Ang mga Pulong nga Atong Isulti
Ni Rosemary M. Wixom
Kinatibuk-ang Presidente sa Primary
Kon giunsa nato pagsulti sa atong mga anak ug unsa ang mga pulong nga atong gigamit makaawhag ug makapadasig nila ug makapalig-on sa ilang pagtuo.
Usa ka batan-ong amahan bag-o lang nasayud sa kamatayon sa iyang talagsaong magtutudlo sa grade two. Sa paghandum niya, siya misulat: “Sa tanang pagbati ug kasinatian nga akong nahinumduman, ang pagbati nga mipatigbabaw sa akong hunahuna mao ang ‘kahupayan.’ Gitudloan man ko niya og spelling, grammar, ug math, apan labing mahinungdanon gitudloan ko niya sa paghigugma isip usa ka bata. Sa iyang klase, OK ra nga masayop ang spelling sa pulong; ‘Tabangan lang nato kini,’ moingon siya. OK ra nga makausik o makaguba o magkahugaw; ‘Tarungon ra na nato ug atong limpyohan,’ maoy iyang isulti. OK ra nga mosulay, OK ra nga may hagit, OK ra nga mangandoy, ug OK ra nga maglingaw-lingaw sa dili mahinungdanong butang nga mga bata ra ang ganahan.”
Usa sa mahinungdanong impluwensya nga mabatunan sa tawo niining kalibutana mao ang pag-impluwensya sa usa ka bata. Ang mga gituohan ug pagbati nga bililhon sa mga bata maugmad sa sayong bahin sa ilang kinabuhi. Tanang makadungog nako dunay gahum sa pagpalambo sa pagsalig sa bata sa iyang kaugalingon ug pagpalambo sa pagtuo sa bata sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo pinaagi sa mga pulong nga ilang isulti.
Sa Helaman kapitulo 5 atong mabasa, “Ug karon, akong mga anak, hinumdumi, hinumdumi nga kini diha sa lig-on nga sukaranan sa atong Manunubos, kinsa mao si Kristo, ang anak sa Dios, nga kamo kinahanglan gayud motukod sa inyong tukuranan.”1
Kini ang mga pulong nga gitudlo ni Helaman sa iyang mga anak. Ug ipadayon nato ang pagbasa: “Ug sila nahinumdom sa iyang mga pulong; ug … sila nanglakaw … sa pagtudlo sa pulong sa Dios diha sa tanan nga mga katawhan.”2
Bisan kon ang mga anak ni Helaman gipanggukod ug gipriso, kadtong mga pulong nga ilang nadungog wala mopakyas kanila. Sila gipanalipdan ug giliyokan og gilis nga kalayo. Dayon dihay miabut nga tingog, nag-ingon sa nagdakop nila:
“Paghinulsol kamo, ug ayaw pagtinguha sa paglaglag sa akong mga sulugoon. …
“… Kini dili usa ka tingog sa dugdog, ni kini usa ka tingog sa usa ka dako nga kaguliyang nga kasaba, apan tan-awa, usa kini ka hagawhaw nga tingog nga hingpit sa kalumo, ingon nga kini usa ka honghong, ug kini midulot bisan ngadto sa kinahiladman sa kalag.”3
Kita makat-on nianang tingog gikan sa langit. Dili kini kusog, nasuko, o singka; kini usa ka hinagawhaw nga tingog, naghatag og lig-ong paggiya samtang naghatag og paglaum.
Kon giunsa nato pagsulti sa atong mga anak ug unsa ang mga pulong nga atong gigamit makaawhag ug makapadasig nila ug makapalig-on sa ilang pagtuo nga magpabilin sa dalan balik sa Langitnong Amahan. Mianhi sila sa yuta nga andam maminaw.
Usa ka ehemplo nga ang anak naminaw nahitabo sa tindahan sa panapton. Ang tindahan napuno sa mamalit dihang makita sa tanan nga ang usa ka inahan nakuyawan kay nawala ang iyang batang anak nga lalaki. Sa sinugdan, gitawag niya ang ngalan sa bata. “Connor,” miingon siya samtang paspas nga naglakaw libut sa tindahan. Paglabay sa oras, nagkakusog ang iyang tingog ug mas naratol. Wala madugay gipahibalo ang mga security, ug ang tanang naa sa tindahan miapil na sa pagpangita sa bata. Taud-taud na apan wala pa gihapon siya makit-i. Ang inahan ni Connor, mas naratol matag minuto ug nagsige og singgit sa ngalan sa iyang anak.
Usa ka kliyente, human sa hilum nga pag-ampo, nagtuo nga si Connor naa ra sa sulod sa tindahan ug basin og nahadlok samtang naminaw sa iyang inahan nga nagsinggit sa iyang ngalan. Gisulti niya kini sa laing babaye nga miapil sa pagpangita, ug nagplano dayon sila. Nanglakaw silang duha sa mga lamesa sa panaptonan, nga nagsige og ingon “Connor, kon nakadungog ka namo, ingna, ‘Dia ra ko.’” Samtang naglakaw sila og hinay sa luyo sa tindahan nga gibalik-balik kadto nga pulong, may nadungog sila, hinay nga tingog, “Dia ra ko.” Si Connor mitago sa mga rolyo sa panapton ilawom sa lamesa. Kalma kaayo kadto nga tingog nga nakapaawhag ni Connor sa pagtubag.
Pag-ampo aron Masayud sa Panginahanglan sa Anak
Sa pakigsulti sa kasingkasing sa anak, kinahanglan kitang masayud sa panginahanglan sa anak. Kon mag-ampo kita aron masayud niana nga panginahanglan, ang mga pulong nga atong isulti makaimpluwensya sa ilang kasingkasing. Ang atong paningkamot makab-ot kon kita magtinguha sa giya sa Espiritu Santo. Miingon ang Ginoo:
“Ipamulong ang mga hunahuna diin Ako mobutang sa inyong mga kasingkasing, …
“Kay ihatag kini kaninyo sa takna gayud, oo, sa diha gayud nga higayon, unsa ang inyong isulti.”4
Hunong ug Paminaw uban sa Gugma
Ang mga makabalda niining kalibutan maoy mopugong sa daghang mga anak sa pagpaminaw og makapadasig nga mga pulong nga makaugmad sa panglantaw sa ilang kaugalingon.
Si Dr. Neal Halfon, usa ka doktor nga nagdumala sa UCLA Center for Healthier Children, Families, and Communities, nagpasabut sa “pagbaliwala sa ginikanan.” Usa ka ehemplo sa 18 ka bulan nga bata ug sa iyang mga ginikanan:
“‘Ang ilang anak daw malipayon, aktibo ug moapil-apil, klaro nga nalingaw ug sa pizza uban sa iyang ginikanan. … Human sa panihapon, ang Mama mibarug kay dunay laing trabahoon, ang Papa ang mibantay sa bata.’
“Si Papa … misugod og basa sa mensahe sa telepono samtang ang gamayng bata magpatagad pinaagi sa paglabay og pizza. Dayon si papa mitagad og balik, miatubang sa bata ug nakigdula niya. Dayon, mitan-aw siya og video sa iyang telepono uban sa bata hangtud miabut ang iyang asawa.
“Niini nga kaso, si [Dr.] Halfon nakaobserbar nga ang bata dili malipayon, nagkunhod ang kasuod sa ginikanan ug sa anak.”5
Ang tubag sa atong pag-ampo unsaon pagtubag sa panginahanglan sa atong mga anak mao ang pagpadaplin una sa teknolohiya. Ang bililhong oportunidad nga makasultihanay uban sa atong mga anak mawala kon mapuno kita sa mga makabalda. Nganong dili mogahin og panahon matag adlaw nga ipadaplin una ang teknolohiya ug makigsuod sa matag usa? Palunga lang ang tanan. Kon himoon ninyo kini, ang inyong balay daw hilum sa sinugdan; tingali mobati mo nga wala masayud unsay isulti o buhaton. Dayon, kon ihatag ninyo ang inyong tanang pagtagad ngadto sa inyong mga anak, ang pakigsulti magsugod, ug malingaw mo nga maminaw sa usag usa.
Pagsulat aron Pagdasig sa Atong mga Anak
Makaimpluwensya usab kita sa atong mga anak pinaagi sa mga pulong nga atong gisulat nila. Si Nephi nagsulat, “Kay kami nagkugi sa pagsulat, sa pagdasig sa among mga anak … sa pagtuo kang Kristo, ug aron makig-uli sa Dios.”6
Si Presidente Thomas S. Monson mipakigbahin sa kasinatian ni Jay Hess, ang piloto nga nahagsa sa North Vietnam sa mga 1960: “Sulod sa duha ka tuig ang iyang pamilya walay ideya kon patay na ba siya o buhi pa. Ang mga nagbihag kaniya sa kadugayan mitugot nga mosulat siya ngadto sa ilang balay, apan kutob lamang sa 25 ka mga pulong.” Si Presidente Monson nangutana: “Unsa ang inyong isulti ug nako sa atong mga pamilya kon kita anaa sa samang sitwasyon—nga wala na nato igkita sulod sa duha ka tuig ug wala masayud kon ikakita pa ba nato sila? Gusto siyang mopahibalo sa iyang pamilya nga ang sulat gikan gayud kaniya, ug gusto usab siyang makahatag nila og bililhong tambag, si Brother Hess misulat [sa mosunod nga mga pulong]: ‘Kining mga butanga ang importante: magminyo sa templo, magmisyon, eskwela. Padayon, paghimo og mga tumong, isulat ang kasaysayan, magpalitrato kaduha sa usa ka tuig.’”7
Unsa nga mga pulong nga inyong isulat sa inyong mga anak kon kamo dunay 25 ka pulong o minus pa?
Ang batan-ong amahan nga akong gisulti ganiha, nga misulat sa paghandum sa iyang magtutudlo sa grade two, karon may matahum nga anak nga masuso. Gibati niya ang langitnong pagsalig nga gihatag kaniya. Kon modako na siya, unsa ang iyang kaugmaon? Unsay iyang isulti nga matisok sa iyang kasingkasing? Unsa nga mga pulong ang makaawhag, makapadasig, ug makatabang niya nga magpabilin sa dalan? Makahimo ba og kalainan kon mogahin siya og panahon sa paghunghong, “Ikaw anak Dios”? Mahinumduman ba niya sa umaabut nga ang iyang amahan kanunay moingon, “Gihigugma nako ang tanan bahin nimo”?
Dili ba kana ang gisulti sa atong Langitnong Amahan sa Iyang Anak ug kanatong tanan dihang miingon Siya, “Kini ang Akong Anak nga pinalangga” ug midugang, “kaniya may kalipay ako”?8
Hinaut ang mga pulong nga atong isulti ug isulat sa atong mga anak mopakita sa gugma sa atong Langitnong Amahan alang sa Iyang Anak, si Jesukristo, ug alang nato. Ug unya kita mohunong aron maminaw, kay ang anak ang mas makasulti og talagsaon ug kahibulongang mga butang. Gisulti ko kini sa pangalan ni Jesukristo, amen.