Daunivakauitukutuku ni Tukutuku Vinaka
Kakaburaki Vakayabaki ni S&I 2023
Vakaraubuka, Janueri 27, 2023
Brother Chad H Webb: Mai liu, e dau ka dokai sara me digitaki e dua me kauta na itukutuku vinaka, vakabibi mo kauta na i tukutuku ni qaqa ena dua na ivalu. Ena 490 BK, e dua na cauravou na yacana o Pheidippides e a digitaki me kauta na itukutuku vei ira na lewenivanua nanamaki e Kirisi ni sa vakabula na nodra matanitu na nodra mataivalu mai na kaba vakaivalu nei Peresia. E kaya na kena itukuni ni a ciciva o Pheidippides na sala kece mai na Valley of Marathon [Buca ni Cicibalavu] ki Aceni me kacivaka kina na itukutuku vinaka. Ni oti e 2,500 na yabaki ki muri, o ira na tamata era bulabula vinaka cake mai vei au era tomana tiko na ivakananumi oqo ena nodra ciciva tiko na nodra cici balavu.
E dusia tiko o Aisea na vakasama oqo ni kauta na itukutuku vinaka ni kaya:
“Ia sai ira oqo era sa vakarogoya mai na sautu, ka ra kauta mai na itukutuku vinaka ni ka vinaka, ko ira ka vakarogoya mai na veivakabulai; ka sa tukuna mai ki Saioni: Sa veiliutaki na nomu Kalou! …
“… Sa vakaevei na kena lagilagi ena ulunivanua na yavadra!
“Ia oqo … sa vakaevei na kena lagilagi ena ulunivanua na yavadra … era sa vakarogoya tiko na sautu?”1
Na veitiki ni ivolanikalou oqo era a veisautaka na veika kece vei au niu a se daukaulotu gone yalolailai ka dau vakanananu i vale. Na ibalebale ni veitikina oqori a dolava na lomaqu kei na noqu rai, ki na dina niu sa nuitaki meu tukuna yani nai tukutuku cecere duadua ka rawa ni rogoca ko vuravura. Na yalolailai kei na beci koya vakaikoya e a vakaisosomitaki ena inuinui kei na vakavinavinaka, kau sega vakadua ni guilecava na mataka oya niu a kila ena imatai ni gauna ena Yalo Tabu niu a matataka na iVakabula ena kena kacivaki na itukutuku vinaka ni Nona loloma tawa vakatauvatani rawa, Nona veisorovaki ni solibula, kei na Nona qaqa vei mate kei na ivalavala ca.
Ena veisiga kece ko curuma kina e dua na rumu ni vuli, o sa talai tiko mo tukuna na itukutuku vinaka ni kosipeli i Jisu Karisito. Vinaka vakalevu na kacivaka tiko na sautu ena dua na vuravura tatawasewase ka sega ni duavata ka kauta talega mai na rarama kei na dina kina dua na vuravura butobuto ka veilecayaki. Oqo na Lotu dina i Jisu Karisito. Ko sa vakarautaki ka digitaki oti mo dautukuna na sautu vei ira na itabagone kei ira na qase cake ena Lotu ni Turaga. Sa dua dina na ka dokai meda matataki Jisu Karisito, me vakavulica Nona kosipeli, ka sasaga me veivakavulici ena Nona sala!
Ena yabaki sa oti a noda na madigi me vuli mai vei Elder Dieter F. Uchtdorf ena nona vakaveikilaitaka na ivoladusidusi vou na Veivakavulici ena iVakarau ni iVakabula. Au taleitaka na kena vakanamata na ivoladusidusi vou oqo ki na ivakaraitaki i Jisu Karisito na Qasenivuli Levu. Me vaka a tukuna o Elder Uchtdorf, “Na sala vinaka duadua meda qasenivuli vinaka cake kina sai koya meda yaco meda imuri vinaka i Jisu Karisito.”2
Ni sa tiko oqo na Veivakavulici ena iVakarau ni iVakabula, keitou sa na muduka na vakayagataki ni iVoladusidusi ni Vulici kei na Vakatavulici ni Kosipeli. Na Veivakatavulici ena iVakarau ni iVakabula e sega ni kena inaki me ivurevure ni veituberi, ia me vakarautaka na ibalebale kei na ivakamacala ni vuli kei na veivakatavulici e maucokona. Na ivurevure ni veituberi ena tomani tiko na kena vakarautaki me vaka sa caka tiko mai, me vukei iko mo vakayagataka na ivakavuvuli ka vakavulici tiko ena Veivakatavulici ena iVakarau ni iVakabula. Na vei ivurevure eso oqo era tiko kina eso na tikina mai na iVoladusidusi ni Vulici kei na Vakatavulici ni Kosipeli ka sa dau vakalougatataki ira na gonevuli ena veiyabaki.
Au kila ni vuqa vei kemuni sa vakayagataka oti e levu sara na gauna mo ni vulica na Veivakatavulici ena iVakarau ni iVakabula ka vakasamataka vakatitobu na taro ni vakadikevi ni tamata yadua. Vinaka vakalevu na veika ko ni sa cakava tiko mo ni vaka na qasenivuli vakataki Karisito ni kosipeli vakalesui mai.
Me toroi cake na iyaya ni veituberi, au vinakata meu kacivaka e dua na veisau ki na inaki vakadonui ni Semineri kei na Inisitute. Ni bera niu wasea vei kemuni na iyatuvosa ni noda inaki vou, au na via vakaraitaki eso na ka e salavata. Ena loma ni rua na yabaki sa oti, keitou a vakanamata ena kena vakarautaki na veika sotavi vei ira na vuli ka veimuataki ki na saumaki, veiwekani kei na okati ka rawa kina vei ira na itabagone kei ira era qase cake me sotava talega na veika oya. E bibi sara meda kila ni sega ni tautauvata na kedra yaga na veiivakavuvuli oqo. Na inaki bibi sai koya me vakarautaki na veika sotavi ka sureti ira noda gonevuli mera vulica na kosipeli ka vakatitobutaka na nodra saumaki vei Jisu Karisito.
Veiwekani kei na okati erau bibi, ia erau vua ni saumaki. Erau idewadewa ga ki na inaki levu ka ke vakayagataki vinaka e rawa ni veimuataki vakadodonu ki na noda inaki ni saumaki. Veiwekani ka veimuataki ki na saumaki e uasivi sara mai na kena veitalanoataki ga na veika e taleitaki vata kei ira noda gonevuli. E sega ni dua na ka e yaga vakalevu ki na noda tubu tawamudu kei na marau me tautauvata kei Jisu Karisito kei na Nona kosipeli vakalesui mai. Na yavu ni veivakabulai e ituvatuva ni Kalou baleti ira kece na Luvena. E tiko na kena yaga bibi ena gauna oqo ka tawamudu vei ira vakayadua na luve ni Kalou.
Na veiwekani ka veimuataki ki na saumaki e tauyavutaki ena gauna e vukei ira kina na gonevuli na Yalo Tabu mera kila vinaka na ituvatuva ni Kalou, na ilesilesi i Jisu ki na uto ni ituvatuva, kei na bibi ni kosipeli ena noda bula e veisiga. Na veiwekani ka veimuataki ki na saumaki, e vukei ira na gonevuli mera raica na sala e veiwekani kina na ivolanikalou kei na nodra ivakavuvuli na parofita ni gauna oqo ki na veika era sotava ka gadreva. E vukei ira mera raica rawa na sala e sauma kina na kosipeli na nodra vakatataro. Ena yaco nira vakila na veiuqeti mera cakacaka ena vakabauti Jisu Karisito ka tovolea na vakayacori ni veivakalougatataki yalataki nei Tamada Vakalomalagi. Oya na veiwekani e veimuataki ki na saumaki.
E dina talega ni noda okati, vakaikoya, e sega ni o koya na inaki me rawati. Ia e baleta ni vakayagataki na vosa okati ena vuqa sara na sala, ena rawa ni nanumi cala ena ka eda vakatoka me okati ena loma ni kosipeli. E vuqa vei keda era sa vakila na okati ena veimataqali ituvaki eso. Niu tubu cake mai, a yaco kina na ka oqo vei au niu a lewe ni vica na timi ni qito eso. Era a noqu itokani voleka sara o ira keimami timi vata, kau a duavata sara kei na inaki me keimami na rawa ka. Na mataqali okati vakaoqori e bulabula ka bibi dina. Ia na okati ka veimuataki ki na saumaki e gadrevi kina e vuqa sara na ka.
Ena koniferedi raraba se qai oti, e vakatavulica kina o Elder D. Todd Christofferson, ni ivunau ni okati e wase tolu tiko: na vakasokumuni ni tamata ni veiyalayalati ni Turaga, na veiqaravi kei na solibula, kei Jisu Karisito ni sa uto ni noda okati.3 O iratou na veivakasama oqo eratou sa tiki bibi sara ni ibalebale ni noda tukuna ni okati e muataki keda ki na saumaki. Sa dina sara, ni noda okati e oka kina na veilomani kei na veirokorokovi vakaikeda. E okati talega kina eso na ivakavuvuli ka kauti keda vua na iVakabula, ka vakaogai keda ena Nona inaki, nida veivukei meda lakova vata na salatu ni veiyalayalati lesu vei Koya.
Na veivakalougatataki ni okati dina, ka usututaki ena kosipeli e oka talega kina noda semati ena veiyalayalati. Na okati ka vakamacalataki ena rai ni kosipeli vakalesuimai, e vukei keda meda kila na keda ivakatakilakila dina, kei na noda veiwekani tawamudu kei na Tamada Vakalomalagi. Na noda veiyalayalati e rawati baleta na Nona lomani keda ka semati keda vei Koya, ki na noda matavuvale, kei ira eda lewenilotu vata ka ra sa yalataka mera colata vata na nodra icolacola. Na mataqali okati vakaoqo e veimuataki ki na saumaki vei Jisu Karisito kei na Nona kosipeli vakalesuimai.
Ia oqo, meu lesu tale mada ki na veisau ni itukutuku ni noda inaki, ka sa vakadonui mai na Tabana ni Vuli ni Lotu. Ena sasaga me vakaliuci na saumaki me inaki vakatabakidua ni noda veivakatavulici kei na veika sotavi ena vuli, sa na vakakina oqo na itukutuku ni noda inaki, “Sa noda inaki me ra vukei na itabagone kei ira na itabagone qase me vaqaqacotaki na nodra saumaki vei Jisu Karisito kei na Nona kosipeli vakalesuimai, kilikili kaya na veivakalougatataki ni valetabu, ka vakarautaki ira, nodra matavuvale, kei ira na tani me baleta na bula tawamudu vata kei na Tamadra mai Lomalagi.” Na veisau oqo ena vukei keda meda cokonaka noda veituberi kei na noda sasaga me vakavurei na veika sotavi ena vuli, ena vakanuinui nida rawa ni na vukei ira na gonevuli mera tisaipeli i Jisu Karisito ena nodra bula taucoko. Na ilesilesi ni qasenivuli ka tukuni tiko ena Veivakatavulici ena iVakarau ni iVakabula ena dei tiko, me na vukei keda meda kila vakavinaka cake na itavi ni dua na qasenivuli, ena nona vukei ira na gonevuli mera vaqaqacotaka na nodra saumaki. Keitou sa vakavouya talega na parakaravu ni Bulataka, Vakavulica, kei na Vakayagataka ka salavata kei na neitou ivakaro, ka rawa ni o ni kunea ena mataveilawa ni S&I.
Se cava ga ena veisau se na vakabibitaki beka ena neitou sasaga me maucokona na vakatavulici ni kosipeli, na noda yavutaki tikoga vei Karisito, vakanamata vei ira na vuli, ka yavutaki ena ivolanikalou ena sega ni veisau. Ka keitou na dau tovolea tikoga me da na okata ena noda veivakavulici kei na veika me sotavi ena vuli, na veivakayarayarataki kei na ivakadinadina ni Yalo Tabu. Na ka kece meda cakava sai koya meda vaqaqacotaka na noda saumaki vei Jisu Karisito kei na Nona kosipeli vakalesuimai baleta o Koya na isaunitaro ki na nodra bolebole kei na vakatataro. O Koya na Kalou ni nodra sereki ka vueti.
Au via tukuna tale oqo edua na itukutuku ni dua tale na veivakadonui mai na Tabana ni Vuli ni Lotu. Au gadreva meu na solia edua na ivakamacala taumada ka salavata kei na itukutuku oya, ena dua na ivakavuvuli ka a vakavulica na iVakabula. Au raica wale tikoga oqo ena vosa vakaibalebale ni daukakaburaki, ni a tukuna o Jisu ni so na sorenikau era a vuataka e yadrau, eso e onosagavulu ka so e tolusagavulu. Na ka a bibi vei au ena noqu wilika oqo sai koya ni o ira kece oqo era a tubu ena vanua a vakatoka na iVakabula me qele vinaka. Oqo e sega ni tutu ni sala, se vanua veivatu, se na sorenikau ka lutu ena veiwa vakavotona; oqo na qele vinaka.
A vakavuna kina meu vakataroga se na veika keitou lavaka tiko ena gauna oqo me rawati kina na maka e vakatauvatani kei na noda kilai ira ga na vuataka e yadrau, ka da sega ni via kila se vakavinavinakataka na nodra sasaga kei na cau o ira era vuataka e onosagavulu kei na tolusagavulu. Na veigonevuli yadua e duidui na ivakatagedegede ni nodra tokoni mai vale, kila-ka vakosipeli kei na nodra dui sasaga vakayadua. E dodonu me tiko e cake na noda nanamaki, ia sa dodonu meda qarauna talega meda kua ni vakayalolailaitaki ira era sa cakava tiko na nodra vinaka taucoko ena ituvaki era tiko kina.
Na veitikina oqo a vakavuna na lomatarotaro se a rawa me tomani tiko na ivakatagedegede torocake ka vaqarai na sala me vakanamata kina ki na ka e ganita na tamata yadua. E rawa beka nida kunea na sala me uqeti ka kunei na tubu ena vei itagede kece ena salatu ni veiyalayalati ka vukei ira kece noda gonevuli mera rawa ka? E rawa beka nida tokoni ira ena nodra sasaga mera vulica na ivolanikalou ka vulica na kosipeli ena nodra sasaga vakai ira me rawa vei ira na gonevuli mera bulia eso na itovo kei na ivakarau ka na tiki ni nodra bula me dua na gauna balavu e taudaku ni kalasi?
Ena vakasama oya, au vinakata meu kacivaka na veika oqo me baleta na semineri: na veitarogi ni vuli ena tokitaki mai na veitarogi yadua ki na veitarogi vakailawalawa, ka na vakadeitaka nira sa na vulica na gonevuli na lewe ni vuli ka sa vakavulici oti. O ira na sa kila vinaka na lewe ni vuli sa rawa nira vukei ira tale eso, me soli kina na madigi vei ira kece me ra vakatitobutaka na nodra kila. Na tiki ni veitarogi ka baleta na vakabauta kei na kena bulataki, ena ka ni tamata yadua ka nakiti me na bulia e dua na madigi ni dikevi-iko vakai iko. Na veika e lavaki me baleta na wiliwili sa veisau talega, ka na sega ni gadrevi kina e 75 na pasede ni siga ni wiliwili ena dua na iwasewase ni vuli.
Nida toso ki liu, ena kena gadrevi me ciqomi na maka me rawa kina na tauri vola, era sa gadrevi na gonevuli ni semineri mera wilika na veiwase digitaki mai na ivola ni ivolanikalou ena vei iwasewase ni vuli yadua. Me kena ivakaraitaki, ena imatai ni iwasewase ni vuli ni Vunau kei na Veiyalayalati—iTukutuku Makawa ni Lotu, era na wilika na gonevuli na Josefa Simici—Ai Tukutuku. Era na qai kerei mera navuca e dua tale na ituvatuva ni wiliwili vakai ira ena nodra nanamaki vakalevu ki na tubu cake. Na vei lalawa ni tamata yadua oqo e dodonu me vakaraitaka na nona rawa-ka na gonevuli ka laurai talega kina na sasaga vakayadua kei na tubu.
Era na vakayaloqaqataki ira na gonevuli na qasenivuli mera wanonova na toso ni nodra lalawa yadua ka uqeti ira mera muria ka tinia vakavinaka. Era na uqeti ira na gonevuli mera wilika na tiki ni ivolanikalou digitaki ni Lako Mai, Mo Muri Au ena macawa ni semineri, vakai ira se kei ira na nodra matavuvale. Era na uqeti ira talega na gonevuli mera dau vulica e veigauna na iVola i Momani vakai ira se kei ira na nodra matavuvale. Ena dua na gauna voleka mai oqo, ena vakau yani e vuqa tale na itukutuku me baleta na veisau erua oqo, oka kina na matailalai ni kena vakayacori, na balavu ni gauna kei na kena ibalebale ki na iwasewase ni vuli sa oti, ka sega ni sotavi kina na veika a gadrevi.
Au na via wasea oqo vei kemuni e dua na ka a cavuta o Peresitedi Henry B. Eyring ena gauna a veivosakitaki kina na veisau oqo. A kaya, “Me qaravi vinaka oqo sa na gadrevi vakalevu kina na nodra kauwai vakayadua sara na qasenivuli. Ena kuria na icolacola, ia e dua ka dodonu mera marautaka ni colata na qasenivuli baleta na nodra veiqaravi vakatamata yadua sa tautauvata na kena bibi kei na nodra veivakavulici ena rumu ni vuli. Ke dua e rawa ni cakava, o ira nomuni qasenivuli era rawata. Era sa talei dina.”
Au duavata kei Peresitedi Eyring; ni koni sa talei dina. Au kila talega nida toso tani mai na ivakatagedegede tudei ki na lalawa ni tamata yadua, ena gadrevi kina e levu na gauna kei na kauwai mai vei kemuni. Ia na cava eda rawa ni cakava ka na vakalougatataki ira vakalevu cake na noda gonevuli ena noda vukei ira mera bulia e dua na itovo ni vuli ivolanikalou e veisiga ka vakauqeti mai na vakasama dodonu?
Me iotioti, na veika lavaki baleta na tiko ena kalasi ena sega ni veisau. Yalovinaka vukei ira na gonevuli mera raica ni veika era sotava ena gauna ni vuli e vakatubura nodra kila na kosipeli ka vaqaqacotaka nodra vakabauta. Oya na vuna mera vinakata kina me tiko ena vuli, ka sega walega na kena rawati na maka. Na gonevuli e matata vua oqo ena vinakata me tiko ena vuli ena 100 na pasede na gauna.
Ena inisitute, ena sega ni veisautaki na veika lavaki me rawati na maka, ia ena vakabibitaki na sasaga vakayadua me tiko ena vuli ka vakaogai ira ena ivakarau ni vuli. Na inaki me vaka na vakatitobutaki ni vakabauta, toro voleka vua na iVakabula, kei na vulici ni Nona ivakavuvuli ena vukei ira na gonevuli me ra kila deivaki se cava na vuna, ena vukei ira me ra tuva na lalawa me ra toro voleka yani Vua, ka vakauqeti ira mera na dau lalavaki tikoga Vua.
E vuqa vei ira na noda gonevuli era se qai tekivu ena nodra ilakolako ka ra sa sureti, ka rairai ena imatai ni gauna, mera solia e dua na rumu me teivaki kina na sore ni vakabauta e nodra bula. E dodonu meda marautaka na nodra gagadre mera vakabauta, mai na noda kauwaitaka nira se bera ni sotava na veika kece era sotava na sa matua cake. Ena gauna era kunea kina ni vinaka na vuana, e dodonu meda reki vata kei ira ka marautaka na iloloma mai vua na Tamada mai Lomalagi. Ka da na rawa ni wawa vata kei ira ena vosota me yacova na siga ena qai yaco kina na sorenikau me vunikau me tubu cake kina bula tawa vakaiyalayala.
Au sureti kemuni moni tomana ka vulica vakavinaka na Veivakavulici ena iVakarau ni iVakabula ka vakasamataka se cava tale ena vakavulica vei iko na Turaga me baleta na saumaki, veiwekani, kei na okati. Yalovinaka vakasamataka talega vakavinaka na ivakavuvuli ka yavu ni veisau ni itukutuku ni noda inaki kei na veika e lavaki me baleta na lewenivuli. Vakayagataka na veisau oqo ena sala ena veivakauqeti ka vakalougatataki ira kece kina nomu gonevuli.
Kena iotioti, au sureti kemuni mo ni tomana na vakanamata vei Jisu Karisito ena nomuni vei sasaga kece. Vakasamataka ena masumasu na sala o na rawa ni vuli kina mai vei Koya, vulica mo muria Nona ivakaraitaki vaka Qasenivuli Levu, ka vulica mo vakararavi vakalevu cake ki na Nona loloma soliwale kei na Nona loloma ni o saga mo vakalougatataki ira o lomana. Au vakadinadinataka ni o Koya na sala. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.