Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Te u fakamālohia fēfē ʻeku fakamoʻoní?


Te u fakamālohia fēfē ʻeku fakamoʻoní?

Ko e fakamoʻoní ko ha fakamoʻoni fakalaumālie ki he moʻoní mei he Laumālie Māʻoniʻoní. ʻOku ʻi ai hotau faingamālie mo e fatongia toputapu ʻi heʻetau hoko ko e kāingalotu ʻo e Siasí, ke maʻu haʻatau fakamoʻoni ʻatautolu pē. Kapau te tau fekumi ki ha fakamoʻoni ʻi he ako, lotu, mo moʻui ʻaki e ongoongoleleí, ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke tau ʻiloʻi ʻoku moʻoni e ongoongoleleí.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Naʻá ke maʻu fēfē hoʻo fakamoʻoní? Kuo tokoniʻi fēfē ʻe hoʻo fakamoʻoní hoʻo moʻuí ʻi hoʻo hoko ko e husepāniti, tamai, tokotaha maʻu lakanga fakataulaʻeiki, mo e ākonga ʻa Kalaisi?

Ko e hā hoʻo ʻilo ki he fakamoʻoni ʻa e kau talavou ʻi hoʻo kōlomú? ʻE takiekina fēfē ʻe ha fakamoʻoni mālohi ʻa ʻenau moʻui he lolotonga ní mo e kahaʻú? Ko e hā ha meʻa te ke lava ʻo fai ke poupouʻi ai e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke fakamālohia ʻenau fakamoʻoní?

Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi potu-folofola mo e ngaahi maʻuʻanga fakamatala ko ʻení. Ko e hā ha meʻa ʻokú ke ʻilo te ne ueʻi fakalaumālie e kau talavoú ke maʻu haʻanau fakamoʻoni?

Sione 7:16–17 (Kapau te tau fai e finangalo ʻo e ʻEikí, ʻe maʻu haʻatau fakamoʻoni)

1 Kolinitō 2:9–13; {5}ʻAlamā 5:45–46;T&F 8:2–3 (ʻOku fakamoʻoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa e moʻoní)

Sēmisi 1:5; 1 Nīfai 10:17–19; 15:11; 3 Nīfai 18:20; Molonai 10:3–5 (Ke maʻu ha fakamoʻoní, kuo pau ke tau kole mo feinga ke maʻu ia)

Mōsaia 26:3; ʻAlamā 12:11 (Ko e ngaahi meʻa te ne fakafaingataʻaʻiaʻi hano maʻu ha fakamoʻoní)

T&F 9:7–9 (Kuo pau ke tau tomuʻa ako pea tau toki fehuʻi pe kole)

Ronald A. Rasband, “Telia Naʻa Ngalo ʻIate Koe,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2016, 113–15

Dieter F. Uchtdorf, “Ko Hono Maʻu ha Fakamoʻoni ʻo e Māmá mo e Moʻoní,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2014, 20-23

Jeffrey R. Holland, “ʻEiki, ʻOku ou Tui,Ensign pe Liahona, Mē 2013, 93-95

Quentin L. Cook, “ʻOku Mou Lava ke Ongoʻi Pehē he Taimí ni?Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 6-9

Fakamoʻoní,Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí (2004), 41–43

Ko e Tatali ʻi Hotau Hala ki Tāmasikusí

3:46

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe fakaafeʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke nau fakamoʻoniʻi e moʻoní, pea ʻi heʻenau fai iá naʻe ongo e Laumālié ki honau lotó. Fakakaukau ki he kau talavou ʻi hoʻo kalasí mo e ngaahi meʻa ne nau aʻusia he moʻuí. ʻI hoʻo faiakó, kumi ha ngaahi faingamālie ke vahevahe ai ʻe he kau talavoú ʻenau fakamoʻoni kau ki he moʻoni ʻo e ongoongoleleí—ʻi ha faʻahinga founga pē.

Vitiō:“Fakaafeʻi Ke Mau Fakamoʻoni”

3:42

Mamata kahi ange

Ngaahi ʻEkitivitī Felāveʻi mo e Toʻu Tupú

Palani ha ʻekitivitī ʻa e Mutualé ʻe tokoni ki he kau talavoú ke fakaʻaongaʻi e meʻa ne nau ako he lēsoni ko ʻení.

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE tataki e fakataha fakakōlomú ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú. Te ne tataki e kau talavoú ʻi he fealēleaʻaki fakataha ʻo kau ki he pisinisi ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ki honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí (mei he folofolá pea mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), pea mo fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke ne akoʻi ha lēsoni ʻo e ongoongoleleí. ʻE lava ke ne teuteu ʻaki haʻane fakafonu ha ʻasenita ʻo e fakataha ʻa e kōlomú he lolotonga e fakataha fakapalesitenisií.

Kamata ʻa e akó

Filifili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení, pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau, ke fakamanatu ʻaki e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Kole ki he kau talavoú ke nau vavaloʻi mai angē ʻa e ola ʻo ha kiʻi founga faingofua. Hangē ko ʻení, mahalo te ke fehuʻi ange, “Kapau te u fakatooki e meʻa ko ʻení, ko e hā e meʻa ʻe hokó?” pe “Kapau te u kamosi e palaki ki he māmá, ko e hā e meʻa ʻe hokó?” Fehuʻi angē pe naʻe anga fēfē ʻe nau ʻilo e meʻa ʻe hoko ʻi he ongo kiʻi founga faingofua ko iá, ki muʻa hono fakahoko iá. Fakamatalaʻi ange, ʻoku fie maʻu ke tau ʻahiʻahi fakahoko e folofolá, kae lava fakamālohia e fakamoʻoní (vakai,  ʻAlamā 32:27), pea ʻi heʻetau fakahoko ʻeni ʻi ha vahaʻa taimí, te tau ako leva ke falala ʻi he ngaahi ola ʻo e meʻa ne tau ʻahiʻahi fakahokó. 

  • Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau vahevahe ha faʻahinga meʻa ne nau aʻusia ʻi hono fakaʻaongaʻi ha tefitoʻi moʻoni mei he lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí. Mahalo te ke loto ke vahevahe ha taha ʻo e ngaahi meʻa ne ke aʻusiá ke tokoni ki hono kamataʻi ʻo e fealeaʻakí.

Ako fakataha

ʻE tokoni e ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau ako e founga ʻe maʻu ai haʻanau fakamoʻoní. Muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālié, pea fili ha [ʻekitivitī] ʻe taha pe toe lahi ange ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kōlomú:

  • Fakaafeʻi ha mēmipa ʻo e kōlomú ke ne akoʻi ha konga ʻo e lēsoni ko ʻení. Te ne lava ke fai ia ko ha konga ʻo ʻene palani ke ako mo akoʻi e lotú mo e fakahā fakatāutahá ʻi hono Fatongia ki he ʻOtuá (vakai, “Mahino ʻa e Tokāteliné,” peesi 18, 42, pe 66).

  • Kole ki ha kau talavou ʻe niʻihi ke nau lau e 1 Nīfai 10:17–19, pea kole ki ha kau talavou kehe ke nau lau e ʻAlamā 5:45–47. Ko e hā e meʻa ne fai ʻe Nīfai mo ʻAlamā ke maʻu ai haʻana fakamoʻoní? Ko e hā mo ha toe meʻa ʻe ako ʻe he kau talavoú mei he ngaahi sīpingá ni? Ko e hā ha ngaahi sīpinga kehe te nau lava ʻo maʻu ʻi he folofolá? Fakaafeʻi ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa ne nau aʻusia ne fakamālohia ai ʻenau fakamoʻoní. Ko e hā te nau lava ke fai ke maʻu ai ha ngaahi aʻusia lahi ange hangē ko ʻení?

  • Vahe ki he talavou takitaha ke nau ako ha taha ʻo e ngaahi konga ʻo e lea ʻa Palesiteni Dieter F. Uchtdorf ko e “Ko Hono Maʻu ha Fakamoʻoni ʻo e Māmá mo e Moʻoní.” Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau kumi e meʻa ʻoku akoʻi ʻe Palesiteni ʻUkitofa kau ki hono maʻu ha fakamoʻoní, pea kole ange ke nau vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻiló. Hiki he palakipoé, “ʻOku tatau hono maʻu ʻo ha fakamoʻoní mo e__________.” Fakaafeʻi ha kau talavou tokosiʻi ke nau omi ki he palakipoé pea vahevahe e founga te nau fakakakato ai e sētesi ko ʻení.

  • Kole ki he talavou takitaha ke ne lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ʻi he lēsoni ko ʻení ke ʻilo e ngaahi founga ki hono maʻu mo fakamālohia ha fakamoʻoní pe ko e ngaahi meʻa ʻokú ne taʻofi ʻetau maʻu ha fakamoʻoní. Hili ʻenau vahevahe ha ngaahi fakakaukau, kole ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga te nau lava ʻo tokoniʻi ai e kau mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke fakamālohia ʻenau fakamoʻoní. Te nau tokoniʻi fēfē e kau mēmipa ʻo e fāmilí? kaungāmeʻá ʻi ʻapiakó?

  • Fakaafeʻi e kau talavoú ke faʻu ha lisi ʻo ha ngaahi meʻa te ne fakavaivaiʻi ha fakamoʻoni mo e founga ke fakamālohia iá, ʻaki hono lau ʻe he kau talavoú e lea ʻa ʻEletā Ronald A. Rasband “Telia Naʻa Ngalo ʻIate Koe” pe ko e palakalafi hono 9 mo e 10 ʻo e lea ʻa ʻEletā Quentin L. Cook “ ʻOku Mou Lava ke Ongoʻi Pehē Nai he Taimí ni?” Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe ha ngaahi sīpinga ne nau mamata ai ki hono fakatātaaʻi ha meʻa ʻi heʻenau lisí. 

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau ako ‘i he ‘aho ní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e founga ke maʻu ai haʻanau fakamoʻoní? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau? ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke toe tuku ha taimi lahi ange ʻi he tokāteline ko ʻení?

Tokoni fakafaiakó

“ʻOku faʻa hā ʻi ha lēsoni ha ngaahi [fakamatala] ʻoku lahi ange ʻi he meʻa te ke lava ke akoʻi ʻi he taimi ʻoku tuku atú. ʻI he ngaahi meʻa peheé, ʻoku totonu ke ke filifili ʻa e nāunau ʻe tokoni taha ki hoʻo kau akó” (ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange ʻi he Faiakó [2000], 115).

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Vahevahe ʻene fakamoʻoní ki he mahuʻinga maʻu ʻe he tokotaha kotoa pē haʻane fakamoʻoni ki he ongoongoleleí.

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke vahevahe ʻenau ngaahi fakamoʻoní.

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi meʻa te nau lava ʻo fai ke fakamālohia ai ʻenau fakamoʻoní.