Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Te u tokoni fēfē ki hoku kaungāmeʻa māmālohí ke nau foki mai ki he lotú?


Te u tokoni fēfē ki hoku kaungāmeʻa māmālohí ke nau foki mai ki he lotú?

Ko e konga hotau fatongia ko e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí ko hono tokoniʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú mo e kaungāmeʻa ʻoku ʻikai ke nau haʻu ki he lotú. Naʻe faʻa kole mai ʻe Palesiteni Monisoni ke tau “ʻalu atu ʻo fakahaofi”. Te tau lava ʻo tokoni ki hotau ngaahi kaungāmeʻa māmālohí ʻaki hano fakapapauʻi ʻoku nau ongoʻi ʻetau ʻofá mo e tokanga moʻoní, vahevahe ʻetau ngaahi fakamoʻoní ʻi he leá mo e ngāué, mo fakakau kinautolu ʻi heʻetau ngaahi ʻekitivitií.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e hā ha ngaahi meʻa kuó ke aʻusia ʻi hono tokoniʻi ʻa kinautolu ʻoku māmālohí? Ko e hā kuó ke ako mei he ngaahi aʻusia ko ʻení ʻe lava ke tokoni ki he kau talavoú ʻi heʻenau feinga ke ala atu ʻo tokoni ki honau kaungāmeʻa māmālohí?

Ko hai e kau mēmipa ʻo e kōlomu ʻoku ʻikai ke haʻu maʻu peé? Ko e hā e meʻa ʻoku ʻilo ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú ʻo fekauʻaki mo kinautolú? Te ke ueʻi fakalaumālie fēfē ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke tokoniʻi kinautolú?

Ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā e meʻa ʻokú ke ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke vahevahe mo e kau talavoú?

Luke 15 (Ngaahi talanoa fakatātā ʻo e sipi heé, paʻanga kuo molé, mo e foha maumau koloá)

ʻAlamā 31:34–35;T&F 18:10, 14–16 (ʻOku mahuʻinga lahi ʻa e ngaahi laumālié)

T&F 20:46–47, 53–55 (Ngaahi fatongia ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné)

S. Mark Palmer, “Pea Sio Ki ai ʻa Sīsū mo ʻOfa Kiate Ia,” Ensign pe Liahona, Mē 2017, 114–16

Mervyn B. Arnold, “Ke Tau Fakahaofi: Te Tau Lava ʻo Fai Ia,” Ensign pe Liahona, Mē 2016, 53–55

Dieter F. Uchtdorf, ”Haʻu Ke Tau Kau Fakataha,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2013

Ngaahi Vitiō: “Ko e Kau Tautehina Kimautolu”, “Tokoniʻi e Niʻihi Kehé ke Nau Foki Mai ki he Siasí”

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe ʻofeina ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá, lotua kinautolu, mo hokohoko atu ʻEne tokoniʻi kinautolú. Ko hai ʻi hoʻo kōlomú ʻoku fie maʻu ha tokanga, ʻofa, mo e lotu lahi angé? Ko e hā te ke lava ʻo fai ke tokoniʻi kinautolú?

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE tataki e fakataha fakakōlomú ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú (pe ko ha ʻasisiteni ki he pīsopé ʻi he kōlomu ʻa e kau taulaʻeikí). Te ne tataki e kau talavoú ʻi he fealēleaʻaki fakataha ʻo kau ki he pisinisi ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ʻi honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí (mei he folofolá pea mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono fakahoko honau fatongia ki he ʻOtuá, pea fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke akoʻi ha lēsoni ʻo e ongoongoleleí. ʻE lava ke ne teuteu ʻaki ʻene fakafonu e ʻasenita ʻo e fakataha ʻa e kōlomú lolotonga ha fakataha fakapalesitenisī.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Kole ki he kau talavoú ke nau lipooti e meʻa naʻa nau fai ke fakahoko ha ngaahi ngāue ne nau maʻu lolotonga e lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí.

  • Huluʻi ha taha ʻo e ngaahi vitiō ʻoku fokotuʻu atu ʻi he lēsoni ko ʻení, pe vahevahe ha meʻa kuó ke aʻusia ʻi hono tokoniʻi ha kaungāmeʻa pē ha mēmipa ʻo e fāmilí ʻoku foki ki he lotú. Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau lau ʻa ʻAlamā 31:34–35 mo e T& F 18:10, 14–16. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi potufolofola mo e aʻusia ko ʻení ʻo fekauʻaki mo e ongo ʻa e Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú?

Ako fakataha

ʻE lava ke tokoni e ʻekitivitī takitaha ʻi laló ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú e founga ke nau fakamālohia honau kaungāmeʻa māmālohí. Muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālié, pea fili ha [ʻekitivitī] ʻe taha pe toe lahi ange ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kōlomú:

  • Fakaʻaliʻali ki he kau finemuí ha fakatātā ʻo ha tauhisipi mo ha sipi, hangē ko e fakatātā  Ko Hono Fua ʻe Sīsū e Lami naʻe Heé (Gospel Art Book [2009], no. 64). Kole ki he kau talavoú ke nau fakafanongo ki he ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi e ʻofa ʻoku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ki Heʻene fanga sipí, ʻi heʻenau hivaʻi pe lau e fakalea ʻo e himi, “ ʻOku ʻOfa ʻa e Tauhí” (Ngaahi Himi, fika 128). Ke tokoni ki hono ʻilo ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú e ngaahi founga te nau lava ʻo tokoni ai ki he Fakamoʻuí ke tānaki mai ʻa kinautolu kuo hē pe molé, ʻe lava ke ke kole ange ke nau fakamanatu e ngaahi lēsoni ʻe fā naʻe vahevahe mai ʻe ʻEletā S. Mark Palmer, he fakaʻosinga ʻo ʻene lea  “Pea Sio Ki ai ʻa Sīsū mo ʻOfa Kiate Ia.” ʻE tokoni fēfē e ngaahi lēsoní ki heʻetau ala atu ʻo tokoniʻi hotau fāmili mo e kaungāmeʻa ʻoku māmālohí? Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni kehe ʻe lava ke fakakaukau ki ai e kau talavoú ʻe ala tokoni?

  • Kole ki he kau talavoú ke nau fakakaukau ki ha taimi ne mole ai haʻanau meʻa mahuʻinga. Ko e hā naʻa nau fai ke feinga ke ʻiloʻi ai iá? Vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e kōlomú ke nau lau ha taha ʻo e talanoa fakatātā ʻe tolu ʻi he Luke 15. Kole ange ke ne toe fai ʻa e talanoa fakatātaá ʻi heʻene lea ʻaʻana, pea vahevahe ha kupuʻi lea mei he talanoa fakatātā ʻokú ne fakamatalaʻi fakanounou e meʻa naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí. Ko e hā ʻoku ako ʻe he kau talavoú mei he ngāue ʻa e tauhi-sipí, fefiné, mo e tamaí ʻi he ngaahi talanoa fakatātā ko ʻení? ʻE lava fēfē ke muimui e kau talavoú ki heʻenau ngaahi sīpingá ʻi heʻenau feinga ke tokoniʻi ʻa kinautolu ʻoku “hē” mei heʻenau kōlomú? Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa ne aʻusia ʻe honau kaungāmeʻá pe mēmipa ʻo e fāmilí kuo toe foki ki he lotú hili ʻenau māmālohí.

  • Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18: 10–13, pea kole ange ke nau vahevahe ha ngaahi founga te nau fakakakato e sētesi ko ʻení: “ʻOku mahuʻinga lahi ʻa e laumālié koeʻuhí he …” Kole ki he kau talavoú ke nau fekumi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:46–47, 53–55, pea kole ange ke nau hiki ʻi he palakipoé ha ngaahi foʻi lea pe ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi ʻa honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Ko e fē ʻi he ngaahi lea ko ʻení ʻoku nau fakamatalaʻi ha ngaahi founga ʻe lava ke tau tokoniʻi ai kau mēmipa ʻa e kōlomú ʻoku māmālohi? Fakaafeʻi e palesiteni ʻo e kōlomú ke tataki ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ʻe lava ke fai ʻe he kau talavoú ke tokoniʻi ai ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomu ʻoku māmālohí.

  • ʻI he taimi lahi kimuʻa, fakaafeʻi he mēmipa ʻi he kōlomú ke ne lau e lea ʻa ʻEletā Mervyn B. Arnold “Ke Tau Fakahaofi: Te Tau Lava ʻo Fai Ia.” Kole ange ke haʻu mateuteu ke vahevahe ha talanoa ʻe taha pe ua naʻe ongo kiate ia mei he leá. Fakaafeʻi e kau talavoú ke aleaʻi ʻa e founga ʻoku  kaungatonu ai e talanoá kiate kinautolu heʻenau hoko ko ha kōlomú. Ko hai ʻoku nau ʻilo ʻoku teʻeki haʻu ki he lotú? Te nau ngāue fakataha fēfē ko ha kōlomu ke tokoniʻi e tokotaha ko iá ke ne ofi ange ki he Fakamoʻuí? Te ke lava foki ʻo toe fakaafeʻi e kau talavoú ke fekumi ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe fā ʻi he lea ʻa ʻEletā Arnold. ʻOku nau ʻilo nai ha kakai ʻoku nau moʻui ʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení? Ko e hā te nau lava ʻo fai ke nau hangē ko e kakai ko ʻení?

  • Hiki he palakipoé ha ngaahi ʻuhinga ʻoku ʻomi ʻe he kakaí kakai ki he ʻikai ke nau omi ki he lotú, hangē ko e “ʻOku ou veiveiua ki ha niʻihi ʻo e ngaahi akonaki ʻa e Siasí,” “ʻOku ʻikai ke u lava ʻo feohi mo e kakai ʻi he Siasí,” “ʻOku ʻikai ke u tui te u lava ʻo moʻui ʻo fakatatau mo e ngaahi tuʻunga moʻui ʻa e Siasí,” “ʻOku ou ʻiloʻi ha mēmipa ʻo e Siasí ʻoku mālualoi,” pea pehē ai pē. Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau kumi ʻa e ngaahi tali ʻa Palesiteni Dieter F. Uchtdorf ki he ngaahi palopalema ko ʻení ʻi heʻene lea “Haʻu Ke Tau Kau Fakataha.” ʻOange ki he kau talavoú ha faingamālie ke nau fakatātaaʻi ʻa e meʻa te nau faí kapau ʻoku fakahaaʻi ange ʻe hano kaungāmeʻa ʻoku hohaʻa ki ha taha ʻo e ngaahi meʻá ni.

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. ʻOku mahino kiate kinautolu e founga ke tokoni ke fakamālohia honau kaungāmeʻa māmālohí? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau? ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke toe tuku ha taimi lahi ange ʻi he tokāteline ko ʻení?

Tokoni fakafaiakó

“Ko e fakafanongó ko hano fakahaaʻi ia ʻo e ʻofá. ʻOku faʻa fie maʻu ki ai ha feilaulau. ʻI he taimi ʻoku tau fakafanongo lelei ai ki he niʻihi kehé, ʻoku tau faʻa tuku ai e meʻa ʻoku tau fie lea ʻakí kae lava ke nau fakamatalaʻi lelei ʻa e meʻa ʻoku nau fie lea ʻakí” (ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange he Faiakó [2000], 73).

ʻĪmisi

Vitiō: “Ko Hono Tali ha Fehuʻi ʻa ha Mēmipa ʻo e Kalasí”

Mamata lahi ange

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Fealēleaʻaki mo e kōlomú fekauʻaki mo e ngaahi founga pau ke fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa māmālohí ki he lotú mo e Mutualé.

  • Fakatukupaaʻi e kau talavoú ke nau tokoni ki ha mēmipa māmālohi pea lipooti mai ʻi he uike hono hokó.

Paaki