Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Te u teuteu fēfē he taimí ni ke u hoko ko ha husepāniti mo ha tamai angatonu?


Te u teuteu fēfē he taimí ni ke u hoko ko ha husepāniti mo ha tamai angatonu?

“Tuʻunga ʻi ha palani fakalangi, ʻoku ʻa e ngaahi tamaí ai, ke nau puleʻi honau ngaahi fāmilí ʻi he ʻofa mo e māʻoniʻoni, pea ko honau fatongiá ke tokonaki ʻa e ngaahi fie maʻu ʻo e moʻuí pea mo ha maluʻi maʻa honau ngaahi fāmilí” (“Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2010, 129). Te tau lava ke teuteu ki he ngaahi fatongiá ni ʻaki hano fakahoko faivelenga hotau ngaahi fatongia he lakanga fakataulaʻeikí, ako e founga ke maʻu ai e fakahā fakatāutahá, ʻofa mo tauhi hotau fāmilí he taimí ni, fai ha ako, pea ako e founga ke fai ai ha ngāué.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Naʻe teuteuʻi fēfē koe ʻe hoʻo ngāue tokoni ko ha talavou he lakanga fakataulaʻeikí ki haʻo hoko ko ha husepāniti mo ha tamai angatonú? Ko e hā mo ha toe meʻa kuó ke fai ke teuteu aí? Ko e hā mo ha toe meʻa lahi ange ʻokú ke fakaʻamu naʻá ke fakahoko?

Ko e hā ha ngaahi aʻusia ʻa e kau talavoú he taimí ni ʻe lava ke tokoni kiate kinautolu ʻi heʻenau teuteu ke hoko ko ha husepāniti mo ha tamai angatonú? ʻE tāpuekina fēfē honau fāmili he kahaʻú ʻi heʻenau mateuteú?

Ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā ha meʻa ‘okú ke ongoʻi ‘e mahuʻinga ki he kau talavou ‘okú ke akoʻí?

ʻĒpalahame 1:1–4, 18–19 (ʻOku mamata ʻa ʻĒpalahame ki he ngaahi tāpuaki ʻe lava ke ne maʻu mo hono hakó ʻi heʻene maʻu e lakanga fakataulaʻeikí)

1 Nīfai 2:1–3 (ʻOku maʻu ʻe Līhai ha fakahā mei he ʻEikí ke maluʻi hono fāmilí)

1 Nīfai 16:14–32 (ʻOku tokoni mo fakahaaʻi ʻe Nīfai ha fakaʻapaʻapa ki hono fāmilí he taimi ne nau fiekaia ai he maomaonganoá)

T&F 42:22 (ʻOku totonu ke angatonu e husepānití ki hono uaifí)

T&F 58:26–28; 107:99–100 (ʻOku fakamatalaʻi ʻe he folofolá e mahuʻinga ʻo e ngāué)

Joy D. Jones, “Ko ha Toʻu Tangata ʻOku Nau Fakafepakiʻi e Angahalá, ”Ensign pe Liahona, Mē 2017, 87–90

K. Brett Nattress, “ ʻIkai ha Fiefia Lahi Ange he ʻIloʻi ʻOku Nau ʻIlo Ki aí,” Ensign pe Liahona, Nov. 2016, 119–21

D. Todd Christofferson, “Ngaahi Tamaí,” Ensign pe Liahona, Mē 2016, 93–97

Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmaní,Ensign pe Liahona, Nōvema 2010, 129.

Vitiō: “Fathers Can Use the Priesthood to Bless Their Families”; “Earthly Father, Heavenly Father”

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe ʻofa mo lotua pea hokohoko atu hono tokoniʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá. Naʻá Ne ʻafioʻi e meʻa ʻoku nau saiʻia aí, ʻamanakí, fakaʻamú, mo e meʻa ne hoko ʻi heʻenau moʻuí. Ko e hā hoʻo ʻilo kau ki he kau talavou ʻokú ke tokoniʻí? Ko e hā te ke lava ʻo fai ke tokoniʻi kinautolu ke nau hoko ko ha husepāniti mo ha tamai angatonu he kahaʻú?

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE hanga ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī ʻi he kōlomú (pe ko ha ʻasisiteni ki he pīsopé ʻi he kōlomu ʻa e kau taulaʻeikí) ʻo tataki e fakataha fakakōlomú. ʻOkú ne tataki e kau talavoú ʻi he fealeaʻaki fakataha kau ki he ngaahi meʻa ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ki honau ngaahi fatongia fakataulaʻeikí (mei he folofolá mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono fakahoko honau fatongia ki he ʻOtuá, pea fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke akoʻi ha lēsoni ʻo e ongoongoleleí. Te ne lava ʻo teuteu ʻaki hano fakafonu ha ʻasenita ʻo e fakataha fakakōlomú lolotonga ha fakataha fakapalesitenisī.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Kole ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau tauhoa ʻo vahevahe ha meʻa ʻoku nau manatuʻi mei he lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí.

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke lau e ʻĒpalahame 1:1–2 pea tohi ʻi he fakalea pē ʻanautolu e ngaahi vēsí ʻo fakamatalaʻi e faʻahinga husepāniti mo e tamai ʻoku nau fie aʻusiá. Fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe e meʻa ne nau hikí kapau ʻoku nau loto ki ai. Fakalotolahiʻi ke tānaki ki heʻenau fakamatalá ʻi he lolotonga e lēsoní.

Ako fakataha

ʻE lava ke tokoni e ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú e founga ke nau hoko ai ko ha ngaahi husepāniti mo ha tamai angatonú. Muimui ʻi he tataki ʻa e Laumālié ʻo fili ha taha pe toe lahi ange ʻo e ngāue ʻe lelei taha ki hoʻo kōlomú:

  • Te ke lava nai ʻo fakakaukau ki ha lēsoni fakataumuʻa ke tokoniʻi e kau talavoú ke mahino kiate kinautolu ʻa hono ʻuhinga ke nau fakafepakiʻi e angahalá? Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo ʻomi ha fakamalu mo ha sponge ki he kalasí pea fakahaaʻi e founga ʻoku fakafepakiʻi ai ʻe he meʻa ʻe taha e vaí kae mimisi ʻe he meʻa ʻe tahá e vaí. ʻOku felāveʻi fēfē ʻeni mo hono fakafepakiʻi e ʻahiʻahí? Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau fekumi ʻi he lea ʻa Sisita Joy D. Jones “Ko ha Toʻu Tangata ʻOku Nau Fakafepakiʻi e Angahalá” pea ʻai ha lisi ʻo e ngaahi meʻa te nau lava ʻi heʻenau hoko ko ha ngaahi tamaí ke ohi hake ha fānau te nau fakafepakiʻi e angahalá. ʻE lava fēfē ʻe hono fakahoko ʻi he taimí ni ʻa e ngaahi meʻa ʻi heʻenau lisí ʻo teuteuʻi kinautolu ke nau hoko ko ha ngaahi husepāniti  mo ha tamai angatonu?

  • Fakaafeʻi e kau talavoú ke lau e lea ʻa ʻEletā K. Brett Nattress ʻo kau ki heʻene faʻeé, “ ʻIkai ha Fiefia Lahi Ange he ʻIloʻi ʻOku Nau ʻIlo Ki ai.” Ko e hā ha ngaahi ʻulungaanga ʻo Sisitā Nattress ʻoku fie maʻu ke maʻu ʻe he kau talavoú, ʻi heʻenau teuteu ke hoko ko ha ngaahi tamaí? Ko e hā e meʻa naʻá ne fai ke ʻohake ai ha fāmili anga-māʻoniʻoní? Ko e hā ha ngaahi sīpinga kehe ʻo ha mātuʻa anga-māʻoniʻoni kuo mātā ʻe he kau talavoú? Ko e hā te nau lava ʻo fai ke muimui ai ki he sīpinga ko iá he taimí ni? 

  • Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau fekumi ki he lea ʻa ʻEletā D. Todd Christofferson “Ngaahi Tamaí,” ʻo kumi ha ngaahi ʻulungaanga ʻo e tamai angatonú. Fakaafeʻi e kau talavoú ke fakakaukau ki ha taimi naʻe hanga ʻe heʻene tamaí pe ha taha ʻoku hoko ko ha tamai ki ai ʻi heʻene moʻuí, ʻo moʻui ʻaki e ngaahi ʻulungaanga ne vahevahe ʻe ʻEletā Christofferson. Fakaafeʻi kinautolu ke tā ha fakatātā ʻo e ngaahi aʻusia ne nau fakakaukau ki aí pea vahevahe e fakatātā ko iá mo e kalasí ke tokoniʻi kinautolu ke vahevahe e ngaahi aʻusia ko ʻení. ʻE lava pē ke ke hiki ha ngaahi sētesi mei he lea ʻa ʻEletā Christofferson ʻi he palakipoé, pea toʻo ha ngaahi lea mei he ngaahi sētesi ko ia naʻá ke hikí. Fakaafeʻi e kau talavoú ke mateʻi atu ko e hā e ngaahi foʻi lea ne toʻo mei he sētesí. ʻE muimui fēfē e kau talavoú ʻi he faleʻi naʻe ʻoange ʻe ʻEletā Christofferson? (Ngaahi Fokotuʻu Fakakaukau, vakai ki he “Ngāue mo e Moʻui Fakafalala pē Kiate Kitá” mo e “Akó” ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú)

  • Fakaafeʻi e kau talavoú ke lau e palakalafi hono fitu ʻo e “Ko e Fāmilí:Ko ha Fanongonongo ki Māmani” (pe mamataʻi ʻa e foʻi vitiō “Fathers Can Use the Priesthood to Bless Their Families”) pea kumi pe ko e hā honau ngaahi fatongia ʻi haʻanau hoko ko ha husepāniti mo ha tamai. Vahevahe e kōlomú ki ha kulupu iiki, pea kole ki he kulupu takitaha ke fakakaukau ki ha ngaahi founga te nau lava ʻo teuteu ai he taimí ni ki ha taha ʻo e ongo fatongiá ni. Kole ki ha mēmipa mei he kulupu takitaha ke ne vahevahe mo e kōlomú e meʻa ne aleaʻi heʻene kulupú.

  • Lau fakakōlomu e 1 Nīfai 2:1–3, ʻa ia ne maʻu ai ʻe Līhai ha fakahā ke hola mei he faiangahala ʻi Selusalemá. Ko e hā ʻoku ako ʻe he kau talavoú mei he sīpinga ʻa Līhaí kau ki he hoko ko ha tamai angatonú? Ko e hā te nau lava ʻo fai he taimí ni ke fakatupulaki ai e ngaahi ʻulungaanga ne maʻu ʻe Līhaí? Kole ki he kau talavoú ke nau lau e 1 Nīfai 16:14–32 pea kumi ki he founga hono tauhi ʻe Nīfai hono fāmilí. Naʻe tokoni fēfē ʻa e meʻá ni ki he teuteu ʻa Nīfai ki hono fatongia ko ha husepāniti mo ha tamaí? ʻEke ki he kau talavoú pe ko e hā e meʻa ʻoku nau fai he taimí ni ʻi honau fāmilí ke teuteu ai ke hoko ko ha husepāniti mo ha tamaí.

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e founga ke teuteu ai ki honau fatongia ko ha husepāniti mo ha tamai he kahaʻú? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau? ʻOku toe ʻi ai mo haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke fakamoleki ha taimi lahi ange ʻi he tokāteliné ni?

Tokoni fakafaiakó

“Fai ha ngaahi fehuʻi ʻoku fie maʻu ai e kau akó ke nau kumi e talí ʻi he folofolá mo e ngaahi akonaki ʻa e kau palōfita he ngaahi ʻaho kimui ní” ( ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange ʻi he Faiakó [2000], 68).

ʻĪmisi

Vitiō: “Teuteuʻi e Toʻu Tupú ke Fealeaʻaki”

Mamata lahi ange

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau fai ha meʻa ke fakamālohia ai honau fāmilí.

  • Vahevahe e ngaahi taumuʻa kuó ne fokotuʻu ke teuteu ke hoko ai ko ha husepāniti mo ha tamai angatonú.

Paaki