Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Te u ako fēfē ke lahi ange ʻeku kātakí?


Te u ako fēfē ke lahi ange ʻeku kātakí?

Ko e faʻa kātakí ko e malava ke kātekina ʻa e fakatoloí, koví, fakafepakí, pe faingataʻaʻiá ʻo ʻikai ha ʻita, puputuʻu pe loto hohaʻa. ʻE lava ke tau fakatupulaki e faʻa kātakí ʻi he fekumi ke fai e finangalo ʻo e ʻOtuá pea tali ki Heʻene taimí, ʻi he falala kuo pau ke Ne fakakakato ʻa ʻEne ngaahi talaʻofa kiate kitautolú. ʻI heʻetau ako ke faʻa kātaki ʻi he fanga kiʻi meʻa īkí, ʻoku tau teuteuʻi ai kitautolu ke fehangahangai mo ha ngaahi ʻahiʻahi lahi ange ʻi he faʻa kātakí.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e hā ha aʻusia tonu kuó ne akoʻi koe fekauʻaki mo e faʻa kātakí (kau ai ʻa e ngaahi ʻahiʻahi lalahi mo ha ngaahi aʻusia ʻikai fuʻu faingataʻa fakatouʻosi)? Ko e hā kuó ne tokoniʻi koe ke fakatupulaki ʻa e faʻa kātakí? Kuo tāpuekina fēfē hoʻo moʻuí ʻe he faʻa kātakí?

Ko e hā ha ngaahi ivi takiekina kuo fehangahangai mo e kau talavoú ʻi he sōsaieti ʻo e ʻaho ní ʻe takiekina ai kinautolu ke ʻoua ʻe faʻa kātakí? Ko e hā ʻoku fie maʻu ke mahino ki he kau talavoú fekauʻaki mo e ʻulungaanga ʻo e faʻa kātakí? ʻE tokoni fēfē ia ki honau kahaʻú?

Ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā e meʻa ʻokú ke ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke vahevahe mo e kau talavoú?

Siope 1; 19:25–26 (Ko e sīpinga ʻa Siopé)

Saame 37:7–9; Luke 21:19; Hepelū 10:35–36; Mōsaia 23:21–22; ʻAlamā 26:27; T&F 24:8 (ʻOku haʻu ʻa e ngaahi tāpuakí kiate kinautolu ʻoku faʻa kātakí)

Loma 5:3; Sēmisi 1:3 (Fakamālohia ʻe he ngaahi faingataʻá ʻa e faʻa kātakí)

Dieter F. Uchtdorf, “Fai Atu Ai Pē ʻi he Faʻa Kātaki,” Ensign pe Liahona, Mē 2010, 56–59; vakai foki ki he foʻi vitiō “Hoko Atu ʻi he Faʻa Kātaki”

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe fai ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi fehuʻi naʻe fakatupu fakakaukau pea mo ongoʻi moʻoni ʻe he niʻihi kehé. Naʻá Ne tokanga moʻoni ki heʻenau talí pea fiefia ʻi heʻenau fakahaaʻi e tuí. Naʻá Ne ʻoange kiate kinautolu ke fai haʻanau ngaahi fehuʻi, peá Ne fakafanongo ki heʻenau ngaahi aʻusiá. Ko e hā nai ha ngaahi fehuʻi te ke lava ʻo fai ʻe tokoniʻi ai e kau talavoú ke nau ongoʻi moʻoni? Te ke fakahaaʻi fēfē ʻokú ke tokanga ki heʻenau ngaahi talí ʻi he lolotonga ʻo e lēsoní?

ʻĪmisi

Vitiō: “Teuteu ke Faiako”

Mamata kahi ange

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE tataki e fakataha fakakōlomú ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú (pe ko ha ʻasisiteni ki he pīsopé ʻi he kōlomu ʻa e kau taulaʻeikí). Te ne tataki e kau talavoú ʻi hono aleaʻi fakataha e ngaahi meʻa ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ki honau ngaahi fatongia fakataulaʻeikí (mei he folofolá mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono fakahoko honau fatongia ki he ʻOtuá, pea fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke akoʻi ha lēsoni ʻi he ongoongoleleí. ʻE lava ke ne teuteu ʻaki haʻane fakafonu ha ʻasenita ʻo e fakataha ʻa e kōlomú lolotonga e fakataha ʻa e kau palesitenisií.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Kole ange ki ha talavou ke ne tohi ʻi he palakipoé ha sētesi ʻe taha ʻokú ne fakamatalaʻi nounou e meʻa naʻá ne ako ʻi he lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí.

  • Tohiʻi ʻa e tefito ʻo e lēsoni ko ʻení ʻi he palakipoé, pea lau ʻa e palakalafi ʻi he kamataʻanga ʻo e fokotuʻutuʻu ko ʻení. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke vahevahe ha tūkunga pau ʻi heʻenau moʻuí ʻe fie maʻu ai ke nau faʻa kātaki (hangē ko e akó, nofomalí, pe ngāueʻangá). Fakaʻaliʻali ha ngaahi meʻa ʻoku nau fakafofongaʻi ha ngaahi taimi ʻi hoʻo moʻuí ne pau ke ke fakahaaʻi ai ʻa e faʻa kātakí (hangē ko ʻení, tipiloma ʻi he kolisí, mama mali, pe ko ha pine hingoa faifekau). Tuku ke nau mateʻi mai pe ko e hā e kaunga ʻo e ngaahi meʻá ni ki he faʻa kātakí, pea vahevahe ʻa e meʻa naʻá ke aʻusiá.

Ako fakataha

ʻE tokoni e ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú ʻa e mahuʻinga ʻo e faʻa kātakí. Muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālié pea fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe toe lahi ange ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kōlomú:

  • Tohiʻi ʻi he palakipoé ʻa e ongo ʻuluʻi tohi ko e “Faʻa Kātakí” mo e “ʻIkai Faʻa Kātaki.” ʻOange ki he talavou takitaha ha taha ʻo e ngaahi potufolofola fekauʻaki mo e faʻa kātakí ʻoku fokotuʻu atu ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau taufetongi ʻi hono lau leʻolahi ʻenau ngaahi potufolofolá, aleaʻi e meʻa ʻoku nau akoʻí, pea hiki ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e faʻa kātakí pe ngaahi nunuʻa ʻo e taʻe faʻa kātakí. Ko e hā ha toe ngaahi tāpuaki mo ha ngaahi nunuʻa te nau lava ʻo tānaki ki heʻenau ngaahi lisí? Fakaafeʻi ʻa e talavou takitaha ke ne hiki ʻi ha laʻipepá ha tūkunga ʻe fie maʻu ai ʻa e faʻa kātakí (fakalotolahiʻi kinautolu ke ʻoua naʻa ngata pē ʻi he fakakau ʻo e ngaahi ʻahiʻahi lalahí kae hiki foki mo e ngaahi meʻa fakahohaʻá mo e faingatāmaki fakaʻahó). ʻAi ke fakafetongi laʻipepa mo ha talavou ʻe taha, hiki ha tali ʻe fakahaaʻi ai ʻa e faʻa kātakí pea vahevahe mo e kōlomú ʻa e meʻa ne nau hikí.

  • Vahevahe ʻa e talanoa ʻo ha tamai faʻa kātaki mei he lea ʻa Lōpeti C. ʻOakesi “Ko e Mālohi ʻo e Faʻa Kātakí,” pea fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke vahevahe ha talanoa pē ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e faʻa kātakí. Tufa ki he talavou takitaha ha konga siʻi ʻo e leá ʻa ia ʻokú ke fakakaukau ʻe ala tokoní. Fakaafeʻi ia ke lau pea ke ne fakamatala fakanounou ia ki he kōlomú. Ko e hā kuo nau ako mei he lea ko ʻení ʻa ia ʻokú ne ueʻi kinautolu ke falala ki he ʻEikí mo ʻEne taimí? Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻoku ʻikai ke tau faʻa kātaki aí? Te tau lava fēfē ke ikunaʻi ʻa e fakahehema ko ʻení?

  • Fakaʻaliʻali ki he kau talavoú ha niʻihi ʻo e ngaahi pousitā Mormonad mei he ngaahi makasini New Era pe Liahona fakamuimuitahá.Vahevahe ʻa e kōlomú ki ha ngaahi kulupu iiki, pea fakaafeʻi kinautolu ke faʻu haʻanau pousitā Mormonad ʻi he tefito ko e faʻa kātakí. Te nau lava ke kamata ʻaki haʻanau fekumi ki ha potufolofola kau ki he faʻa kātakí (hangē ko ia ʻoku ʻasi atu ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení) pea fakakaukau ki ha founga foʻou ke fakaʻaliʻali ai ʻi ha pousitā. . Kole ange ke nau vahevahe mai ʻenau ngaahi pousitaá ki he kōlomú pea fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga kiate kinautolu ʻo e faʻa kātakí. (ʻI he konga ʻo e fealeaʻakí, mahalo te ke fie maʻu ke vahevahe mo e kōlomú ʻa hono fakaʻuhinga ʻo e faʻa kātakí ʻi he kamataʻanga ʻo e fokotuʻutuʻu ko ʻení.)

  • Hulu ʻa e foʻi vitioó ko e “Hoko Atu ʻi he Faʻa Kātaki,” pea fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau aleaʻi pe ko e hā ha meʻa naʻa nau ako mei he fakatotolo ʻi he foʻi lolé. Ko e hā ha ngaahi tūkunga ʻe lava ke hoko ʻo ʻikai faʻa kātaki ai e kau talavoú? Fakaafeʻi e talavou takitaha ke lau ha konga ʻe taha mei he lea ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa “Hoko Atu ʻi he Faʻa Kātaki,” pea kole ki ai ke fakamatalaʻi fakanounou mai ki he toenga ʻo e kōlomú ha meʻa kuó ne ako mei he konga naʻá ne laú. ʻE lava fēfē ʻe he akonaki ʻa Palesiteni ʻUkitofá ʻo tokoniʻi ʻa e kau talavoú ke nau faʻa kātaki ange?

  • Fakaafeʻi ha mēmipa ʻo e kōlomú ke ne toe fai ʻa e talanoa ʻo Siopé (vakai, Siope 1). ʻOku pehē ʻe he kau talavoú ko e hā ne lava ai ʻe Siope ke fehangahangai mo hono ngaahi faingataʻaʻiá ʻi he faʻa kātakí? Naʻe tokoniʻi fēfē ia ʻe heʻene tuí (vakai, Siope 19:25–26)? Fakaafeʻi ʻa e kōlomú ke fokotuʻu atu ha ngaahi meʻa pau te nau lava ke fai ke ikunaʻi ai e ongoʻi taʻe faʻa kātakí—lolotonga e ngaahi faingataʻa lalahi, hangē ko ia ne fehangahangai mo Siopé, pea ʻi he ngaahi ʻahiʻahi īkí, mo e ʻahiʻahi fakaʻahó fakatouʻosi.

  • ʻI hoʻomou hoko ko ha kōlomú, lau ʻa e palakalafi 9 ki he 17 ʻi he lea ʻa Lōpeti D. Heili “Ko e Tatali ki he ʻEikí: Ke Fai Pē Ho Finangaló,” fekumi ki ha ngaahi tali ki he fehuʻi “Ko e hā e ʻuhinga ke tatali ki he ʻEikí?” Ki ha toe ngaahi fakakaukau, fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke kumi ʻa e ngaahi potufolofola naʻe lea ʻaki ʻe ʻEletā Heilí pea vahevahe ha toe meʻa pē ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi potufolofolá ni fekauʻaki mo e faʻa kātakí. ʻE fakaʻaongaʻi fēfē ʻe he kau talavoú ʻa e lea ʻa ʻEletā Heilí pe ko e ngaahi potufolofolá ke tokoniʻi ha taha ʻoku meimei mole ʻene ʻamanaki leleí?

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e mahuʻinga ʻo e faʻa kātakí? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau? ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke tuku ha taimi lahi ange ki he tokāteline ko ʻení?

Tokoni Fakafaiako

“Te ke lava ‘o fakahaaʻi ‘okú ke fakafanongo ‘aki haʻo fakafōtunga mai hoʻo tokangá. Te ke lava ‘o sio ki he tokotaha leá kae ‘ikai ki hoʻo nāunau fakalēsoní pe ko ha ngaahi meʻa kehe ‘i he lokí. Te ke lava ‘o fakalotolahiʻi e tokotaha leá ke fakakakato ‘ene ngaahi fakakaukaú taʻe fakahohaʻasi ia. Te ke lava ‘o fakaʻehiʻehi mei haʻo feinga ke mo fetalanoaʻaki ʻoku teʻeki ke ʻosi ʻene talí ʻaki haʻo fai ange ha faleʻi pe fakamāuʻi ia” (ʻOku ‘Ikai ha Ui ‘e Mahuʻinga Ange ‘i he Faiakó [2000], 73).

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Vahevahe ʻene ngaahi ongo fekauʻaki mo e faʻa kātakí pea fakaafeʻi ʻa e mēmipa ʻo e kōlomú ke fakahaaʻi ha kātaki lahi ange ki honau fāmilí ʻi he uike ka hoko maí.

  • Fakaafeʻi ha kau mēmipa kehe ʻi he kōlomú ke nau fakaʻaliʻali ha potufolofola pe kupuʻi lea fekauʻaki mo e faʻa kātakí (pe ko e pousitā Mormonad kuo nau faʻu) ʻi ha feituʻu te ne fakamanatu ai kiate kinautolu ke faʻa kātaki.

Paaki