Ibukiia aika a Raoiroi, Nanon te Kiritimati Bwa Kangaanga ao Kakaewenako A na Bane n Nakoraoi
Ana Botaki ni Taromauri n Kakiritimati te Moan Beretitentii 2022
Tabati, 4 Ritembwa, 2022
I kaitaua te Moan Beretitentii ibukin te tibwanga are I a taetae iai n te tairiki aei. Ara utu a tia ni bukamaru ni katein te Kiritimati n oin abara ao i France, Germany, ao Brazil. N taabo ake ti maeka iai, ngaira ake ti kakoaua ao ni iriira Iesu Kristo, teuana te koaua ae tamaroa e tiku n arona: ti kimwareirei bwa Teuare e weteaki man moan karikan bwaai, Ngaia are e kariariaaki inanon bubua n ririki, Ngaia are ana Rikitemanna te Tama, E roko—i nukan te tai, n te aro ae te kabanea ni mangori—E roko. Ao ibukina bwa E roko, birion ake a tia ni maeka iaon te aba a na manga maiu ao a konaa, ngkana a rineia, a na karekea te maiu ae akea tokina, ana bwaintituaraoi te Atua ae moan te korakora.
N rongorongon Bungiakina n tain te Kiritimati, a mwaiti reireiara aika ti kona n reiakin.
Aio te reirei are N na tibwaia ma ngkami n te tairiki aei: Ma raraoma ao nanokokoraki ni kabane, kangaanga ao tabeaianga ake a rereke iroura n te maiu ae mamate, ibukiia aika a raoiroi—ake iai aia onimaki ao a kakoaua te Uea—n tokin te tai, a na bane n nakoraoi.
Iangoi banna ni katooto aika tamaroa aikai.
Te aine ae raoiroi ae arana Eritabeta ao buuna, Takaria, ngkai n roroia ni kara, a nanokawaki bwa a tuai ni kakabwaiaki n anganaki natiia. A bwaina te kakaonimaki ao a kakoaua te Uea.
E ngae ngke koroboki aika tabu aki koreia bwa tera ae a tia n namakinna Takaria ma Eritabeta ao n taekinna imarenaia, n te kaotioti n te kamataku Savior of the World e buokiira n namakina te bwai are a tia n namakinna. Takaria e taetae nakon Eritabeta: “Ti aki rineaki bwa tina kariki. Ma ti teimatoa ni kakoaua te Uea.” Ao imwiina a anene: “N na anga nakon te Atua n aki toki, ma tiaki are nanou. … Ngkana e na aki riki, n ira Nanona n aki toki nanona N na tataninga ao N na mataku ao n nooria. … N na… kariaia bwa E na kairai … ni karokoa tokin au aoa, n tokin au bong, ni karokoa banen au ririki.”1
Imwiina e riki te kakai. E koreaki ni koroboki aika a tabu bwa inanon te tembora, te anera Kabiriera e kaoti nakon Takaria. Te anera e taekinna: “Eritabeta e na bungiia natim te mwaane, ao ko na aranna bwa Ioane. … Ao e na … katauraoia aomata aika a tae nangia i bukin te Atua.”2
E kaeka Takaria, “I a unimwane ngai, ao e a kara buu.”3
E kaeka Kabiriera, “Ibukina ko aki kakoauai au taeka,” “ane e na bae newem, ao kona aki kona te taetae, ni karokoa te bong are a na … karaoaki baikai iai.”4
Iangoa te namakin are e roko iroun Eritabeta ao Takaria. Inanon ririki aika a bati a tia n tataro ibukin natiia, ma akea ae e kaoti. A reitinako ni kawakin tua ao a onimakina te Uea. Imwiina, e kaoti te anera nakon Takaria, ma imwiin anne, e aki kona n taetae. E bae ni kan ataia bwa e kanga arona imatan te Uea. Ma n tokin te tai, e a bungiaki te merimeri. Takaria e a kona ni manga taetae. Ao te merimeri e riki bwa Ioane te burabeti, are e katauraoa te kawai ibukin te Tia Kamaiu. Ma inanon nanokokoraki ao kangaanga ni kabane, ibukiia aika a raoiroi, n tokin te tai, a nakoraoi bwaai ni kabane.
Are imwina, ni karakinan te Kiritimati, ti kaitibo ma Maria ae tatangiraki, are e rineaki bwa te tina iroun natin te Atua. Ao e ngae n anne bon iai raraoma ao tabeaianga inanon maiuna. Kabiriera e kaoti nakon Maria, n tuangnga te wewete ae rine. E titiraki Maria, “E na iranaki te baenne ngkai akea buu?”5 Kabiriera e kabwarabwara bwa mwaakan te Tamnei ae Raoiro e na roko iaona, ao mwaakan teuare Moan te Rietaata e na rabunna, ao e na bungiia natin te Atua, ao e na aranaki bwa Iesu.
Iangoa aron kukureina ao kimwareireina ae namakinna ngkai e a kawaraki iroun ana anera te Atua. E anganna te nanorinano ni iangoan ae e a riki bwa tinan te Metia are e a kamantataningaaki. Ma, kaongoan Iotebwa, e bon tuai karaoaki. Iotebwa bon te mwaane ae kokoaua ao ae e aki tangiria ni katokaa te mama iaon Maria, ma e a nanououa n te kawai ae eti are e na toua. Inanona ana kangaanga ma ana nanokokoraki, e roko irouna te anera n te mii: “Iotebwa, … tai maku ni wetea Maria are bum: bwa E riki te baere i nanona iroun te Tamnei are Raoiroi. Ao ane e na bungia te nati te mwaane, ao kona aranna bwa Iesu; bwa boni Ngaia ae e na kamaiuia ana aomata man aia bure.”6
Ni koauana ti kona n ota iroun Maria ngke e a rinanon te aki rau ao te nanokokoraki, ni kan ataia bwa e na kanga te kakabwaia ae moan te kamimi n riki. Iotebwa, naba, e raraoma ao e aki rau. Ma ngkai e mataata bwa a mwakuri n onimaki ao a karaoi bwaai ake a tia n tuangakii. Ai kukureira Maria ngke e a ataia bwa te anera e a tia ni kaoti nakon Iotebwa. Ai kukureira Iotebwa n ataia bwa aio bon ana kantaninga te Atua. Inanon te nanokokoraki ma kangaanga, ibukiia aika raoiroi, n tokin te tai, a bane n nakoraoi bwaai ni kabane.
Ma ae ti ataia, e teimatoa n iai te kangaanga aika imwaira; n tainako e na bon iai. Ngkai e a uakaan ana tai ni bung Maria, I-Rom a tangiria bwa e na oki rikaaki Iotebwa nakon te kaawa are Betereem. Maria ao Iotebwa a baireia bwa ana uaia n nako. Ti bane n tatangira karakinan te Kiritimati ae tamaroa. N rokoia i Betereem, a kebo ruu n auti ni iruwa. Te bwai are e raraomaeakinna Iotebwa e a namakinaki. E kanga n riki aei? Bukin tera Maria, n rineaki ibuakoia aine, bwa e na bungiia Natin teuare Moan te Rietaata ni nnen kanaia maan? E kona te bung n akea te kangaanga ke kangabuaka n reke iai?
E kona n taraa ni kakubanako, n aki tau. Ma e bungiaki te merimeri; E rang ni marurung. N are e taekinna te kuna ni Kiritimati, “Inanon nnen kanaia maan, akea ana kainiwene, e kawenea atuuna te merimeri te Uea Iesu.”7
N te karangaina, te anera e kaoti nakoia taan kawakin tiibu n te tawana n uota te rongorongo ae raoiroi ao e kakimwareirei. Ao a anene anera, “E na neboaki te Atua ike moan te rietata, ao a na raoi aonaba; a na akoaki aomata.”8
Taan kawakin tiibu a nako Betereem, ike a noora iai Iesu te merimeri. Ao ngke a kunea te merimeri are Kristo, a namakina te raunnano ao te kakoaua Iotebwa ao Maria ngkai a ataia bwa iai bukina ngkai a rinanon kangaanga ake a katobibiia. Anera a tia ni katanoata Rokona ao Ana mwakuri ae kakannato. Imwiin te kangaanga ao te nanokokoraki, ibukiia aika a raoiroi, a na nakoraoi bwaai ni kabane.
Iaon Amerika, kangaanga ao nanokokoraki, ao tabeaianga a reke naba irouia aika raoiroi. Te burabeti Tamuera e a tia n taetae ni burabeti bwa bungiakin te Tia Kamaiu e na riki nimaua te ririrki n taai aika a na roko ao anne e na riki te kanikina are e na akea te roo inanon te bong. Ngkai e a uakaan te bong anne, te bwai are e a kaman tia ni baireaki iroun te Atua e a kaoti. “Iai [te bong] ae katannakoaki irouia naake aki kakoaua, [are a taekinna bwa e a bwakanako taina,] bwa ni kabane naake a kakoauai [bwa e na bon roko te Tia Kamaiu] a na tiringaki ma tii ngkana e koro bukin aei.”9 Taan aki kakoaua ana bwainingaireia taan kakoaua, “Ami kimwareirei ma ami onimaki ni kaineti ma te bwai aio a bon matebuaka.”10 Iangoa aki rauia ao tabeaiangaia naake a raoiroi. Ni koroboki aika a tabu e taekinna bwa Nibwaai e “bobaraaki iaon tano man tang ni kakorakora nakon Atuana ibukiia ana botanaomata.”11 Ao ngke e tataro Nibwaai, “bwanaan te Uea e roko nakoina, ni kangai: Tabekarake atuum ao kukurei; bwa nooria, e a kaan roko te tai, ao n te tairiki aei ao kam na anganaki te kanikina, ao n te ingabong ao N na roko nakon te aonaba.”12
E taekinaki ni koroboki aika a tabu, “Ao e a koro bukina bwa taeka ake a roko nakon Nibwaai a kakoroaki bukiia, … bwa nooria, n te tai are e bung iai taai ao bon akea te roo. … [Ao] aomata ni kabane … a rang ni mimi n te aro are a bwaka nako aontano. … [Ao] bon akea te roo n te tairiki arei, ma e bon oota n aron ae tawanou. … Ao a ataia bwa bon te bong are e na bungiaki iai te Uea.”13
Ma kangaanga ao nanokokoraki ni kabane, ibukiia aika a raoiroi—irouia ake a kakoaua te Atua—n tokina, bwa tao n te maiu aei ke ngkana ti katorobubua i waena, bwaai ni kabane a na nakoraoi.14
Iangoan te tai ae tabu ni bungiakin te Tia Kamaiu, bukin tera te Uea e tataninga ni karokoa te kabanea n tairiki n tuanga Nibwaai bwa E na bungiaki n te ingabong are imwiina? E kona n kaman tuangnga wiiki ke namwakaina mai imwaina. Bukin tera e kariaia bwa Eritabeta ao Takaria a na kara n akea natiia imwain ae e kamatoa bwa te burabeti Ioane e na bungiaki nakoia? Ao bukin tera Maria e na kan ata te rinerine are e na karaoia ao Iotebwa inanon te rongorongo ae moan te kakaawaki? Bukin tera bwa mwiokoan nnen kanaia maan ao taan kawakin tiibu ao anera a na aki ataaki ni karokoa e riki te bwai arei?
Imwain te aonnaba n rabwata, e katanoata te Uea: “Ao ti na kataiia ma ngkai, n nooria ngkana a na karaoi bwaai ni kabane are e na tuangiia te Uea ae Atuaia.”15 Ao man Taeka n Rabakau: “Ko na onimakina Iehova n nanom ni kabanea; ao tai mwiokoa oin am ataibwai. Ko na ataia n nakonakom ni kabane, ao e na kaeti kawaim.”16
N ara tai n nanokokoraki, inanon ara bong n rinanon kangaanga ao kataaki, inanon ara ikakorakora, tina bwaina te kakaonimaki. E roko Iesu n te tairiki ae mimitong anne. Ngaia te Tia Kamaiua te aonaaba, Uean te Raoi, aia Uea uea. E maiu, ao “kaantaninga ao raraoma inanon ririki ni kabane a bane ni kanakoraoaki irou [Na] n te tairiki aei.”17 I kakoaua bwa ngkana ti maiuna te raoiroi, rannimatara ni kabane n nanokawaki, kangaanga ao nanokokoraki a na bane ni kanakoraoaki ni kaetaki Irouna, natin te Atua ae tangiraki. “Kimwareirei Aonaaba, e a roko te Uea.”18 N aran Iesu Kristo, amen.