A Kabwaia Taan Raoi
2021 Ana Botaki n Taromauri n te Kiritimati te Moan Beretitentii
Tabati, Ritembwa 5, 2021
N te tai aei, ara Moan Beretitentii ae tangiraki a manga kaoira riki bwa ti na ikotaki ngkai ti waakina ara bukamaru ibukin te Kiritimati. Ngkai a kakaokoro ara katei aika ti bwainii n te aba teuana ma teuana, ma ti rangi ni kakaitau ao ni kakabwaiaaki ngkai ti kona ni katiteuanaaki—ti nano teuana n neboa ara Tia Kamaiu Iesu Kristo ao ni bukamarua Bungiakina are riki uoua tengaa tabun te ririki nnako.
Teuana te katei mamate iai nanon ara utu ae te Bassett, n ai naba mweenga aika mwaiti, bon karaoan te kaotioti iaon karakinan bungiakina. Iroura, warekan aia rongorongo Itaia, Ruka, Mataio, Nibwaai, ao Moomon, n raonaki ma anene ni Kiritimati ao te kaotioti iaon Maria, Iotebwa ao Iesu te ataei bon te bwai ae e rangi ni kaunganano ao n ibuobuoki nakon maiura n tamnei —ma tiaki n taainako.
N aron te katooto, n tairikin te Kiritimati teuana, ao ataei ake a riki bwa nanai tibu ataei aika a tang ni karongoa. Tangiia e rootiia ara ataei ake a riki bwa taan kawakin tiibu ma anera ao ai te teei ae e niiraki. Te ririki are imwiina, ti a kaakeaa te nanai n tiibu. Akea ae kan manga riki bwa te tiibu bwa a raraoma, bwa, taian tiibu bon ngaia taan karika te maaku ao te tangiroaa. N te ririki teuana, okoia taan kawakin tiibu a oneaki nakon kabaang, ao te ririki teuana akea te aomata ae kan riki bwa te Tia Rabakau ke te anera, ma a tangiria ni kabonganai oneaia n taainantioo ao te kua ake a kabonganai n tain te Arowiin. Tao e a manga boou nanora ngkana ti noora te merimeri ae e a tibwa bungiaki are e bwaka mai aon ana tabo ae e riao rietana ao e aki matoa raoi, are e kaineta te tabo ae kiriatibu, ao e tikubeaki raoi imwain ae e roko i aon tano. I karekeaki kamoamoaki ibukin rawean te ataei aei, e boni ngae ngke e riki bwakana man au aki tarabwai.
E raoi te bong? E raoi bwaai ni kabane? Ara kaotioti iaon rongonrongon te moan bungiaki e riai n aranaki bwa “Te Mangao inanon Nneia Maan.” I riai ni kariaia ngkana e nang uakaan te Kiritimati, ao I riai ni iangoia bwa tao e bon raoiroi riki ae ti karaoa ara katei inanon te Kiritimati ae e na uota te rau?
Te rau—anne tamaroana ao kantaningaan arona are ti bane n tangiria, tiaki tii n tain te Kiritimati ma ni bon taai nako. Ni kabutaa te aonaaba ni boong aikai, e ngae ngke,e taraa n ae kuri kangaanga reken te rau. Inanon au tai ni kamatebwaia Reirei ao Berita aika Tabu inanon te ririki aei, ao I kauringaaki n te kaotioti teuana are e na kaota kanoan ara bong aikai:
“Ao n te bong anne … te aonaba ni kabane e na mangaongao, ao e na kabwara nanoia aomata.”1
Inanon mangaongaon te aonaaba aei, ti na kunea iaara te rau aei ae rangi ni iangoaki rekena ibukin te aonaaba?
Beretitenti Russell M. Nelson e a tia ni kabwarabwara:
“Ana euangkerio Iesu Kristo bon ngaia raoi ae kainnanoaki n te aonaaba ae mangaongao, kiriwe, ao n rawaawata.
A riai natin nako te Atua n ongora ao ni butimwaea ana rongorongo ni kamaiu, ni kaboomwi Iesu Kristo. Akea riki te rongorongo ae kakaawaki riki ibukin kukureira—ngkai ao n aki toki.”2
Rongorongon Kaokan bwai bon rongorongon te Kiritimati. Otan te itoi are e kairiia taan kawakin tiibu nakon te teei are mena n aia aubunga maan titebo naba ma te oota are ruo nako aon Iotebwa—a roko baikai imwaain katanoataan te rongorongo ae moanbaan te kakukurei bwa e a roko Kristo iaon te aba.
Ana rongorongo Itaia nakon ara aonaaba ae teimatoa te kangaanga iai, “Bwa e na bungiaki te teei nakoira, ao ti na anganaki te nati te mwaane; ao e na mwiokoaki bwa e na tautaeka; ao e na aranaki bwa Moan te Raoiroi, Te Tia Reirei, te Atua ae mwaaka, te Tama ae e akea tokina, te Uea n Raoi.”3
E reireiniira Unimwaane Quentin L. Cook, “Teuana nakoan ara Uea ao ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo, ae tatangiraki, bon ‘Te Uea n Raoi’ [Itaia 9:6]. … E na kateaki Abanueana n ikotaki ma te rau ao te tangira.”4
Ngkai ti wareki taeka ake a kuneaki n ana boki Ruka n te ririki aei, ao au kantaninga bwa kona iangoa taian taeka aika “kaini karawa aika uanao ni kamoamoa te Atua,” ngke a kangai, “E na neboaki te Atua ike moan te rietata, ao a na raoi aonaba, a na akoaki aomata.”5 I a tia ni karaua n iangoi taeka aikai ao n iangoia bwa e bon riai ibukira n iangoa aei n aron te katanoata bwa “e a Rau aonaaba.” “E a roko te Raoi!” e kona n ae a takaruaia. Bwa, n taekana ae koaua, n te tairiki arei inanon te oo ae mangori, ao e a roko te “Uea n Raoi” nakon te aonaaba.
Ni moan bongin te Kiritimati anne bon kaotiia anera ni kamoamoaa bwa e a roko te rau. E katanoata Iakoba imataia, “Ti ataa taekan Kristo, ao ti kariaria rokon mimitongina i nanon bubua n ririki i mwaain rokona; ao tiaki ti ngaira aika ti kariaria rokon mimitongina, ma burabeti aika a tabu ni kabane ake a maiu imwaira.”6
E a manga, taetae ni burabetiia Itaia, ibukin ara bong, ngke e a korea ae kangai, “Ai tamaroara i aoni maunga waen are ngaia [ke ngaiia] ake a ua rongorongo aika raraoi, are kaongoraea te aba n te raoi.”7
Ngaia ae, antai aomata aika tikiraoi aikai aika karekea te raoi? E katanoata te Tia Kamaiu nakoia Ana taan reirei i Kariaia ao te tabo ae te Aba ni Mari bwa “a kabwaia taan raoi, ba a na atongaki ba natin te Atua.”8
N raonaki ma anne, e reirei te Uea Beniamina, “Ao ngkai, ibukin te berita ae tabu are kam a tia ni karaoia, kam na aranaki bwa natin Kristo, natina mwaane, ao natina aine; bwa taraia, n te bong aio ao e a tia ni manga bungia tamneimi; bwa kam taekinna bwa a bitaki nanomi rinanon onimakinan arana; mangaia ae kam a bungiaki irouna ao kam a riki bwa natina mwaane ao aine ngkami.”9
Ngai ma ngkoe bon naati ni berita iroun Iesu Kristo, ngaira bon Natina. Ko uringa, are E taku bwa ni kabane taan uota te raoi a na atongaki bwa natin te Atua. Ngaia are, ngaira—aika natin te Atua—ti riai n riki bwa taan uota te raoi. Aio bon kanoan ara berita. Ngai ma ngkoe tina karaoa te bitaki inanon te aonaaba ae mangaongao bwa tina riki bwa taan uota te raoi—inanon mweengara, ara bootaki nako, botakin ara kaawa, ao ni bon kabutaa te aonaaba, man ara akoi, man ara mwakuri aika raraoi, ao man ara taetae—ngkana ti itaramata ke n ara mwakuri. Ti a “tataekina te raoi” ma te onimakinaki ngkai ti kakoaua Ibukina, inanon te taeka ao ara mwakuri.
Man ana boki Ruka ti wareka ae kangai:
“Ao ngke a bwaka nako anera mai irouia nako karawa, ao a i taetae taani kawakin-tibu i rouia ni kangai, Ti na nako Betereem ngkai n nora te baere roko, are E kaotia te Atua nako ira.
“Ao a kawaetataia n nako, ao a nora Maria ma Ioteba ma te merimeri ba e wene ni nen te man n amarake.
“Ao ngke a tia n noria, ao a kaota taekan te tei are a tuangaki.”10
N aron aei, “ti a nako” ao “ni kaotia nakoia aomata” rongorongon te raoi “taekan te tei are a tuangaki.” Aio te rongorongo ae a tataekinna ara mitinare nakoia ake ti tangiriia ao raoraora; aio bon te taeka ae maiu ae a tibwaua ara mitinare inanon aia tai ni beku n aron ae e karaoia ara Tia Kamaiu. Aio te rongorongo ae ti tataekinna ngkai ti kaota ara tangira, ti tibwauaia, ao ni kaoiia ake a mena irarikira bwa a na katoonga naba te kantaninga ma te rau are kuneaki n te rongorongo ae raoiroi ae taekan Iesu Kristo.
Ti oki rikaaki nakon te kaotioti are e aki bebete karaoana n ara utu ni katoa Kiritimati—bukin tera ti aki kani kaaki kateira, kateira ni kaungaia natira ma tibura bwa a na karaoa te kaotioti n rongorongon teuana te tairiki ae rianako arona, ike a kaoti iai anera n uota te rongorongo ae moanbaan te kakukurei?
Te kaeka e bebete ao e kakukurei: “Ti kaakarabakauakina Kristo, ao ti kimwareirei iroun Kristo, ao ti tataekina Kristo, ao ti taetae ni burabeti ibukin Kristo, ao ti koroi kanoan ara taeka ni burabeti bwa natira a na ataia bwa antai ae a na kawaria ibukin kamaunaan aia bure.”11
Eng, ti nooria bwa te aonaaba ngkai e a rangi ni mangaongao ao e bwaka nanoia aomata iai. E ngae n anne, n aki tabe ma taian kangaanga, aika a tei bwa taian kakaitara, ao inukan tain te mangaongao, tia reitanako tataekinan te rau, inanon te tai aei ao n taainako, ngkai ti katauraoira ao ake irarikira imwaain okin Uean te Raoi, are bon ara Uea, Tia Kamaiu, ao te tia Kabooi Maiura, Iesu Kristo. Manga ana taeka Beretitenti Nelson, “A riai natin nako te Atua n ongora ao ni butimwaea ana rongorongo ni kamaiu, ni kaboomwi Iesu Kristo.”
Ke ti a riki bwa taan uota te raoi ngkai ti bukamarua bungiakin, maiun, ao ana mwakuri ara Tia Kamaiu inanon te Kiritimati aei ao n taai nako bon au tataro n aran Iesu Kristo, amen.