Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Ko e hā ʻoku fekauʻi ai ke tau tauhi e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní?


Ko e hā ʻoku fekauʻi ai ke tau tauhi e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní?

Kuo foaki mai ʻe he ʻEikí ʻa e ʻaho Sāpaté ke lelei maʻatautolu pea kuó Ne fekauʻi ke tau tauhi ia ke māʻoniʻoni. Te tau ofi ange ki he ʻEikí mo hotau fāmilí ʻi heʻetau tauhi ʻa e ʻaho Sāpaté. Te ne ʻomi ha fakakaukau taʻengata mo ha mālohi fakalaumālie maʻatautolu. ʻOku fakaʻatā foki ʻe he Sāpaté ke tau mālōlō mei heʻetau ngaahi ngāue fakatuʻasinó pea lotu ki he ʻEikí.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e hā e ngaahi tāpuaki ʻokú ke fiefia ai koeʻuhí ko hoʻo tauhi ʻa e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní? Te ke ʻilo fēfē e meʻa ʻoku feʻunga mo ʻikai feʻunga ke fai ʻi he ʻaho Sāpaté?

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino ki he kau talavoú e ʻuhinga ʻo e ʻaho Sāpaté? Te ke tokoni fēfē ke fakatōkakano ʻiate kinautolu ʻa e holi ke fakaʻapaʻapaʻi ʻa e Sāpaté? Te ke tokoni fēfē ki he kau talavoú ke nau lava ʻo ʻiloʻi ʻiate kinautolu ʻa e ngaahi ʻekitivitī ʻoku feʻunga mo e ʻaho Sāpaté?

Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení, pea fili ʻa kinautolu ʻoku ʻaonga taha ki he kau talavoú ke akoʻi kinautolu kau ki he ʻaho Sāpaté.

Sēnesi 2:2 (Kamataʻanga ʻo e ʻaho Sāpaté)

ʻEkesōtosi 20:8–11 (Tauhi e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoni)

Maʻake 2:27 (ʻOku ngaohi ʻa e ʻaho Sāpaté maʻá e tangatá)

T&F 59:9–13 (ʻOku tokoni ʻetau tauhi e ʻaho Sāpaté ke tau maʻa mei he māmaní)

Henry B. Eyring, “Loto Houngaʻia he ʻAho Sāpaté,”EnsignpeLiahona,Nōvema. 2016, 99-102

Russell M. Nelson “ʻOku Fakafiefia ʻa e ʻAho SāpatéEnsign pe Liahona, Mē 2015, 129–32

Kevin S. Hamilton, “Kei Pikitai Pē,Ensign pe Liahona, Nōvema 2013

Sāpaté,” Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí (2004), 175–76

Tauhi ʻo e ʻAho Sāpaté,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (2011), 30–31

Vitiō: “He Learned Compassion in His Youth”

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe fakaafeʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke nau ngāue ʻi he tuí mo moʻui ʻaki ʻa e ngaahi moʻoni naʻá Ne akoʻí. Naʻá ne tāfataha ki hono tokoniʻi ʻEne kau ākongá ke nau moʻui ʻaki e kotoa honau lotó e ongoongoleleí. Fakamoʻoniʻi e ngaahi tāpuaki ʻo hono tauhi ke māʻoniʻoni e ʻaho Sāpaté, pea fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau ako ʻiate kinautolu pē ʻaki hono fakaʻaongaʻi e tuí ke fakaʻapaʻapaʻi ʻa e ʻaho Sāpaté.

ʻĪmisi

Vitiō:“ʻOku Mau Hoko”

Mamata kahi ange

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE hanga ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī ʻi he kōlomú (pe ko ha ʻasisiteni ki he pīsopé ʻi he kōlomu ʻa e kau taulaʻeikí) ʻo tataki e fakataha fakakōlomú. ʻOkú ne tataki e kau talavoú ʻi he fealeaʻaki fakataha kau ki he ngaahi meʻa ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ki honau ngaahi fatongia fakataulaʻeikí (mei he folofolá mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono fakahoko honau fatongia ki he ʻOtuá, pea fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke akoʻi ha lēsoni ʻo e ongoongoleleí. Te ne lava ʻo teuteu ʻaki hano fakafonu ha ʻasenita ʻo e fakataha fakakōlomú lolotonga ha fakataha ʻa e kau palesitenisií.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Fakaʻaliʻali ki he kau talavoú ha fakatātā pe ha meʻa mei he lēsoni he uike kuoʻosí, pea fakaafeʻi ke nau fakamatala ki heʻene kaunga ki he meʻa ne nau ako ʻi he uike kuoʻosí.

  • ‘Eke ki he kau talavoú pe kuo fakaafeʻi nai kinautolu ʻe ha kaungāmeʻa ke nau fai ha meʻa ʻi he Sāpaté ne ʻikai totonu ke fai. Naʻa nau fakamatalaʻi fēfē ki honau kaungāmeʻá e ʻuhinga ʻoku tau tauhi ai ʻa e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní? Vahevahe mo e kōlomú ʻa e palakalafi ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni ko ʻení ki ha ngaahi fokotuʻu kehe ki he founga hono fakamatalaʻi e mahuʻinga ʻo e Sāpaté ki he niʻihi kehé.

Ako fakataha

ʻE tokoni e ʻekitivitī takitaha ʻi laló ki he kau talavoú ke mahino kiate kinautolu e taumuʻa ʻo e ʻaho Sāpaté. Muimui ʻi he ueʻi ʻa e Laumālié ʻo fili ha taha pe toe lahi ange ʻe ngāue lelei taha ki hoʻo kōlomú:

  • Fakaafeʻi e talavou takitaha ke nau fekumi ki he lea ʻa  Palesiteni Henry B. Eyring “Loto Houngaʻia he ʻAho Sāpaté” pea faʻu ha lisi ʻo e ngaahi meʻa ne lave ki ai ʻa Palesiteni Eyring te tau malava ʻo fakafetaʻi ai koeʻuhí ko e Sāpaté. Tuku ki he kau talavoú ke nau fakafehoanaki ʻenau lisí mo vahevahe e meʻa ne nau maʻú. Lau fakataha e fakaafe ʻa Palesiteni Eyring ʻi he konga fakaʻosi ʻo ʻene leá, pea fakatukupaaʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau ngāueʻi ia. 

  • Vahevahe ʻa e lea”ʻOku Fakafiefia ʻa e ʻAho Sāpaté“ ki ha konga iiki ʻe tolu pe fā. Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau lau ʻa e fanga kiʻi kongá, fakakulupu iiki pe fakafoʻituitui. Ko e hā ha ngaahi fakakaukau ʻoku nau maʻu fekauʻaki mo e founga ke hoko ai e ʻaho Sāpaté ko ha meʻa fakafiefiá? Ko e hā ha founga ʻe fakapapauʻi ai ʻe he kau talavoú ko ʻenau tōʻongá ʻi he ʻaho Sāpaté, ʻe iku ia ki he fiefiá mo e nēkeneká?

  • Vahevahe e kau talavoú ke nau tautau toko ua. Fakaafeʻi ha talavou ʻe taha mei he hoa takitaha ke ne lau e T&F 59:9–15 pea lisi e meʻa ʻoku kole mai ke tau fai ʻi he ʻaho Sāpaté. Kole ki he talavou ʻe tahá ke fekumi ʻi he veesi 16–19 ki he ngaahi tāpuaki ʻoku palōmesi mai ʻi heʻetau tauhi ʻa e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní. Kole ke nau fevahevaheʻaki e ngaahi meʻa ne nau maʻú pea talanoa ki he ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke fakaʻapaʻapaʻi ʻa e ʻaho Sāpaté. Fakaafeʻi ʻa e kōlomú ke aleaʻi e ʻuhinga ʻoku ʻomai ai ʻe he ʻEikí ʻa e ʻaho Sāpaté. Kole ki he talavou takitaha ke ne fakakaukau ki he meʻa te ne lava ʻo fai ke fakapapauʻi ʻoku fakahoko ʻi heʻene moʻuí e ngaahi taumuʻa ʻa e ʻEikí ki he ʻaho Sāpaté.

  • ʻEke ki he kau talavoú pe ʻoku nau fakapapauʻi fēfē ʻa e ngāue ʻoku taau mo e Sāpaté. Fakaafeʻi kinautolu ke fekumi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 59:9–13 mo e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (peesi 30–31) ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni te ne ala tokoniʻi kinautolú pea kole ange ke nau hiki e meʻa ne nau maʻu mei he palakipoé. Fakaafeʻi e talavou takitaha ke ne fakakaukau ki heʻene ʻekitivitī ʻoku fai he Sāpaté pea vakaiʻi ʻiate ia pē pe ʻoku fenāpasi ia mo e ngaahi tefitoʻo moʻoni ko ʻení. Fakalotolahiʻi e kau talavoú ke nau fokotuʻu ha taumuʻa pau ke fai ha faʻahinga liliu ʻoku nau ongoʻi ʻoku fie maʻu ʻi he ngaahi meʻa ʻoku nau fai ʻi he Sāpaté.

  • Fakahā pe fakafekauʻaki e talanoa kau ki he tamai ʻa ʻEletā Kēvini S. Hamilitoní ʻi he ʻuluaki palakalafi ʻe ua ʻo ʻene lea “Kei Pikitai Pē.” Ko e hā ʻoku ako ʻe he kau talavoú mei he talanoa ko ʻení kau ki he mahuʻinga ʻo e hono tauhi e Sāpaté? ʻOange ki he kau talavoú ha ngaahi tatau ʻo e palakalafi mei he lea ʻa ʻEletā Hamilitoní ʻoku kamata ʻaki e kupuʻi lea ko e “ʻOku lahi e fili ke tau takitaha fai.” Kole ange ke nau lau e palakalafi mo ngāue tauhoa fakataha ke hiki ha lisi ʻo e ngaahi ʻekitivitī “lelei,” “lelei ange,” mo e “lelei taha” ʻi he Sāpaté. Fakaafeʻi ke nau fakamatalaʻi ʻenau ngaahi fakakaukaú ki he kalasí.

  • ʻI hoʻo lau e “Sāpaté” ʻi he Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí, kole ki he kau talavoú ke nau fakafanongo ki he sīpinga ʻo e ngaahi ʻekitivitī ʻoku taau mo e Sāpaté. ʻOku faikehekehe fēfē e fakakaukau ʻa e māmaní ki he ngaahi ʻekitivitī ʻi he Sāpaté mei he meʻa ʻoku finangalo e ʻEikí ke tau faí? Kole ke nau fakakaukau ki he anga ha tokoni pe uesia ʻe ha ngaahi ʻekitivitī ʻe niʻihi e laumālie ʻo e Sāpaté. ʻOku nau ʻilo fēfē ko e meʻa ʻoku nau faí ʻoku nau tauhi ai e Sāpaté ke māʻoniʻoni pe ʻikai? Ko e fē taimi ne nau ongoʻi ai ko e meʻa ne nau faí ʻoku fenāpasi mo e ʻaho Sāpaté?

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e ngaahi taumuʻa ʻo e ʻaho Sāpaté? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau? ʻOku ʻi ai haʻanau toe ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga ke fakamoleki ha toe taimi ʻi he tokāteline ko ʻení?

Tokoni fakafaiako

“ʻI he taimi ʻokú ke faiako ai mei he folofolá, ʻoku faʻa tokoni kapau te ke fekau e kau akó ke nau fekumi pe fakafanongo ki ha ngaahi meʻa pau” (ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange ʻi he Faiakó [2000], 61).

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻOku fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻoku tatakí. Te ne lava ʻo:

  • Vahevahe ʻene fakamoʻoni ki he mahuʻinga ʻo hono tauhi ʻo e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní pea fakamatalaʻi e founga ʻoku lelei ange ai ʻene moʻuí heʻene fai iá.

  • Fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke fakamālohia honau fāmilí mo kinautolu ʻoku nau feohí ʻaki hono tā ha sīpinga lelei ʻi hono tauhi ʻo e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní.

Paaki