga screen. Inyong pasalamatan ang inyong kaugalingon unya.
Estratehiya 6: Pag-focus
Kon kamo tawo, dunay 100 ka porsyento nga kahigayunan nga kamo nakasulti o nakabuhat og butang nga nanghinaut mo nga wala unta mabuhat. Kasagaran, nahitabo sa kadaghang butang. Unsa ang nakaapan, mao ang kanunay nga paghinumdom sa mga tawo sa maong mga hitabo diha sa ilang hunahuna.
Ang tagsulat nga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga si John Bytheway nagsulat mahitungod sa mga problema kanunay nga paghunahuna sa milabayng mga panghitabo: “Ang miserable nga mga tawo adunay basurahan nga puno sa milabayng mga kasaypanan. Matag adlaw sila maghunahuna kanunay sa ilang mga pagmahay ug bation pag-usab ang ilang kasubo. Kanunay silang maghisgot ‘unsa untay akong nabuhat,’ ‘unsa untay akong gipili nga buhaton,’ ‘Nganong wala man to nako buhata?’ ug ‘Kon mao pa lamang.’ Wala sila maghunahuna unsay ilang buhaton sa umaabut tungod kay dili sila makahunong sa paghunahuna unsay nahitabo kaniadto.”16
Nagsulat usab siya kabahin sa susama nga problema sa paghunahuna pag-ayo sa umaabut: “Ang mga tawo nga miserable mangita og mga kalihokan sa gawas aron sila magmalipayon. ‘Kon ako mogradwar na, magmalipayon na ko.’ Human sila makagradwar, sila moingon, ‘Nan, inig ka trabaho nako, malipayon na ko.’ Human sila makatrabaho, sila moingon, ‘Okay, inig ka minyo nako, malipayon na ko.’ … Kon kamo determinado nga mahimong miserable, nan hunahunaa ang kinabuhi isip usa ka kwarto nga hulatanan, ug ang kalipay isip inyong doktor.”17
Kita may kalagmitan nga makakaplag og dakong kalipay ug kaayohan kon kita magpuyo ug magtutok unsay nahitabo sa atong kinabuhi karon.
Sa mental nga kahimsog ug mga eksperto sa psychiatry, ang termino nga “paghunahuna” mao ang usa ka minubo nga paagi sa paghulagway sa hingpit nga pag-apil sa unsay kasamtangang nahitabo.
Ang mga eksperto sa mental nga kahimsog nagtambag, “Ang kahadlok ug pagduha-duha mahitungod sa nangagi ug sa umaabut makapalisud sa hingpit nga pagtagamtam sa kasamtangan.”18
Aniay pipila ka mga pamaagi sa pagpraktis sa pagpuyo uban sa paghunahuna:
-
Paghimo og journal sa pasalamat (tan-awa sa estratehiya 3 sa ibabaw), ilabi na sa paglista sa pipila ka butang nga kamo mapasalamaton gikan nianang adlawa.
-
Paggahin og panahon sa pagpamalandong matag adlaw. Pangita og malinawon nga dapit sa paglingkod nga walay makabalda. Piyonga ang inyong mga mata ug hatagi og pagtagad ang inyong pagginhawa. Kon ang mga hunahuna moabut, dawata kini, i-release kini, dayon balik ngadto sa pagtutok sa inyong gininhawa. Kini morag lain paminawon, apan kini usa ka importante nga pagbansay sa hunahuna sa pagtutok sa kasamtangan.
-
Paghatag og pagtagad sa matag adlaw nga mga buluhaton nga normal ninyong buhaton bisan dili maghunahuna, sama sa paghugas sa mga plato, pagdrayb, o bisan sa pagkaon. Batyagi ang sabunon nga tubig sa inyong mga kamot. Obserbahi ang mga kahoy, mga tawo, ug mga gambalay samtang kamo magdrayb. Tagamtama ang pagtilaw ug pamatia ang matag ingkib.
-
Pag-ampo aron makabantay sa mga tawo nga nagkinahanglan sa inyong tabang nianang adlaw. Dayon bantayi pag-ayo ug pag-andam sa paglihok.
-
Usba ang inyong mga naandan nga mga buhat matag karon ug unya ug sinatia ang bag-ong rota pauli, ang dili sinati nga paghan-ay sa lahi nga tindahan, o pag-usab sa inyong naandan nga mga kalihokan sa gabii.
Estratehiya 7: Inter-aksyon sa Uban
Kabahin sa kalipay ug kinatibuk-ang kahimsog, ang pagtutok sa makahuluganong mga relasyon importante.
Si Emma Seppälä, PhD, misulat nga ang “lig-ong sosyal nga koneksyon:
-
mosangpot ngadto sa 50% nga dugang kahigayunan sa taas nga kinabuhi
-
molig-on sa inyong immune system …
-
motabang kaninyo nga mamaayo og dali gikan sa sakit.”
Siya mipadayon, “Ang mga tawo kinsa mobati nga may koneksyon sa uban dunay ubos nga lebel sa kabalaka ug depresyon.”19
Kon kabahin sa makahuluganon nga mga relasyon, ang pipila ka suod nga mga relasyon tingali mas maayo pa kay sa daghang taphaw nga mga relasyon. Dili kita mag-iskedyul og daghan kaayo sa atong libreng panahon uban sa kanunay nga sosyal nga mga kalihokan, apan kita nagkinahanglan gayud kaayo og koneksyon sa mga tawo. Bisan maulawon nga matang sa personalidad, adunay daghang paagi sa pagpalambo sa mga koneksyon sa inyong pundok sa mga higala ug pamilya.
Kabahin sa pamilya, si Elder Dieter F. Uchtdorf sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles sa makausa mitudlo, “Sa mga relasyon sa pamilya ang gugma gi-spelling og p-a-n-a-h-o-n, panahon.”20
Tungod kay nakahatag na kamo sa inyong kaugalingon og dugang panahon pinaagi sa pagpakunhod sa paggamit sa screen (sama sa akong giawhag kaninyo), hunahunaa ang pagpuli sa pipila niini sa mga inter-aksyon sa uban sa mga tawo. Ang pagpangalagad nga pagbisita, mga liga sa sport, pundok nga nagkolekta og mga stamp … o bisan unsang butang nga nagtugot kaninyo sa pagkonektar ngadto sa uban makatabang sa pagpalambo sa inyong kalipay ug kaayohan.
Estratehiya 8: Atimana ang Inyong Templo
Ang paghatag sa inyong lawas og kalidad sa pagkatulog, husto nga nutrisyon, ug igong ehersisyo makahatag og dakong kalipay. Ang atong mga emosyon nakasentro sa atong mga utok, nga, sama sa ubang organ diha sa inyong lawas, makabenepisyo og dako sa mga buhat sa maayong panglawas.
Ang mga lakang sa pagpalambo sa inyong pisikal nga kahimsog naglakip sa pagpalambo sa inyong utok, nga kabahin sa inyong pisikal nga lawas. Makatabang kini kaninyo sa paghunahuna og klaro, mas andam sa pagtutok, ug pagkontrolar sa inyong mga emosyon.
Uban sa mga gawi sa panglawas, usa ka maayo nga sumbanan mao ang pagsugod og hinay ug paghimo og kausaban matag karon ug unya. Sugdi sa gagmay nga mga butang sama sa paglakaw-lakaw o pagpalambo sa inyong gikaon, kon posible.
Estratehiya 9: Tutuki ang Panginahanglan sa Uban
Ang miaging walo ka estratehiya ingon og mas klaro kay sa niini nga katapusan, apan sa kasagaran makita ang kalipay kon kamo wala direktang magtutok niini.
Si Elder Holland mitudlo: “Ang kalipay dili sayon nga pangitaon nga madiretso lang sa pag-angkon. Idlas kaayo kini sa kasagaran, kadiyot ra kaayo, lisud kaayo mabantayan. Kon wala ka pa makakat-on niini, makat-unan ra nimo kini sa mga katuigang moabut nga sa kadaghanang panahon ang kalipay moabut sa panahon nga wala kaayo nato dahuma, sa panahon nga nagkapuliki kita sa mga buluhaton. Ang pagkamalipayon daw kanunay nga usa ka bunga gikan sa ubang mga paningkamot.”21
Kutob sa mahimo, buhata ang tanan nga posible aron makaugmad og mga paagi ug mga kinaiya alang sa kalipay. Human sa paghimo sa tanan natong mahimo, panahon na nga motutok sa ubang tawo ug tugutan ang kalipay nga mangita kanato samtang kita maningkamot sa pagtabang sa uban.
Kalipay ug Sakit sa Panghunahuna
Kon kabahin sa medikal nga kondisyon sama sa depresyon ug kabalaka, ang kalipay mahimong komplikado nga butang. Ang pangurog sa lawom nga gabii nga akong gihisgutan sa sayo pa nahimong mga simtoma sa kabalaka tungod sa klinikal nga depresyon.
Sa akong kinabuhi, sa dihang ako napuno sa negatibo nga mga hunahuna ug sa kawalay kasiguroan kana mao ang klinikal nga depresyon, dili na ako “makapili nga mobati og kalipay” kay sa pagpili sa akong gitas-on o kolor sa mata.
Hinoon unsa ang akong kanunay nga mapili, mao ang pagpakig-away batok sa kangitngit. Makapangayo ko og tabang sa Dios. Akong magamit ang tanang mga himan nga akong magamit, gikan sa hugot nga pagtuo ug pag-ampo og ngadto sa modernong medisina.
Alang kanako, ang paggawas nga malampuson gikan sa mga yugto sa depresyon sa milabay nga katuigan naglakip sa paggamit sa daghang mga paagi. Kinahanglan nakong atimanon ang akong pisikal nga kahimsog (pag-ehersisyo, nutrisyon, pagkatulog), ang akong medikal nga kahimsog (tambal, bitamina, pagkonsulta sa mga doktor), ang akong emosyonal nga kahimsog (pagpatambag, pagkonektar sa uban), ug ang akong espiritwal nga panglawas (pag-ampo, pagtuon sa kasulatan, pagserbisyo sa Simbahan, panahon sa templo) sa balanse nga paagi.
Bisan pa sa akong nasinati nga mga masulub-on nga panahon sa milabayng katuigan gikan sa depresyon, ako napanalanginan nga makasinati og kalipay ug pagkapositibo kadaghanan sa mga panahon! Mibati ko alang kaninyo nga mas grabe ug mas makanunayong naapektuhan sa sakit sa panghunahuna kay kanako, apan bisan alang kaninyo, nagtuo ko nga ang Prinsipe sa Kalinaw moayo sa inyong tanan nga mga kasub-anan (tan-awa sa Juan 14:27).
Ang depresyon nagsulti og daghang mga bakak kabahin sa kalipay. Gibati nila nga wala nay kalamboan ang mga butang. Usa ka gamhanan nga paagi sa pagsalikway niining piho nga bakak—alang kanako, sa dili mominos—makita sa akong paborito nga himno, “Akong Kalag, Magmalinawon.”
Akong kalag magmalinawon ka
Dios mogiya sa kaugmaon ta.
Ayaw ipatarug paglaum mo;
Napadayag tanang misteryo.22
Maanindot nga mga kamatuoran, dili ba? Samtang ako nahinumdom sa akong kinabuhi, wala koy pagduha-duha nga ang Dios mipanalangin, milig-on, ug migiya kanako sa pagpadayon. Sa ingon, nasayud ko nga Siya anaa alang kanako sa umaabut, sama nga ako nasayud nga ang Dios mogiya kaninyo sa inyong dalan ngadto sa malipayong mga adlaw.
Pinaagi Kaniya, ang inyong kalipay sa umaabut mahimo nga hingpit.