Uw avontuur:: het sterfelijk leven
Ouderling Dieter F. Uchtdorf
van het Quorum der Twaalf Apostelen
Uit de toespraak ‘Het avontuur van het sterfelijk leven’, op 14 januari 2018 door ouderling Dieter F. Uchtdorf en zuster Harriet Uchtdorf gehouden in het Conferentiecentrum.
Geloof – en God zal met u zijn. Geef uw hart aan Hem – en Hij zal u leiden op uw reis.
Het is zo fijn om vandaag bij u te zijn, ik voel uw geest, kracht en energie. Ik ben blij dat u de kans had om naar zuster Uchtdorf te luisteren. Harriet is echt het zonnetje in mijn leven. Iedereen die haar kent, is gek op haar. Zij is zo iemand die de mensen om haar heen opbeurt en ze betere mensen maakt. Ze heeft in elk geval op mij die uitwerking gehad.
We hebben zojuist ons 55e huwelijksjubileum gevierd. Kijken we naar onze twee kinderen en hun huwelijkspartners, onze zes kleinkinderen en hun gezinnen, en onze vier achterkleinkinderen, dan verbazen we ons over het grote avontuur dat ons leven is geweest.
Het tijdperk van de onmiddellijke antwoorden
Er kwam bij mijn voorbereiding voor dit evenement een interessante gedachte bij me op. Ja, het is waar dat de jaren dat ik achttien tot dertig was nauwelijks nog in mijn achteruitkijkspiegel te zien zijn, maar ondanks mijn huidige leeftijd voel ik me inwendig jong. In feite beschouwen de meesten onder ons, oudere mensen, zichzelf als jonge mensen die gewoon heel lang geleefd hebben.
Als u naar ons, de oudere generatie, kijkt, zou het u weleens kunnen verrassen dat we meer met uw generatie gemeen hebben dan u denkt. Ik geloof dat de verschillen tussen de kinderen van onze hemelse Vader in vergelijking met de overeenkomsten ongeacht hun leeftijd miniem zijn. Velen onder u hebben bijvoorbeeld vragen over God en over uzelf – diepgaande, fundamentele vragen die sterk lijken op de vragen die andere mensen gesteld hebben:
‘Bestaat God echt? Geeft Hij om ons?’
‘Ben ik op het juiste pad?’
‘Waarom voel ik me soms leeg, overstelpt, over het hoofd gezien of eenzaam?’
‘Waarom heeft God niet in mijn leven ingegrepen?’
‘Waarom beantwoordt Hij mijn gebed niet?’
‘Waarom staat Hij toe dat ik verdriet, ziekte of tragische voorvallen meemaak?’
Die vragen zijn soms moeilijk te beantwoorden.
In dit tijdperk van directe antwoorden – waarin schijnbaar absolute, onbetwistbare kennis met een zoekopdrachtje in Google beschikbaar is – raken we soms gefrustreerd als we niet meteen antwoord op onze meest persoonlijke, belangrijke en dringende vragen krijgen. We kijken allemaal smekend op naar de hemel en lijken als reactie alleen maar een frustrerende, draaiende ‘wachtcursor’ te krijgen.
We houden niet van wachten.
Als we meer dan een paar seconden moeten wachten op de resultaten van een zoekmachine, denken we misschien dat de verbinding verbroken is. In onze frustratie zouden we het zoeken zelfs kunnen opgeven. Maar eeuwige vragen die onze ziel aangaan, vergen meer geduld.
Niet alle antwoorden hebben evenveel waarde. Antwoorden op basis van wereldse wijsheid of populaire opvattingen liggen voor het oprapen. Maar die antwoorden verliezen al gauw hun waarde als er nieuwe theorieën of trends opduiken. Hemelse antwoorden – eeuwige antwoorden – zijn van onschatbare waarde. Die antwoorden vergen vaak opoffering, inzet en geduld.
Maar die antwoorden zijn wel het wachten waard.
Ik wil u verzekeren dat uw Vader in de hemel u kent, u hoort en u nooit in de steek zal laten. Geef uw hart aan Hem en streef ernaar om te doen wat Hij wil. Dan zal Hij Zich met uw leven bemoeien en u door dit grote en opwindende avontuur, het sterfelijk leven, heen loodsen.
De stippen verbinden
Een van de grote vernieuwers in onze tijd, Steve Jobs van Apple, heeft gezegd: ‘Vooruitkijkend kunt u de stippen niet verbinden, dat kan alleen maar als u terugkijkt. Dus moet u erop vertrouwen dat die stippen ergens in de toekomst worden verbonden.’1
Wat bedoelde hij daarmee? In de tweede helft van de negentiende eeuw begonnen kunstenaars zoals Georges Seurat en Paul Signac in een nieuwe stijl te schilderen die men later het neo-impressionisme ging noemen. Hun techniek bestond uit het aanbrengen van kleine kleurstippen op het schildersdoek. De stippen lijken van dichtbij bekeken niet met elkaar verbonden te zijn en willekeurig te zijn. Maar kijkt u naar het hele schilderij, dan ziet u dat de stippen samen kleurvlakken vormen, die op hun beurt weer een prachtig patroon onthullen. Wat eerst willekeurig en zelfs verwarrend leek, krijgt opeens betekenis.
Het Pausenpaleis in Avignon, Paul Signac, Getty Images
Ons leven is soms net een neo-impressionistisch schilderij. De momenten en gebeurtenissen in ons dagelijks leven zijn de kleurstippen die soms zonder verbinding zijn en chaotisch lijken. We kunnen er geen orde in ontdekken. We kunnen ons niet indenken dat ze enig doel hebben.
Maar doen we een stapje terug en bekijken we het vanuit een eeuwig perspectief, dan zien we ons leven in het raamwerk van het evangelie van Jezus Christus. Dan beginnen we het verband tussen de verschillende stippen in ons leven te zien. We zien misschien nog niet het hele plaatje, maar met geduld kunnen we genoeg zien dat ons vertrouwen in een prachtig, groots ontwerp geeft. En streven we ernaar om op God te vertrouwen en zijn Zoon, Jezus Christus, te volgen, dan zien we op een dag het eindresultaat en weten we dat het Gods hand was die ons leidde.
Dan weten we dat de Meesterschilder vanaf het begin een bedoeling met die willekeurige stippen had. Dan zien we dat Hij onze talenten heeft vergroot, kansen heeft gecreëerd en ons mogelijkheden heeft geboden die veel heerlijker zijn dan we ooit hadden kunnen dromen of zelf kunnen bereiken. Dat heb ik duidelijk in mijn eigen leven gezien.
Het avontuur van mijn sterfelijk leven
Toen ik nog heel jong was, moesten we met het gezin twee keer onze woning ontvluchten en alles achterlaten. Beide keren werd duidelijk dat mensen in onze nieuwe woonplaats op ons neerkeken. Door mijn accent viel ik onder mijn leeftijdsgenootjes uit de toon. Ze staken er vaak de draak mee.
Door het trauma en de stress van onze verhuizingen raakte ik achter met mijn schoolwerk. Ik bleef dan ook een jaar zitten. Ik had in Oost-Duitsland Russisch als tweede taal geleerd. Dat was moeilijk, maar het lukte me. Nu moest ik in West-Duitsland Engels leren.
Dat leek mij onmogelijk! Naar mijn idee was mijn mond gewoon niet voor de Engelse taal gemaakt.
Als tiener was ik verliefd op een verbazingwekkend meisje met prachtige, grote bruine ogen. Jammer genoeg leek zij totaal niet in mij geïnteresseerd.
Daar was ik dan: een onbeduidende jongeman die het in het naoorlogse Duitsland moeilijk had, zonder veel toekomstperspectief.
Maar gelukkig had ik een paar dingen mee. Ik wist dat mijn familie van me hield. Op school en in de kerk moedigden leerkrachten me aan om altijd hoge doelen te stellen. Ik herinner me nog dat een jonge Amerikaanse zendeling me dit Schriftuurlijke beginsel leerde: ‘Als God voor [je] is, wie zal tegen [je] zijn?’2
Op de een of andere manier trof me dit erg. Als dat zo is, dacht ik, waarom zou ik dan bang zijn?
En dus geloofde ik. En vertrouwde ik God.
Ik nam een tijdje deel aan een leerwerktraject. Een van de leerkrachten daagde me uit om meer van mezelf te maken en aan de avondschool werktuigbouwkunde te gaan studeren. Dat kostte veel extra werk, maar daardoor ontdekte ik wel mijn grote passie voor de luchtvaart! Het was wel een schok toen ik vernam dat ik Engels moest kunnen spreken om piloot te worden. Maar ik wilde graag piloot worden, en op de een of andere wonderlijke manier leek mijn mond te veranderen en was Engels niet zo’n onmogelijke taal meer.
Met nieuwe motivatie, een hernieuwd voornemen om hard te werken en vertrouwen in mijn hemelse Vader ontwikkelde ik beetje bij beetje het vertrouwen dat ik het kon. Maar dat betekent uiteraard niet dat alles van een leien dakje ging.
Ik ging als 19-jarige voor mijn opleiding als luchtmachtpiloot naar San Antonio (Texas, VS). In het vliegtuig zat ik naast een man die met een Texaans accent sprak. Ik besefte vol afschuw dat het Engels dat ik zo wanhopig probeerde te leren niet hetzelfde Engels was dat hij sprak!
En de pilotenopleiding was ook moeilijk. Het was een programma met veel concurrentie. Iedereen probeerde als beste uit de bus te komen. Ik besefte meteen dat ik in het nadeel was omdat de meeste klasgenoten Engels als moedertaal spraken.
Mijn vlieginstructeurs waarschuwden me voor nog een potentieel nadeel: ik bracht veel tijd in de kerk door. De plaatselijke leden verwelkomden me namelijk in hun gemeente en bij hen thuis. We bouwden in Big Spring (Texas) zelfs een nieuw kerkgebouw samen. Mijn instructeurs waren bezorgd dat die bezigheden mijn kans op een hoge score beperkten. Maar ik dacht van niet. Dus vertrouwde ik God en deed ik mijn uiterste best.
Uiteindelijk leerde ik Engels, hoewel ik nog steeds aan het bijleren ben. Ik maakte mijn pilotenopleiding af – en eindigde als beste van de klas. Ik werd straaljagerpiloot en later gezagvoerder bij een luchtvaartmaatschappij. En dat knappe meisje van mijn dromen met de bruine ogen werd mijn vrouw.
Kleine dingen helemaal goed doen
Is er een les uit dit alles te leren? Meerdere, denk ik!
Bijvoorbeeld: laat u niet overstelpen door de vele grote, moeilijke taken in het leven. Als u zich vast voorneemt om de ‘makkelijke’ dingen te doen – de ‘kleine’ dingen die God u vraagt te doen – en u doet ze zo goed als u kunt, dan volgen de grote dingen wel.
Sommige van die kleine en makkelijke dingen die u helemaal goed kunt doen, zijn Schriftstudie, het woord van wijsheid naleven, naar de kerk gaan, met een oprechte bedoeling bidden, en tiende en andere gaven betalen.
Doe die dingen zelfs als u er geen zin in hebt. Die ‘opofferingen’ mogen dan klein lijken maar ze zijn wel belangrijk, want ‘opoff’ring brengt voort de zegen des hemels’.3
In zekere zin zijn uw kleine en eenvoudige opofferingen de stippen in uw dagelijks leven die samen het meesterwerk van uw leven vormen. U ziet nu misschien het verband tussen de stippen niet en dat hoeft ook nog niet. Heb gewoon genoeg geloof voor dit moment. Vertrouw op God ‘en uit het kleine [zal] het grote voort[komen].’4
Vertrouw op God
Misschien denkt u: ja, ouderling Uchtdorf, dat is allemaal goed en wel voor u. Maar u bent apostel. Ik ben maar een gewoon lid van de kerk. Mijn gebeden worden niet verhoord. Ik ontvang geen leiding. Als er al een plan voor me is, dan komt het van de kringloop. Een afdankertje. Een klopje-op-de-schouder-en-wees-tevreden-met-wat-je-hebt-plan.
Beste vrienden, jullie zijn kinderen van de levende God, de God van het universum. Hij houdt van u. Hij wil dat u slaagt. Hij heeft een plan uitgedacht dat u succes zal brengen. Bedenk wat Steve Jobs heeft gezegd: ‘Vooruitkijkend kunt u de stippen niet verbinden, dat kan alleen maar als u terugkijkt.’
Toen ik jong was, had ik geen idee wat er in het verschiet lag. Ik zag echt geen stippen vóór me die met elkaar waren verbonden.
Maar ik vertrouwde God. Ik luisterde naar de raad van liefhebbende familieleden en verstandige vrienden en zette kleine stappen in geloof. Ik geloofde dat God voor het grote plaatje zou zorgen als ik op het moment zelf mijn best deed.
En dat heeft Hij ook gedaan.
Hij kende het einde vanaf het begin, maar ik niet.
Ik kon de toekomst niet zien, maar Hij wel.
Zelfs in die moeilijke tijden, toen ik dacht dat ik aan mijn lot overgelaten was, was Hij bij mij – dat zie ik nu in.
In Spreuken staat deze grote belofte: ‘Vertrouw op de Heere met heel je hart, en steun op je eigen inzicht niet.
Ken Hem in al je wegen, dan zal Híj je paden rechtmaken.’5
Er staat geen vraagteken aan het eind van dat vers. Nee, ik vind dat er juist een uitroepteken moet staan!
Dus moet u zich afvragen: kan ik genoeg geloofsvertrouwen opbrengen om God te geloven? Ben ik bereid erop te vertrouwen dat Hij mij liefheeft en mij op mijn pad wil leiden?
In feite zou u het er in uw eentje in veel opzichten goed van afbrengen. Maar ik spoor u aan om te geloven dat uw leven oneindig veel beter zal zijn als u zich voor leiding op God verlaat. Hij weet dingen die u onmogelijk kunt weten. Hij heeft bovendien een toekomst voor u bereid die u zich onmogelijk kunt voorstellen. De geweldige apostel Paulus heeft getuigd: ‘Wat geen oog heeft gezien en geen oor heeft gehoord en in geen mensenhart is opgekomen, dat is wat God bereid heeft voor hen die Hem liefhebben.’6
Wilt u dat uw hemelse Vader u leidt, zegent en steunt?
Heb dan geloof.
Heb Hem lief.
Zoek Hem met heel uw hart.
Bewandel zijn pad – dat betekent: onderhoud de geboden, kom uw verbonden na, volg de leringen van de profeten en geef gehoor aan de influisteringen van de Geest.
Als u dat doet, zal God ‘toevoegen duizendmaal wat u nu bent, en […] u zegenen, zoals Hij tot u gesproken heeft!’7
Ik begrijp dat dit makkelijker gezegd dan gedaan lijkt. U krijgt in de tegenwoordige cultuur al snel tegenstemmen te horen die geloof in God in het algemeen, en in onze godsdienst in het bijzonder, ontmoedigen of zelfs belachelijk maken.
Die stemmen krijgen in onze tijd alleen maar meer aandacht door de ongekende vooruitgang op communicatiegebied. Dat is uw uitdaging, maar ook uw voorrecht.
Ik weet zeker dat u manieren zult vinden om er op de wijze van de Heer mee om te gaan! Het maakt deel uit van uw avontuur van het sterfelijk leven. Hóe u dat doet, zal voor een groot deel uw toekomst en de rol die u in Gods werk hier op aarde speelt, beïnvloeden.
Toch is wat u in dit leven ervaart niet zo ongewoon. Deze generatie is niet de enige die om haar geloof in God aangevallen en belachelijk gemaakt is. In feite lijkt het deel uit te maken van de toets die al Gods kinderen in het sterfelijk leven ondergaan.
‘Als u van de wereld zou zijn,’ zei Jezus tegen zijn discipelen, ‘zou de wereld het hare liefhebben, maar omdat u niet van de wereld bent, maar Ik u uit de wereld heb uitverkoren, daarom haat de wereld u.’8
U kunt maar beter accepteren dat uw voornemen om de Heiland te volgen door de bewoners van het grote en ruime gebouw met afkeuring zal worden begroet – soms behoorlijk luidkeels.9 Ze kunnen zelfs proberen u te intimideren en in verlegenheid te brengen.
Maar onthoud dat u hun geen rekenschap verschuldigd bent. U bent God rekenschap verschuldigd. Op een dag zult u voor Hem staan om rekenschap over uw leven af te leggen.
Hij zal vragen wat u hebt gedaan om de verleidingen van de wereld te overwinnen en het pad van gerechtigheid te volgen. Hij zal vragen of u de Heiland hebt gevolgd, of u uw naaste hebt liefgehad, of u oprecht hebt geprobeerd op het pad van het discipelschap te blijven.
We kunnen niet van twee walletjes eten. We kunnen niet de onbevattelijke zegeningen van het discipelschap ontvangen als we tegelijkertijd een lidmaatschapskaart in de wijk Babylon aanhouden. Beste vrienden, nu is een goede tijd om ons aan Christus toe te wijden en zijn pad te volgen.
Op een dag zullen al Gods kinderen weten wat goed is – ook zij die nu de waarheid bespotten. Zij zullen hun knie buigen en erkennen dat Jezus de Christus is, de Verlosser en Heiland van de wereld.10 Zij zullen weten dat Hij voor hen gestorven is.
Op die dag zal duidelijk worden dat alleen zijn stem er ooit echt toe gedaan heeft.
U zult dan zeker weten hoe gezegend u bent omdat u het geloof hebt behouden, Gods geboden hebt onderhouden, uw medemens hebt gediend en Gods koninkrijk hier op aarde hebt opgebouwd. Beste vrienden, geloof – en God zal met u zijn. Geef uw hart aan Hem – en Hij zal u leiden op uw reis door dit grote, opwindende avontuur van het sterfelijk leven.
‘Het doet er niet toe’
Nu we het over Gods leiding hebben, wil ik iets verduidelijken. Wat ik u nu ga vertellen, staat u misschien niet aan. Als u God vraagt wat voor beslissingen u moet nemen – ook belangrijke beslissingen – geeft Hij u misschien niet meteen een duidelijk antwoord. Het komt erop neer dat het niet altijd uitmaakt wat u beslist, als u zich maar aan de fundamentele verbonden en beginselen van het evangelie houdt.
In veel gevallen is de beslissing op zich niet zo belangrijk als wat u doet nadat u de beslissing hebt genomen.
Een stel kan bijvoorbeeld besluiten te trouwen ook al vinden sommige familieleden dat ze niet goed bij elkaar passen. Maar ik heb goede hoop voor dat stel als ze na die beslissing met heel hun hart en verstand aan elkaar en aan de Heer toegewijd blijven. Door elkaar liefdevol en vriendelijk te behandelen en zich te concentreren op elkaars emotionele, geestelijke en stoffelijke behoeften – door consequent de kleine dingen te doen – gaan ze goed bij elkaar passen.
Het tegengestelde is een stel dat denkt dat ze de ‘volmaakte’ partner gekozen hebben en er dan van uitgaat dat ze het moeilijkste achter de rug hebben. Als ze elkaar niet meer het hof maken, ophouden met elkaar te praten, en terugvallen in egoïsme en een egocentrisch leven, dan wachten dit stel verdriet en spijt op hun pad.
Datzelfde beginsel geldt voor een beroepskeuze. Ik heb goede hoop voor wie een minder vooraanstaand beroep kiezen, maar er hun uiterste best in doen en manieren vinden om hun werk interessant en uitdagend te maken.
Ik heb minder hoop voor wie een indrukwekkend klinkend beroep kiezen, maar geleidelijk de nodige passie kwijtraken om succes in hun werk te hebben. In feite is een geslaagde aanpassing aan het werkterrein een van de belangrijkste eigenschappen die de jonge generatie voor een goede toekomst zal moeten ontwikkelen.
Dus hoe wil de Heer dat u belangrijke beslissingen neemt?
Ik heb baat gehad bij zijn instructies aan Oliver Cowdery en Joseph Smith. De Heer zei tegen hen: ‘U [moet] het in uw gedachten […] uitvorsen; daarna moet u Mij vragen of het juist is.’11
Uw hemelse Vader heeft u hersenen en een hart gegeven. Als u Hem vertrouwt, zal Hij u helpen om ze bij het nemen van beslissingen allebei goed te gebruiken.
Bij veel beslissingen zijn er meerdere goede mogelijkheden om uit te kiezen. Toen dit Joseph en zijn metgezellen eens gebeurde, maakte de Heer een interessante opmerking toen ze om zijn raad vroegen: ‘Het doet er niet toe.’12
Maar daar voegde de Heer onmiddellijk aan toe: ‘Maar wees getrouw.’13
Het is aan u om op grond van de beschikbare informatie, en op de waarden en beginselen van het evangelie, de best mogelijke beslissingen te nemen. Daarna doet u uit alle macht uw best om te slagen in wat u onderneemt – en getrouw te zijn.
Als u dat doet, zult u de stippen verbinden.
Misschien is het teleurstellend om te horen dat God u niet noodzakelijkerwijs een gedetailleerd schema voor uw levensreis zal geven. Maar wilt u echt aanwijzingen voor elk detail van uw leven? Wilt u echt dat iemand u de cheatcodes van het leven geeft voordat u de kans hebt om een en ander zelf uit te zoeken? Wat voor avontuur zou dat zijn?
Beste vrienden, u maakt het avontuur van het sterfelijk leven maar één keer mee. Zou een persoonlijk script met spoilers en antwoorden op alle grote levensvragen u niet van het gevoel beroven dat u iets gepresteerd hebt, en van toegenomen vertrouwen in de Heer en in uzelf?14
God heeft u keuzevrijheid gegeven, daarom zijn er veel richtingen om uit te kiezen en toch een leven te leiden dat voldoening geeft. Het sterfelijk leven is een verhaal met een open einde waarin u uw eigen avontuur kiest. U hebt geboden, u hebt verbonden, u hebt geïnspireerde profetische raad en u hebt de gave van de Heilige Geest. Dat is meer dan genoeg om u naar aards geluk en eeuwige vreugde te leiden. Maak u verder niet druk als u wat beslissingen neemt die niet zo goed uitpakken. Daar leert u van. Dat hoort bij het avontuur!
Nee, avonturen verlopen nooit van begin tot eind soepel, maar bij getrouwheid zijn we van een goede afloop verzekerd. Denk aan het voorbeeld van Jozef uit Egypte. Zijn leven was in veel opzichten een ramp. Hij werd door zijn broers als slaaf verkocht. Hij werd in de gevangenis gegooid voor iets dat hij niet had gedaan. Ondanks al die verschrikkelijke omstandigheden behield hij zijn geloof. Hij vertrouwde op God. Hij maakte er het beste van. Jaar in jaar uit – zelfs toen het erop leek dat hij vergeten en verlaten was – geloofde hij. Jozef had zijn hart voorgoed aan God gegeven. En God toonde hem dat Hij van iets negatiefs iets positiefs kon maken.15
Tegenwoordig, vierduizend jaar later, putten we nog steeds inspiratie uit het verhaal van Jozef.
Uw avontuur is misschien niet zo dramatisch, maar het zal goede en slechte momenten hebben. Dus denk dan aan het voorbeeld van Jozef. Blijf getrouw. Heb geloof. Wees eerlijk. Raak niet verbitterd. Wees geen pestkop. Heb God lief. Heb uw medemens lief. Vertrouw op de Heer, zelfs als de vooruitzichten slecht lijken.
U ziet het misschien pas veel later in, maar u zult terugkijken en weten dat de Heer u echt op uw pad heeft geleid.
En dat de stippen met elkaar in verbinding staan.
Vijf dingen om in gedachte te houden
Ik wil u dan ook vragen om tot die tijd vijf dingen in gedachte houden:
Ten eerste dat Gods antwoorden op uw belangrijkste vragen soms wat tijd kunnen kosten en dat u ze op onverwachte manieren kunt krijgen. Gods antwoorden zijn van eeuwige waarde. Ze zijn het wachten waard.
Ten tweede, heb een beetje geloof. Geef uw hart aan God. Geloof dat u belangrijk bent voor God, en vertrouw erop dat Hij meer van u zal maken dan u zelf kunt. Leer van Hem. Heb Hem lief. Geloof Hem. Houd regelmatig een serieus gesprek met Hem. Luister naar zijn stem.
Ten derde, bewandel het pad van het discipelschap zo goed mogelijk. Raak niet van de wijs. Doe gewoon de kleine dingen zo goed als u kunt, en dan komt het met de grote dingen vanzelf goed.
Ten vierde, laat u niet door ontmoedigende stemmen van uw geloofspad afleiden. Bedenk dat u uw criticasters geen rekenschap verschuldigd bent. U bent uw Vader in de hemel rekenschap verschuldigd. Het zijn zíjn waarden die tellen.
Ten vijfde, neem de best mogelijke beslissingen door gehoor te geven aan de ingevingen in uw hart en uw verstand. Doe uw uiterste best om uw beslissingen goed uit te voeren. Heb geloof, dan zal God uw eerlijke inzet voor uw eeuwige welzijn heiligen.16
Doe dat, dan komt uiteindelijk alles goed.
Als u ernaar streeft om uw Heiland te volgen, zal uw vertrouwen toenemen.17 En als u getrouw leeft en uw hart voor het licht van Christus openstelt, zal uw liefde voor God rijpen en zal uw naastenliefde zuiverder worden.
En dat alles zal u geluk en vreugde geven.
Het zal u gemoedsrust geven.
Ooit zal het u eeuwige heerlijkheid geven.
Op die toekomstige dag zult u op dit heerlijke, opwindende avontuur van het sterfelijk leven terugkijken en het begrijpen. U zult inzien dat de stippen inderdaad met elkaar in verbinding stonden en een prachtig patroon vormden, subliemer dan u zich ooit had kunnen voorstellen.
Met onuitsprekelijke dank zult u inzien dat God zelf, met zijn overvloedige liefde, genade en mededogen, altijd over u gewaakt heeft, u gezegend heeft en u op uw pad naar Hem geleid heeft.