9:41

Chijultiko’q, chijultiko’q eere

2023 Li ch’utam re Ralankil re li Xb’eenil Awa’b’ejil

Tracy Y. Browning

Xkab’ aj tenq’ aj k’ehol na’leb’ sa’ li Jolomil Awa’b’ejil re li Tz’oleb’aal reheb’ li Kok’al

Domingo, 3 re diciembre, 2023

B’ar wi’ wan li wochoch, chalen chaq xtiklajik li po noviembre, li rax pim sa’ lin sutam chanchan chik jun li matk’ xchaq’al ru. Lix raxil lix xaq li pim, li x’apun ut xb’ichan riq’ul sa’ xraqik li hab’al q’e ut xtiklajik li saq’ehil, naxk’eheb’ xna’aj li che’ li neke’chaqik ut naxujnak xchaqihal lix xaq rub’el li woq. Eb’ li tz’ik ink’a’ chik ne’ke’b’ichan, ut lix sununkileb’ li atz’um chanchan naq neke’sach sa’ li iq’. Li k’a’aq re ru neke’xk’utb’esi xwanjik li yu’am neke’sach junpaataq, ut sa’ chixjunil li ch’anaak ut chixjunil li yamyo li neke’kana—naq yoo chi raqe’k li chihab’ ut naq ak ok re chi sachk sa’ inch’ool naq tento taawanq xsahil inch’ool—nak’ulun li maatan re li Ralankil.

Ut sa’ lin ch’ina na’aj sa’ lix nimla ruchich’och’ li Dios, najultiko’ we. Najultiko’ we rilb’aleb’ chi us li che’ raxeb’ xxaq neke’kana, li sununk xb’ook. Najultiko’ we xsik’b’aleb’ li atz’um ut li ru che’ li kaqeb’ rix malaj li jwal saqeb’ rix, ut rab’inkileb’ li kok’ b’ich neke’wulak sa’eb’ li aamej, sa’eb’ li junkab’al, ut sa’eb’ li ochochnal re loq’onink, li neke’xye “sahaq eechʼool, li Qaawaʼ xchal,” ut sa’ xsik’b’aleb’ li kok’ eetalil re Ralankil li “neke’xb’icha li choxa ut li rax pim” wik’in ninb’oq wib’ chi jultikank.

Jun reheb’ xnimal xloq’al li kutankil a’in a’an naq chanchan naq chixjunil li ruchich’och’ aj Kristiano, ut yalaq ta b’ar, neke’xnumsi li hoonal a’in chixsik’b’aleb’ ut chixnujob’resinkil lix yu’ameb’ rik’ineb’ li reetalil li jultikank sa’ li Ralankil.

Li Ralankil a’an jun li b’eleb’aal nokonume’ wi’ re wulak sa’ li ak’ chihab’. Ut naq naqaq’ax ru li b’e, nokob’oqe’ chixk’eeb’al reetal lix sachb’a-ch’oolej “li Qaawa’ a’an li Dios wan chi junelik, a’an kixaqab’ank re li xnub’ajlil li ruchich’och’,”¹ li kiyo’la sa’ neb’a’il sa’ lix tenamit laj David ut “[lanlo] chi t’ikr ut [sotso] sa’ xwa’leb’aal ketomq.”² Naq nokob’eek chiruheb’ xkutankil li Ralankil, maare naru naqil qib’ jo’ winq ut ixq wan qana’leb’, li noko’ilok chahim sa’ xb’eeneb’ li che’ ut saqen sa’ xsutameb’ a’an ut “[nasaho’ qach’ool rik’in] sahil ch’oolejil q’axal nim”³ naq naqileb’ li eetalil k’eeb’ileb’ chiru li qilob’aal re xk’amb’al qab’e ut qab’eresinkil rik’in li Jesukristo, rik’in li ani wan choq’ “xsaqen li ruchich’och’.”⁴ Wi naqutz’ xb’ook li iq’ chiru li kutankil a’in, maare a’an re xjultikankil qe naq tento taqak’ameb’ li maatan re xk’eeb’al re li “Ralal li Dios li yo’yo’”⁵—ink’a’ li oor, li sununkil b’an, ut li miir”⁶ a’b’an jun mayej re loq’onink li nareetali “jun yot’b’il ch’oolej ut jun tuulanil musiq’ej.”⁷ Ut chiqajunilo li naqaraheb’ ut naqileb’ li kok’al, maare chanchanaqo laj ilol karneer li “yookeb’ chixk’aak’alenkil lix ketomq,”⁸ ut neke’qab’i li ruchich’och’il anjel taqlanb’ileb’ chaq xb’aan li Qaawa’ rik’in xb’oqb’aleb’ naq “ink’a’ te’xuwaq,” xb’aan naq yookeb’ chixk’utb’al li b’e re xik b’ar naru chi tawmank li qaKolonel.⁹ Ma ink’a’ ta b’i’ jultik qe xhasb’ankileb’ “jun chaab’il esilal, ut a’an jun xnimal sahil ch’oolej” sa’ xxikeb’ li qalal qak’ajol jo’ jun xnawom ch’oolej? Re naq sa’ li hoonal naq eb’ a’an, rik’in li rilob’aaleb’ kok’al, te’ril li xb’onol li Ralankil, li kaq ut li rax, li qan ut li saq, te’xjultika lix mayej aj tojol-ix li Kolonel Jesukristo, li nayeechi’in reheb’ a’an li maatan re li kolb’a-ib’ ut li ak’ ut junelikil yu’am.

Li Ralankil nokoxk’am sa’ musiq’ej aran Belen re xk’ulb’al jun xnawom qach’ool qajunes qib’ chirix li qaKolonel Jesukristo, ut chirix a’an xk’amb’al li xnawom ch’oolej a’an chi uub’ej ut chi hitho li ru’uj qaq’, li qoq ut li quq’ “[chixk’eeb’al] chi nawmank”¹⁰ ut chixch’olob’ankil xyaalal chixjunil li nokowulak chixnawb’al chirix a’an. Naru nokob’eek toj rik’in li Kolonel rik’in xjultikankil chixjunil.

Li Dios naxk’e qe li matan re jultikank re naq ink’a’ taasachq sa’ qach’ool laj K’ehonel, re naq toowulaq chireek’ankil lix rahom maak’a’ roso’jik choq’ qe ut taqatzol xraab’al ajwi’ a’an. Li najteril profeet aj Moroni nokoxb’oq chixjultikankil naq “li junjunq chi chaab’il maatan nachal chaq rik’in li Kristo.”¹¹ Li qaKolonel ink’a’ nak’ehok maatan jo’ naxb’aanu li ruchich’och’—li yal junpaat na’oso’, li moko tz’aqal ta re ru, ut li nokoxpo’e’q. Li maatan naxk’e li Jesukristo neke’kana chi junelik, ut a’aneb’ ajwi’ li aajel ruhil maatan jo’:

Eb’ lix maatan li Musiq’ej, jo’ li nawom, li chaab’il na’leb’, li xnawom ch’oolej, ut li paab’aal.¹²
Li maatan re li Santil Musiqʼej.
Li maatan re li junelik yu’amej.

Naq naqak’eheb’ reetal chixjunileb’ li “chaab’il maatan,” ninq malaj kok’, neke’qak’ul sa’ li qayu’am, ma naqak’e reetal li ruq’ li Qaawa’ naq nokoxxok, nokoxkawob’resi, ut naxk’e qak’irtesinkil?

Maare wan naq li qak’a’uxl ut li qaam naru neke’xjal xb’e chiru a’an, lix yalb’al xq’e a’an naxk’ut chiqu naq ink’a’ nokosach sa’ xch’ool li Qaawa’—chi moko sa’ Ralankil malaj jalan chik hoonal. Li Qaawa’ xch’olob’ahom naq k’ojob’anb’ilo sa’ tz’aqal li ruq’.¹³ Lix yeechi’ihom junelik neke’tz’aqlok ru. A’an najultiko’ re li sumwank okenaq wi’ qik’in laa’o ut rik’ineb’ li qana’ qayuwa’. A’an narab’iheb’ ut naxjultikaheb’ li qatij re li qaChoxahil Yuwa’, us ta chi wiq’wo malaj sa’eb’ li qana’aj malaj yal sa’ li qach’ool nokotijok. A’an najultiko’ re, jo’ naxk’ut li Awa’b’ej Russell M. Nelson, “k’anjelak sa’ xyu’ameb’ li neke’paab’ank re.”¹⁴ A’an najultiko’ re xkuyb’al qamaak yalaq ta jar sut naqajal qak’a’uxl. A’an najultiko’ re qaatinankil rik’ineb’ li loq’laj hu ut eb’ li profeet re qatenq’ankil chixtawb’al li b’e re sutq’iik sa’ kab’l—maak’a’ naxye jo’ k’ihal xnajtil xqajalb’ehi qib’. Ut najultiko’ re xtaqlankil chaq lix Musiq’ re naq tixyal xq’e qochb’een naq naqayal qaq’e chixb’aanunkil li qaloq’laj yeechi’ihom re “junelik chixjultikankil a’an.”¹⁵

Li Awa’b’ej Spencer W. Kimball kixk’ut: “Naq nasik’man sa’ jun tusleb’ aatin li aatin jwal aajel ru, … maare a’an jultikank. Xb’aan naq chejunilex laa’ex okenaqex sa’ sumwank[,] … li xnimal ru qajom ru a’an li jultikank.” A’an kixye ajwi’, “Xb’aan a’an naq chixjunileb’ neke’wulak sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak rajlal domingo, re tz’aqonk sa’ li loq’laj wa’ak ut rab’inkileb’ laj tij chixyaab’asinkil “chixjultikankil a’an, ut chixpaab’ankil lix taqlahom li kixk’e chaq reheb’.” … Jultikank a’an li aatin. Jultikank a’an li na’leb’.”¹⁶

Xjultikankil li Dios nokoxmusiq’a chixlochb’al xwankil li qamusiq’ejil ut nokoxb’oq chi wank jo’ chanru li choxahilal. K’oxlahomaqeb’ li na’leb’ a’in nokoxb’oq chixjultikankil li Awa’b’ej Nelson:

“Kanab’omaq chi numtaak li Dios sa’ lee yu’am” ut “k’ehomaq jun tiikil raqalaq eehoonal re.”
“Sik’omaqeb’ ut oyb’enihomaqeb’ li sachb’a-ch’oolej.”
“Raqomaq li pleetik sa’ lee yu’am”¹⁷ ut chexwanq choq’ aj k’ojob’anel re li tuqtuukilal.¹⁸

Li Ralankil naru naqoksi choq’ jun hoonal re xk’anjelankileb’ li b’oqom a’an ut roksinkil li qaruchich’och’il na’leb’ re xjultikankil wi’chik chi us li Jesukristo, xtz’ilb’al rix li sachb’a-ch’oolej re lix yo’lajik, ut reek’ankil ut wank chi chaab’il wi’chik qana’leb’ rik’ineb’ li ralal xk’ajol li Dios. A’aneb’ a’in junjunq reheb’ li eetalil re jultikank re li Ralankil ut neke’k’utun jo’ chanru naq laa’o:

Naqajultika xk’eeb’aleb’ xsahil xch’ool li qamiiw, li qajunkab’al, ut jalaneb’ chik kristiaan.
Naqajultika xk’eeb’aleb’ li maatan jo’ xk’utb’esinkil li qarahom.
Naqajultika xtenq’ankileb’ li wankeb’ rajom ru ut wank sa’ chaab’ilal rik’ineb’ li ani neke’ok sa’ li qochoch.
Naqajultika x’aajelil ru xch’utub’ankil qib’ jo’ junkab’al ut xk’eeb’al chi uxmank li k’a’ru aajel ru re naq jalanaq li Ralankil.

Choq’ qe naab’al, chiru li kutankil a’in, lix k’uub’ankileb’ li tzakemq rik’in rahok, xseraq’inkileb’ li seraq’ chirix li qajunkab’al, ut rutz’u’ujinkil li ch’ina che’ re Ralankil a’aneb’ kok’ k’anjel li wankeb’ xwankil re xjultikankileb’ li numsihom aajeleb’ ru choq’ qe. Eb’ li tzakemq, eb’ li seraq’, ut eb’ li kok’ sahob’ re Ralankil naru neke’kana jo’ li k’a’aq re ru neke’qajultika. Li qajom ajwi’ chi tenq’ank rik’in rahok sa’ li kutankil a’in naru nokoxtenq’a chi wank rik’in b’antioxink. Li chaab’il rahok li nokorochb’eeni sa’ xk’ulunik li Ralankil a’an ajwi’ jun hoonal wan qe re xjayalinkil li qajom ut li qab’aanuhom rik’in li Jesukristo: “Chijultiko’q, chijultiko’q eere naq a’ sa’ xb’een lix saqoonaq laj Tojol qix, a’an li Kristo, li Ralal li Dios, naq tento teek’e eek’ojob’ankil.”¹⁹ Jultikaq eere naq sa’ li hoonal naq nokowulak sa’ xraqik li chihab’ ut naqachap li b’e sa’ xb’een li numleb’ sa’ li ak’ chihab’—jo’ winq ut ixq wankeb’ xna’leb’, jo’ al ilol xul aj-ookeb’ ru—a’an sa’ xk’ab’a’ xkawilal li ruq’ li Qaawa’²⁰ naq naqab’aanu.

Jo’kan naq yalaq ta b’ar wankex sa’ li ruchich’och’, jultikaq eere xk’eeb’aleb’ reetal li eetalil li nekexxb’oq chixsik’b’al li Kristo. Sa’ chixjunil li k’a’ru naqab’aanu sa’ li kutankil a’in, sa’ li junjunq chi sahil ch’oolej, rik’in li junjunq chi kristiaan nach’ qik’in, miqakanab’ xjultikankil laj tz’aqal K’ehonel—a’ li maajun wa nokosach sa’ xch’ool ut naxk’e qawankil re xjultikankil a’an rik’in lix Musiq’, sa’ li Ralankil ut chixjunil chik li kutan. A’an naxye “sahaq eechʼool, li Qaawaʼ xchal” ut naxpatz’ naq “sa’ [qaam chiqak’ul]”²¹ li rey. A’an li k’ub’elal nokob’eek wi’. A’an lix saqen li ruchich’och’ ut a’an li Ralal li yo’yookil Dios. Ninch’olob’ xyaalal a’in sa’ lix k’ab’a’ a’an, a’ li Jesukristo, amen.