Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Ko e hā ʻoku totonu ai ke u tauhi hoku sinó ke hangē ha temipalé?


Ko e hā ʻoku totonu ai ke u tauhi hoku sinó ke hangē ha temipalé?

Naʻe ngaohi hotau sinó ʻi he tatau ʻo e ʻOtuá. Ko e meʻaʻofa ia mei he Tamai Hēvaní ke tau lava ai ʻo foua ʻa e moʻui fakamatelié pea hoko atu ke hoko ʻo tatau ange mo Ia. ʻOku tokonʻi ʻe he ʻilo ko ʻení ʻa e anga ʻo ʻetau ngaohi hotau sinó pea mo ʻetau ongo ki he Tamai Hēvaní pea mo kitautolú. ʻI he taimi ʻoku tau ʻai ai hotau sinó ko ha temipale ʻo e ʻOtuá, ʻoku tau maʻu leva ha ngaahi tāpuaki fakatuʻasino, fakaeloto, mo fakalaumālie.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke maʻu ʻi hoʻo ngaohi ho sinó ko ha temipale ʻo e ʻOtuá? Kuo tupulaki fēfē hoʻo mahino ki he toputapu ho sinó ʻi hoʻo aʻusia ʻa e moʻuí mo mamata ki he moʻui ʻa e niʻihi kehé?

Ko e hā ha ngaahi pole ʻoku fehangahangai mo e kau talavoú ʻi heʻenau feinga ke ngaohi honau sinó ko e meʻaʻofa toputapu mei he ʻOtuá? ʻOku fekauʻaki fēfē e founga ʻo ʻenau ngaohi honau sinó mo e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí?

Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga fakamatala ko ʻení. Ko e hā ʻoku ueʻi koe ʻe he Laumālié ke ke vahevahe mo e kau talavoú?

Sēnesi 39:1–21; Taniela 1:3–21 (Ko hono fakahaaʻi ʻe Siosefa mo Taniela e fakaʻapaʻapa ki hona sinó)

1 Kolinitō 6:19–20; T&F 93:33–35 (Ko e temipale kitautolu ʻo e ʻOtuá)

T&F 88:15–16 (Ko e laumālié mo e sinó ko e moʻoniʻi laumālie ia ʻo e tangatá)

T&F 130:22; Mōsese 6:9 (ʻOku fakatupu kitautolu ʻi he tatau ʻo e ʻOtuá)

Gordon B. Hinckley, “Pea ʻe Lahi ʻa e Fiemālié ʻi Hoʻomou Fānaú,” Liahona, Sānuali 2001, 61--63

Vitiō: “Ko e Mormon Mustang,” “Angamaʻá: Ko e Hā ʻa e Ngaahi Fakangatangatá?”

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe ʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻiate kinautolu naʻá Ne akoʻí. Naʻá Ne ʻafioʻi ko hai kinautolu pea mo ia te nau lava ʻo hoko ki aí. Naʻá Ne kumi ha ngaahi founga makehe ke nau tupulaki ai—ngaahi founga naʻe fakataumuʻa pē kiate kinautolu. ʻI heʻenau faingataʻaʻiá, naʻe ʻikai ke Ne tukuange kinautolu ka naʻe kei ʻofa pē mo tokoniʻi kinautolu. Ko e hā te ke lava ʻo fai ke ke ʻofa mo tokoniʻi ai ʻa e kau talavoú ʻo hangē ko ia ʻoku fai ʻe he Fakamoʻuí?

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE tataki e fakataha fakakōlomú ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú. Te ne taki e kau talavoú ʻi hono aleaʻi fakataha e pisinisi ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ʻi honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí (mei he folofolá pea mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), pea mo fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke ne akoʻi ha lēsoni ʻo e ongoongoleleí. ʻE lava ke teuteu ʻaki haʻane fakafonu e ʻasenita ʻo e fakataha fakakōlomú lolotonga e fakataha ʻa e kau palesitenisií.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni he uike ní:

  • Fakamanatu ki he kau talavoú e ngaahi meʻa ne nau ako he lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí. ʻOku ʻi ai haʻanau fehuʻi pe ʻilo fekauʻaki mo e meʻa ne nau aleaʻí?

  • Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha temipale, pea fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau hiki ha ngaahi foʻi lea ʻoku haʻu ki honau ʻatamaí ʻi he taimi ʻoku nau fakakaukau ai ki he temipalé.Ko e hā ʻa e fehangahangai ʻo e ngaahi foʻi lea ko iá? Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻe kole ange ke nau fai ke ʻai ai honau sinó ke tatau mo e ngaahi temipale ʻo e ʻOtuá.

Ako fakataha

ʻE tokoniʻi ʻe he ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke mahino ʻoku toputapu honau sinó. Muimui ʻi he ueʻi ʻa e Laumālié ʻo fili ha taha pe toe lahi ange ʻe lelei taha ki hoʻomou kōlomú:

  • Vahe ki he kau talavoú takitaha ha taha ʻo e ngaahi fakamatala fakafolofola ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau ako ʻa e ngaahi fakamatalá pea fakamatalaʻi nounou ʻi ha sētesi pē taha ʻa e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku toputapu ai honau sinó. Kole ange ke nau vahevahe ʻa e meʻa te nau lava ʻo fai ke tauhi ai honau sinó mo ʻenau fakakaukaú ke maʻá.

  • Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú takitaha ke ke nau lau ha konga he ngaahi malanga ʻoku fokotuʻu atu ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení. Hili ia pea ʻoange ki he kau talavoú ha ngaahi miniti siʻi ke nau takitaha teuteu ai ha lēsoni nounou fekauʻaki mo e toputapu ʻo e sinó. Poupouʻi kinautolu ke nau ngāue ʻaki e ngaahi kupuʻi lea mei he malangá fakataha mo e meʻa kuo nau aʻusia fakatāutaha mo ʻenau fakamoʻoní.

  • Lau fakakōlomu ʻa e 1 Kolinitō 6:19–20 mo e T&F 93:33–35. Kole ki he kau talavoú ke nau ʻai ha lisi ʻo e ngaahi founga ʻoku tatau ai hotau sinó mo ha temipale ʻo e ʻOtuá. Fakaafeʻi kinautolu ke nau aleaʻi ha ngaahi pole ʻoku fehangahangai mo e toʻu tupú ʻi hono tauhi honau sinó ke tatau mo ha temipalé. Ko e hā nai te nau lava ʻo fai ke ikunaʻi ai ʻa e ngaahi pole ko ʻení?

  • Vahevahe ʻa e kōlomú ke nau tauhoa. Vahe ki ha taha ʻi he ngaahi hoá takitaha ke ne lau ʻa e Sēnesi 39:1–21 pea lau ʻe he tahá ʻa e Taniela 1:3–21 (ke maʻu e ngaahi fakatātā ʻo e ongo talanoa ko ʻení, vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, 11, 23). Kole ange ke nau kumi e ngaahi founga naʻe fakahaaʻi ai ʻe Siosefa mo Taniela e fakaʻapaʻapa ki hona sinó, peá na toki fevahevaheʻaki e meʻa ne na maʻú. ʻE lava fēfē ke nau muimui ʻi he sīpinga ʻa Siosefa mo Tanielá?

  • Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau kumi ʻi he fakahokohoko ʻo e tohi Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú pea talaatu pe ko e fē ʻa e ngaahi tuʻunga ʻulungaanga ʻoku fekauʻaki mo hono tauhi ʻenau fakakaukaú mo honau sinó ke maʻá. Vahevahe ʻa e kōlomú ki ha ngaahi kulupu, pea tuku ke nau kumi ʻi he ngaahi konga ko ʻení ʻa e tali ki he fehuʻi “Ko e hā ʻoku tonu ai ke u tauhi hoku sinó ke hangē ha temipalé?” Fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe ʻa e meʻa te nau lava ʻo fai ke moʻui ʻaki ai e ngaahi tuʻunga ʻulungaanga ko ʻení.

  • Huluʻi ha taha ʻo e ngaahi vitiō ʻoku fokotuʻu atu he fokotuʻutuʻu ko ʻení. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau kumi mo aleaʻi ʻa e ngaahi fakataipe ʻoku fakaʻaongaʻi ʻi he vitioó ke fakamatalaʻi hono mahuʻinga ʻo e tauhi hotau sinó ke maʻá. Ko e hā te nau lava ʻo fai ke nau fepoupouaki ai ʻi hono moʻui ʻaki e ngaahi tuʻunga ʻulungaanga naʻe akoʻi ʻi he vitioó?

  • Kole ki he kau talavoú ke nau fakaʻaongaʻi ʻa e konga ki he “Valá mo e Fōtungá” ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ke tali e ngaahi fehuʻi hangē ko e “Ko e hā ʻa e ngaahi tuʻunga ʻa e ʻEikí fekauʻaki mo e vala tāú?” “Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke muimui ki he ngaahi tuʻunga ko ʻení?” mo e “ʻOku fakahaʻi fēfeeʻi ʻe heʻetau teunga tāú ʻa ʻetau fakaʻapaʻapa ki he toputapu hotau sinó?”

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. ʻOku mahino lelei ange kiate kinautolu ʻa e toputapu honau sinó? Ko e hā ha ngaahi ongo pe ngaahi fakakaukau ʻoku nau maʻu? ʻOku toe ʻi ai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga ke fakamoleki ha toe taimi ʻi he tokāteline ko ʻení?

Tokoni fakafaiako

“Fakaʻehiʻehi mei he feinga ke akoʻi e meʻa kotoa pē ʻe lava ke fakamatalaʻi ki ha foʻi taumuʻa paú. Mahalo kuo ʻosi maʻu ʻe kinautolu ʻokú ke akoʻí ha mahino ki he taumuʻá. Manatuʻi ko hoʻo lēsoní ʻoku ʻikai ko e taimi pē ia te nau ako ai ʻo fekauʻaki mo e taumuʻá” (ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange ʻi he Faiakó [1999], 116).

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Fai ʻene fakamoʻoni fekauʻaki mo e ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu mei hono fakaʻapaʻapaʻi hotau sinó.

  • Palani mo e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke ngāue fakataha ʻi hono fakakakato ʻa e konga “Moʻui Lelei Fakaesinó” ʻo e Fatongia ki he ʻOtuá (peesi 31–34).

Paaki