Oh, Hágo, Nihí Bį’ Diníílzin—dóó binahat’a’!

Linda K. Burton Áyiilaa

Sáanii Ntsáo biNaat’áaniidóó

T’áa nihí gi’at’áo, shá hastįį, Craig, dóó shí yee’ Yéshmishgo sin baa hasti’íí nihił nizhoní. Íiyisíí nihił nizhoníí adeilyáago, akáajį’ atah dooígíí éí “Oh, Hágo, Da’óhdlą́nii.” Éí “hózhǫ́” dóó “ “ saa anihił ní “hágo” “jó’akon,” dóó “ “ nihí Yisda’iinííł, Jesus Christ—“Yádę́ę́’ nidaal’a’í biNanta’í” nilį́.¹ Shí eíí, ii’sizį́ danilį́įgo yisdaa’iildééh bináhata’ bił ch’ét’ą́ nisin, nihí deiltsą́ dóó nihił danilį́ ndí baa nihił hózhǫ́ǫ ałdó’ hadádeelyáázh Bí íinizin dóó joóba’go t’áabí ni’ biYisda’iinííł deesłééł ní.² Saad asdla’go aláah at’áo bee ha’óodzíí’, jooba’go koní, “Kǫ́ǫ́ sézį́, shił’á.”³

Bá sizį́į Peter t’áa yił, Naat’áanii Monson t’áa’ahąąh yee nanhintin “áadiilééł bibá hasht’e’ adiinilzin … biniiyé laanaa niiziníí eíí [ła’ niidzinǫ́ǫ] nihii’ hólǫ́.”⁴Shí Késhmish bee bénashniihígíí ła’ baa hodeezhní, biniiyé shi laanaa yideestsééł hait’áo shilaanaa baa Yisda’iinííł, índa God [nihíZhe’é Diyiníí, éí] ts’ída ni’ ayóó’ayó’nǫ́ǫ, bi eíí biYe’ t’áa ła’í bá yizhchį́nii niheiidini’ą́,”⁵dóó nihíTaa’ ił hózhǫ́ binahat’a’ niłtólí dóó ayóó’at’é.

Késhmish Ła’ Áłtse Bee Bééhaniih

Dį́į́ts’áadah shináakaigo, New Zealandí danihighan. Shízhe’é 30 bináahaigo íidą́ą́’ nda’nitiní binaat’áanii ábi’dilyaa.

Késhmish baa halzhizh, dóó asdla’ bił haiijée’ dóó shí t’áadii anii hooghan biih yii’ nanígíí bidaniilden. Shí ts’ída shá nanitłáh—nǫ́ǫsélí t’áadoo diníséii—bits’ą́ądi naashá hooghan, dashík’is, dóó bił dashighaníí. Baa nidishtééh, dash’ninę́ę bá hasáah, dadíítsa’, dóó Késhmish béé haniih niit’áago—dabisin, dadiltłi’, Késhmish bitsin, yas, dóó bił kééhast’į́į. Bá hasááh shik’éé, shimá yazhí, dóó shida’í éí hodíínaa’ígo Shicháii Kjar bighangi nléí Ashįįh Be’akid Kin haal’áii t’áa nináhahááh Kjar bighadóó Késhmish dayíił’ááh.

Késhmish bitł’éé 1966 biyi’. T’áadoo íinisin da ndí bił dashigha dóó nda’nitiní bighangi áłtse nda’anish tł’ée’go ałhííkai, díí biniiyé ałhííkaií dóo bee nidideesh łéłí da, nisin,

Shída’í Joe béésh yee hoolne’, yaa hane’ ch’íini’ąnii eíí ayóó’ii’níí, jooba’íí, ayóónaalnishíí, aha’deet’ą́-yidóciníí. Shinálí Kjar bits’íí yéego íiłhaazh dóó dóo bił eehózingóó azee’ál’į́įdí sitį́. Shini’ biyi’dí nat’ą́ą́’ shił ééhalkeed díí, sin jiichííh, aląąjį’ sizį́įgo dodilchí ayóó’oo’níi! Shízhe’é béésh bee hóóne’dę́ę́’ nadzáo bitáh hodiisna’íí yiiłtsą́, ndí díiłheel, biwos hasht’e’ niinínil, dóó aZhe’é binahat’a’ bídziilgo yee haadzíí’ dóó Yisda’iinííł ts’ída áyiiláii yoodlą́. Yaa yáłtí’igii shijéí yineesgái yę́ę yidiiłhéél.

Yáah, shinalí dóó naadiidzáa da. Biiską́ni t’áádoo hodiina’í adin silį́į́’. Akó Késhmish nléí New Zealanddí ndi kóji’ Késhmish bitł’éé’, díí bijį́ shinalí ayóó hwiłnizhóní, Ashįįh Tóogi Kintah. Shi ła’ ayóó beehasin ts’ída ałtsé shąąh asdįįd, shi ił hózhǫ́ ayóó anoolningo binahat’a’ bee shik’ihójisdli’ dóó shił béé hózinígíí binahjį’ ha’íinishní. Shinali gi’at’áo hinishnáo éí nináá néiideestsééł nisin. Dóó ałtsojį’ shił bééhozin da, akwe’é nasháha’go, Yisda’iinííł ts’ída hait’áo dóó nihá Nina’ídláii náas hoolzhizhgóó ayóó’ii’níí bił aháá ndahidiikáh. Ndi shił bééhózinjį’ baa shił hózhǫ́. Bi’dizhchį́ k’ad béédailnííhígíí baa’ákonisin.

Eíí Késhmish dóó hodę́ę́’, nihí Yisda’iinííł, Jesus Christ, łą́ągo baa’óhooł’ąą’. Naat’áanii Harold B. Lee yee na’nitin: “Diyin God bíYe nilį́į … t’áa ła’í Bá Yizhchǫ́ǫ niyáo naanish ałtso áyiilaa, dine’é dibé yazhí bá diyoolyééł gi’at’áo, akó dine’é t’áa’ałtso yee yisdááhidookáh. Be’iina’ yee dáálikáł ąą’áyiilaa … dóó nihí ha’át’íí bee hool’áo iiná nididiilyééł. … Jesus eíí ałtso yéhoolááh.”⁶

Késhmish Naaki góne’ beebénashniih

1984 biyi’ Késhmish aléehgo ayóó benáisniih, binahjį’ éiyá Yisda’iinííł dóó yisdaa’ádááh nizhǫ́nii ts’ída yéego baa’áhééh niizįį’. shí 32 shinááhai, sháhastįį bił iiná ash’į́, diyiníí yik’éh yigááł, dóó sha’áłchiní yazhí dį́į́’, 3dóó nléí 10jį’ beedáákhai. Késhmishjį’ hastą́ą nidéezid hadzíihgo, azee’ iił’įní yaa hane’ nigháiini’ą́nii eíí díí “ałdzidíí” nidoolna’ lá. Craig dóó shí dóo yiniidlą́ągoo ahíniilį́, t’aa’ániidlah nihi nák’eeshto’ t’ąą’ kwiiníílzin, náasjį’ shą́ nihił haahódoo-nííł. Áadoo, baa tsináádeekééz, nihíyi’ ga’ “hoozyéél … ch’ééh bik’i’diitįįh”⁷ Jesus Christ dóó biZhe’é binahat’a’ yiniidlą́nígíí biniinaa.

Akót’éendí Craig éí da’óodlą́ní yá anájahgi bishep nilį́įgo; niha’áłchiní yááh dabíne’ doolééł niidzingo t’áádoo bił hwiilni’ da. Késhmish hastą́ą́ nideedzid hádiihgo, shí t’áa’akwiijį’ yás dóó tin bii’ azee’ al’į́įgoo chidí shił alnánalwo’—amá dóó shík’is hooghadí ałkéé’ yiká anájahgo. Yéego bee nihíhoneestą́ą́’, ndí íídą́ą́’ Késhmishgóó nat’ąą’ nidínish’į́įgo nihí Yisda’iinííł, Jesus Christ nihá nina’ídláii saad bee ahééh nisinígíí ts’ída ałts’íisi yee’, dóó “Ayóó at’éii binahat’a’ bi’ aajooba’íí.”⁸

Áadoo díí iiná ts’ída doole’é bididóónahígíí bik’i’diitą́, aZhe’é Diyiníí binahat’a’ binahjį’ ił hózhǫ́nii baa’ ahééniizį́į́’. Késhmish eíí iidą́ą́’ nanik’ah. Azhą́shį́į Késhmish ayóó’niinish’níi ndí, shich’ooni, sha’áłchiní, Ataa’ Bíghan góné bił shi’diil’e’íí t’éiyá baa shił hózhǫ́ dóó shiZhe’é Diyiníí, Jesus Christ, dóó binahat’a’ yinishdlą́ dóó t’áa’aaníí at’éego shił beehózin.

Ła’ajį’ hooghagi hanashyį́įgo, náasoo niha’áłchiní yazhí baa ntseskéesgo, shí naaltsoos Ák’isbii’ ahis’áád dóó sin áyaaléi’ yiiłtsą́. Yilá bee bizhdilchi’í ch’į’ dah nedá, dóó bee hastáałgo yishchá dóó ts’ída shijéí yidéelchid. Damǫ́ǫgo yá anéiijahgi neeznániid áłchiní yazhí ts’ída bee ndi neeshtį̨įh niizįį’, akwe’é áłchiní yazhí sin bee nanishtin’ ndi ałdó’ dį́į́’ sha’áłchiní yazhí yidá hwiidooł’ááł.

Hait’áosh aZhe’é dine’é be’ayóó’o’ní dóó be’ajooba’ yił ch’ii’ááh?
Áyiił’a’bíYe’, awéé ła’ yizhchǫ́ǫ, hoozyééł yił dóó ayóó diyingo.
Hait’áosh aZhe’é dine’é atįįn bikáá’ yiikah dooígíí yit’į́ íidoolííł?
Áyiił’a’bíYe’ ni’gi dine’é yił tádidookáh, eíí dah bééhodiilzį́į́ł.
Hait’áosh aZhe’é dine’é yił i’doołkał, yidiyoołhééł yit’į́ íidoolííł?
Áyiił’a’bíYe’ nihá dadootsaał dóó biyol hinóo yidoozį́į́ł.
Íish aZhe’é nihíyokééd? God bizaad íish daaní?
Íiniidlą́, laanaa niizin, bíYe’ gi’at’áo iiná, biká adahílyeed.
Íish dayókeed? BíYe’ gi’at’áo iiná. 9

Díí sin ayóó na’iił’ánígíí ts’ída hait’áo shí Zhe’é Diyiníí bíYe’ dóó bínahat’a’ baa’ áhééh nisiníí bił ííshją́ adeeshłííł. Azhą́ sha’áłchiní t’áadoo shináál danąąyą́ą da ndí, díí sin biyi’ biká’ii yik’i da’diitą́ǫ, dóó bił béé dahózin dóó bina’nitin yee dahináo, bí Jesus Christ t’áa’aaníí yikéé’ yiká doolééł.

Eíí yiháhgo nihighangi eíí íi’sizį́į hólǫ́, ił hoozyéél dóó ayóó’o’o’ní yee nihik’ijisdli’ígíí eíí dóo béidiyéeshne da. Niha’áłchiní eíí Késhmish biyi’ baa hasti’íí hazhó’ó yaa akódaniizį́į́’. Áadoo hoshdę́ę́’ dóó dííshjį́įjį’ t’ahdoo éí gi’at’áo hodilzin anáádeidléeh da, dóó ayóó’at’áo aa nitsídaa-kees. Ayóó nihí dahóneestą́ą’go, nihí ayóó nihił dahódiyiníí bąą baa ntsíílees dóó nihí Yisda’iinííł, Jesus Christ, nihéiiniláhii baa ahééh niizin dóó nihíZhe’é Diyiníí ayóó’anoolningo yisdaa’iildééh yee yináhaz’ą́.

Hash yit’áo dine’é laanaa t’áágééd deiyíkááh nisínii eíí yisdaa’iildééh bik’i’diitą́nii biniinaa dóó eíí ts’ída Yisdaa’ii’nííł Nina’ídláii biníí’ silá. T’áá’aaníí akwíínisiníí eíí bá yáłti’í, Naat’áanii Thomas S. Monson, biish ááh, éí ayóó bídziilgo haadzíí’: “Bí éiyá anoonééł dooniníti’dę́ę́’ haaninís’nil, azhą́ Jesus Christ, shí eíí t’áa’aaníí yina’niłtin dishní—ndí yiwóhgo nilį́. Bí be’iina’ niłtólígo Á’iilaa—bí á’iilaa yiláah at’é. Bí naa’diiłáah nilį́—ndí Bí naa’diiłáah yiláah at’é. Bí éí ‘naabááhí yóó’eekáii’ ts’ída nihokáá’ yik’i’nádza, yisda’iinííł, Diyin God bíYe’, hoozyéél binanta’í Isrel biT’áa ła’í Diyiníí—azhą́ Átaa’ naadiidzáii—éí koní, ‘Shí atse’ dóó ayéedi nishlį́, shí éí hináo nishłį́, shí bi’diisyį́į nishlį́, Shí nihá aZheé bit’a’ naashá’ [D&C 110:4].”¹⁰

Ayóó’at’áo nihá ti’hooznii’ baa ntsííkeesgo, nihí Yisda’iinííł asdla’go saad baa yinííł hwiinidzingo haadzi’íí éí: “Nihíísh ałdó’ wohkáh?”¹¹ ach’į’ náhwidii’náahgo, bits’ą́ą jigo daats’í dah diidááh dóó t’áa sahí kanéiidá, éí doodáo baa diidááł dóó aZhe’é binahat’a’, binahjį’ eíí nihí bee “ti’hwiidii’íh nihídoolna’íí, Christ nihá ak’iidiit’ąo nihił hódoozhǫ́ǫł.”¹²Shí sodiziníí Késhmish biyįįn baa hasti’ígíí nididíílyééł “hágo, nihí bi’ diníílzin” dóó nihíZhe’é Diyiníí binahat’a’ ayóó’anoolnín dóó hadiłt’é! Jesus Christ bízhi’ binahjį’, áámen.