Li Kristo kiyo’la re kolok
2023 Li ch’utam re Ralankil re li Xb’eenil Awa’b’ejil
Domingo, 3 re diciembre, 2023
Jwal ninra li Ralankil! Eb’ li seraq’ sa’ li loq’laj hu, li son, ut li eek’ahom re k’anjelak ut k’ehok chanchan ta wi’ naq naxnujob’resi lix k’ihal li ruchich’och’ chiruheb’ li loq’laj hoonal a’in.
Chiruheb’ xnumik k’iila chihab’, li wixaqil ut laa’in ak wanjenaqo sa’ naab’al li na’ajej sa’ xkutankil li Ralankil. Jwal nawulak chiqu rilb’al li na’leb’ ut yalaq chan ru xninq’ehinkil li Ralankil. Rik’in k’oxlak chirix li na’leb’ a’an, xink’e reetal naq li Ralankil a’an re chixjunil. Reheb’ li kok’al, li na’b’ej yuwa’b’ej, yuwa’chinb’ej, ikanb’ej, ut ech alal. Reheb’ li kristiaan li maak’a’eb’ xmajelal sa’ xyu’ameb’ ut choq’ reheb’ li wankeb’ sa’ yajel, majelal, ut yalb’a-ix. Reheb’ li raheb’ xch’ool xb’aan li nimla pleetik ut li wankeb’ sa’ tuqtuukilal ut sahil ch’oolej. Reheb’ li yookeb’ chixyalb’al xqe chixtaaqenkil li Kolonel, reheb’ li maajun wa rab’ihomeb’ lix k’ab’a’ a’an, ut reheb’ ajwi’ li neke’tz’eqtaanank re. Reheb’ ajwi’ li ke’wan naq a’an toj maji’ nayo’la. Li Ralankil a’an re chixjunil!
Li Ralankil a’an re chixjunil xb’aan naq li Dios kixtaqla chaq li Ralal choq’ re chixjunil ut sa’ xk’ab’a’ li junjunq.1 “Xb’aan naq yo’lajenaq choq’ qe jun li k’uula’al.”2
Sa’ xk’ab’a’ naq li Kolonel kiyo’la, kiwan chi maak’a’ lix maak, kixtoj qix, ut kiwakli chi yo’yo, chiqajunjunqal naqak’ul li maatan re li wakliik chi yo’yo sa’ xyanqeb’ chaq li kamenaq. Maajun ta raj li yu’amej li kiwan sa’ ruchich’och’ ink’a’ k’eeb’il re li maatan a’in. Jo’ ajwi’ li maatan a’in, “uhej ink’a’ xril, chi moko xik xrab’i’… a’an li k’a’ru kixkawresi li Dios choq’ reheb’ li neke’rahok re.”3
Maak’a’ naxye li hoonal chi moko li yoo chi k’ulmank, lix yo’lajik li Kolonel a’an junelik re sahil ch’oolejil. Kik’ulun xyeechi’inkil reheb’ li ralal xk’ajol li Choxahil Yuwa’b’ej “li tuqtuukilal sa’ li ruchich’och’ a’in, ut li junelik yu’am sa’ li ruchich’och’ toj chalel.”4
Chalen chaq sa’ xkutankil laj Adan ut li xEva, eb’ li kristiaan ke’royb’eni xyo’lajik li Kolonel, li tixk’e chi uxmank lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej choq’ reheb’ li ralal.5 Laj Isaias ut laj Nefi ke’xye profeetil aatin chirix lix yo’lajik ut resilal lix k’anjel.6 Lix yo’lajik ink’a’ naru naxjach rib’ rik’in xyaalalil lix k’ulunik sa’ li ruchich’och’.
K’oxlanqex chirix li xAna ut laj Simeon, li ke’ril li k’uula’al Jesus ut ke’xk’e reetal naq li k’uula’al a’an “jun saqen re xkutanob’resinkil”7 chixjunil li ruchich’och’ ut li oyb’enihom re tojok-ix.8 Xb’aan a’in naq li anjel kixye naq a’an a’in “jun chaab’il esilal, ut a’an jun xnimal sahil ch’oolej choq’ re chixjunil li tenamit.”9 Nasaho’ qach’ool chirix xyo’lajik chixjunileb’ li k’uula’al, a’b’an jalan li yo’lajik ut li k’uula’al a’in.
Li Jesukristo, li saqen ut li yu’am choq’ re li ruchich’och’, kiyo’la jo’ jun li ch’ina k’uula’al sa’ xna’ajeb’ li xul, a’b’an jun li ak’ chahim kik’ehok reetalil lix yo’lajik. Lix Hu laj Mormon naxch’olob’ chan ru kik’ulman jun kutan, jun q’ojyin, ut jun kutan chi maak’a’ q’ojyin li kireetali lix k’ulunik. Eb’ li sachb’a-ch’oolejil eetalil a’an ke’k’eeliik re xyeeb’al resil xk’ulunik lix saqen li ruchich’och’,10 li taakoloq qe chiru li aak’ab’ re li maak ut li kamk. Naru nokotenq’an chixwotzb’al lix saqen rik’in li ruchich’och’.
Sa’ li Ralankil, li kok’al naru ajwi’ neke’reek’a lix wankil xrahom li qaKolonel. Naab’al chihab’ chaq anajwan, jun reheb’ li qarab’in, xSonja, kixtz’iib’a reetalil li aatinak kiwan rik’in li ralal aj 5 chihab’.
A’an kixtz’iib’a, “Laj Andrew kixye we sa’ li q’ojyin a’in naq yookin xyokob’ankil sa’ ch’aat, “Sa’ li chihab’ chalk re, moko taaxik ta inch’ool chirix li maatan, chirix b’an li yookin chixk’eeb’al re li Jesus.” Kinpatz’ re b’ar xrab’i li na’leb’ a’an, ut kixye we naq rik’in laj k’utunel sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al. Hurra choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al!”11
Hehe’. Hurra choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al. 14 chihab’ xk’ulb’al a’an, anajwan, laj Andrew yoo chi k’anjelak sa’ mision ut yoo chixk’utb’al resil li Jesukristo reheb’ jalan sa’ li Ralankil a’in. Toje’ kixtz’iib’a, “Li Jesus kixk’e chixjunil qe … [ut] taarisi chixjunil li qamaak. Xb’aan a’an naq wankin arin sa’ mision.”12
Li Ralankil a’an jun chaab’il hoonal re xk’oxlankil li jwal aajel ru xk’eeb’al. Maare naru naqatenq’aheb’ li komon chireek’ankil “li sahil oyb’enink”13 li taqak’ul naq toowulaq chixnawb’al ru li Kolonel ut chixyeechi’inkil li qaam chiru a’an.
Li qako’ xAlisa kikam xb’aan li cancer naab’al chihab’ chaq anajwan, ut nawulak chiwu lix k’oxlahom chirix li Ralankil, us ta yoo xnumsinkil li ch’a’ajkilal rik’in lix kawilal. Chiru jun chihab’ kixtz’iib’a:
“Kink’ul jun li maatan sa’ li Ralankil. Jun jwal nim. … Kink’ul jun li esil sa’ correo re laj b’anonel naq wulak re li Ralankil. A’an kixye, “Sahil Ralankil choq’ aawe—xtz’ilman rix lix b’uq’ulal laa tib’el.”… K’a’ru naraj naxye a’an choq’ we? Kitawman … jun li b’an … li naru natenq’an rik’in li cancer [choq’ reheb’ li wankeb’ xjunxaqalil li neke’xk’ulub’a li jalaak]. Moko re ta k’iraak, a’an b’an jun li sachb’a-ch’oolejil b’an li naru xka’ch’inob’resinkil … li b’uq’ulal sa’ junpaat. … Rik’in xnumik li hoonal, li tib’elej naru naxsik’ risinkil rib’ chiru, ut li cancer nasutq’i chaq. … A’b’an kiweek’a’ naq chanchan ta wi’ wan ani kik’ehok xkomon inyu’am. Ut k’a’ ta wi ru a’an? … Jun chik li saq’ehil kutan? Jun chik Ralankil rik’ineb’ lin k’uula’al? Kinyaab’ak naq kink’ul li correo a’an ut kinb’antioxi re li Dios xb’aan li xchaq’al ru maatan li maajun wa ink’ulum.”14
Li xAlisa toj kixnumsi xchaq’al ru hoonal rik’in lix junkab’al. A’an kixwotz jun li na’leb’ kixk’ul lix junkab’al naq yoo chixq’axtesinkil jun li maatan re Ralankil re li rech kab’al. Nareetali naq li qamaatan maare ink’a’ junelik tz’aqal re ru. A’an kixtz’iib’a:
“Xqaq’axtesi jun muqmuukil maatan … sa’ li q’ojyin xnume’. Eb’ li kok’al ke’xk’uub’ b’ar te’xik ut te’xmuq rib’.
Laj Sam kixye, ““Wi nokohe’ril …,” ut eb’ li wiib’ chik ke’ril rib’. “Aajel ru taawanq li kok’ t’ort’ookil saqb’ach sa’ quq’.”
“Laj Santiago kixtaw ru. “Us, maak’a’ naxye. Ma re xtoch’b’al li okeb’aal ut xtz’apb’al?
““Ink’a’,” [chan laj Sam], “taqak’e sa’ xnaq’ ru.””15
Li xAlisa kixwotz jun li ch’ina-usil sihok kiwan rik’in lix ch’ina yum, laj Lukas, li wan chaq 6 chihab’ re. A’an kixtz’iib’a:
“Sa’ li q’ojyin a’in, naq toltooko sa’ lix ch’aat rik’in xsaqenkil li kaxlan xam jalanq jalanq xb’onol sa’ xb’een lix ventaan, kinpatz’ re … ,, “Us, k’a’ru nakawaj xpatz’b’al?
““Us, naru nink’oxlak chirix k’a’ruhaq.”
““Ma yaal?”
““Naru na’oksiman a’ yaal k’a’ru hoonal.”
““Hehe?”
“Wan li eek’ank. “Jun inq’alunkil ut jun intz’ub’ xb’aan lin na’.”
“Sa’ xhoonalil xraj 100 chi kok’ tz’ub’ ut xninqal ru q’aluuk. “Lukas, a’an naru nakak’ul a’ yaal k’a’ru hoonal!”
“A’b’an naq yookin chi elk sa’ li okeb’aal li waam kiyot’e’ b’ayaq. Nink’oxla naq a’an moko tz’aqal yaal ta. Jwal ninb’antioxi naq sa’ li chihab’ a’in naru naxk’ul a’an ut jo’ ajwi’ li maatan.”16
Kisach inch’ool rik’in li naxk’oxla li xAlisa chirix li oyb’enihom nawan sa’ li Ralankil. A’an kixtz’iib’a:
“Sa’ li kutan a’in jwal xwulak chiwu li oyb’enihom. Rik’in k’oxlak chirix lix sachb’a-ch’oolej li Kristo ut eb lix maatan li Dios, wan woyb’enihom sa’ chixjunil ut choq’ re chixjunileb’. Moko naraj ta xyeeb’al naq chixjunil tz’aqalaq re ru, chaab’ilaq b’an chixjunil, ut rik’in xnumik li hoonal taak’ihanq li chaab’ilal. Sa’ chixjunil li qayu’am. Nink’oxla naq maajun wa xnume’ xhoonalil li sachb’a-ch’oolej, li jalaak, ut li tuqtuukilal. Relik chi yaal ninpaab’ a’an sa’ xchamal li waam, ut sa’ chixjunil. Nawil naq moko ch’a’aj ta reek’ankil li oyb’enihom a’an choq’ reheb’ li jalan, ch’a’aj choq’ we xb’aanunkil. A’b’an yookin chixtzolb’al. “Paab’ahomaq chixjunil li k’a’aq re ru, oyb’enihomaq chixjunil li k’a’aq re ru, yalomaq eeq’e rik’in li k’a’aq re ru.” Moko ch’a’aj ta. Chʼina-us.”
Naq yoo chi aatinak chirix lix yum, a’an kixye, “Laj Santiago sa’ li Ralankil kixb’icha [jun li b’ich re Ralankil ut laa’in] jwal nawulak chiwu li raatinul li b’ich:
Chaabil winqeb’ laj Kristiano, chisaho’q eech’ool
Rik’in aamej ut ch’oolej ut xyaab’ kuxej;
Jo’kan ut, mexxuwak chiru lix na’ajeb’ li kamenaq:
Tuqtuukilal! Tuqtuukilal!
Li Jesukristo kiyo’la re kolok!
Nakatxb’oq aajunes, ut naxb’oqeb’ chixjunil,
Re xmaataninkil lix choxahil na’aj:
Li Kristo kiyo’la re kolok!
Li Kristo kiyo’la re kolok!”17
Kiyo’la re kolok. Re aakolb’al ut re inkolb’al. Maak’a’ xjuntaq’eetinkil li maatan li naxk’e ka’ajwi’ a’an! Maak’a’ naxye chan ru wan li qasutam anajwan, nintz’aama naq chiqak’e reetal lix maatan sa’ li qayu’am sa’ li Ralankil a’in.
Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.