Te Kimwareirei ni Maiuakina te Maiu ae Boboto iaon Kristo
Iroun Unimwaane Richard J. Maynes
Man te Beretitentii n te Itingaun
A riai maiura ni boboto raoi iaon Kristo ngkana ti na kakaea raoi te kimwareirei ao te rau n te maiu aei.
Te aonaaba ae ti maiu iai e katokaa te rawawata iaoia aomata aika raoiroi n taabo nako ni kamemerea ke ni katoka maiuakinan aia kainibaire ae raoiroi. E ngae n anne, n aki ongea te buakaka ao kariiri ake a katobibira n te bong koraki, ti kona ao ni karekea te kimwareirei ae koaua n te bong aei ni maiuakina te maiu ae boboto iaon Kristo.
Karaoan Iesu Kristo ma Ana euangkerio bwa boton maiura e na uota te korakora ao te kukurei nakon maiura n aron ae kaotaki ni katooto akana imwiina.
Unimwaane Taiichi Aoba man te Itingaun, are e maeka n te kaawa ae uarereke iaon te maunga i Shikoku, Tiaban, e butiaki bwa e na angareirei n te kiraati n ana maungatabu te roronrikirake. “Teei n Taabo aika Tabu” e rineaki bwa te botoniango n te maungatabu aei. Imwiin iangoan raoi te botoniango ao tera ae e na reirei iaona, e baireia Unimwaane Aoba bwa e na kamanena te baere e karaoia n ana mwakuri bwa te bwai n reirei. Ana mwakuri bon te karao mwangko.
E kaotia Unimwaane Aoba bwa kaain te kiraati ae te roronrikirake a rangin kukurei ngke a nooria bwa e kanga ni bita tein te tano inanon baina ni karaoi raurau, boora, ao mwangko. Imwiin ana kamataku, e titirakiniia ngkana iai mai buakoia ae kona ni karaoa te mwangko. A bane ni katei baia.
Iai tabeman kaain te roronrikirake ake a keerake nakon Unimwaane Aoba i moa ni kataa te baere a nano iai. A taku n aia kantaninga, imwiin matakuakinana, bwa e bebete karaoana. E ngae n anne, akea mai buakoia ae nakoraoi ana mwakuri n aia moan kakatai ni karaoan te boora. A taekinna: “I aki kona ni karaoa aei!” “Bukin tera e rang matoatoa?” “E rang kangaanga aei.” A taekin aikai ngke e teberake te mwammwa n tano ni kabutaa nanon te ruu.
E titirakiniia te roronrikirake bukin tera ngkai iai aia kangaanga ni karaoan te mwangko. A kaeka ma aia reke aika kakaokoro: “Bon akea au atatai iaona,” “I bon tuai ni kakaraoaia mai mwaina,” ke “Akea au taarena.” Ni boboto imwiin aia mwakuri aei, baike a taekin a bane ni koaua; e ngae n anne, oin bukina ae moan te kakawaki bwa e aki mena raoi te tano inuukan te wiira ni kabooboo. A taku n aia iango kaain te roronrikirake bwa a kaaki te tano inuukana, ma man te taratara ae e mwaatai, e bon aki mena raoi i nuuka. Imwiina e tuangiia, “Ti na kataa aei teuana riki te tai.”
N te tai aei, Unimwaane Aoba e kaaki te tano inuukan raoi te wiira ni kabooboo ao imwina e minota te wiira, ni karika te bwangabwanga inuukan te tano. A manga kataia riki tabeman kaain te roronrikirake. N te tai aei a bane n uboubo ngke a taku: “Aue, e bon aki ruru,” “I kona ni karaoa aei,” ke “I karaoia!” E koaua, a aki tararaoi teia, ma mwiina e bon rang kaokoro man te moan kakatai. Bukin tokanikaia bwa te tano e mena raoi inuukan te wiira.
Te aonaaba ae ti maeka iai bon ti te arona ma minominon te wiira ni karao mwangko, ao tatan te wiira anne e rikirake. N aron te tano iaon te wiira, ti riai ni mena naba inuuka. Nuukara, nuukan maiura, bon Iesu Kristo ao Ana euangkerio. Maiuakinan te maiu ae boboto iaon Kristo nanona ti reiakina taekan Iesu Kristo ao Ana euangkerio ao ngkanne ti iriira Ana katooto ao ni kawakin raoi Ana tua.
Te burabeti ae Itaia are ngkoa e taku, “Ma ngkai Iehova, bon Tamara Ngkoe; bokaboka ngaira, ao Ngkoe te tia karaoira; ngkai kanga mangko ngaira; ao ana mwakuri baim ngaira ni kabaneira.”1
Ngkana a boboto maiura iaon Iesu Kristo, E kona ni karikirakeira nakon are ti riai n riki iai bwa ti aonga n oki Nakoina ma te Tama are i Karawa n te abanuea are te tiretio. Te kimwareirei are ti rinanona n te maiu aei e na bon kaineti ao n irekereke ma aron maiuakinan maiura iaon ana reirei, katooto, ao ana karea ni kamaiu Iesu Kristo.
Tariu ao mwaneu, I bungiaki nakon te utu ae kaina rimoa bon Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira, ngaia are kakabwaia ao te kimwareirei ni karekean ana euangkerio Iesu Kristo bwa aan ara utu e reitaki ma waakin maiura n katoa bong. I a tibwa noria raoi ngke te ataeinimwaane ngai ngke I a mwakuri ni mitinare n ae bwanin taina bwa I noora tamaroan mwiin bwaninin ana euangkerio Iesu Kristo iaoia naake a tuai n rinanon ana kakabwaia inanon maiuia mai imwaaina. Te kibu aei ni Mataio e kaota te waaki bwa aomata ake a rairaki nakon ana euangkerio Iesu Kristo a karekei aia atatai: “Uean te Atua ai aron te b’ai ae kakawaki are karabaki n te tawana teuana; are e kunea te aomata temanna; ao e karaba, ao e kakatonga iai, ma ngaia are e nako ni kabo ana b’ai ni kabane, ao e kaboa te tawana arei iai.”2
N na tibwa nakoimi te katooto man ana Boki Moomon are e kaotia bwa temanna are e rairaki e tatauraoi ni kaboa bwa e aonga ni karekea te kimwareirei n irekereke ma kunean te bwai ae karabaki ae taekinna Iesu n te taetae ni kaikonaki ibukin te bwai ae kakawaki ae karabaki n te tawana.
Uringnga n ana boki Aramwa mwakoro 20, Amon ma Ramonaai a mwananga nakon te kawa ae Matonaai n te kantaninga are ibukin kakaean ao kainaomataakin tarin Amon are Aaron man te karabuti. Inanon mwanangaia a kaitibo ma taman Ramonaai, are bon uean Reimwanaite are e tautaekana aon te aba.
E rangi n nanokawaki te uea bwa natina te mwaane ae Ramonaai e mwananga ma Amon, te mitinare ae te Nibwaite, are e taku bwa a na kairiribai. E namakinna bwa e riai natina te mwaane ni kaea te baka n amwarake ae korakora are e katauraoia ibukiia natina mwaane ao ana aomata. E rang un aia uea Reimwanaite ngaia are e a tuanga natina ae Ramonaai bwa e na tiringa Amon n ana kabang. Ngke e rawa Ramonaai, e kaotinakoa ana kabang bwa e na tiringa natina ibukin ana aki ongotaeka; e ngae n anne, e bubuti Amon bwa e na kamaiua Ramonaai. E tokanikai iaon te uea n te kabane ao ni kona n tiringnga.
Aei te bwai ae e taekinna te uea nakon Amon ni kunea ni kangangan te maiu aei-ao te mate: “Ngkana ko kamaiuai, ao N na anganiko te bwai are ko tuatua, e aoria ngkana iteran ueau.”3
Ngaia are e tauraoi ni kabooa iteran ueana bwa e aonga ni kamaiuaki. E na rang ni miimi te uea ngke e bubuti Amon bwa e tii kan kainaomataa tarina ae Aaron ao raoraona man te karabuti ao natina ae Ramonaai e na teimatoa n reke ueana.
Rimwi riki, ibukin te bwai ae riki aei, tarin Amon ae Aaron e kainaomataaki man te karabuti i Matonaai. Imwiin otinakona e anaaki nanona bwa e na nako n te tabo are e tautaeka iai uean Reimwanaite iaon te aba. E kabwarabwaraki Aaron nakon te uea ao e reke ana tai n reireia tuan ana euangkerio Iesu Kristo, n raonaki ma te babaire ni kaboomwi. E korakora anaakin nanon te Uea n Ana angareirei Aaron.
Ana kaeka te uea n ana angareirei Aaron e kuneaki n te kibu 15 n Aramwa mwakoro 22: “Ao e koro bukina bwa imwiin Aaron ngke e kabwarabwarai bwaai aikai nakoina, ao e taku te uea: Teraa ae N na karaoia bwa e aonga n reke irou te maiu are akea tokina are ko a tia n taekinna? Eng, teraa ae N na karaoia bwa I aonga ni manga bungiaki iroun te Atua, bwa e na koutaki nako te tamnei ae buakaka aei inanou, ao ma ni butimwaea Tamneina, bwa I aonga n onrake n te kimwareirei, bwa I aonga n aki teweaki nako n te kabanea ni bong? Nooria e taku, N na anganako au bwai ni kabane, eng, N na mwanuokina ueau, bwa I aonga ni karekea te kimwareirei ae korakora aio.”
Ai kamiimira aio, ni kabotaua man anganakon iteran ueana ibukin kamaiuakina, uean Reimwanaite e a tauraoi ngkai n anganako ueana ae bwanin bwa e aonga ni karekea te kimwareirei are e roko man te atatai, butimwaean, ao maiuakinan ana euangkerio Iesu Kristo.
Buu, ae Nancy, e bon rairaki naba nakon te Ekaretia. E taekinna nakoiu n angiin te tai inanon ririki ma ririki aron namakinan te kimwareirei inanon maiuna ni kunean, butimwaean, ao maiuakinan ana euangkerio Iesu Kristo. Ane imwiina bon ana ururing Titita Maynes iaon ana taneiai:
“Ngke te kairake ae tuai n iein ni moan au ka 20 tabun, I roko n te taina inanon maiu ngke I ataia bwa I riai ni bita te bwai teuana n riki bwa te aomata ae kukurei. I namakinna bwa I maiu n akea bukina ao n akean kairakiu, ao I aki ataia bwa e na kanga aron rekena. I ataia n taainako bwa e maiu te Tama are i Karawa ao angiin te tai ni maiu I tataro, ao n namakinna bwa E kakauongo.
“Ngke I moana au kakae, I kaei aro aika kakaokoro ma n taainako I rinanon namakin aika ti te arona ao te bwarannano. I namakina te kakabwaiaki ibukina bwa au tataro ibukin kaetieti ao ibukin te maiu e kaekaaki n te kabane, ao bwaninin ana euangkerio Iesu Kristo e roko inanon maiu. N te moan tai I namakina kanga iai bukin maiu, ao te babaire ni kakukurei e uota te kimwareirei ae koaua inanon maiu.”
Teuana te taneiai man ana Boki Moomon e kamataata raoi aron maiuakinan te maiu ae boboto iai Kristo e kona ni kaoniira ma te kukurei ae bati e ngae ngke ti katobibiaki ma kaangaanga aika kamiimi.
Imwiin kitanan Ierutarem iroun te burabeti ae Riaai ao ana utu n 600 i.k., a tiotionako inanon te rereua inanon waniua te ririki ni karokoa are a roko n te Aba ni Mari, are e kaan ma mataniwiin te aba. E kabwarabwara kangaangan maiuia Nibwaai inanon te rereua n te kawai aei: “Ti a tia n rinanon te korakai ma kaangaanga aika mwaiti, … aika moan te mwaiti ao ti aki kona ni koroi taekaia ni kabane.”4
Inanon maekara n te Aba ni Mari, e mwiokoaki Nibwaai iroun te Uea bwa e na kabaa te kaibuke are e na uotiia rinanon taari nakon te aba ni berita. Imwiin rokoia n te aba ni berita, e reitinako te bobuaka ae korakora imarenaia aomata ake a boboto maiuia iaon Kristo ao naake akea aia koaua ake a iriiri ana katooto Reiman ma Remuera. N te kabane, te kaangaanga n te kiriwe imarenaia kurubu aika uoua e rang korakora are Nibwaai ao naake a irira ana reirei te Uea a kamaenakoiia ao ni kitana te rereua ibukin kamanoaia. Inanon te tai aei, tao 30 te ririki imwiin kitanan Ierutarem iroun Riaai ma ana utu, Nibwaai e karaoa ana marooro ma taraakin taekana ae kamiimi, riki imwiin korean karawawata ma kakatai ake a rinanona n te tai ae maan. Aikai ana taeka: “Ao e koro bukina bwa ti [maiuakina] te kukurei.”5 N aki ongei aia kaangaanga, a kona ni maiu imwiin kakukurei n aekaia nako ibukina a boboto maiua iaon Kristo ao Ana euangkerio.
Tariu ao mwaneu, n aron te tano iaon te wiira ni karao mwangko, a riai maiura ni boboto raoi iaon Kristo ngkana ti na kakaea raoi te kimwareirei ao te rau n te maiu aei. Ana katooto uean Reimwanaite; buu, ae Nancy, ao ana aomata Nibwaite a bane ni boutoka te reirei ae koaua aei.
I kaota au koaua n te bong aei bwa ngaira naba ti kona ni kunea te rau, te kukurei anne, te kimwareirei raoi ngkana ti rineia ni maiuakin maiu aika boboto iaon Kristo, n aran Iesu Kristo, amen.