“Ang Gasa ug Gahum sa Dios,” kapitulo 6 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 (2018)
Kapitulo 6: “Ang Gasa ug Gahum sa Dios”
KAPITULO 6
Ang Gasa ug Gahum sa Dios
Sa pagbalik ni Joseph sa Harmony sa ting-init niadtong 1828, mipakita si Moroni kaniya pag-usab ug gikuha ang mga palid. “Kon igo ka nga mapainubsanon ug mahinulsulon,” miingon ang anghel, “madawat nimo kini pag-usab sa ika-bayente dos sa Septyembre.”1
Ang kahasol sa tanlag misamok sa hunahuna ni Joseph.2 Nasayud siya nga nasayop siya sa pagbaliwala sa kabubut-on sa Dios ug sa pagsalig kang Martin sa manuskrito. Karon ang Dios wala na mosalig kaniya sa mga palid o sa mga ighuhubad. Daw gibati niya nga angayan siya sa bisan unsang silot nga ihatag kaniya sa kalangitan.3
Nabug-atan sa kahasol sa tanlag ug pagmahay, miluhod siya, mikumpisal sa iyang mga sala, ug nangamuyo og kapasayloan. Naghunahuna siya kon asa siya nasayop ug unsay mas maayo niyang buhaton kon tugutan siya sa Ginoo nga mohubad pag-usab.4
Usa ka adlaw sa Hulyo, samtang naglakaw si Joseph duol lang sa iyang balay, mipakita si Moroni niya. Gitunol sa anghel kaniya ang mga ighuhubad, ug nakakita si Joseph og balaan nga mensahe diha niini: “Ang mga buhat, ug mga laraw, ug ang katuyoan sa Dios dili gayud makawang, ni [kini] mahimo nga walay kapuslanan.”5
Makahupay ang mga pulong, apan gisundan dayon sa pagpanton. “Unsa ka higpit ang imong mga sugo,” ang Ginoo miingon. “Ikaw wala unta mahadlok sa tawo labaw pa kay sa Dios.” Gimandoan niya si Joseph nga mas ampingan ang sagradong mga butang. Ang rekord sa bulawang mga palid mas importante pa kay sa reputasyon ni Martin o sa tinguha ni Joseph nga malipay ang mga tawo. Giandam kini sa Dios aron sa pagbag-o sa Iyang karaang pakigsaad ug sa pagtudlo sa mga tawo nga mosalig ni Jesukristo alang sa kaluwasan.
Giawhag sa Ginoo si Joseph nga hinumduman ang Iyang kalooy. “Paghinulsol niana nga imong nabuhat,” misugo Siya, “ug ikaw sa gihapon pinili.” Sa makausa pa, Iyang gitawag si Joseph nga mahimo Niyang propeta ug manalagna. Apan mipasidaan Siya kaniya sa pagsunod sa Iyang pulong.
“Gawas kon ikaw mobuhat niini” mideklarar Siya, “ikaw pagabiyaan ug mahimo nga sama sa uban nga mga tawo, ug dili na makabaton og gasa.”6
Nianang tinglarag, ang mga ginikanan ni Joseph mibiyahe ngadto sa habagatan padulong sa Harmony. Hapit na magduha ka bulan sukad mibiya si Joseph sa ilang balay sa Manchester, ug wala silay nadunggan nga bisan unsa gikan kaniya. Nabalaka sila nga ang mga trahedya sa ting-init nakapahugno kaniya. Sa pipila lang ka semana, nawad-an siya sa iyang unang anak, hapit mawad-i sa iyang asawa, ug nawad-an sa mga pahina sa manuskrito. Gusto nilang masiguro nga siya ug si Emma maayo ra.
Wala pay duha ka kilometro gikan sa ilang destinasyon, si Joseph Sr. ug Lucy nalipay kaayo nga nakakita ni Joseph nga nagbarug sa dalan sa unahan, makita nga kalma ug malipayon. Iyaha silang gisultihan mahitungod sa pagkawala sa pagsalig sa Dios kaniya, sa paghinulsol sa iyang mga sala, ug sa pagdawat sa pagpadayag. Nasakitan siya sa pagbadlong sa Ginoo kaniya, apan sama sa karaan nga mga propeta gisulat niya ang pinadayag aron mabasa sa uban. Unang higayon kini nga girekord niya ang pulong sa Ginoo kaniya.
Gisultihan usab ni Joseph ang iyang mga ginikanan nga gibalik na ni Moroni ang mga palid ug mga ighuhubad. Daw nalipay ang anghel, misaysay si Joseph. “Gisultihan ko niya nga gimahal ako sa Ginoo tungod sa akong kamatinud-anon ug kamapainubsanon.”
Ang rekord luwas na nga gitipigan karon sa balay, gitaguan sa usa ka kaban. “Si Emma karon ang akong tigsulat,” giingnan sila ni Joseph, “apan miingon ang anghel nga ang Ginoo mopadala og tawo aron maoy mosulat alang nako, ug misalig ko nga mahitabo kana.”7
Pagkasunod tingpamulak, miadto si Martin Harris sa Harmony nga dunay dalang dili maayong balita. Ang iyang asawa mireklamo sa korte, miingon nga si Joseph usa ka mangingilad kinsa nagpakaaron-ingnon nga naghubad sa bulawang mga palid. Si Martin karon nagpaabut nga tawagon aron motestigo sa korte. Kinahanglan niyang ideklarar nga giilad siya ni Joseph, o ikiha usab siya ni Lucy og pagpangilad.8
Namugos si Martin ni Joseph nga hatagan siya og dugang ebidensya nga tinuod ang mga palid. Gusto niyang sultihan ang korte sa tanan mahitungod sa paghubad, apan nabalaka siya nga dili motuo ang mga tawo niya. Tutal, gisiksik na ni Lucy ang balay sa mga Smith ug wala gayud makit-i ang rekord. Ug bisan tuod nakaserbisyo siya isip tigsulat ni Joseph sulod sa duha ka bulan, wala pa gayud usab makakita si Martin sa mga palid ug dili makatestigo nga nakakita siya niini.9
Gidala ni Joseph ang pangutana ngadto sa Ginoo ug nakadawat siya og tubag alang sa iyang higala. Ang Ginoo dili mosulti kang Martin kon unsay isulti sa korte, ug dili usab siya mohatag kaniya og bisan unsang ebidensya hangtud nga magpaubos si Martin ug mopakita og pagtuo. “Kon dili sila motuo sa akong mga pulong, dili sila motuo kanimo, akong sulugoong Joseph,” miingon Siya, “kon mahimo pa nga imong mapakita kanila kining tanan nga mga butang nga akong gitugyan kanimo.”
Hinoon, misaad ang Ginoo nga kaloy-an niya si Martin kon mobuhat siya sama sa gibuhat ni Joseph nianang ting-init ug magpaubos sa iyang kaugalingon, mosalig sa Dios, ug makat-on gikan sa iyang mga sayop. Tulo ka matinud-anong mga saksi ang makakita sa mga palid sa tukmang panahon, miingon ang Ginoo, ug mahimong usa kanila si Martin kon dili na siya magtinguha sa pag-uyon sa uban.10
Sa wala pa Niya tapusa ang Iyang mga pulong, ang Ginoo mihimo og deklarasyon. “Kon ang katawhan niini nga henerasyon dili magpatig-a sa ilang kasingkasing,” miingon Siya, “Akong tukuron ang akong simbahan.”11
Naghunahuna si Joseph niini nga mga pulong samtang gikopya ni Martin ang pinadayag. Siya ug si Emma naminaw dayon samtang gibasa kini og balik ni Martin aron masusi ang kasakto niini. Samtang nagbasa sila, misulod ang amahan ni Emma ug naminaw. Sa nahuman na sila, nangutana siya kon kang kinsa kadto nga mga pulong.
“Mga pulong ni Jesukristo,” mipasabut si Joseph ug Emma.
“Akong hunahuna nga binuang ra nang tanan,” miingon si Isaac. “Hununga kana.”12
Gibaliwala ang amahan ni Emma, gidala ni Martin ang iyang kopya sa pinadayag ug misakay og karwahe aron mopauli. Miadto siya sa Harmony nga nagtinguha og ebidensya sa mga palid, ug mibiya siya nga adunay pinadayag nga nagpamatuod sa katinuod niini. Dili niya kini magamit sa korte, apan mibalik siya sa Palmyra nga nasayud nga ang Ginoo nakaila kaniya.
Wala madugay, sa dihang nagbarug si Martin atubangan sa huwes, mihatag siya og yano, kusganong pagpamatuod. Nga ang kamot nakaisa ngadto sa langit, misaksi siya sa kamatuoran sa bulawang mga palid ug mideklarar nga kaugalingon niyang pagbuot nga hatagan si Joseph og singkwenta dolyares aron sa paghimo sa buhat sa Ginoo. Tungod kay walay ebidensya nga mopamatuod sa pasangil ni Lucy, gibasura sa korte ang kaso.13
Sa maong panahon, gipadayon ni Joseph ang paghubad, nag-ampo nga ang Ginoo mopadala kaniya og laing tigsulat.14
Didto sa Manchester, usa ka batan-ong lalaki nga ginganlan og Oliver Cowdery nagpuyo uban sa mga ginikanan ni Joseph. Si Oliver manghud og usa ka tuig ni Joseph, ug sa tinglarag niadtong 1828 misugod siya sa pagtudlo sa eskwelahan nga mga duha ka kilometro sa habagatan sa umahan sa mga Smith.
Ang mga magtutudlo kasagaran motipon og puyo sa pamilya sa ilang mga estudyante, ug sa dihang nakadungog si Oliver og mga hungihong mahitungod ni Joseph ug sa bulawang mga palid, mihangyo siya kon makapuyo ba siya sa balay sa mga Smith. Sa sinugdanan pipila ra ka mga detalye ang iyang nakat-unan gikan sa pamilya. Ang gikawat nga manuskrito ug ang lokal nga mga tabi-tabi nakahimo nila nga mabinantayon mao nga wala na kaayo silay isulti.15
Apan atol sa tingtugnaw niadtong 1828–29, samtang nagtudlo si Oliver sa mga bata nga Smith, iyang nakuha ang pagsalig sa iyang gipuy-an. Niining panahona, si Joseph Sr. miuli gikan sa biyahe ngadto sa Harmony dala ang pinadayag nga hapit na sugdan sa Ginoo ang usa ka kahibulongan nga buhat.16 Nianang higayuna napamatud-an na nga sinsero si Oliver sa iyang pagtinguha sa kamatuoran, ug gisultihan siya sa mga ginikanan ni Joseph mahitungod sa balaang tawag sa ilang anak.17
Ang ilang gisulti nakadani kaayo ni Oliver, ug gusto niyang motabang sa paghubad. Sama ni Joseph, wala makagusto si Oliver sa modernong mga simbahan ug mituo siya sa usa ka Dios nga mohimo og mga milagro kinsa mipadayag gihapon sa Iyang kabubut-on ngadto sa katawhan.18 Apan layo si Joseph ug ang bulawang mga palid, ug si Oliver wala masayud kon unsaon niya sa pagtabang sa buhat kon magpabilin siya sa Manchester.
Usa ka adlaw sa tingpamulak, samtang kusog nga mibundak ang ulan sa atop sa panimalay nga Smith, gisultihan ni Oliver ang pamilya nga gusto niyang moadto sa Harmony aron motabang ni Joseph kon mahuman na ang tingklase. Giawhag siya ni Lucy ug Joseph Sr. sa pagpangutana sa Ginoo kon tarung ba ang iyang mga tinguha.19
Mipadulong sa iyang higdaanan, nag-ampo sa tago si Oliver aron masayud kon ang iyang nadunggan kabahin sa bulawang mga palid tinuod ba. Gipakita siya sa Ginoo og usa ka panan-awon sa bulawang mga palid ug sa mga paningkamot ni Joseph sa paghubad niini. Usa ka malinawong pagbati ang miabut kaniya, ug nasayud siya diha dayon nga kinahanglan niyang moboluntaryo isip tigsulat ni Joseph.20
Walay gisultihan si Oliver mahitungod sa iyang pag-ampo. Apan pagkahuman dayon sa tingklase, siya ug ang igsoon ni Joseph nga si Samuel nanglakaw padulong sa Harmony, sobra sa sinto saysenta ka kilometro. Tugnaw ug lapukon ang dalan tungod sa ulan sa tingpamulak, ug milagum sa katugnaw ang usa ka kuyamoy sa tiil ni Oliver sa pag-abut na niya ug ni Samuel sa balay ni Joseph ug Emma. Apan mahinamon siya nga mahimamat ang magtiayon ug makita sa iyang kaugalingon kon sa unsang paagi mitrabaho ang Ginoo pinaagi sa batan-ong propeta.21
Sa dihang miabut na si Oliver sa Harmony, mora og dugay na siya nga nagpuyo didto. Nakig-istorya si Joseph kaniya hangtud nga gabii na kaayo, naminaw sa iyang istorya, ug mitubag sa iyang mga pangutana. Makita nga maayo og edukasyon si Oliver, ug daling gidawat ni Joseph ang iyang tanyag nga mahimo niyang tigsulat.
Human miabut si Oliver, ang unang tahas ni Joseph mao ang pagpangita og dapit nga katrabahoan. Gihangyo niya si Oliver nga mohimo og kontrata diin mosaad si Joseph nga iyang bayaran ang iyang ugangang lalaki alang sa gamayng balay nga kahoy diin nagpuyo siya ug si Emma, ingon man usab sa kamalig, umahan, ug sa duol nga tubod sa tubig.22 Naghunahuna sa kaayohan sa ilang anak, ang mga ginikanan ni Emma miuyon sa mga kondisyon ug misaad nga motabang sa pagpakalma sa kahadlok sa mga silingan mahitungod ni Joseph.23
Nianang panahuna, gisugdan ni Joseph ug Oliver ang paghubad. Maayo silang motrabaho nga mag-uban, tagpila ka semana usahay, kasagaran naa ra si Emma sa samang kwarto nga nagbuhat sa iyang inadlaw nga buluhaton.24 Usahay mohubad si Joseph pinaagi sa pagtan-aw gamit ang mga ighuhubad ug sa pagbasa sa Iningles sa mga sinulat diha sa mga palid.
Kasagaran mas sayon kaniya nga usa lang ka bato sa manalagna ang gamiton. Iyang ibutang ang bato sa manalagna sa iyang kalo, iyang ibutang ang iyang nawong ngadto sa kalo aron masalipdan ang kahayag, ug motan-aw sa bato. Ang kahayag gikan sa bato modan-ag sa kangitngit, mopakita sa mga pulong nga idiktar ni Joseph samtang paspas kining isulat ni Oliver.25
Ubos sa direksyon sa Ginoo, wala na usba og hubad ni Joseph kadtong iyang nawala. Hinoon, siya ug si Oliver mipadayon diha sa rekord. Gipadayag sa Ginoo nga giagni ni Satanas ang dautang mga tawo sa pagkuha sa mga pahina, sa pag-usab sa mga pulong niini, ug sa paggamit niini aron madudahan ang paghubad. Apan gisiguro sa Ginoo kang Joseph nga gidasig Niya ang karaang mga propeta kinsa miandam sa mga palid sa paglakip og lahi, mas hingpit nga istorya sa nawala nga materyal.26
“Akong libugon kadtong miusab sa akong mga pulong,” misulti ang Ginoo kang Joseph. “Akong ipakita kanila nga ang akong kaalam labaw pa ka gamhanan kay sa kaigmat sa yawa.”27
Ang pagkahimong tigsulat ni Joseph nakalipay ni Oliver. Matag adlaw, maminaw siya samtang ang iyang higala modiktar sa komplikado nga kasaysayan sa duha ka dagkong mga sibilisasyon, ang mga Nephite ug ang mga Lamanite. Nakakat-on siya sa matarung ug dautang mga hari, sa mga tawo nga nabihag ug naluwas gikan niini, sa karaang propeta kinsa migamit og mga bato sa manalagna sa paghubad sa mga rekord nga nakuha gikan sa mga dapit nga puno sa mga bukog. Sama ni Joseph, kana nga propeta usa ka tigpadayag ug manalagna nga napanalanginan sa gasa ug gahum sa Dios.28
Ang rekord pabalik-balik nga nagpamatuod mahitungod ni Jesukristo, ug nakita ni Oliver kon giunsa paggiya sa mga propeta ang karaang simbahan ug sa unsang paagi ang ordinaryong mga lalaki ug babaye mihimo sa buhat sa Dios.
Apan daghan pa gihapon og pangutana si Oliver mahitungod sa buhat sa Ginoo, ug nagtinguha siya sa mga tubag. Nagtinguha si Joseph og pagpadayag alang kaniya pinaagi sa Urim ug Thummim, ug ang Ginoo mitubag. “Kon mangayo ka kanako ikaw makadawat,” mideklarar Siya. “Kon mangutana ka, masayud ka sa mga misteryo nga mga mahinungdanon ug kahibulongan.”
Miawhag usab ang Ginoo kang Oliver sa paghinumdom sa saksi nga iyang nadawat sa wala pa moabut sa Harmony, nga gitipigan ni Oliver sa iyang kaugalingon. “Wala ba Ako magsulti og kalinaw nganha kanimo mahitungod niini nga butang? Unsa ka labaw nga kamatuoran ang imong maangkon kay sa gikan sa Dios?” nangutana ang Ginoo. “Kon Ako mosulti kanimo sa mga butang nga walay tawo nga nasayud ikaw wala ba makadawat sa kamatuoran?”29
Nahingangha si Oliver. Gisultihan dayon niya si Joseph kalabut sa iyang sekreto nga pag-ampo ug sa balaang saksi nga iyang nadawat. Walay laing nasayud niini gawas sa Dios, miingon siya, ug karon nasayud na siya nga ang buhat tinuod.
Mibalik sila sa pagtrabaho, ug misugod sa paghunahuna si Oliver kon makahimo ba usab siya sa paghubad.30 Mituo siya nga ang Dios mahimong motrabaho pinaagi sa mga instrumento sama sa mga bato sa manalagna, ug nakagamit na siya panagsa og tukon sa pagpanagna [divining rod] aron mangita og tubig ug mga mineral. Apan dili siya sigurado kon ang iyang tukon motrabaho ba pinaagi sa gahum sa Dios. Ang proseso sa pagpadayag misteryuso pa gihapon ngadto kaniya.31
Gidala na usab ni Joseph ang mga pangutana ni Oilver ngadto sa Ginoo, ug ang Ginoo misulti kang Oliver nga aduna siyay gahum nga makaangkon og kahibalo kon mangayo siya uban sa hugot nga pagtuo. Gimatud-an sa Ginoo nga ang tukon ni Oliver milihok pinaagi sa gahum sa Dios, sama sa tukon ni Aaron diha sa Daang Tugon. Gitudloan dayon Niya si Oliver og dugang pa mahitungod sa pagpadayag. “Mosulti ako kanimo diha sa imong hunahuna ug sa imong kasingkasing, pinaagi sa Espiritu Santo,” Siya mideklarar. “Tan-awa, kini mao ang espiritu sa pagpadayag.”
Gisultihan usab Niya si Oliver nga makahimo siya sa paghubad sa rekord sama ni Joseph, kon mosalig siya sa hugot nga pagtuo. “Hinumdumi,” ang Ginoo miingon, “kon wala ang hugot nga pagtuo ikaw walay mahimo.”32
Human sa pagpadayag, naghinam-hinam si Oliver nga mohubad. Iyang gisunod ang ehemplo ni Joseph, apan sa dihang dili dayon mogawas ang mga pulong, nasagmuyo siya ug naglibug.
Nakita ni Joseph ang panlimbasug sa iyang higala ug misimpatiya. Dugay pa una niya napahiangay ang iyang kasingkasing ug hunahuna ngadto sa buhat sa paghubad, apan daw nagtuo si Oliver nga mamahimo dayon siyang hanas niini. Dili igo nga adunay espirituhanong gasa. Kinahanglan niyang ugmaron ug palamboon kini sa hinay-hinay aron magamit alang sa buhat sa Dios.
Wala madugay miundang si Oliver sa paghubad ug nangutana ni Joseph nganong wala siya magmalampuson.
Nangutana si Joseph sa Ginoo. “Nagdahum ka nga mohatag Ako niini kanimo, samtang wala ka maghunahuna gawas sa pagpangutana kanako,” mitubag ang Ginoo. “Kinahanglan nga magtuon ka niini diha sa imong hunahuna; unya mangutana ka kanako kon husto kini.”
Ang Ginoo mitudlo ni Oliver nga magmapailubon. “Dili kinahanglan dayon nga mohubad ka karon,” miingon Siya. “Ang buhat diin ikaw gitawag mao ang pagsulat alang sa akong sulugoon nga si Joseph.” Misaad Siya kang Oliver og ubang mga oportunidad sa paghubad sa dili madugay, apan sa pagkakaron siya ang tigsulat ug si Joseph ang manalagna.33