Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Te u lava fēfē ʻo hoko ko ha tangata ngāue fakaetauhi lelei ange?


Te u lava fēfē ʻo hoko ko ha tangata ngāue fakaetauhi lelei ange?

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

Hangē ko ia ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē, ko Sīsū Kalaisi ʻa hotau faʻifaʻitakiʻanga haohaoa ʻi he ngāue fakaetauhí. Lolotonga ‘Ene ngāue fakafaifekaú, naʻá Ne tokoniʻi ha niʻihi fakafoʻituitui, feau ha ngaahi fiemaʻu fakatuʻasino mo fakalaumālie, pea mo fakahaaʻi ʻa e ʻofa moʻoni ki he taha kotoa pē. ʻI heʻetau hoko ko e kau muimui ʻo Sīsū Kalaisí pea mo maʻu ʻEne lakanga fakataulaʻeikí, ʻoku fakaafeʻi kitautolu ke tau ngāue fakaetauhi ʻo hangē ko ia naʻá Ne fakahokó, tautautefito kiate kinautolu ʻoku kole mai ke tau hoko ko ha kau tangata ngāue fakaetauhi ki aí. ʻE lava ke tau ʻofa, tokangaʻi, mo fakamālohia ʻa e niʻihi fakafoʻituitui ko ʻení ʻo hangē ko ia naʻe fakahoko ʻe Kalaisí. ʻOku tautautefito hono maʻu ʻe he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, ‘a e fatongia ke “fakaafeʻi ʻa e kakai kotoa pē ke nau haʻu kia Kalaisi” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:59). ‘Oku maʻu ʻe he kau taulaʻeikí mo e kau akonakí ʻa e ngaahi fatongia kehe ke nau “‘aʻahi ki he fale ʻo e kāingalotú taki taha” mo “leʻohi ‘a e siasí maʻu ai pē, pea ke ne ʻiate kinautolu mo fakamālohia ʻa kinautolu” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:47, 53). ʻI heʻetau hoko ko e kau talavou ‘o e Siasí, ʻoku ʻi ai hotau fatongia mahuʻinga ke fakahoko ʻa e “moʻui taʻe-faʻa-mate mo e moʻui taʻengata ‘a e tangatá” (Mōsese 1:39).

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni ke Tokoni ki Hoʻo Teuteú

ʻOku ʻomi ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke teuteu ki he konga “Ako fakataha” ʻo e fakatahá.

Ngaahi Fehuʻi ke Fakalaulaulotoa kimuʻa ʻi Hoʻo Akoʻí

Ko e hā kuó ke fai ʻi hoʻo hoko ko ha tangata ngāue fakaetauhí, ke ke muimui ai ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí? Kuo tāpuekina fēfē nai ʻe he ngāue fakaetauhi ko ʻení ʻa hoʻo moʻuí mo kinautolu kuó ke tokoniʻí? Ko e hā ha ngaahi aʻusia te ke lava ʻo vahevahe mo e kau talavoú?

Ko e hā ʻa e ongo ʻoku maʻu ʻe he kau talavoú fekauʻaki mo ʻenau hoko ko ha kau tangata ngāue fakaetauhí? Ko e hā ha ngaahi aʻusia ʻe lava ke nau vahevahe mo e niʻihi kehé?

Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe he kau talavoú ke nau teuteu ai ke akó? Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo lau ha lea, sio ʻi ha foʻi vitiō, pe ako ha potufolofola ʻoku fekauʻaki mo e tefito ko ʻení.

Fakatokangaʻi ange: Te ke lava ʻo fakakaukau ʻi hoʻo teuteu ki he lēsoni ko ʻení, ke kole ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú ʻoku nau hoko ko ha kau tangata ngāue fakaetauhí, ke fakaafeʻi honau hoa ngāue fakaetauhí ke nau kau mai ki he fakataha fakakōlomu ko ʻení pea kau atu ki he ngaahi fealēleaʻaki ki he hoko ko ha kau tangata ngāue fakaetauhi lelei angé.

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí

Ne hoko e Fakamoʻuí ʻi he tūkunga kotoa pē ko e sīpinga haohaoa mo ha faiako kiate kinautolu naʻá Ne akoʻí. ʻE lava fēfē ke ako ʻa e kau talavoú mei hoʻo sīpingá—mo e ngaahi sīpinga ʻo e kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisēteki kehé—ʻi heʻenau feinga ke fakahoko honau ngaahi fatongia ko e kau tangata ngāue fakaetauhi anga faka-Kalaisí?

Fokotuʻutuʻu ki he Fakatahá

1. Fealeaʻaki Fakataha mo Vahevahe e Ngaahi Aʻusiá

Tataki ‘e ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú; fakafuofua ki ha miniti ʻe 5–10

Tataki ha fealeaʻaki kau ki ha ngaahi meʻa hangē ko ʻení:

  • Ko ʻetau kōlomú: Ko hai ʻoku ʻikai ke ʻi heni he ʻaho ní? Ko e hā ha ngaahi ‘aʻahi ʻoku fie maʻu ke tau fai? Ko hai ʻoku totonu ke tau fakaafeʻi ki ha ʻekitivitī ʻoku ʻamanaki ke fai? Ko hai ʻokú ne fie maʻu ʻetau tokoní mo e ngaahi lotú?

  • Ko hotau ngaahi fatongiá: Ko e hā ha ngaahi ngāue ʻoku fie maʻu ke tau fai? Ko e hā ha ngaahi ngāue kuo tau fakahoko? Kuo tau fakaafeʻi fēfē nai ʻa e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisí, pea te tau fakaafeʻi fēfē mai e niʻihi kehé he taimí ni?

  • Ko ʻetau moʻuí: Fakamanatu ki he kōlomú ʻa e fealeaʻaki mei he fakataha kuo ʻosí. Ko e hā ha ngaahi meʻa ne tau aʻusia ʻi hono fakaʻaongaʻi e meʻa ne tau akó? Ko e hā ha ngaahi aʻusia kuo tau maʻu ʻi he ngaahi uike kuo hilí ʻa ia ʻokú ne fakamālohia ai ʻetau ngaahi fakamoʻoni ki he ongoongoleleí?

Kapau ʻe lava, aleaʻi ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení kimuʻa ʻi ha fakataha ʻa e kau palesitenisī ʻo e kōlomú.

2. Ako Fakataha

Tataki ‘e ha taki pe ko ha faiako pe ko ha mēmipa ʻo e kōlomú; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Hili hono ako ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻi ʻolungá mo muimui ki he ueʻi ʻa e Laumālié, te ke lava ʻo fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi hake mei lalo ke tokoni ke mahino ʻa e tokāteliné ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú.

  • Ko e hā hono ʻuhinga ʻo e foʻi lea ngāue fakaetauhi ki he kau talavou ʻokú ke akoʻí? Ke ʻilo iá, te ke lava ʻo tohiʻi ʻa e Ngāue Fakaetauhi ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi e kau talavoú ke nau tohi takatakai ai ha ngaahi foʻi lea ʻoku felāveʻi mo e ngāue fakaetauhí. Te nau lava ʻo maʻu ha ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ke tānaki atu ki he lisi mei he folofolá ʻo hangē ko ʻení: Mātiu 25:34–40; Luke 10:25–37; 2 Nīfai 25:26; Mōsaia 18:8–9; 3 Nīfai 18:25; mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81:5. Ko e hā ʻoku nau ako mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻo fekauʻaki mo e ngāue fakaetauhí? Te ke lava ‘o kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe ha ngaahi sīpinga kuo nau mātā ʻi ha ngāue fakaetauhi ʻa ha kakai ki he niʻihi kehé. Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe he kau talavoú ke nau tokoniʻi ai e kakaí ke nau ofi ange kia Kalaisi?

  • Kole ki he kau talavoú ke nau tautau toko ua pea lau ʻa e 3 Nīfai 17, ʻo kumi e meʻa ʻoku nau ako mei he Fakamoʻuí ʻe lava ʻo tokoni kiate kinautolu ʻi heʻenau hoko ko ha kau tangata ngāue fakaetauhí. Fakaafeʻi ʻa e ngaahi hoa takitaha ke vahevahe ha meʻa ne nau maʻu. Hangē ko ʻení, naʻe founga fēfē e ngāue fakaetauhi “taki taha” ʻa e Fakamoʻuí? Ko e hā ha ngaahi fiemaʻu naʻá Ne ngāue fakaetauhi ki aí?

  • Lau fakataha ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:53, pea fakaafeʻi e kau talavoú ke nau hiki ha lisi (pe tā ha fakatātā) ʻo e ngaahi founga te nau lava ai ʻo “leʻohi ʻa e siasí maʻu ai pē, pea [feʻao mo] kinautolu mo fakamālohia ʻa kinautolu.” Ko e hā ha ngaahi founga ‘oku lava ai e kau talavoú ʻo ngāue fakaetauhi ki he kau mēmipa kehe ʻo e Siasí? Fakakaukau ke fakaafeʻi e pīsopé pe palesiteni ʻo e kōlomu ʻo e kaumātuʻá ke lea ki he kōlomú fekauʻaki mo e founga ke muimui ai ki he sīpinga ʻa Kalaisí ʻi he ngāue fakaetauhi ki he kāingalotu ʻo e uōtí. ʻE lava ke tomuʻa fakakaukau e kau talavoú ki ha ngaahi fehuʻi te nau lava ʻo fai ki he kau taki ko ʻení fekauʻaki mo e ngāue fakaetauhí. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau faʻu ha ngaahi palani ke fakatupulaki ʻaki ʻenau ngaahi feinga ke ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehe ʻi he uōtí.

  • Kole ki he talavou takitaha ke ne lau ha taha ‘o e ngaahi talanoa mei he pōpoaki ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ko e “Ke Ne ʻIate Kinautolu mo Fakamālohia ʻa Kinautolu” pe ko e pōpoaki ʻa Sisitā Sini B. Pingihami ko e “Ngāue Fakaetauhi ʻo Hangē ko e Fakamoʻuí.” Kole ki he talavou takitaha ke haʻu ki muʻa ʻi he lokí ʻo toe fai ʻa e talanoá ʻi heʻene lea pē ʻaʻana, pea vahevahe e meʻa ʻokú ne akoʻi fekauʻaki mo e founga te ne lava ai ʻo hoko ko ha tangata ngāue fakaetauhi lelei ange. Ko e hā mo ha toe meʻa kehe ʻoku ongo makehe ki he kau talavoú ʻi he ngaahi pōpoaki ko ʻení?

  • Vahevahe ʻa e kōlomú ki ha kulupu ʻe ua, pea kole ki he kulupu takitaha ke nau faʻu ha lisi ʻo e ngaahi founga te nau lava ai ʻo fakatupulaki ʻi heʻenau hoko ko e kau tangata ngāue fakaetauhí. Hili ha ngaahi miniti siʻi, fakaafeʻi ʻa e kulupu ʻe taha ke tānaki atu ha ngaahi fakakaukau ki heʻenau lisí mei he pōpoaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ko e “Ngāue Fakaetauhi ʻi he Mālohi mo e Mafai ʻo e ʻOtuá.” Fakaafeʻi ‘a e kulupu ʻe tahá ke tānaki e ngaahi fakakaukau ki heʻenau lisí mei he pōpoaki ʻa Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ko e “Ngāue Fakaetauhi ʻi he Ueʻi Fakalaumālié.” Kole ki he ngaahi kulupú ke vahevahe ʻenau ngaahi lisí, pea poupouʻi ʻa e talavou takitaha ke fili ha meʻa ʻe taha mei he ngaahi lisí te ne ngāue ki ai.

  • Lolotonga e uike kimuʻa ʻi he fakataha fakakōlomú, fakaafeʻi e kau talavoú ke nau hū ki he ministering.lds.org ʻo kumi ha meʻa ʻokú ne ueʻi kinautolu ke nau anga faka-Kalaisi ange ʻi heʻenau hoko ko e kau tangata ngāue fakaetauhí pea haʻu mateuteu ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau maʻú. Ko e hā ha ngaahi aʻusia ‘e lava ke vahevahe ʻe he kau talavoú ‘i he taimi kuo nau mātā ai hono tāpuekina ʻe he kau tangata ngāue fakaetauhí e moʻui ʻa e niʻihi kehé?

3. Palani ke Ngāue

Tataki ‘e ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú; fakafuofua ki ha miniti ʻe 5–10

  • Kole ki he kau talavoú ke aleaʻi ha faʻahinga ongo ne nau maʻu lolotonga ʻa e fakatahá. Ko e hā ha meʻa naʻe mahuʻingamālie kiate kinautolu? ‘Oku ʻi ai nai ha meʻa te nau lava ‘o fai fakataautaha pe fakakōlomu ke fakaʻaongaʻi ai e meʻa kuo nau akó?

  • ‘Oange ki he kau talavoú ha ngaahi miniti siʻi ke nau hiki e meʻa te nau fai ʻi he ngaahi uike ka hokó ke nau ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻú. Fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú.

  • Fakamanatu ki he kau talavoú te nau maʻu ‘a e faingamālie ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá ‘i he kamataʻanga ʻo e fakataha hokó.

Paaki