Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Ko e hā ʻoku hoko ai e ngāué ko ha tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí?


Ko e hā ʻoku hoko ai e ngāué ko ha tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí?

Kuo ʻosi fekauʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ke ʻoua te tau nofonoa. ʻOku hanga ʻe hono fakatupulaki ha holi mo ha ivi ke ngāué ʻo tokoniʻi kitautolu ke tau foaki ki he māmani ʻoku tau nofo aí. ʻOkú ne ʻai ke tō mamafa ange hoto mahuʻingá. ʻOkú ne tāpuakiʻi kitautolu mo hotau fāmilí, ʻi he lolotongá ni mo e kahaʻú fakatouʻosi.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e hā ha faʻahinga meʻa kuó ke ngāueʻi ke maʻu? {tab}Kuo tāpuekina fakatuʻasino mo fakalaumālie fēfē koe mo ho fāmilí ʻe he ngāué?

Ko e fē ha taimi ne ongoʻi ai ʻe he kau talavoú e fakafiefia ʻo e ngāue mālohí? Te ke tokoniʻi fēfē kinautolu ke nau fakatokangaʻi e ngaahi tāpuaki lahi ʻo e ngāué mo fakatupulaki ha holi ke ngāue?

Ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā ʻokú ne ueʻi koe ke ke ngāué?

Sēnesi 3:19 (ʻOku totonu ke tau ngāue koeʻuhí ke tau lava ʻo tokonaki maʻatautolu)

Mātiu 25:14–30 (Ko e tala-fakatātā ʻo e ngaahi talēnití)

Kalētia 6:3–5; 1 Tesalonika 4:11; Mōsaia 10:4–5 (ʻOku fekauʻi kitautolu ke tau ngāue)

ʻAlamā 38:12; T&F 58:27; 60:13; 75:29; 107:99–100 (ʻOua ʻe nofonoa pe fakapikopiko)

Dieter F. Uchtdorf, “Tefitoʻi Moʻoni ʻe Ua ki ha Faʻahinga ʻEkonōmika Pē,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2009, 55–58

H. David Burton, “Ko e Tāpuaki ʻo e Ngāué,” Liahona, Tīsema 2009, 36–40

Ngāué mo e Moʻui Fakafalala pē Kiate Kitá,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (2011), 40–41

Vitiō: “Ko ha Ngāue ʻOku Lolotonga Fai”

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe vahevahe ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi talanoa, tala-fakatātā, mo ha ngaahi sīpinga moʻoni he moʻuí naʻe ʻuhingamālie ki Heʻene kau ākongá. Naʻá Ne tokoniʻi ke nau ʻiloʻi e ngaahi lēsoni ʻo e ongoongoleleí mei he ngaahi meʻa ne nau aʻusiá. Ko e hā ha ngaahi sīpinga moʻoni ʻo e ngāué ʻi he moʻuí te ke lava ʻo vahevahe? Ko e hā ha meʻa kuo ako ʻe he kau talavoú fekauʻaki mo e ngāué?

ʻĪmisi

Vitiō: “Tataki Kimautolu ke Ului”

Mamata kahi ange

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE tataki e fakataha fakakōlomú ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú (pe ko ha ʻasisiteni ki he pīsopé ʻi he kōlomu ʻa e kau taulaʻeikí). Te ne taki e kau talavoú ʻi hono aleaʻi fakataha e pisinisi ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ʻi honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí (mei he folofolá pea mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono fakahoko honau fatongia ki he ʻOtuá, pea mo fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke ne akoʻi ha lēsoni ʻo e ongoongoleleí. ʻE lava ke ne teuteu ʻaki ʻene fakafonu e ʻasenita ʻo e fakataha fakakōlomú lolotonga e fakataha fakapalesitenisií.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Hiki ha fehuʻi ʻe ua ʻi he palakipoé mei he lēsoni kimuʻá pea kole ki he kau talavoú ke nau fokotuʻu mai e ngaahi talí.

  • Kole ki ha talavou ke ne fakamatala kau ki ha meʻa naʻá ne ngāue mālohi ki ai ke ne maʻu. Ko e hā e ngaahi feilaulau naʻe pau ke ne fakahokó? Naʻá ne ongoʻi fēfē ʻi he taimi naʻá ne lavaʻi ai ʻene taumuʻá? Ko e hā naʻá ne ako mei he meʻa ko ʻeni naʻá ne aʻusiá?

Ako fakataha

ʻE tokoniʻi ʻe he ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke mahino ʻa e mahuʻinga ʻo e ngāué. Muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālié ʻo fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe toe lahi ange ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kōlomú:

  • Hiki ʻa e ngaahi fehuʻi “Ko e hā ʻa e meʻa naʻá ku akó?” “Ko e hā ʻoku mahuʻinga aí?” mo e “Ko e hā te u lava ʻo faí?” ʻi he palakipoé. Tufa ha tatau ʻo e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ki he talavou takitaha pea vahe ange ke nau takitaha lau ha palakalafi he konga ko e “Ngāué mo e Moʻui Fakafalala pē Kiate Kitá.” Fakaafeʻi ke ne ako ʻene palakalafí mo mateuteu ke fai ha tali ki he ngaahi fehuʻi ʻe tolu ʻi he palakipoé. Vahevahe ha aʻusia mei hoʻo moʻuí kuó ne akoʻi koe fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e ngāué.

  • Vahe ki he talavou takitaha ke ne lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ʻoku fokotuʻu mai ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení. Kole ange ke haʻu ki muʻa ʻo vahevahe (a) e meʻa ʻokú ne ako mei heʻene potufolofolá, (e) ko e hā ʻoku mahuʻinga aí, mo ha (f) ngaahi sīpinga kuó ne fakatokangaʻi ʻoku nau fakatātaaʻi e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he potufolofolá.

  • Lau ʻe he kōlomú ʻa e Mātiu 25:14–30. Fokotuʻu ange ke laineʻi ʻe he kau talavoú ha ngaahi kupuʻi lea fekauʻaki mo e ngāué pea mo e ngaahi ola ʻo e ngāué pea siakaleʻi ha ngaahi kupuʻi lea fekauʻaki mo e nofonoá pea mo e ngaahi nunuʻa ʻo e ʻikai ke ngāué. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau vahevahe e meʻa ne nau maʻú pea mo ha ngaahi meʻa pē ne nau aʻusia ʻi haʻanau ngāue mālohi ʻi ha faʻahinga meʻa. Ko e hā ha ngaahi ola ʻo ʻenau ngāué?

  • Lau ʻa e konga ko e “Tefitoʻi Moʻoni ʻUluakí: Ngāue” mei he lea ʻa Dieter F. Uchtdorf “Tefitoʻi Moʻoni ʻe Ua ki ha Faʻahinga ʻEkonōmika Pē.” Kole ki he kau talavoú ke nau fili ha kupuʻi lea mei he leá ʻe lelei ke manatuʻi pe lau fakaʻaho ke ne ueʻi kinautolu ʻi heʻenau feinga ke ngāué. Huluʻi ʻa e vitiō “Ko ha Ngāue ʻOku Lolotonga Fai” pea kole ki he kau talavoú ke nau kumi ha ngaahi sīpinga ʻo e meʻa naʻe akoʻi ʻe Palesiteni ʻUkitofá. Ko e hā te nau lava ʻo ako ʻo kau ki he ngāué mei he sīpinga ʻa Tailá? Te nau lava fēfē ʻo fakaʻaongaʻi e meʻa naʻá ne faí ke aʻusia ai ʻenau ngaahi taumuʻá?

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau?ʻOku mahino nai kiate kinautolu e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e ngāué? ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe?ʻE ʻaonga nai ke tuku ha taimi lahi ange ʻi he kaveinga ko ʻení?

Tokoni fakafaiako

“Fai ha ngaahi fehuʻi ʻoku fie maʻu ai e kau akó ke nau kumi e talí ʻi he folofolá mo e ngaahi akonaki ʻa e kau palōfita he ngaahi ʻaho kimui ní” (ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange ʻi he Faiakó [2000], 68).

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Vahevahe e meʻa naʻe ueʻi ia ke ne faí ʻo makatuʻunga ʻi he meʻa naʻá ne ako he ʻahó ni.

  • Vahevahe mo e kōlomú ha ngaahi fie maʻu ʻi he uōtí ʻa ia kuo ʻiloʻi ʻe he pīsopé pea faʻu ha palani ki ha ʻekitivitī ʻa e kōlomú ke tokoni ʻi hono fakakakato e ngaahi fie maʻu ko iá.

Paaki