Li xnimal ru maatan re li Ralankil
2022 Li ch’utam re Ralankil re li Xb’eenil Awa’b’ejil
Domingo, 4 diciembre, 2022
“Naq eb’ li anjel xkoheb’ wi’chik sa’ choxa, eb’ laj k’aak’alenel xul ke’xye chirib’ileb’ rib’, yo’qeb’ toj Belen ut qilaq chaq a’in li xk’ulman, li kixk’ut chiqu li Qaawa’.
“Ut ke’seeb’ank chi xik, koxe’xtaw li xMaria, ut laj Jose, ut li k’uula’al sotso sa’ xwa’leb’aaleb’ li xul.”1
Eb’ li raqal a’in sa’ li Ak’ Chaq’rab’ tz’iib’anb’il xb’aan laj Lukas naxk’e sa’ li k’a’uxlej reetalil lix santil yo’lajik li Jesukristo li naninq’ehiman anajwan sa’ chixjunil li ruchich’och’.
Sa’ lin tenamit Portugal, lix k’utb’esinkil li na’leb’ jo’ yeeb’il resil sa’ li loq’laj hu ut xyiib’ankil li yo’leb’aal a’an jwal raab’il. Wankeb’ naab’al li yo’leb’aal sa’ chixjunil li tenamit chiru li Ralankil—jun li na’leb’ li nab’aanuman chiru li Ralankil sa’ li junjunq chi junkab’al. Xyiib’ankil jun li na’ajej re li Ralankil naraj naab’al li xxaq pim, pek, ut naab’al chik li k’a’aq re ru re naq ch’ina-usaq li na’ajej re li Ralankil.
Li xninq’ehinkil li Ralankil ut xyiib’ankil jun lix na’aj jwal kiwulak chiwu sa’ lin ka’ch’inal ut sa’ lin saajilal ut moqon qochb’eeneb’ li qana’ qayuwa’ ut chirix xnumik li hoonal rik’ineb’ li qakok’al. Li xninq’ehinkil li Ralankil a’an jun hoonal li jwal nawulak chiwu chiru li chihab’.
Naqak’uula sa’ jun li kaax chixjunil li naqoksi re xyiib’ankil lix na’aj li yo’leb’aal ut lix sutam. Ut jo’kan ajwi’ nayiib’aman jun reetalil li qach’ina k’aleb’aal. Rajlal chihab’, rajlal Ralankil, nak’eeman junjunq chik li ak’ k’a’aq re ru. Wan naq reetalil junaq li winq, ochoch, xul, k’anjeleb’aal re risinkil li ha’ sa’ ch’och’, malaj junaq chik li k’a’aq re ru re reetalinkil li tzuul ut li roq taq’a, eb’ li che’, ut eb’ li awimq. Na’oksiman li lem re reetalinkil li roq ha’ malaj pumpuukil ha’. Wan hoonal naq neke’eetaliman ajwi’ li ninqi numleb’. Ut sa’ xyi chixjunil a’in neke’wan li eetalil jwal aajeleb’ ru, li yeeb’ileb’ sa’eb’ li loq’laj hu: jun ch’uut chi karneer ut “eb’ laj ilol xul li yookeb’ chi k’aak’alenk”;2 li anjel li kiyehok resil xyo’lajik li Kolonel, li kik’amok chaq re chaab’il esil … choq’ reheb’ chixjunileb’ li kristiaan”;3 li reetalileb’ li xMaria ut laj Jose chire li xna’ajeb’ li xul. 4 Ut wan ajwi’ li chahim, jo’ naxye sa’ li loq’laj hu, kixk’e xsahileb’ xch’ool laj q’e ut kixb’eresiheb’ re te’wulaq b’ar wi’ wan li Jesus.5
Chixjunileb’ li wankeb’ sa’ li ochoch wankeb’ sa’ xb’een xyiib’ankil li yo’leb’aal. Chiru xnumik naab’al kutan ut wan naq xamaan, chi timil timil kib’aanuman ut kiyiib’aman chixjunil sa’ xna’aj.
Sa’ lix kutankil, nawulak chiqu rilb’al li reetalil li yo’leb’aal ut nanaq sa’ qach’ool li kik’ulman jo’ tz’iib’anb’il resil sa’ xhu laj Mateo ut laj Lukas li nab’aanunk re naq li hoonal a’in wanq rajom. Yeeb’il resil lix paab’aal li xMaria ut laj Jose; lix b’eenikeb’ naq “ke’el chaq Galilea ut ke’chalk toj Judea, sa’ xtenamit laj David, li nawb’il ru jo’ Belen”;6 ut li ke’xb’aanu re xtawb’al junaq xna’ajeb’ aran.
Chirix a’an kiwulak xkutankil li Ralankil ut kik’eeman li reetalil li k’uula’al Jesus sa’ xna’ajeb’ li xul, ut li seraq’ a’an chik chirix lix aajelil ru li Jesukristo sa’ li qayu’am ut chirix li kixb’aanu choq’ qe7 ut naq a’an li xnimal ru maatan sa’ xb’een chixjunil chixjunil.
Li ch’ina b’ich a’in naxk’ut tz’aqal li rajom li ninq’e a’in:
“At alalb’ej li wankat rub’el rilom xMaria!
At ch’ina al saq ut xchaq’al aawu!
Li wankat sa’ xwarib’aal li xul
Sa’ xb’eenil li kutan a’an re Ralankil!
Li royb’enihomeb’ chixjunil li komon ut li ch’uut
Jayalinb’ileb’ sa’ lix lemtz’il ru laa wilob’aal!
At ch’ina al li nakanujob’resi li ch’och’ rik’in laa loq’al!
At ch’ina al li xatyo’la sa’ tuulanil!
Eb’ laj ilol xul, li xe’b’eresiik chaq chi najt,
Xe’loq’onin rub’el li chahim,
Ut eb’ laj eek’ xe’xb’as li xb’eeneb’ raq
Ut aawoxloq’inkil xe’xb’aanu!
At alalb’ej re li neke’xb’icha ru li anjel!
At ralal li qanimla rey!
K’a’ru xb’anol li junjunq chi rahil ch’oolejil?
Sa’eb’ li kutankil ut saqenkil ru xsa’ uhej a’an!
K’a’jo’ xchaq’al ru li maatan k’eeb’il reheb’ li winq
Re naq taqak’ul li maatan re li choxa!”8
Li Kolonel ajwi’ kixch’olob’ xyaalal lix maatan choq’ qe: “Xinye a’in eere re naq teetaw tuqtuukilal usilal wik’in. Sa’ li ruchich’och’ teek’ul li rahilal, a’b’anan kawaq eech’ool! Laa’in xinq’ax ru xwankil li ruchich’och’.”9
“Xbʼaan naq li Dios kʼaʼjoʼ naq kixra li ruchichʼochʼ: kixkʼe chaq li Ralal jun chiribʼil re naq chixjunil li taapaabʼanq re, inkʼaʼ taasachq, wanq bʼan xyuʼam chi junelik.”10
K’a’jo’ xnimal ru maatan; k’a’jo’ xchaq’al ru!
“Li hoonal re Ralankil a’an jun hoonal re na’leb’ank ut k’anjelak rik’ineb’ li osob’tesink ut eb’ li hoonal wan qe sa’ xk’ab’a’ lix yo’lajik, lix yu’am, ut lix tojb’al rix li maak ut lix kamik li Jesukristo.”11
Nink’oxlak chirix li osob’tesiik naq naqak’ul qatuqtuukilal ut qoyb’enihom sa’ xyanqeb’ li ch’a’ajkilal ut yale’k;12 li osob’tesiik naq naqak’ul xb’eresihom li choxa sa’eb’ li hoonal naq noko’el chi uub’ej ut naq na’oso’ qoyb’enihom;13 eb’ li osob’tesiik naq nasaqeno’ ru li qilob’aal ut qoyb’enihom, rik’in xnawb’al naq wan xkomon chirix li yu’am a’in;14 li osob’tesiik re b’antioxink us ta ink’a’ jwal naab’al li k’a’aq re ru wan qe, li osob’tesiik naqak’ul naq natuqub’aak li qach’ool naq naqeek’a qib’ qajunes;15 ut li osob’tesiik re li k’ehok us ta ink’a’ naab’al li k’a’aq re ru wan qe.
A’in ut naab’al chik li osob’tesiik wan choq’ qe sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo! Hehe’, sa’ xk’ab’a’ li ch’ina al Jesus li kiwoyb’eni naq taak’eemanq sa’ li yo’leb’aal li kiqayiib’ sa’ xkutankil li Ralankil! A’an, li xnimal ru qamaatan, kixk’e naab’al li qosob’tesinkil jwal ch’ina-useb’ rik’in lix yu’am, xb’aanuhom, xk’utum, ut lix mayej.
Jo’kan ut ninpatz’: Ma ink’a’ tab’i’ naru naqoksi li osob’tesiik a’an re xk’amb’aleb’ li riiq li qas qiitz’in, xtenq’ankileb’ ut xk’eeb’al xkawub’ xch’ooleb’ re te’reek’a’ lix musiq’ li santil hoonal a’in, ut xninq’ehinkil lix nimal sahil ch’oolejil ke’yehe’ reheb’ laj k’aak’alenel xul chiru li xb’een Ralankil?
Li Kristo naru naxjal li qaRalankil rik’in li tz’aqal rahok, a’ lix “tz’aqal rahom li Kristo li wan chi junelik.” 16 “Us ta li qeek’ahom najala, a’b’an lix rahom choq’ qe ink’a’.”17 Lix rahom wan chalen chiruheb’ li chihab’ ut chiru li qayu’am.
Xsutq’isinkil li qilob’aal rik’in li Kristo chiru li Ralankil tixk’e jun reetalil lix rahom sa’ li qayu’am ut qatenq’ankil chixraab’al ut chi k’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in.
Naq naqayu’ami li Ralankil, naqayu’ami lix Musiq’ li Kristo. Nintz’aama naq chiruheb’ li kutan a’in, taqajayali li qach’ool rik’in li Jesukristo, lix saqen li ruchich’och’, ut qakanab’aq naq li qasaqen taalemtz’unq chiru li hoonal a’in naq taqawotz li qarahom rik’ineb’ li qas qiitz’in ut naq took’anjelaq chiruheb’.
Xb’aan naq a’an kichal, li qayu’am wan rajom. Xb’aan naq a’an kichal, wan qoyb’enihom. A’an laj Kolol re li ruchich’och’, a’an lix nimal ru qamaatan, chirix a’an ninye lix nawom inch’ool. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.